Aceton – właściwości i zastosowanie

Większości z nas aceton kojarzy się z zapachem roznoszącym się w powietrzu podczas zmywania lakieru do paznokci. Owszem jest to jedno z jego podstawowych zastosowań w gospodarstwie domowym. Do czego jeszcze służy aceton? Kiedy jest produkowany w naszym ciele? O czym świadczy zapach acetonu z ust? Gdzie go kupić?

Aceton – co to za związek? Jakie są rodzaje acetonu?

Z chemicznego punktu widzenia aceton to najprostszy pod względem budowy chemicznej keton. W swojej cząsteczce zawiera atom tlenu, trzy atomy węgla oraz sześć atomów wodoru. Stosunkowo mała cząsteczka sprawia, że jest substancja lotną. Po odkręceniu butelki z acetonem w kilka chwil nasze otoczenie wypełni lekko drażniący „chemiczny” i charakterystyczny zapach. Aceton jest substancją palną, dobrze rozpuszcza się w wodzie.

Aceton jest substancją występującą naturalnie w przyrodzie w niektórych rodzajach roślin, gazach wulkanicznych. Wytwarza się także podczas pożarów lasów, podczas palenia papierosów czy spalania mieszanki paliwowej w silniku samochodu. Niewielkie ilości acetonu są produkowane przez nasze ciało. W dużych ilościach może powodować podrażnienia lub zatrucie.

Na rynku znajdziemy kilka rodzajów acetonu. Dwa podstawowe to aceton kosmetyczny, który znajdziemy w drogeriach i sklepach dla salonów kosmetycznych, oraz aceton techniczny dostępny przykładowo w marketach budowlanych. Różnica między tymi dwoma rodzajami polega na stopniu czystości oferowanego produktu.

Aceton techniczny jest produktem tańszym, ale gorszej jakości. Bywa zanieczyszczony toksycznymi substancjami (np. metanolem). Aceton kosmetyczny zawiera tę samą substancję czynną co techniczny odpowiednik, jednak jest produktem o zdecydowanie wyższej klasie czystości. Co więcej, bardzo często bywa wzbogacony o dodatkowe składniki jak witaminy, minerały, substancje nawilżające (np. gliceryna, lanolina), wyciągi roślinne (np. z kwiatów porcelanowych, aloesu) czy substancje zapachowe maskujące naturalny drażniący zapach głównego składnika. Na wielu opakowaniach acetonu kosmetycznego znajdziemy dodatkowo informację, że produkt był testowany dermatologicznie.

Aceton – działanie i właściwości

Aceton jest bezbarwnym rozpuszczalnikiem. Oznacza to, że ma zdolność rozpuszczania wybranych substancji. Z tego powodu w gospodarstwie domowym najczęściej znajdziemy go w składzie zmywacza do paznokci oraz rozpuszczalników do farb i lakierów.

Dobrze rozpuszcza tłuszcze i bywa używany do odczyszczenia powierzchni z tłustych plam – do odtłuszczania. Może być stosowany jako czynnik dezynfekujący – zabija chorobotwórcze mikroorganizmy np. bakterie.

Aceton w organizmie

Aceton jest jednym z metabolitów powstających w wyniku prawidłowej ketogenezy zachodzącej w zdrowym organizmie. Kiedy spożywamy zbyt mało cukrów, z których nasz organizm czerpie energię w pierwszej kolejności, uruchamiane są rezerwy energetyczne zamknięte w tkance tłuszczowej. Jest ona metabolizowana w wątrobie w celu uzyskania energii, a końcowe produkty tego procesu to związki z grupy ketonów, pośród których znajduje się aceton. Jeżeli ilość ciał ketonowych w organizmie wzrasta, wchodzi on w stan ketozy. Zgodnie z najnowszymi badaniami utrzymywanie organizmu w tym stanie może pozytywnie wpływać na samopoczucie, prowadzi do utraty masy ciała, może regulować niektóre schorzenia (np. występowanie drgawek u młodzieży cierpiącej na epilepsję).

Przejściowy wzrost stężenia może wiązać się z odbywaniem głodówki, zwiększonym wysiłkiem fizycznym czy stosowaniem diety bogatej w białka, a ubogiej w cukry. Również ciąża, a zwłaszcza związane z jej początkiem silne wymioty i obniżony apetyt mogą przyczynić się do wzrostu stężenia acetonu w moczu.

Wykrycie acetonu w moczu u dziecka lub u osoby dorosłej predysponuje do dalszej obserwacji i diagnostyki. Nadmiar ciał ketonowych może świadczyć o poważnych schorzeniach. Najpopularniejszym z nich jest cukrzyca typu pierwszego związana z zaburzeniem gospodarki węglowodanowej w organizmie.

Przy schorzeniu, jakim jest cukrzyca, objawem świadczącym o podwyższonym poziomie cukru jest również zapach acetonu z ust. Naukowcy i inżynierowie pracują nad rozwiązaniem, które pomoże powiązać poziom cukru we krwi z poziomem acetonu w oddechu. Być może w przyszłości glukometry używane regularnie przez diabetyków będą wymagały jedynie dmuchnięcia, a nie jak to jest obecnie – kaleczenia palca przed każdym pomiarem.

Powiązane produkty

Pirolam, odżywka do paznokci z ceramidami, 11 ml

odżywka, łamliwość

19,39 zł
Do koszyka
Biotebal Mocne Paznokcie, serum wzmacniające do paznokci, 6,6 ml

serum, osłabione paznokcie

25,19 zł
Do koszyka
Joko, odżywka do paznokci, ekspresowe wzmocnienie, 11 ml

lakier, dla wegan, dla wegetarian

15,99 zł
Do koszyka

Zastosowanie acetonu

Główne domowe zastosowanie acetonu to rozpuszczalnik. Przyda się nie tylko do usunięcia hybrydy czy tradycyjnego lakieru do paznokci. Może z powodzeniem być stosowany do usuwania plam np. z lakierów z różnych powierzchni np. ubrań lub mebli.

Należy jednak pamiętać o zachowaniu delikatności podczas jego użycia. Jeżeli postawimy go na dłużej np. na lakierowanej powierzchni czy materiale, może wywabić również barwnik z tkaniny czy uszkodzić warstwę lakieru. Niestety tego typu plamy po acetonie są nieusuwalne.

Aceton – szkodliwość

Aceton jest substancją drażniącą organizmy żywe. Ze względu na swoją lotność może podrażniać drogi oddechowe, powodując mdłości lub wymioty, ból głowy, senność, zmęczenie, zawroty głowy. Jeżeli dostanie się do oczu, powoduje ból, łzawienie, zaczerwienienie. Wylany na skórę prowadzi do jej wysuszenia i pękania.

Czy aceton niszczy paznokcie? U osób wrażliwych może wywołać reakcję alergiczną, która w skrajnych przypadkach prowadzi do degradacji płytki. Jednak stosowany sporadycznie do usuwania lakieru w towarzystwie regularnego nawilżania nie powinien wywoływać aż tak drastycznych efektów.

Sprawdź: Odżywki do paznokci.

Aceton jest metabolizowany w wątrobie. Każda ilość wytworzona w naszym ciele lub wprowadzona do niego przypadkowo musi zostać rozłożona przez ten organ. Nie ma lekarstwa – odtrutki na zatrucie acetonem (spowodowane chorobą lub przypadkowym spożyciem). W takiej sytuacji stosuje się wyłącznie terapię wspomagającą.

Ze względu na swoje toksyczne właściwości nie powinien być używany w ciąży.

Uczulenie na aceton

U osób wrażliwych aceton może powodować reakcje alergiczne. Objawiają się one miejscowym podrażnieniem, łuszczeniem skóry, bólem, pieczeniem, zaczerwienieniem.

Osoba uczulona na aceton lub kobieta w ciąży powinna stosować jego zamienniki. Przykładowo: zmywacz do paznokci bez acetonu, który zawiera np. octan etylu działający jako rozpuszczalnik.

Data publikacji: 28.05.2022

Data aktualizacji: 27.05.2022

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi

Polecane artykuły

Wąkrotka azjatycka w kosmetykach. Jak ją stosować i na co pomoże?

Wąkrotka azjatycka, znana też jako wąkrota azjatycka, CICA, gotu kola, trawa tygrysia czy Centella asiatica, od lat króluje w azjatyckiej pielęgnacji skóry. Jej wszechstronne działanie sprawia, że coraz częściej pojawia się także w europejskich kosmetykach – od kremów po sera. Co sprawia, że ten naturalny składnik jest tak ceniony i jak skutecznie włączyć go do codziennej pielęgnacji skóry?

Czytaj dalej
Jak pozbyć się blizn po trądziku? Pielęgnacja twarzy i leczenie blizn

Blizny potrądzikowe należą do najczęstszych następstw trądziku pospolitego. Szacuje się, że dotyczą nawet do 95% pacjentów zmagających się z trądzikiem, co świadczy o skali problemu i potrzebie odpowiedniej wiedzy na jego temat. Zmiany te mogą powodować znaczny dyskomfort psychiczny i obniżenie poczucia własnej wartości. Na szczęście współczesna kosmetologia i medycyna estetyczna oferują szereg skutecznych rozwiązań, które pozwalają na znaczną redukcję widoczności blizn potrądzikowych.

Czytaj dalej
Makijaż u pacjentek onkologicznych. Jak malować się w trakcie i po chemioterapii?

Leczenie onkologiczne zmienia nie tylko funkcjonowanie organizmu, ale także wygląd – skóra staje się bardziej wrażliwa, często przesuszona, mogą pojawić się przebarwienia czy utrata brwi i rzęs. Dla wielu kobiet makijaż nie jest wyłącznie kwestią estetyki, ale również sposobem na zachowanie poczucia kobiecości i odzyskiwanie kontroli nad codziennością. Czy w trakcie chemioterapii można się malować? Jakie kosmetyki są bezpieczne, a których lepiej unikać?

Czytaj dalej
Rodzaje trądziku – jakie są, czym się charakteryzują i różnią?

Trądzik to jedno z najczęstszych schorzeń skórnych, które stanowi duży problem terapeutyczny, psychologiczny i społeczny. Trądzik pospolity dotyka niemal 80% osób w wieku 12–19 lat, z kolei trądzik różowaty występuje u około 10% populacji. Kluczem do skutecznej terapii i pielęgnacji zmian trądzikowych jest zrozumienie, że trądzik nie jest jedną, homogeniczną jednostką chorobową. Istnieje wiele jego odmian i postaci klinicznych, które różnią się przyczyną powstawania, wyglądem zmian skórnych oraz metodami leczenia. Prawidłowe rozpoznanie rodzaju trądziku jest pierwszym i najważniejszym krokiem na drodze do zdrowej cery.

Czytaj dalej
Leczenie onkologiczne a zabiegi medycyny estetycznej. Czy można je wykonywać w trakcie terapii?

Leczenie onkologiczne to ogromne wyzwanie nie tylko dla zdrowia fizycznego, ale także psychicznego, m.in. ze względu na jego wpływ na wygląd pacjenta. Terapia onkologiczna często wywołuje skutki uboczne widoczne na skórze, włosach czy paznokciach. Nic zatem dziwnego, że pacjenci w trakcie lub po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego zastanawiają się, czy mogą korzystać z zabiegów medycyny estetycznej.

Czytaj dalej
Kwas ferulowy – właściwości i zastosowanie. Jak go stosować do pielęgnacji skóry?

Kwas ferulowy w ostatnich latach zyskał status jednego z najbardziej cenionych składników pielęgnacyjnych. Jego pochodzenie jest w pełni naturalne, a działanie niezwykle wszechstronne. Jest wykorzystywany w kosmetologii, dermatologii i farmacji głównie ze względu na silne właściwości przeciwutleniające i rozjaśniające. Pomaga spowolnić procesy starzenia skóry, chroni ją przed promieniowaniem UV i wspiera proces regeneracji komórek. Nic dziwnego, że kwas ferulowy na twarz to jeden z hitów nowoczesnej pielęgnacji – stosowany zarówno samodzielnie, jak i w połączeniu z witaminami C i E.

Czytaj dalej
Trądzik zaskórnikowy – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby

Trądzik zaskórnikowy to najłagodniejsza, niezapalna postać trądziku pospolitego, która często jest pierwszym sygnałem problemów z cerą w okresie dojrzewania. Choć nie towarzyszą mu bolesne zmiany ropne, potrafi być równie uciążliwy i – co ważne – stanowi punkt wyjścia dla rozwoju bardziej zaawansowanych form trądziku. Charakteryzuje się występowaniem zaskórników, potocznie nazywanych wągrami, które pojawiają się w wyniku zablokowania ujść mieszków włosowych. Zrozumienie mechanizmu ich powstawania oraz wdrożenie odpowiedniej pielęgnacji i leczenia jest kluczowe dla utrzymania zdrowej skóry i zapobiegania powstawaniu blizn czy przebarwień.

Czytaj dalej
Zabiegi kosmetyczne na jesień – jak zadbać o skórę o tej porze roku?

Po lecie skóra często wymaga regeneracji – jest przesuszona, nadreaktywna i ma nierównomierny koloryt. Jesień to idealny moment, by przywrócić skórze równowagę, ujednolicić jej odcień i przygotować na zimę. W gabinetach kosmetologicznych i klinikach medycyny estetycznej królują wówczas zabiegi regenerujące, złuszczające i nawilżające. Na co się zdecydować?

Czytaj dalej