Dehydratacja krążków międzykręgowych – przyczyny, objawy, leczenie

Dehydratacja krążków międzykręgowych – co to za problem?

Dehydratacja krążków międzykręgowych jest jedną z bardzo częstych przypadłości dotyczących narządu ruchu. To stan związany z postępującym zwyrodnieniem dysku. Fizjologicznie jest on zbudowany z jądra miażdżystego i pierścienia włóknistego. Ten ostatni posiada odpowiedni stopień hydratacji, czyli uwodnienia, co umożliwia efektywne spełnianie funkcji amortyzacyjnych. Z upływem czasu eksploatacja prowadzi do stopniowej utraty tych właściwości. Mowa oczywiście  o elastyczności i wytrzymałości. Wraz z wiekiem krążki międzykręgowe ulegają powolnemu odwadnianiu, utracie zawartości płynu, co określa się mianem dehydratacji.  

Co powoduje dehydratację (odwodnienie) krążka?

Jak już wcześniej wspomniano, dehydratacja krążków międzykręgowych spowodowana jest ich eksploatacją, która postępuje naturalnie wraz z wiekiem. Dodatkowo proces ten może zostać przyspieszony przez różne czynniki. Przykładem są wypadki komunikacyjne, upadki oraz urazy, w których dochodzi do uszkodzenia struktury kręgosłupa. Podobnie jest w przypadku kontuzji sportowych, powtarzających się przeciążeń pleców spowodowanych dźwiganiem ciężkich przedmiotów.

Objawy odwodnionych krążków międzykręgowych

Odwodnione krążki międzykręgowe mogą generować bardzo wiele różnych objawów. Wśród nich najczęściej wymienia się:

• sztywność pleców,
• przewlekłe dolegliwości bólowe pleców,
• osłabienie siły mięśniowej tułowia,
• parestezje, mrowienie w okolicy kręgosłupa.

W wielu przypadkach ból może rozprzestrzeniać się na obwód ciała. Mowa tutaj o kończynach dolnych, górnych. Jest to uzależnione od lokalizacji uszkodzonych krążków oraz stopnia ich odwodnienia i obniżenia wysokości. Najczęściej do takich zmian dochodzi w odcinku lędźwiowym (L4-L5 i L5-S1), w odcinku szyjnym (C5-C6), rzadziej w odcinku piersiowym.  

Metody leczenia dehydratacji krążków międzykręgowych

Sposób leczenia jest uzależniony od przyczyny i stopnia zaawansowania odwodnienia krążków międzykręgowych.

Łagodne symptomy mogą ograniczyć postępowanie lecznicze do zaleceń utrzymywanie odpowiedniej masy ciała, ćwiczeń poprawiających stabilizację i umożliwiających utrzymywanie prawidłowej postawy. Zaleca się także unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów powyżej 5 kg.

W sytuacji kiedy odwodnienie dysku międzykręgowego jest w bardziej zaawansowanej fazie, a objawy są wyraźnie nasilone, zalecenia są odmienne. Stosuje się środki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne, masaż, zabiegi z zakresu fizykoterapii oraz metody usprawniania jak np. McKenzie.

Bardzo ważna jest reedukacja posturalna – nauka odciążania pleców poprzez wykorzystanie strategii, pozycji pomagających unikać ruchów, które mogą nasilać objawy. Niekiedy stosuje się także zastrzyki nadtwardówkowe oraz iniekcje z kortykosteroidu.

Jak nawodnić krążki międzykręgowe?

Dehydratacja krążków międzykręgowych jest naturalnym zjawiskiem towarzyszącym procesowi starzenia. Może ona jednak przebiegać szybciej lub wolniej. Chcąc spowolnić ten proces, należy dbać o kondycję fizyczną. Mowa tutaj o regularnych ćwiczeniach fizycznych, które pomogą wzmocnić mięśnie odpowiadające za stabilizację tułowia.

Dehydratacja krążka międzykręgowego – ćwiczenia

Ćwiczenia, rehabilitacja i fizjoterapia są podstawą postępowania w przypadku odwodnienia dysków. Przykładem ćwiczeń możliwych do wykonania w domu są:

1. Pozycja: siad klęczny, ręce na kolanach. Ruch: polega na wykonaniu zgięcia tułowia i przesuwaniu rąk po podłożu jak najdalej. Jest to tzw. ukłon japoński. Pozycję skrajną należy utrzymać 8–10 sekund. Doprowadzamy w ten sposób do rozciągania kręgosłupa i zwiększania przestrzeni międzykręgowych. Ćwiczenie wykonujemy 10 razy w 3 seriach.
2. Pozycja: leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia. Ruch: polega na jednoczesnym przesuwaniu po podłożu głowy i dolnej części tułowia w przeciwnych kierunkach. Ma to za zadanie elongację kręgosłupa. Pozycję skrajną należy utrzymać 8–10 sekund. Ćwiczenie powtarzamy 10 razy w 2 seriach.
3. Pozycja: klęk podparty. Ruch: polega na unoszeniu lewej kończyny dolnej i prawej kończyny górnej do poziomu tułowia. Głowa ustawiona w przedłużeniu tułowia. Pozycję skrajną należy utrzymać 3–5 sekund. Następnie należy powtórzyć ćwiczenia przeciwnoimiennymi kończynami. Ćwiczenie powtarzamy w 2 seriach po 10 razy.
4. Pozycja: siedzenie na piłce o średnicy 90 cm. Ruch: polega na jednoczesnym unoszeniu lewej kończyny górnej do poziomu barku i prawej kończyny dolnej 20 cm nad podłoże. Pozycję skrajną należy utrzymać 5–10 sekund. Warto pamiętać o utrzymaniu odpowiedniej, stabilnej pozycji odcinak lędźwiowego podczas tego ćwiczenia. Wykonujemy je w 2 seriach po 10 powtórzeń.
5. Pozycja: Leżenie tyłem. Ręce wzdłuż tułowia. Ruch: polega na wywołaniu izometrycznego napięcia mięśni brzucha poprzez wciskanie pępka w podłoże. Napięcie utrzymujemy 5–10 sekund. Ćwiczenie należy powtórzyć w 2 seriach po 10 powtórzeń.