lanolina w kosmetyku
Joanna Orzeł

Lanolina – co warto o niej wiedzieć?

Lanolina – jakie właściwości sprawiają, że jest tak chętnie wykorzystywana zarówno w branży kosmetycznej, jak i farmaceutycznej? Do czego można stosować lanolinę? Jak jej używać? Czy może wywoływać alergie? W jakich produktach można ją znaleźć? Odpowiadamy.

Lanolina większości z nas kojarzy się z wełną. Faktycznie jest to składnik pozyskiwany z wełny owiec czy lam, które produkują ją w celach ochronnych. Jest składnikiem hipoalergicznym, a jej właściwości sprawiają, że jako składnik kosmetyków stosowana jest na twarz, na skórę ciała oraz na włosy. Mamy karmiące doceniają jej obecność w maściach na brodawki czy na odpieluszkowe odparzenia dla noworodków i niemowląt. 

Lanolina – czym jest? Jak się ją pozyskuje? Rodzaje lanoliny

Lanolina jest produktem gruczołów łojowych niektórych zwierząt, których ciało pokrywa wełna (np. owce czy lamy). Jej nazwa pochodzi od dwóch łacińskich słów lana, czyli wełna, i oleum, czyli olej.

Fachowo lanolina nosi niezbyt zachęcającą nazwę – tłuszczopot. Inna nazwa to wosk zwierzęcy. Jest składnikiem, którego zadaniem jest ochrona skóry zwierząt przed działaniem niekorzystnych czynników zewnętrznych.  

Lanolina pozyskiwana jest jako produkt uboczny podczas procesu produkcji wełny. Ostrzyżoną wełnę poddaje się procesowi oczyszczania, którego jednym z etapów jest pranie w gorącej wodzie. Podczas prania tłuszczopot oddziela się od wełny. Mieszaninę lanoliny i wody rozdziela się na skutek wirowania. Tak pozyskany surowy produkt poddaje się kolejnym etapom oczyszczania między innymi rafinacji. Oczyszczona z pestycydów i toksyn lanolina zawiera około 25% wody i nazywana jest lanoliną uwodnioną. Poddana procesowi osuszania (trwa około 2 tygodnie) staje się lanoliną bezwodną, która ma szerokie zastosowanie, między innymi w farmacji i w kosmetyce.

Lanolina a wazelina i alantoina

Lanolina bywa mylona z wazeliną i alantoiną, składnikami, które tak jak i ona są często wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym czy kosmetycznym.  

W przypadku wazeliny konsystencja i wybrane właściwości sprawiają, że te dwie substancje mogą wydawać się podobne. Obydwie są pochodzenia naturalnego, jednak lanolina ma pochodzenie zwierzęce, natomiast wazelina jest pozyskiwana z ropy naftowej. Co więcej, podczas gdy lanolina uznawana jest za składnik hipoalergiczny, wazelina często znajduje się na listach składników uczulających.  

W przypadku alantoiny to najczęściej zbliżone nazwy są źródłem pomyłek. Podobnie jak lanolina i alantoina jest składnikiem pochodzenia naturalnego, jednak tę drugą znajdziemy w roślinach (np. korzeń żywokostu). Co ciekawe, obydwie substancje mają właściwości hipoalergiczne.  

Lanolina i jej właściwości

Czysta, bezwodna lanolina jest substancją o konsystencji stałej. Jej barwa rożni się w zależności od stopnia czystości. Produkt uzyskany po wstępnym oczyszczeniu może mieć barwę od żółtawej do brązowej i lekki alkoholowy zapach. Takiej formy używa się np. do produkcji smarów czy konserwacji kadłubów statków. Ta używana w kosmetyce i farmacji jest poddawana kolejnym procesom oczyszczania, w wyniku których staje się bezzapachowa i lekko żółta. Lanolina topi się w stosunkowo niskiej temperaturze około 40℃. Lanolina nie rozpuszcza się w wodzie, dobrze natomiast rozpuszcza się w tłuszczach. Jest dobrym emulgatorem – ułatwia tworzenie jednolitych mieszanin np. z wody i tłuszczów.

Powyższe właściwości zapewnia lanolinie jej skład – jest mieszaniną estrów kwasów tłuszczowych ze sterolami (m.in. z cholesterolem).

Powiązane produkty

Zastosowanie lanoliny w kosmetyce i farmacji

Szereg właściwości sprawa, że farmaceuci i kosmetolodzy opracowujący formulacje preparatów chętnie po nią sięgają.

Oto wybrane właściwości lanoliny:

  • to dobry emulgator (łączy tłuszcze i wodę w jednolitą, kremową konsystencję),
  • jest emolientem (tworzy płaszcz ochronny zapobiegający utracie wilgoci, ma właściwości nawilżające),
  • natłuszcza (jest odpowiednia dla skóry suchej, produkującej niedostateczną ilość sebum),  
  • tworzy na skórze niewidzialny film, który chroni przed działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych (np. wiatr czy mróz) oraz sprawia, że skóra wydaje się być wygładzona (nie jest natomiast remedium na zmarszczki),
  • umożliwia transport składników odżywczych w głąb skóry (jest dobrym rozpuszczalnikiem np. dla witamin A czy E),
  • jest składnikiem hipoalergicznym (rzadko wywołuje uczulenia, może być stosowana od pierwszych dni życia),
  • wspomaga gojenie ran (z tego względu jest szczególnie doceniana przez matki karmiące piersią),
  • chroni włosy przed uszkodzeniami i rozdwajaniem końcówek,
  • nawilża włosy przesuszone (nałożona na wilgotne włosy zatrzymuje w nich wilgoć).

Właściwości te sprawiają, że lanolinę znajdziemy w składnikach wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji skóry, a także włosów. Jej identyfikacja INCI to Lanolin. Jest stosowana zarówno jako składnik bazowy, jak i aktywny.

Znajdziemy ją w kosmetykach pielęgnacyjnych przeznaczonych do skóry: kremach, balsamach, emolientach (dla skóry atopowej, łuszczycowej czy niemowląt), żelach i peelingach pod prysznic czy mydłach. Jest także używana w pomadkach i balsamach do ust, szamponach odżywkach i maskach do włosów (zwłaszcza tych dedykowanych włosom przesuszonym), a także ostatnio popularnych produktach do pielęgnacji zarostu. Inne zastosowanie w przemyśle kosmetycznym to produkcja acetonu z lanoliną do usuwania paznokci hybrydowych.  

Sprawdź na DOZ.pl: Pomadki i balsamy do ust.

Lanolina jest dobrym nośnikiem składników aktywnych. Farmaceuci używają jej do produkcji leków różnej postaci np. kremów i maści. Jest tez składnikiem gotowych produktów leczniczych np. maści na podrażnione brodawki u matek karmiących. W przemyśle farmaceutycznym używana jest również do pozyskiwania witaminy D3. Warto zaznaczyć, że na preparatach, w których witamina D3 jest z lanoliny znajdziemy wyraźną o tym informację, np. w postaci hasła „cholekalcyferol z lanoliny”.

Lanolina kosmetyczna

Lanolina kosmetyczna to 100% czysty wosk zwierzęcy dostępny w sklepach kosmetycznych i aptekach. Może być stosowana zarówno jako docelowy kosmetyk – produkt pielęgnacyjny, jak i jako półprodukt do przygotowania domowego wieloskładnikowego preparatu.  

Lanolina farmaceutyczna

Lanolina farmaceutyczna to także 100% czysty wosk zwierzęcy. Czystość farmaceutyczna oznacza, że została poddana specjalistycznym badaniom w kierunku zawartości substancji szkodliwych (np. pestycydów). Konkretne badania i dopuszczalne poziomy stężeń regulowane są przez odpowiednie organy i można je znaleźć w fachowej literaturze np. Farmakopei Polskiej.

Zastosowanie lanoliny w domu

Lanolina jest składnikiem, który z powodzeniem może być stosowany w gospodarstwie domowym. Znajdziemy ją w składach gotowych preparatów przeznaczonych do prania tkanin wełnianych. Przepis, jak stosować lanolinę do prania wełny, znajdziemy na etykiecie opakowania wybranego preparatu (różne są stężenia i zalecenia). Warto z pewnością wybrać w naszej pralce program przeznaczony do prania wełny. Również samodzielnie możemy przygotować płukankę lanolinową – w ciepłej wodzie rozpuszczamy łyżkę lanoliny, płuczemy w niej już wyprane ubranie, a następnie płuczemy w czystej wodzie, aby usunąć jej ewentualny nadmiar.

Lanolinę doceniają również rodzice decydujący się na wielopieluchowanie – używanie pieluch wielorazowych. Zamoczenie otulaczy (zewnętrzna część pieluszki) w roztworze lanoliny, płatków mydlanych i wody na około sześć godzin sprawia, że są zabezpieczone przed wilgocią.  

Lanolina bywa również składnikiem delikatnych, hipoalergicznych płynów do sprzątania wszelkich powierzchni (od okien i luster po kuchenne blaty).

Lanolina – gdzie ją kupić, ile kosztuje?  

Lanolinę kupimy w dobrze zaopatrzonej drogerii lub aptece. Znajdziemy ją też u wielu dostawców oferujących zakupy on-line. Jej cena bywa różna w zależności od producenta i deklarowanej czystości. Lanolinę kosmetyczną kupimy w niewielkich ilościach za nieco ponad 10 zł za 10 gramów. Przy zakupach większych ilości cena może wynosić nawet pięć razy mniej.

Decydując się na zakup lanoliny, zastanówmy się, do czego będziemy jej używać. Może być składnikiem wielu domowych kosmetyków, które pozytywnie wpłyną na kondycję naszej skóry czy paznokci.  

Połączenie lanoliny, żelu z aloesu, gliceryny, oleju z awokado i ulubionego olejku eterycznego będzie świetnym kremem na wysuszone ciągłą dezynfekcją i/lub działaniem mrozu dłonie. Stopione razem olej bawełniany, wosk pszczeli i lanolina, po zestaleniu, utworzą domowy balsam do ust. 

Lanolina i przeciwwskazania do stosowania

Lanolina – jak każda substancja – posiada pewne przeciwwskazania do stosowania. Szczególną czujność na jej obecność powinny zachować osoby uczulone na wełnę, gdyż to właśnie lanolina odpowiada z reakcje alergiczne na ten rodzaj przędzy.

Inny aspekt to zbyt duża ilość lanoliny przyjęta doustnie (np. z balsamami do ust). Lanolina, która dostanie się na naszego układu pokarmowego w zbyt dużej ilości, może wywołać zatrucie organizmu objawiające się biegunką, wymiotami, wysypką lub zaczerwienieniem i opuchlizną skóry.

Czy lanolina uczula?

Lanolina jest uznawana za składnik  hipoalergiczny (o niskim potencjale wywoływania alergii). Uczulenie na lanolinę wykazało niespełna 2% spośród 25000 skłonnych do alergii osób. Jest do tego stopnia bezpieczna, że można ją stosować już u noworodków np. na odparzenia pieluszkowe czy wyschnięte usta. Reakcje alergiczne na lanolinę są rzadkie, a ich najczęstsze objawy to opuchlizna, wysypka lub problemy z oddychaniem. 

  1. B. Lee, E. Warshaw, Lanolin Allergy: History, Epidemiology, Responsible Allergens, and Management, „Dermatitis”, nr 19 (2) 2008.
  2. L. Stone, Medilan: a hypoallergenic lanolin for emollient therapy, „British Journal of Nursing”, nr 9 (1) 2013.
  3. P. Cholewińska, M. Iwaszkiewicz, P. Nowakowski, Profil kwasów tłuszczowych w wełnie owiec olkuskich - jagniąt i ich matek, „Wiadomości Zootechniczne”, R. LIV, 2016.
  4. A. Sengupta, J. Behera, Comprehensive view on chemistry, manufacturing & applications of lanolin extracted from wool pretreatment, also used in vitamins, „American Journal of Engineering Research”, nr 3 (7) 2014.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować paracetamol osobom dorosłym, dzieciom i kobietom w ciąży?

    Paracetamol to jeden z popularniejszych leków sprzedawanych bez recepty (OTC). Jest stosowany między innymi w ostrych, umiarkowanych i przewlekłych bólach głowy, gardła i zębów, a także w bólach miesiączkowych i migrenach. Cechuje go względne bezpieczeństwo stosowania. W przypadku silnego bólu można go łączyć z innymi substancjami, np. z morfiną. Jak wygląda właściwy sposób dawkowania paracetamolu, jaka jest maksymalna i bezpieczna dawka dzienna oraz czy kobiety w ciąży mogą zażywać ten lek? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Choroba Zachodniego Nilu – przyczyny i objawy. Jak leczyć?

    Wybierając się na wakacje, warto zapoznać się z zagrożeniami, jakie mogą nas spotkać podczas urlopu. Jednym z nich jest gorączka Zachodniego Nilu (ang. West Nile fever, WNF), choroba powodowana przez wirusa gorączki Zachodniego Nilu. Jak dochodzi do zakażenia, jakie są objawy i co należy wiedzieć, aby się przed nią ustrzec?

  • Kaszel krtaniowy – objawy i leczenie szczekającego kaszlu u dzieci i dorosłych

    Krtaniowy kaszel, towarzyszący ostremu zapaleniu krtani, jest jednym z najbardziej charakterystycznych rodzajów kaszlu. W przypadku jego wystąpienia konieczny może być pilny kontakt z lekarzem, niekiedy również w ramach szpitalnego oddziału ratunkowego. Jak rozpoznać kaszel krtaniowy oraz jak wygląda jego leczenie?

  • Witamina B6 (pirydoksyna) – funkcja w organizmie, suplementacja, niedobór, nadmiar

    Witamina B6 jest związkiem, który wzmaga przyswajalność magnezu w organizmie. Bierze udział w wielu procesach metabolicznych, reguluje pracę układu nerwowego, a jej optymalny poziom wpływa na pozytywny nastrój. Pirydoksyna przyczynia się także do powstawania przeciwciał chroniących organizm przed infekcjami. Witamina B6 jest składnikiem zarówno produktów zwierzęcych, jak i roślinnych. Który suplement z wit. B6 wybrać, jaka jest jej optymalna dawka dobowa i jakie są skutki zaburzeń jej ilości w organizmie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka na grypę 2024/2025 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    Grypa to bardzo zakaźna choroba wirusowa. Przyjmuje się, że jedna chora osoba zaraża cztery kolejne. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi. WHO szacuje, że każdego roku na grypę choruje 10% dorosłej populacji i nawet 30% dzieci. Czym się szczepić na grypę w sezonie 2024/2025?

  • Dlaczego warto się szczepić?

    Szczepienia są jednym z najważniejszych osiągnięć medycyny, które przyczyniły się do znacznego zmniejszenia liczby zachorowań i zgonów spowodowanych chorobami zakaźnymi. W dobie rozwijających się teorii spiskowych i dezinformacji warto zrozumieć, czym są szczepienia, jak działają i dlaczego są niezbędne dla zdrowia.

  • Problemy z żołądkiem a substancje naturalne. Dowody naukowe i innowacyjne podejście lecznicze

    Prawie każdemu z nas przynajmniej raz w życiu zdarzyło się doświadczyć niestrawności czy refluksu żołądkowo-przełykowego, charakteryzujących się bólem brzucha, trudnościami w trawieniu czy pieczeniem za mostkiem. Dwoma organami, których powyższy problem dotyczy w największym stopniu, są przełyk i żołądek.

  • INR testy do kontroli krzepliwości krwi – jak je wykonać? Cena, refundacja

    W styczniu 2024 roku wprowadzono do wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie aparaty i paski testowe do przeprowadzania testów diagnostycznych INR/PT. Wyroby te podlegają refundacji w przypadku pacjentów leczonych lekami przeciwzakrzepowymi z grupy antagonistów witaminy K oraz spełniających określone w rozporządzeniu kryteria. Testy INR do wykonania w warunkach domowych pozwalają w łatwy i szybki sposób monitorować terapię antykoagulantami takimi jak acenokumarol i warfaryna, co pozwala kontrolować prawidłowy zakres terapeutyczny dla pacjenta.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl