kobieta trzyma się za bolącą nogę
Mateusz Burak

Zapalenie okostnej – czym jest i jak się je leczy?

Zapalenie okostnej jest stanem, w którym dochodzi do wytworzenia odczynu zapalnego w obrębie pasma tkankowego otaczającego kości. Jego nazwa to właśnie okostna. Jak się objawia zapalenie okostnej? Kiedy należy udać się do lekarza? Co na nie stosować? Podpowiadamy.

Zapalenie okostnej to stan zwykle łagodny i dobrze tolerowany. W niektórych przypadkach może dochodzić do przybierania bardziej agresywnych form i wówczas mogą one wymagać leczenia o ciężkim przebiegu.

Okostna – co to takiego? Jaką pełni funkcję?    

Okostna jest bogato unaczynioną i unerwioną tkanką. Otaczając strukturę kości, ma przede wszystkim chronić ją przed uszkodzeniami natury mechanicznej. Jej kolejną funkcją jest utrzymywanie metabolizmu kośćca na właściwym poziomie, poprzez zapewnienie dostarczania składników odżywczych. Ostatnia funkcja to wspomaganie procesów regeneracji tkanki kostnej po złamaniach dzięki zawartości osteoblastów, czyli komórek kościotwórczych.

Zapalenie okostnej – przyczyny

Ostre zapalenie okostnej może się rozwinąć w wyniku infekcji w odrębnych częściach ciała. Przykładem może być infekcja dróg moczowych lub przenoszona drogą płciową jak np. kiła. Podobna sytuacja może się wydarzyć w przypadku, gdy mamy do czynienia z bardzo głęboką raną, która słabo się goi. Stopniowo staje się coraz głębsza, aż w końcu obejmuje okostną.

Osoby cierpiące na przewlekłe owrzodzenia jak cukrzycy lub pacjenci, u których występują odleżyny, również są mocno narażone na takie zapalenie. Najczęściej dzieje się tak w przypadku, gdy opisywane zmiany trudno się goją.

Do infekcji kości mogą także doprowadzać niektóre schorzenia autoimmunologiczne, białaczka, choroby krwi. Bakterie gronkowca oraz inne mogą powodować zapalenie okostnej, kości oraz szpiku. Do przewlekłej infekcji może doprowadzać powtarzający się nacisk, czynnik stresowy wycelowany w strukturę kości. Z tego względu na taki stan narażeni są sportowcy, którzy podnoszą ciężary, uprawiają skoki lub bieganie.

Zapalenie okostnej u dziecka

Najczęstszą niezakaźną formą zapalenia okostnej u dzieci jest choroba Osgood-Schlatter. Powoduje ona ból w okolicy części bliższej kości piszczelowej, obrzęk podudzia oraz obszaru w okolicy rzepki. Pojawia się najczęściej u dorastających chłopców, którzy prowadzą bardzo aktywny tryb życia i wykonują czynności o podwyższonym ryzyku takie jak bieganie czy skakanie. Dolegliwości obejmują kości goleni, a sama lokalizacja zmian to guzowatość piszczeli.

Zapalenie okostnej zęba

Pojawia się w wyniku rozprzestrzeniania stanu zapalnego w głąb wyrostka zębodołowego. Dochodzi do zajęcia ozębnęj, która pełni bardzo ważną rolę w stabilizacji uzębienia oraz spełnia rolę amortyzacyjną. Do takiego stanu prowadzić może nieprawidłowo wykonane leczenie kanałowe, zaawansowana próchnica czy utknięcie, pozostanie fragmentów zęba w zębodole po ekstrakcji.

Powiązane produkty

Zapalenie okostnej – objawy

Głównymi objawami zapalenia okostnej są:

  • ból kości,
  • charakterystyczne nagłe, eksplozywne pojawianie się bólu i bardzo szybkie narastanie,
  • gorączka,
  • bóle głowy,
  • opuchlizna w obszarze infekcji, obrzęki,
  • zaczerwienie wokół zainfekowanego miejsca.
Niekiedy może pojawić się ropny wysięk wymagający interwencji lekarza.

Zapalenie okostnej – diagnostyka i leczenie

Podejrzenie zapalenia okostnej zawsze powinno wiązać się z wizytą u specjalisty. Objawem, który powinien nas skłonić do udania się do lekarza, jest długotrwale utrzymujący się ból kości i stawów. Niekiedy mogą się nawet pojawiać drobne złamania, poważna infekcja może z kolei uszkodzić strukturę samej kości.

Poza badaniem fizykalnym nieocenioną wartość diagnostyczną mają badania obrazowe. Mowa tutaj o zdjęciu rentgenowskim, które pozwala ujawnić oznaki złamania lub niektórych infekcji kostnych. Niezwykle użyteczny jest także skan rezonansu magnetycznego, gdyż daje pełen obraz nie tylko kośćca, ale też otaczających tkanek miękkich. W celu potwierdzenia infekcji, stanu zapalnego często zleca się równolegle morfologię krwi. Wskaźnikami, które są wówczas podwyższone jest OB, CRP, oraz ilość białych krwinek.

Ostre infekcje podlegają leczeniu z wykorzystaniem antybiotyków przepisanych przez lekarza. Nie ma bowiem możliwości zakupu antybiotyku bez recepty. Jeśli dochodzi do wytwarzania płynu ropnego, może zaistnieć potrzeba chirurgicznej ewakuacji wydzieliny. W sytuacji gdy tkanka obumiera w wyniku infekcji, konieczna staje się resekcja, czyli wycięcie. Taka procedura zapobiega rozprzestrzenianiu się infekcji na większe obszary.

Przewlekłe zapalenia okostnej nie wymagają zazwyczaj interwencji o charakterze inwazyjnym. Zaleca się stosowanie okładów z woreczków z lodem na obszar zapalny oraz doustne zażywanie niesteroidowych środków przeciwzapalnych. Należy także dużo odpoczywać. W odosobnionych przypadkach stosuje się iniekcje steroidowe.
Sprawdź na DOZ.pl: Chłodzące kompresy żelowe.

Co stosować na zapalenie okostnej?

Najczęściej stosuje się kilkutygodniową terapię antybiotykową, która zwykle przynosi bardzo dobre rezultaty. Jaka maść na zapalenie okostnej? Co powinna zawierać? Na zaognioną skórę w celu jej regeneracji można zastosować preparaty zawierające wyciąg z nagietka. Dobrze sprawdzi się też maść antybiotykowa (np. z bacytracyną cynkową) czy żel przeciwświądowy (np. z maleinianem dimetyndenu, który hamuje działanie histaminy).

Wcześniej należy jednak upewnić się co do możliwości stosowania ich w ciąży i u dzieci, gdyż nie każdy z tych preparatów można wykorzystać u wszystkich. Pozwoli to uniknąć ewentualnych powikłań.

Domowe sposoby na zapalenie okostnej

Samodzielnie w domu warto zadbać o odpoczynek, odciążenie kończyny objętej infekcją. Należy unikać wygrzewania, co mogłoby przyczynić się do rozprzestrzeniania stanu zapalnego. Zaleca się rezygnację z wysiłku fizycznego na czas zdrowienia. W przypadku palenia tytoniu, należy maksymalnie ograniczyć, a najlepiej wyeliminować go przynajmniej na tyle, ile trwa gojenie. Szacuje się, że przeciętnie jest to czas 4–6 tygodni.

Ulgę w bólu przyniesie stosowanie schładzanie obszaru objętego stanem zapalnym za pomocą zimnych kompresów czy liści młodej kapusty. W diecie należy uwzględnić produkty przeciwzapalne jak kurkuma czy gorzka czekolada.

Zapalenie okostnej – profilaktyka

Zapobieganie przewlekłemu zapaleniu okostnej często polega na unikaniu urazów sportowych spowodowanych przeciążeniem takich jak stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia.

Bardzo ważne jest właściwe przygotowanie do treningów, poświęcanie odpowiedniego czasu na regenerację po wysiłku i zwracanie uwagi na symptomy w postaci przewlekłego bólu kości i stawów.

Sprzyjająca profilaktyce jest kontrola poziomu cholesterolu, ciśnienia krwi, poziomu cukru. Istotna jest też zbilansowana dieta. Systematyczne badania w kierunku chorób zakaźnych, szczególnie tych przenoszonych drogą płciową oraz dbanie o odporność to kolejne, doskonałe działania profilaktyczne.

  1. M. Erişen, O. F. Bayar, G.Ak, Garre osteomyelitis: a case report, „Journal of Dental Faculty of Atatürk University”, nr 9 2014.
  2. A. Zaghbani, S. Ben Yousef, L. Oualha, W. Hasni, K. Souid, C. Baccouche, Jaw malignancies: signs that should alert the dentist, „Tunisie Medicale”, nr 89 2011.
  3. S. Stern, P. J. Ferguson, Autoinflammatory bone diseases, „Rheumatic Disease Clinics of North America”, nr 39 2013.
  4. R. Martin-Granizo, D. Garcia-Gonzalez, J. Sastre, F. J. Diaz, Mandibular sclerosing osteomyelitis of Garré, „Otolaryngology–Head and Neck Surgery”, nr 121 2016.
  5. J. F. Siqueira, I. N. Rôças, Optimising single-visit disinfection with supplementary approaches: a quest for predictability, „Australian Endodontic Journal”, nr 37 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij