kobieta nakłada krem na pięty
Joanna Orzeł

Mocznik w kosmetykach – właściwości i zastosowanie

Mocznik jest składnikiem naturalnie produkowanym przez nasze ciało. Znalazł zastosowanie w przeróżnych gałęziach przemysłu. Jest chętnie używany przez producentów kosmetyków jako składnik nawilżający i złuszczający. Co powinniśmy wiedzieć o tym składniku aktywnym? Czy możemy stosować mocznik na twarz?

Mocznik – czym jest i jak działa na skórę?

Mocznik (INCI: urea) jest związkiem organicznym pochodzenia naturalnego. W czystej postaci jest białym, bezzapachowym ciałem stałym, które dobrze rozpuszcza się w wodzie i innych rozpuszczalnikach polarnych (np. etanol i gliceryna). Stabilność wykazuje w pH 4–8.

Mocznik to ostatni produkt procesów przemiany białek i innych związków azotowych dla wielu organizmów żywych (zaliczanych do grupy ureotelicznych), w tym człowieka. Głównie jest wydalany z moczem, a częściowo z potem. Mocznik w organizmie jest zatem składnikiem całkowicie naturalnym, a jego poziom w surowicy krwi jest ważnym parametrem diagnostycznym. Inny naturalny metabolit o podobnej i przez to często mylonej z mocznikiem nazwie to kwas moczowy będący ostatnim produktem metabolizmu puryn.  

Mocznik ma różnorodne zastosowania od nawozów, przez czynnik stosowany do odladzania powierzchni (np. samolotów), po składnik kosmetycznych cieszący się dużą popularnością.  

Jako składnik kosmetyczny ma dwa główne zastosowania. Może być składnikiem nawilżającym lub keratolitycznym (złuszczającym). W niskich stężeniach mocznik działa jak składnik nawilżający. Dzięki swoim higroskopijnym właściwościom – zdolności do wiązania cząsteczek wody – utrzymuje jej pożądany poziom w zewnętrznych warstwach skóry. Efektem czego są nawilżenie i elastyczność w miejscu aplikacji. Wyższe stężenie tego składnika aktywnego powoduje złuszczenie naskórka. Mocznik ułatwia oderwanie martwych komórek naskórka przez rozluźnienie wiązań wodorowych tworzonych przez keratynę. W stężeniu powyżej 10% mocznik wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.

Warto wspomnieć, że mocznik znajdujący się w kosmetykach nie jest pochodzenia naturalnego. Nie jest pozyskiwany z moczu. Jest syntezowany na masową skalę w procesach chemicznych. Jeżeli więc natkniemy się na ofertę naturalnego kremu z mocznikiem, to będzie on jednym ze składników syntetycznych. Nie wyklucza to oczywiście użycia przez producenta w składzie innych naturalnych komponentów.   

Co ciekawe, synteza mocznika ze składników nieorganicznych przeprowadzona po raz pierwszy przez Friedricha Wöhlera uznawana jest za początek rozwoju niezwykle rozłożystej i ważnej gałęzi chemii – nowożytnej chemii organicznej. 

Mocznik i jego stężenia w kosmetykach

Na rynku znajdziemy wiele produktów kosmetycznych w składzie zawierających mocznik. Jego stężenie może wahać się od kilku do kilkudziesięciu procent. Wybór preparatu powinien być podyktowany naszymi potrzebami. To, czy zadecydujemy się na krem z mocznikiem lub maść z mocznikiem, balsam bądź szampon, zależy od miejsca aplikacji i problemu, w którym właściwości mocznika mają nam pomóc.

Dobór stężenia powinien być podyktowany efektem, jaki chcemy uzyskać. Jeżeli mocznik ma działać jako składnik nawilżający wybierzmy kosmetyki o stężeniu tego składnika aktywnego do 10%, gdyż w przeprowadzonych badaniach wykazano, że mocznik właśnie do tego poziomu stężenia wykazuje działanie poprawiające gospodarkę wodną skóry. Stężenia wyższe natomiast powodują złuszczanie (eksfoliację) martwego naskórka. I to właśnie kremy z dużą zawartością mocznika o wyższym niż 10 % stężeniu powinniśmy wybierać, jeżeli chcemy pozbyć się nadmiaru martwego naskórka (np. w okolicy pięt czy zmian łuszczycowych).

Powiązane produkty

Kosmetyki z mocznikiem i ich zastosowanie

Kosmetyki z mocznikiem dostępne są na wyciągnięcie naszej ręki. Z pewnością podczas wizyty w drogerii, przeglądając opakowania kremów do stóp czy kremów na pękające pięty, znajdziemy takie, na których w wyraźny sposób zaznaczona jest informacja o zawartości mocznika (lub urea). Także pielęgnacja dłoni sfatygowanych zimnem, sprzątaniem czy ciągłą dezynfekcją często odbywa się z pomocą maści z mocznikiem lub kremu z mocznikiem. Jednak nie tylko kremy i maści do stóp czy dłoni zawierają ten składnik aktywny. Znajdziemy go również w balsamach i szamponach, a także w kremach do twarzy. Wszędzie tam, gdzie nawilżenie lub eksfoliacja jest działaniem pożądanym. W tym drugim celu często łączy się go z innymi składnikami o działaniu złuszczającym np. w kremie z mocznikiem i kwasem salicylowym.

Jak stosować mocznik na skórę? Czy można go stosować na twarz?

Mocznik na skórę stosujemy zgodnie z naszymi potrzebami i zaleceniami producenta, pośród których powinna znaleźć się również informacja, kiedy stosować dany kosmetyk. Z reguły kosmetyki z mocznikiem powinniśmy stosować na oczyszczoną skórę. W razie potrzeby preparat należy zmyć po czasie zalecanym przez producenta (np. popularne skarpetki złuszczające skórę stóp).

Kremy z mocznikiem można stosować na skórę twarzy. Ich właściwości szczególnie docenią osoby borykające się z problemami cery suchej czy dojrzałej. Ten składnik aktywny nie zadziała na zmarszczki „jak żelazko”, jednak pomoże utrzymać odpowiednie nawilżenie.

Decydując się na używanie kremów czy maści z mocznikiem, zachowajmy czujność co do innych składników aktywnych obecnych w naszej codziennej pielęgnacji. Mocznik może wykazywać działanie złuszczające, dzięki czemu toruje drogę kolejnym komponentom do głębszych warstw skóry. Może być to działanie na plus, jednak w przypadku składników, których działanie ma być wyłącznie powierzchniowe, łączenie ich z mocznikiem jest wysoce niewskazane.  

W ofercie preparatów z mocznikiem znajdziemy również kremy czy balsamy z mocznikiem dla dzieci. Będą to głównie produkty przeznaczone dzieciom z problemami skóry atopowej. Ważne jest, aby sprawdzić, od jakiego wieku zaleca się używanie wybranego kosmetyku. W przypadku najmłodszych dzieci warto zwrócić uwagę czy np. krem z mocznikiem ma rekomendacje Instytutu Matki i Dziecka lub innej rzetelnej organizacji.

Mocznik w kosmetykach – przeciwwskazania

Podstawowym przeciwwskazaniem do stosowania mocznika jest stwierdzona wrażliwość lub alergia związana z jego aplikacją. Może objawiać się podrażnieniem, zaczerwienieniem, wysypką lub cięższymi reakcjami alergicznymi u osób szczególnie wrażliwych. Kolejne z przeciwwskazań to uszkodzona lub głęboko popękana skóra, wszelkiego rodzaju rany i stany zapalne. Nie stosuje się również mocznika na świeżo ogoloną skórę. Nie ma natomiast przeciwwskazań do stosowania mocznika w ciąży oraz podczas laktacji.

  1. A. Kapuścińska, I. Nowak, Wykorzystanie mocznika i jego pochodnych w przemyśle kosmetycznym, „Chemik”, nr 68 (2) 2014.
  2. L. Celleno, Topical urea in skincare: A review, „Dermatologic Therapy”, nr 31 (6) 2018.
  3. K. Śliwa, E. Sikora, J. Ogonowski, Kosmetyki do pielęgnacji skóry atopowej, „Wiadomości Chemiczne”, nr 65, 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Kwas kojowy na przebarwienia, trądzik i zmarszczki. Jak stosować? Z czym łączyć?

    Kwas kojowy (5-hydroksy-2-(hydroksymetylo)-4H-pirano-4-on) jest związkiem chemicznym naturalnego pochodzenia. Jest produkowany przez wiele gatunków grzybów i bakterii. Można go znaleźć w sfermentowanych produktach kuchni azjatyckiej – np. w sosie sojowym, paście miso czy winie ryżowym. Znany jest głównie ze względu na swoje działanie rozjaśniające. Ta niewielka cząsteczka chemiczna wykazuje także szereg innych ciekawych właściwości, dzięki którym znalazła o wiele szersze zastosowanie praktyczne.

  • Pielęgnacja suchej skóry – jak nawilżać odwodnioną skórę twarzy?

    Problem nadmiernie przesuszonej i wrażliwej skóry może dotyczyć każdego, niezależnie od płci i wieku, chociaż częściej występuje u dojrzałych kobiet, co jest związane ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie w okresie okołomenopauzalnym. Przyczyną suchej skóry może być również niewłaściwa pielęgnacja, dermatoza, a nawet źle zbilansowana dieta. Dowiedz się, jak dbać o suchą i wrażliwą cerę.

  • Oczar wirginijski – właściwości i zastosowanie w medycynie oraz w kosmetyce

    Oczar wirginijski jest rośliną, której właściwości są coraz bardziej doceniane. Do celów leczniczych i kosmetycznych wykorzystuje się liście oraz korę, które zawierają m.in. cenne flawonoidy, garbniki, saponiny. Preparaty zawierające oczar wirginijski w swoim składzie mają działanie przeciwbakteryjne, ściągające i antyseptyczne, co wykorzystuje się m.in. w leczeniu ran, owrzodzeń czy hemoroidów. Oczar ma też właściwości uszczelniające naczynia krwionośne, przeciwzapalne i przeciwłojotokowe, dlatego jest składnikiem kosmetyków przeznaczonych do cery trądzikowej czy naczynkowej.

  • Ekstrakt z karczocha – jak działa na nasze włosy?

    Ekstrakt z karczocha to surowiec coraz częściej spotykany w kosmetykach. Zawdzięcza to nie tylko swoim unikatowym właściwościom, ale również naturalnemu pochodzeniu.

  • Ranking najlepszych wcierek na porost włosów

    Odkryj najlepsze produkty pobudzające wzrost włosów i ograniczające ich wypadanie. Nasz ranking to kompendium skutecznych i łatwych w zastosowaniu formuł, które pobudzą cebulki włosów do wzrostu, odżywią skórę głowy i zagwarantują wzrost zdrowszych, gęstszych włosów.

  • Mikrodermabrazja diamentowa – efekty, czas gojenia skóry i koszty zabiegu

    Mikrodermabrazja diamentowa to zabieg kosmetyczny polegający na delikatnym złuszczaniu wierzchniej warstwy naskórka przy użyciu specjalnej głowicy pokrytej drobinkami diamentu. Dzięki temu skóra staje się gładsza, bardziej promienna i lepiej wchłania kosmetyki. Jest to popularna metoda poprawy wyglądu skóry, redukcji drobnych zmarszczek i przebarwień, a także oczyszczania porów.

  • Makijaż sylwestrowy – jak sprawić, żeby przetrwał całą noc?

    Sylwestrowa noc to wyjątkowa okazja, podczas której chcemy, aby nasz makijaż nie tylko wyglądał pięknie, ale był także lekki i trwały przez całą szampańską zabawę. Jak sprawić, by make-up nie przypominał maski, a jednocześnie przetrwał taneczne wyzwania i zachwycał do samego rana?

  • Ałun – jak działa? Czy ałun w sztyfcie to skuteczna i bezpieczna alternatywa dla dezodorantu?

    Wśród osób zainteresowanych naturalną pielęgnacją ałun cieszy się rosnącą popularnością. Ten minerał znany jest przede wszystkim ze swoich właściwości antybakteryjnych, dzięki którym stanowi alternatywę dla tradycyjnych dezodorantów. Jak dokładnie działa i w jakich kosmetykach można go znaleźć?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.