Ciężarna kobieta trzyma się za brzuch, mając grymas bólu na twarzy
Patryk Jasielski

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych – przyczyny, objawy, leczenie

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) nie ma jednoznacznie określonej etiologii. Najczęściej jako przyczyny wskazywane są nieprawidłowości metabolizmu kwasów tłuszczowych organizmu matki i płodu. Jak rozpoznać ten zagrażający zdrowiu matki i dziecka stan?

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych jest rzadką, ale niezwykle poważną chorobą, dotykającą organizmu matki w III trymestrze ciąży lub tuż po porodzie. W tym artykule dowiesz się jakie objawy stłuszczenia wątroby mogą sugerować to schorzenie, czy możliwy jest ból wątroby w ciąży oraz jak leczyć stłuszczenie wątroby u ciężarnych

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) – co to jest?

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP, ang. Acute Fatty Liver of Pregnancy) to rzadkie powikłanie później ciąży dotyczące zwłaszcza okresu między 28. a 40. tygodniem. Do wystąpienia choroby może dojść również tuż po porodzie. Dotyka ona średnio jedną na 7–16 tysięcy ciężarnych. Częściej obserwowana jest w pierwszej ciąży, ciąży z płodem męskim, ciąży mnogiej oraz u kobiet w przedziale wiekowym 30–40 lat.

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) – przyczyny

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) nie ma jednoznacznie określonej etiologii. Najczęściej jako przyczyny wskazywane są nieprawidłowości metabolizmu kwasów tłuszczowych organizmu matki i płodu. Wynikiem tych zaburzeń jest nagromadzenie w komórkach wątroby (hepatocytach) metabolitów kwasów tłuszczowych, co zaburza funkcjonowanie tych komórek. Nieprawidłowości te, w pewnym stopniu mogą zależeć od przyczyny genetycznej. Najczęściej jest to mutacja genu G1528C. Odpowiada on za obecność enzymu – dehydrogenazy 3-hydroksy- acylokoenzymu A (LCHAD), który jest ważny w metabolizmie kwasów tłuszczowych. Niedobór tego enzymu poprzez zaburzenia metabolizmu kwasów tłuszczowy prowadzi do ostrego stłuszczenia wątroby.

Polecane dla Ciebie

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) – objawy

Wyróżnia się wiele objawów ostrego stłuszczenia wątroby u ciężarnych. Począwszy od skąpych, niewielkich objawów po niewydolność wątroby. W początkowym okresie choroby objawy są bardzo niecharakterystyczne i obejmują brak apetytu, nudności, wymioty, zażółcenie skóry, zmęczenie, osłabienie oraz ból w prawym podżebrzu. Wspomniane dolegliwości bólowe nie mogą być jednak określane jako ból wątroby w ciąży, gdyż narząd ten sam w sobie nie jest unerwiony, a ból w tej okolicy może pochodzić z podrażnienia unerwionej torebki wątroby. W miarę postępu ostrego stłuszczenia wątroby możliwe jest także wystąpienie objawów dodatkowych, takich jak stany gorączkowe i ból głowy. W kolejnych tygodniach żółtaczka może ulec nasileniu. Gdy dochodzi do ostrej niewydolności wątroby, mogą wystąpić zaburzenia krzepnięcia krwi (widoczne np. w skłonności do siniaków i przedłużonych krwawieniach), obrzęki, wodobrzusze, encefalopatia (uszkodzenie struktur mózgu). Przy ostrym stłuszczeniu wątroby u ciężarnych (AFLP) może współwystępować stan przedrzucawkowy (ciśnienie krwi ≥140/90 mm Hg oraz białkomocz ≥0,3 g białka w 24-godzinnej zbiórce moczu), ostra niewydolność nerek, ostre zapalenie trzustki, zakażenia bakteryjne i grzybicze.

Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda stan przedrzucawkowy

W badaniach laboratoryjnych pobranych z surowicy krwi widoczne są:

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) – czy dziecko jest zagrożone?

Najgroźniejszymi powikłaniami ostrego stłuszczenia wątroby u ciężarnych jest śmierć matki oraz obumarcie płodu (ryzyko szacowane jest na około 10%). Najczęstszą przyczyną śmiertelności płodu jest hipoglikemia płodowa. Na przestrzeni lat dochodzi do zmniejszenia ryzyka tych groźnych powikłań, dzięki wcześniejszemu rozpoznaniu i rozwiązaniu ciąży. Nie należy zatem bagatelizować sygnałów wskazujących na to schorzenie i wszelkie dolegliwości niezwłocznie zgłosić lekarzowi prowadzącemu.

Ostre stłuszczenie wątroby u ciężarnych (AFLP) – rozpoznanie, leczenie i dieta

Rozpoznanie ostrego stłuszczenia wątroby u ciężarnych możliwe jest na podstawie objawów klinicznych oraz wyników badań laboratoryjnych. Pomocnym badaniem jest USG wątroby. Właściwe rozpoznanie umożliwia biopsja wątroby, jednak ze względu na inwazyjność, jest ona rzadko wykonywana u kobiet w ciąży. W procesie diagnostycznym wykluczane są inne niż AFLP schorzenia wątroby. Wśród nich zespół HELLP (zespół objawów związanych z ciążą, będących powikłaniem stanu przedrzucawkowego lub rzucawki – hemoliza, podwyższone stężenia enzymów wątrobowych i niedobór płytek krwi), cholestaza ciężarnych, wirusowe zapalenia wątroby w ciąży (zakażenia wywołane przez wirus HAV, HBV oraz HCV). Aktualnie, nie są dostępne swoiste leki na stłuszczenie wątroby u ciężarnych. Co więcej, na ostre ciążowe stłuszczenie wątroby leki bez recepty również nie są zalecane. Może rodzić się więc pytanie, czy istnieje domowy sposób na stłuszczenie wątroby oraz jak odwrócić stłuszczenie wątroby. W odróżnieniu od niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD), gdzie zalecana jest dieta, w której obecne są m.in. soki z warzyw i owoców bez cukru, chude mięso czy pieczywo typu graham, w przypadku AFLD dieta nie jest zalecanym sposobem postępowania.

Jedyny skuteczny sposób terapeutyczny w AFLP to zakończenie ciąży cesarskim cięciem. Możliwy jest poród drogami natury w sytuacji zaawansowanej, szybkiej akcji porodowej.

Terapia wspomagająca stanowi rodzaj leczenia objawowego, które jest ukierunkowane na dolegliwości ze strony zajętych narządów oraz leczenie ewentualnych infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Najczęściej kilka dni po porodzie dochodzi do normalizacji wyników prób wątrobowych, a samo stłuszczenie nie powinno przejść w przewlekłe. W przypadku braku poprawy stanu zdrowia po porodzie, może być konieczne wykonanie przeszczepu wątroby.

Należy podkreślić, iż w przypadku nagłego wystąpienia w ciąży objawów związanych z zaburzeniem funkcji wątroby, takich jak ból w prawym podżebrzu, zażółcenie skóry, nudności i wymioty należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala lub pilnie skonsultować się ze specjalistą.

  1. Położnictwo i Ginekologia, pod red. Bręborowicz G. Warszawa 2020.
  2. Interna Szczeklika, pod red. Gajewski P. Kraków 2020.
  3. Cichoż-Lach H. Patogeneza chorób wątroby związanych z ciążą. „Ginekol Pol”. 2010, 81, 613-617.
  4. Liu J, Ghaziani TT, Wolf JL. Acute Fatty Liver Disease of Pregnancy: Updates in Pathogenesis, Diagnosis, and Management. „Am J Gastroenterol” 2017 Jun;112(6):838-846.
  5. Naoum E.E. i in., Acute Fatty Liver of Pregnancy: Pathophysiology, Anesthetic Implications, and Obstetrical Management. „Anesthesiology„ 2019 Mar;130(3):446-461.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak powstaje nowotwór?

    Nowotwory są główną przyczyną zgonów na świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nie ponad milion osób, a ok. 100 tys. umiera. Niestety, statystyki te z roku na rok są coraz mniej optymistyczne. Jak powstaje nowotwór? Czy da się zapobiec jego rozwojowi?

  • Gorączka plamista Gór Skalistych – przyczyny, objawy, leczenie

    Dla przeciętnego Polaka gorączka plamista Gór Skalistych brzmi niezwykle egzotycznie. Nie da się ukryć, że choroba w Polsce jest bardzo rzadko spotykana. Zagrożenie jest jednak realne, zwłaszcza dla osób, które podróżują do Stanów Zjednoczonych.

  • Zatrucie nikotynowe – objawy, leczenie przedawkowania

    Objawy zatrucia nikotyną zależne są głównie od liczby wypalonych papierosów. Uznaje się, że aby doszło do wystąpienia zatrucia nikotynowego, konieczne jest przyjęcie w krótkim czasie ok. 4-8 mg nikotyny. Podstawą oczyszczania organizmu z nikotyny jest oczywiście rzucenie palenia papierosów. Większość nikotyny dostarczanej wraz z wypalanym papierosem wydalana jest niemal natychmiastowo przez nerki.

  • WZW C – przyczyny, objawy, czynniki ryzyka wirusowego zapalenia wątroby typu C

    Wirusowe zapalenie wątroby typu C (HCV) to choroba wywołana przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Choroba ta jest często nazywana „cichym zabójcą”, ponieważ wczesne stadium infekcji często nie daje objawów, a osoba zakażona może przez wiele lat nie wiedzieć, że jest chora. Wirusowe zapalenie wątroby typu C może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak marskość wątroby, rak wątrobowokomórkowy i niewydolność wątroby, jeśli nie zostanie zdiagnozowane i leczone na czas. Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C mogą obejmować zmęczenie, utratę apetytu, nudności i wymioty, bóle brzucha, ciemny mocz, żółtaczkę, świąd skóry czy bóle stawów.

  • Perforacja jelita – przyczyny, objawy, leczenie

    Perforacja jelita to bardzo poważne schorzenie, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Nieleczone może doprowadzić do śmierci. Jak rozpoznać przedziurawione jelito i co jest jego przyczyną? Jak wygląda leczenie i czy może się objeść bez interwencji chirurga?

  • Chłoniak – objawy, leczenie, rokowania i rodzaje nowotworu układu chłonnego

    Chłoniakiem określa się nieprawidłowy rozrost tkanki limfatycznej. Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia chłoniaków i przyczyn ich występowania nadal pozostaje wyzwaniem dla współczesnej medycyny. Podstawą leczenia wszystkich rodzajów chłoniaków jest chemioterapia.

  • By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe – na czym polega ten zabieg?

    Pojęcie by-passów, używane często w środowisku medycznym, nadal nie jest do końca jasne dla reszty społeczeństwa. Pomostowanie aortalno-wieńcowe umożliwia doprowadzenie krwi do serca, co jest szczególnie istotne w przypadku m.in. zablokowania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij