Spondyloza – przyczyny, objawy, leczenie

Spondyloza – charakterystyka

Początki takich zmian można zaobserwować już około 30. roku życia. Bardzo często sama obecność spondylozy nie daje objawów bólowych. Jest to jednak dysfunkcja, która upośledza architekturę kręgosłupa, nie pozostając bez wpływu na jego biomechanikę i funkcjonowanie podczas uprawiania sportu czy też w trakcie wykonywania czynności codziennych.

W zależności od lokalizacji zmian można mówić o spondylozie lędźwiowej, piersiowej, szyjnej. Występowanie schorzenia jest najbardziej charakterystyczne dla osób po 65. roku życia. 

Spondyloza – przyczyny 

Wraz z upływem czasu dochodzi do eksploatacji struktur narządu ruchu. Zużywające się krążki międzykręgowe ulegają dehydratacji, spłaszczeniu i stopniowo coraz gorzej spełniają swoje funkcje amortyzacyjne. Zaawansowana spondyloza to także zużycie elementów kostnych.

Spondyloza – objawy 

Zazwyczaj spondyloza kręgosłupa nie daje żadnych objawów. Dotyczy to zwłaszcza początkowego stadium schorzenia. W stadiach zaawansowanych pojawia się ból kręgosłupa oraz sztywność. Objawy zazwyczaj osiągają swoje największe natężenie rano, wraz z upływem dnia łagodnieją. Ich lokalizacja obejmuje głównie plecy – tam, gdzie zmiany są najbardziej wyraźne pojawia się największy ból. 

W badaniach obrazowych wyraźnie widać wyrośla kostne, które mogą uciskać na struktury nerwowe. To z kolei może być przyczyną takich dolegliwości, jak drętwienie i mrowienie kończyn, osłabienie siły mięśniowej czy wspomniany wcześniej przeszywający ból. 

Spondyloza – diagnostyka i leczenie 

Diagnostyka spondylozy obejmuje szczegółowy wywiad z pacjentem, testy diagnostyczne,  badania laboratoryjne i obrazowe. W przypadku tych ostatnich są to głównie zdjęcia rentgenowskie, które pomagają uwidocznić patologie układu kostnego oraz ewentualne miejsca wcześniej przebytych urazów. Rezonans magnetyczny kręgosłupa jest przydatny w sytuacji, kiedy dolegliwości wskazują na ucisk na nerw (spondyloza z uszkodzeniem korzeni nerwów rdzeniowych). Pomaga także w wykrywaniu patologii dyskowych (spondyloza lędźwiowa z wielopoziomową dyskopatią). Dokładną ocenę stawów, zawartości kanału kręgowego oraz pozostałych struktur kostnych można uzyskać, wykonując tomografię komputerową. 

Pomocne mogą okazać się okłady z woreczków z lodem lub inne chłodzące. Poranna gimnastyka i ćwiczenia będą korzystnie wpływać na zmniejszenie sztywności oraz objawów towarzyszących spondylozie kręgosłupa lędźwiowego. W cięższych przypadkach stosuje się miejscowe iniekcje z leków sterydowych oraz zabiegi operacyjne. Ma to miejsce w szczególności, kiedy mamy do czynienia ze spondylozą szyjną połączoną z dyskopatią. 

Spondyloza – fizjoterapia 

Fizjoterapia przy spondylozie to zastosowanie czynników fizykalnych oraz terapii ruchem. W fazie zaostrzenia objawów stosuje się głównie zimnolecznictwo aby nie dopuścić do zaostrzenia dolegliwości. Szczególnie dobrym rezultatem cieszy się tutaj zastosowanie par ciekłego azotu w postaci krioterapii miejscowej lub ogólnoustrojowej. Dodatkowo stosuje się w podobnym celu ekspozycję na impulsowe pole magnetyczne, laseroterapię czy hydromasaż. 

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów międzykręgowych bardzo dobrze reagują na leczenie uzdrowiskowe. Wykorzystuje się tutaj głównie kąpiele siarkowe, okłady i kąpiele borowinowe czy kąpiele solankowe. Fizjoterapia w klasycznym rozumieniu, czyli leczenia ruchem, oferuje możliwość ćwiczeń ruchowych, terapii powięziowej, zabiegów osteopatycznych, czy też różnych form masażu. 

Spondyloza – ćwiczenia 

Proponowany zestaw ćwiczeń pomagający zwiększyć ruchomość segmentów kręgosłupa i niwelujący jego poranną sztywność występującą przy spondylozie to: 

1. Pozycja: klęk podparty, plecy utrzymujemy prosto. Ruch: polega na wykonaniu wydechu, podczas którego uwypuklamy kręgosłup piersiowy, wykonując tzw. koci grzbiet. Ćwiczenie powtarzamy 6–8 razy. 
2. Pozycja: klęk podparty, plecy utrzymujemy prosto. Ruch: polega na jednoczesnym uniesieniu kończyny górnej i przeciwległej kończyny dolnej i utrzymaniu przez 3–5 sekund. Następnie należy zbliżyć łokieć uniesionej kończyny górnej do kolana przeciwległej kończyny dolnej. Ćwiczenie powtarzamy 6–8 razy. 
3. Pozycja: leżenie przodem, ręce na wysokości barków ułożone z boku tułowia. Ruch: polega na wykonaniu wyprostu odcinka lędźwiowego połączonego z wdechem. Na końcu ruchu należy się zatrzymać i zrobić powolny wydech ustami. Następnie wracamy do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie wykonujemy 10–15 razy. 

Bardzo ważne jest, aby ćwiczenia były wykonywane systematycznie i zgodnie z zaleceniami fizjoterapeuty. Dodatkowo można wdrożyć aktywność fizyczną, która będzie zmniejszała sztywność stawów i przyczyni się do poprawy funkcjonowania. Przykładami takiej aktywności są: nordic walking, pływanie czy joga. 

Domowe sposoby na spondylozę 

Wśród domowych sposobów na spondylozę można wyróżnić stosowanie okładów, naparów i kuracji pitnych o działaniu przeciwzapalnym. Stosowanie herbaty z jeżówki czy regularne picie wody mineralnej bogatej w składniki mineralne, jak np. Słotwinka, to przykłady takich działań. Suplementacja witaminy D oraz siarki są również istotne. Niektóre źródła podają także, że zastososowanie suplementacji kwasów tłuszczowych omega-3 oraz koenzymu Q10 mogą pozytywnie wpływać na narząd ruchu człowieka.