Zespół ciasnoty podbarkowej – objawy, leczenie, rehabilitacja

Zespół ciasnoty podbarkowej – mechanizm powstawania

Zespół ciasnoty podbarkowej (SIS, shoulder impigement syndrome), inaczej ciasnota podbarkowa, konflikt podbarkowy lub zespół cieśni podbarkowej , to schorzenie dotyczące obręczy kończyny górnej. Dochodzi do niego w wyniku kontuzji, ale ryzyko wystąpienia mogą zwiększać także uwarunkowania anatomiczne – haczykowaty kształt wyrostka barkowego może wpływać na zmniejszenie przestrzeni podbarkowej i tym samym sprzyjać występowaniu zespołu ciasnoty. W niektórych przypadkach pojawiają się dodatkowo wyrośla kostne i zmiany zwyrodnieniowe, które mogą jeszcze mocniej zawężać przestrzeń i przyczyniać się do zaawansowania schorzenia. 

Zespół ciasnoty podbarkowej – objawy

Objawy ciasnoty podbarkowej to:

• dolegliwości bólowe o szczególnym nasileniu przy konieczności utrzymywania rąk nad głową,
• ból przy podnoszeniu ramienia, sięgania, opuszczania ręki,
• dolegliwości zlokalizowane z przodu ramienia,
• ból podczas spania na dotkniętej schorzeniem stronie,
• ból barku w nocy, który utrudnia zasypianie i wpływa na jakość snu,
• dolegliwości bólowe podczas sięgania za plecy, np. do tylnej kieszeni spodni,
• osłabienie siły mięśni barku,
• sztywność barku.

Wspomniane objawy rozwijają się zwykle stopniowo i ulegają nasileniu wraz z rozwojem zmian. Zazwyczaj ten okres trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Przeczytaj również, jakie mogą być inne przyczyny bólu ramienia.

Zespół ciasnoty podbarkowej – rozpoznanie

Diagnostyka rozpoczyna się od analizy historii choroby pacjenta i badania fizykalnego. Pozwala to ocenić stan struktur okolicy barku i określić ich wrażliwość na ból. Dzięki temu uzyskuje się również informacje o zakresach ruchomości i sile mięśniowej kończyny górnej dotkniętej schorzeniem. Bardzo często udaje się także zidentyfikować czynniki predysponujące do występowania zespołu cieśni podbarkowej. Ich znajomość pozwala na przynajmniej częściową eliminację, co będzie sprzyjało procesowi leczenia i pozwoli zapobiegać podobnym sytuacjom w przyszłości. 

Dla lepszego zobrazowania stanu struktur barku wykonuje się rentgenodiagnostykę czy rezonans magnetyczny barku. Dzięki temu można dokładnie sprawdzić, czy nie występują zmiany zwyrodnieniowe, narośla kostne oraz w jakim stanie są tkanki miękkie. Rozpoznanie bywa stawiane także w oparciu o reakcję na wstrzyknięcie środka przeciwbólowego w okolicę przestrzeni podbarkowej. 

Zespół ciasnoty podbarkowej – leczenie

W sytuacji zaawansowanych zmian lub braku odpowiedzi na leczenie niechirurgiczne, stosuje się bardziej zaawansowane procedury. Jednym z takich zabiegów jest dekompresja podbarkowa lub artroskopowa dekompresja barku. Podczas takiej interwencji resekuje się fragment wyrostka barkowego, zyskując w ten sposób przestrzeń dla stożka rotatorów. Można go wykonać także metodą artroskopową przez mikronacięcia w skórze ramienia. Inny wariant zakłada otwarty zabieg operacyjny ze zdecydowanie większym cięciem z przodu ramienia.

Zespół ciasnoty podbarkowej – fizjoterapia

Stosowanie rozciągania i wzmacniania określonych partii mięśni pozwala zwiększyć zakres ruchomości, złagodzić ból i poprawić funkcjonowanie barku. Stosowane zabiegi to manipulacje powięzi, suche igłowanie, kinesiotaping czy postępowanie osteopatyczne. Wśród gamy działań z zakresu fizykoterapii stosowanych przy zespole cieśni podbarkowej można wymienić również: krioterapię miesjcową, fonoforezę, światłolecznictwo czy elektroterapię. Zdroworozsądkowe podejście nakazuje także odpoczynek, unikanie dźwigania, wykonywania dużej ilości ruchów nad głową oraz czynności mogących zaostrzać objawy schorzenia. 

Pomocne bywają okłady z woreczków z lodem, czy stosowanie zimnych kompresów w domu. Pozwala to złagodzenie bólu i zmniejszenie ewentualnego stanu zapalnego. Włączenie do diety kurkumy, picie naparu z jeżówki to wykorzystanie naturalnych substancji wykazujących działanie przeciwzapalne. 

Zespół ciasnoty podbarkowej – ćwiczenia

Wśród ćwiczeń, które mogą być użyteczne w walce z ciasnotą podbarkową można wymienić:

1. Pozycja: siedzenie na krześle, kończyny dolne zgięte pod kątem 90 stopni w stawach kolanowych i biodrowych. Kończyny górne opuszczone wzdłuż tułowia. Ruch: polega na przetoczeniu miednicy do przodu z jednoczesnym ściągnięciem łopatek. Dzięki temu pacjent zyskuje lepsze ustawienie poszczególnych segmentów ciała, co zmniejsza ryzyko przeciążeń i kontuzji.
2. Pozycja: siedzenie na krześle, kończyny dolne ugięte pod kątem 90 stopni w stawach biodrowych i kolanowych. Ręce chwytają za końce elastycznej taśmy, która jest zamocowana na wysokości klatki piersiowej, w odległości około 1,5 m. Ruch: polega na przyciąganiu taśmy do klatki piersiowej, jednocześnie dwiema rękami. Następnie należy utrzymać pozycję 3-5 sekund i powoli wrócić do pozycji wyjściowej.
3. Pozycja: leżenie tyłem, kończyny górne ułożone wzdłuż tułowia. W rękach lekkie hantle lub półlitrowe butelki z wodą. Ruch: polega na ściągnięciu łopatek, delikatnym uniesieniu czoła i uniesieniu hantli pionowo, wykonując wyprost w stawie barkowym. Pozycję skrajną należy utrzymać 3-5 sekund, po czym następuje powrót do pozycji wyjściowej.

Należy pamiętać, że przed przystąpieniem do ćwiczeń na bark, trzeba wcześniej skonsultować się z fizjoterapeutą. W zależności od stopnia zaostrzenia objawów ciasnoty podbarkowej, stosuje się odmienne ćwiczenia umożliwiające poprawę funkcji barku.