Grupa chirurgów w maskach wykonujących operację. Fluorescencja w chirurgii i pomocy w nagłych wypadkach
Justyna Piekara

Gdzie kończy się guz, a zaczyna zdrowa tkanka?

Chirurgia wspomagana fluorescencją opiera się na działaniu sondy, która pozwala wizualizować chorą tkankę, dzięki czemu łatwiej odróżnić ją od zdrowych komórek, nie pominąć jednocześnie małych zmian nowotworowych i przede wszystkim nie pozostawiać komórek rakowych na marginesach operowanych miejsc, których obecność jest główną przyczyną nawrotu guza. Na czym polega innowacyjność sprayu, który pozwala „świecić" krawędziom guza podczas operacji?

Jeżeli chirurgowi uda usunąć się cały guz, rokowania pooperacyjne dla pacjenta są lepsze. Naukowy opracowali środek, który rozświetla tkankę nowotworową, dzięki czemu można ją łatwiej rozpoznać. Uczeni są zdania, że lepsza wizualizacja ułatwi podejmowanie decyzji klinicznych i sprawi, że usuwania tkanki nowotworowej wraz z marginesem stanie się skuteczniejsze. Wyniki ich pracy ukazały się w czasopiśmie naukowym „ACS Sensors”.

Jak powstawał „spray przeciwnowotworowy”?

Ching-Asuan Tung i jego współpracownicy opracowali znacznik CypH-11, który jest prawie niewidoczny przy neutralnym pH zdrowej tkanki, ale fluoryzuje („świeci") w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR) w kwaśnym środowisku nowotworów. Ze względu na dość szybkie tempo wzrostu komórki rakowe mają wyższe zapotrzebowanie na energię. W przeciwieństwie do normalnych komórek wytwarzających pirogronian, produkują kwas mlekowy, co przynosi skutek w postaci obniżenia pH wokół nich.

Wyjściowy związek łączył grupę aminową wrażliwą na pH z fluoroforem cyjaniny. Działał bardzo dobrze po wstrzyknięciu, ale nie wytwarzał sygnału po zastosowaniu jako spray, co było głównym celem projektu. Zespół dokonał pewnych specyficznych zmian w składzie chemicznym produktu, co umożliwiło przekształcenie go w spray fluorescencyjny. Naukowcy zastąpili niektóre z grup metylowych grupami izopropylowymi, a to poprawiło jego wrażliwość. Zdecydowano wówczas przeprowadzić test na organizmie myszy, u której zdiagnozowano guza. Po kilku minutach od rozpylenia sprayu ujrzano „świecące" krawędzie chorego obszaru.

Zazwyczaj związki wywołujące fluorescencję muszą być podawane na wiele godzin lub dni przed operacją, co wymaga długiego pobytu w szpitalu. Czasami potrzebny jest także czas na ich wypłukanie z organizmu. W przypadku zastosowania sprayu nie jest to konieczne, ponieważ jest stosowany miejscowo i w małych dawkach.

Dowiedz się więcej o badaniu eGFR, oceniającym wydolność nerek.

Chirurgia wspomagana fluorescencją

Pierwsze zastosowanie obrazowania fluorescencyjnego w chirurgii sięga 1948 roku. Lekarze dożylnie podawali pacjentom fluoresceinę w celu wzmocnienia widoczności nowotworów wewnątrzczaszkowych. Od tego czasu środki uwidaczniające były wykorzystywane w chirurgii coraz częściej.

Sukcesy kliniczne, które wiązały się ze wdrożeniem chirurgii sterowanej fluorescencją, sprawiły, że w ostatnim czasie nastąpił prawdziwy rozwój i wzrost popularności tej techniki obrazowania chirurgicznego. Była ona stosowana w leczeniu m.in. czerniaka, raka jajnika, raka piersi oraz raka płuc. Obecnie więcej badań klinicznych koncentruje się na metodach wykorzystujących fluorescencję.

Polecane dla Ciebie

Chirurgia wspomagana fluorescencją – zalety

Chirurgia wspomagana fluorescencją (FGS, ang. Fluorescence-Guided Surgery) zapewnia obrazowanie w czasie rzeczywistym podczas operacji. Technika ta opiera się na działaniu sondy, która pozwala wizualizować chorą tkankę, dzięki czemu łatwiej odróżnić ją od zdrowej, nie pominąć małych zmian nowotworowych i przede wszystkim nie pozostawiać komórek rakowych na marginesach operowanych miejsc, których obecność jest główną przyczyną nawrotu guza.

Wskaźniki pozytywności marginesu chirurgicznego, czyli pasma zdrowych tkanek, które wycina się wraz z fragmentem nieprawidłowych, mogą sięgać 60%. Technologia wykorzystująca znakowanie fluorescencyjne jest bardziej efektywnym rozwiązaniem niż czasochłonna śród operacyjna analiza histopatologiczna próbki tkanki i zdecydowanie dokładniejsza niż tradycyjnie wykonywane przez lekarzy badanie palpacyjne.

Metoda FGS jest też znacznie tańsza i łatwiejsza niż konwencjonalne techniki obrazowania, takie jak tomografia komputerowa (CT), rezonans magnetyczny (MRI) czy pozytonowa tomografia emisyjna (PET), z których korzysta się przed operacją. Pomimo że są one bardzo skuteczne, to nadal istnieje pewien zakres błędu w określaniu wskaźnika pozytywności marginesu chirurgicznego.

  1. Ching-Hsuan Tung, Near-Infrared Fluorogenic Spray for Rapid Tumor Sensing, ACS Sensors 2021, [dostęp:] 3.11.2021.
  2. Zheng Y., Fluorescence-guided surgery in cancer treatment: current status and future perspectives, „Annals of Translational Medicine" 2019 [dostęp:] 3.11.2021.
  3. Nagaya T. i in., Fluorescence-Guided Surgery, Frontiers in Oncology 2017,  [dostęp:] 3.11.2021.
  4. Imaging experts create „cancer spray” to illuminate tumors for surgeons, „meyercancer.weill.cornell.edu”, [dostęp:] 3.11.2021
  5. Davey R., Fluorescence Image-Guided Surgery and Cancer, „news-medical.net” [online], https://www.news-medical.net/life-sciences/Fluorescence-Image-guided-Surgery-and-Cancer.aspx, [dostęp:] 3.11.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Dlaczego wciąż nie ma tabletek antykoncepcyjnych dla mężczyzn?

    Doustne tabletki antykoncepcyjne dla kobiet są używane od lat 60. XX wieku, być może też z tego powodu wciąż pojawia się pytanie – dlaczego nadal nie ma doustnych środków antykoncepcyjnych dla mężczyzn? Pomimo wielu lat obiecujących badań i wyników prób laboratoryjnych wydaje się, że świat nauki nie zbliżył się w sposób znaczący do osiągnięcia tego celu. Dlaczego?

  • Suplementy, które mogą zmniejszyć uczucie lęku – glicynian magnezu, szafran, witamina D (część 1.)

    Suplementy nie zastąpią kompleksowego leczenia zaburzeń lękowych, niemniej istnieją takie, którymi dobrze jest wspierać swój organizm podczas terapii – niezależnie od tego, jaką wybierzemy. Jeśli obserwujemy u siebie poważne objawy lęku, warto skonsultować się z lekarzem, psychologiem lub innym specjalistą, który pomoże opracować indywidualny plan leczenia, w tym ewentualne stosowanie suplementacji. Które suplementy mogą wesprzeć pacjenta w walce z zaburzeniami lękowymi?

  • Karmienie piersią – weganizm nie zmniejsza ilości niektórych składników odżywczych

    Naukowcy twierdzą, że mleko matki będącej na diecie wegańskiej zawiera wystarczającą ilość witaminy B2 i karnityny. Badania przeciwstawiają się wcześniejszym wynikom eksperymentów, które wykazały, że mleko mam weganek nie zawiera niektórych niezbędnych składników odżywczych. Eksperci uważają jednak, że matki na diecie wegańskiej nadal muszą się upewniać, że spożywają odpowiednią ilość kalorii, składników odżywczych oraz witamin i minerałów, które są niezbędne dla zdrowia niemowlęcia i ich samych.

  • Czy nanokryształy celulozy ochronią nas przed komarami?

    Komary są nosicielami wielu groźnych dla człowieka chorób, dlatego też naukowcy nie ustają w poszukiwaniu sposobów na ograniczenie ich rozprzestrzeniania się. Dostępne na rynku repelenty, choć odstraszają owady, nie mają stuprocentowej skuteczności. Być może już niedługo będziemy mogli korzystać z niezawodnych preparatów na komary zawierających nanokryształy celulozy. Dowiedz się, jak one działają.

  • Niedobór witaminy D związany ze zwiększonym ryzykiem rozwoju długiego COVID-19

    Wyniki najnowszego badania jasno wskazują, że osoby z niskim poziomem witaminy D, będące po hospitalizacji z powodu zakażenia koronawirusem, są bardziej narażone na długi COVID-19 w porównaniu do pacjentów bez niedoboru tej witaminy. Eksperyment został zaplanowany w taki sposób, aby usunąć jak najwięcej nieznanych zmiennych, które mogłyby wpłynąć na efekt końcowy. Dzięki temu wyniki analiz są dużo bardziej wiarygodne niż poprzednie badania prowadzone w tym zakresie. Niekontrolowane zmienne w badaniach nad witaminą D i długotrwałym COVID-19 są trudne do wyjaśnienia.

  • Jakie są alternatywy dla picia kawy?

    Kawa jest dla wielu ludzi pierwszym napojem, po który sięgają zaraz po przebudzeniu. Zdarza się, że kofeina zawarta w kawie wywołuje nerwowość i nadmierne pobudzenie, kłopoty z trawieniem lub bóle głowy, a to tylko początek często wymienianych minusów związanych z piciem tego popularnego napoju. Dla tych osób, które chciałyby spróbować zamienić kawę na coś innego, przygotowaliśmy zestawienie zdrowszych alternatyw.

  • Makroelementy – jaką rolę odgrywają w organizmie człowieka?

    Makroelementy to termin odnoszący się do składników odżywczych, których organizm potrzebuje w większych ilościach, aby funkcjonować prawidłowo. Należą do nich na przykład węglowodany, białka i tłuszcze. Są kluczowymi składnikami diety i pełnią istotne role. Inne ważne dla człowieka makroelementy to: magnez, potas czy wapń.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij