Chustonoszenie okiem fizjoterapeuty – jak prawidłowo nosić dziecko w chuście?

Chustowanie to sposób noszenia niemowląt, który polega na zamotaniu dziecka w specjalnie do tego celu przeznaczoną chustę, za pomocą odpowiednich wiązań. Istnieje kilka rodzajów chusty, najczęściej polecane, zwłaszcza dla początkujących, są chusty długie, tkane splotem skośno-krzyżowym, wykonane z bawełny. Pozwalają ona bowiem uzyskać idealną pozycję dziecka (jest to tzw. pozycja żabki), odciążającą jego kręgosłup i zapewniającą właściwe ułożenie stawów biodrowych. Kiedy można rozpocząć chustonoszenie? Jak prawidłowo zamotać chustę? Jakie istnieją rodzaje wiązań chusty do noszenia dziecka?

Chusta do noszenia dziecka to kawałek materiału o długości od 2,6 m do około 6,2 m i szerokości mniej więcej 60-70 cm. Najczęściej jest ona wykonana z bawełny, może zawierać domieszki lnu, bambusa, wełny, jedwabiu czy kaszmiru. Chustonoszenie polega na zawiązaniu jej za pomocą specjalnych wiązań (najpopularniejsze to kangur, kieszonka, plecak prosty), tak, aby ciasno otulała rodzica i malucha.

Dziecko przyjmuje pozycję ergonomiczną (zgięciowo-odwiedzeniową), ma zaokrąglony kręgosłup, delikatnie odwiedzone i zgięte w stawach biodrowych nóżki oraz podwiniętą miednicę. Prawidłowe zawiązanie chusty pozytywnie wpływa na rozwój ruchowy dziecka, jednak nie jest to jedyna zaleta noszenia w chuście. Jest to również doskonały sposób na zaspokojenie potrzeb emocjonalnych malucha, umożliwia budowanie silnej więzi z rodzicem, uspokaja i wycisza.

Czym jest chustonoszenie? Czy każde niemowlę można nosić w chuście?

Chustonoszenie to sposób transportu niemowląt i małych dzieci postrzegany przez wielu jako nowoczesny trend. Ma ono jednak długą historię i jest obecne w wielu kulturach od setek, a nawet tysięcy lat. Od wieków umożliwia matkom swobodne przemieszczanie się, pracę czy wykonywanie innych codziennych czynności. Dzięki niemu możliwe jest budowanie bliskiej relacji z maluszkiem, płynie z niego wiele korzyści, zarówno dla dziecka, jak i rodzica.

Dowiedz się więcej na temat objawów i metod leczenia dysplazji stawu biodrowego u niemowląt.

Noszenie w chuście pomaga w zbieraniu większej ilości doświadczeń sensorycznych, eksplorowaniu otoczenia i eliminuje możliwość przeciążenia kręgosłupa malca. Kolejną zaletą chust jest możliwość noszenia noworodków, już od pierwszych dni życia, a nawet wcześniaków (z użyciem specjalnie do tego przeznaczonych chust bawełnianych, tkanych splotem skośno-krzyżowym, o odpowiednich wymiarach; wyłącza się wówczas możliwość wykorzystania chust elastycznych).

Jaką chustę do noszenia wybrać? 

Wyróżnia się kilka rodzajów chust do noszenia dzieci, dwa podstawowe warianty to chusty wiązane (elastyczne i tkane) oraz kółkowe.

Chusty tkane

W opinii specjalistów najlepszym wyborem są chusty tkane. Ich zaletą jest uniwersalność, brak niekontrolowanego rozciągania materiału, co mogłoby narazić na przeciążenia. To wszystko sprawia, że mamy lepszą kontrolę nad pozycją dziecka w chuście. Jako pierwszą chustę, zaleca się taką, która posiada splot skośno-krzyżowy lub jego warianty. Przy wyborze grubości chusty należy kierować się zasadą, która mówi o tym, że gramatura powinna wzrastać wraz ze wzrostem masy ciała dziecka. Najczęściej wybierane są chusty średniej grubości, czyli od 200 g/m2 do 300 g/m2.

Chusty kółkowe

Chusty kółkowe to chusty tkane zakończone aluminiowymi kółkami. Umożliwiają zamotanie dziecka znacznie szybciej niż ma to miejsce w przypadku chusty długiej. Wiązanie to obciąża jednak niesymetrycznie rodzica (jedno jego ramię), dlatego też jest polecane na krótkie dystanse. 

Chusty elastyczne

Chusty elastyczne są natomiast wykonane z dzianiny zawierającej dodatek elastanu, dzięki czemu są rozciągliwe. Zazwyczaj mają ok. 5 m długości. Są one prostsze w wiązaniu, jednak trudniej uzyskać w nich właściwą pozycję dziecka. Często zdarza się także, że osoba nosząca odczuwa ból kręgosłupa, ponieważ noszenie w chuście elastycznej może nadmiernie obciążać ramiona.

Wiązanie chusty – jak powinna wyglądać prawidłowa pozycja dziecka w chuście?

Jak wiązać chustę? Dziecko powinno być odpowiednio ułożone. Pod tym pojęciem rozumiemy pozycję, która ma sprzyjać właściwemu rozwojowi narządu ruchu oraz zbieraniu doświadczeń sensorycznych. Pupa malucha ma być ustawiona niżej niż stawy kolanowe, a jego stópki powinny być skierowane na zewnątrz. Odwiedzenie w stawach biodrowych ma mieścić się w granicach 60-90 stopni, przy czym jest to uzależnione od wieku dziecka. Kończyny górne muszą być delikatnie zgięte w łokciach, ułożone po bokach tułowia osoby noszącej. Głowę delikatnie stabilizujemy materiałem chusty w zależności od możliwości dziecka, adekwatnych do wieku rozwojowego. 

Istnieje kilka typów wiązań. Pierwsze to tzw. kangurek. Może być ono stosowane już u najmłodszych dzieci (w tym wcześniaków i noworodków), umożliwia ułożenie dziecka w prawidłowej pozycji zgięciowo-odwiedzeniowej. Odnotowuje się bardzo pozytywny wpływ tego sposobu wiązania na rozwój dziecka. Wiązanie typu kieszonka również może być wykorzystywane w chustowaniu noworodków. Poleca się je też dla dzieci bardzo aktywnych, jest stabilne i umożliwia uprawianie rekreacji przy dużej asekuracji dziecka. Kolejny sposób noszenia dziecka w chuście to wiązanie typu plecak prosty. Jest to motanie chusty na plecach, które nie ogranicza swobody ruchów rodzica i może być stosowane od urodzenia. Sprawdza się zwłaszcza u dzieci starszych, które są „ciekawskie” i żywo zainteresowane otoczeniem.

Dlaczego nie można nosić dziecka w chuście przodem do świata?

Może dochodzić również do ucisku na narządy wewnętrzne. Warto nadmienić, że taki sposób noszenia dziecka może też generować bóle odcinka lędźwiowego u opiekunów.

Jakie są przeciwwskazania do noszenia dziecka w chuście?

Do przeciwwskazań względnych chustowania zalicza się schorzenia i dysfunkcje zarówno w obrębie narządu ruchu, jak i innych układów. Zazwyczaj bywa jednak tak, że przeciwwskazany jest konkretny rodzaj chusty do noszenia lub określone wiązanie chusty. Przed chustowaniem należy wówczas skonsultować się z lekarzem i fizjoterapeutą dziecięcym.

Do bezwzględnych przeciwwskazań należy konieczność stosowania zaopatrzenia ortopedycznego w obrębie miednicy i kończyn dolnych, stan zdrowia wymagający wspomagania procesu oddychania czy upośledzenie architektury narządu ruchu, które nie pozwala właściwie przygotować chusty do noszenia dla dzieci.

Optymalnym czasem, w którym dziecko powinno być transportowane z użyciem chusty jest 120 minut. 

Chusta czy nosidło – co wybrać?

Nosidło ergonomiczne jest rodzajem nosidełka dla dzieci. W odróżnieniu od chusty dla niemowlaka nie wymaga wiązania. Przypomina plecak, którego rozmiar dopasowuje się od osoby przenoszącej dziecko. Jest łatwe w użytkowaniu. 

Nosidełko dla dziecka musi być właściwie dopasowane. Ważny jest szeroki panel, ma zapewniać odpowiednie podparcie całej powierzchni ud. Należy także uwzględnić długość siedziska – nie może uciskać dołu podkolanowego w czasie transportu. Warto odmierzyć długość tak, aby kolanko trochę wystawało poza, dając zapas. Właściwe nosidełko dla dziecka umożliwia noszenie jedynie przodem do rodzica. 

Jak zacząć chustowanie? Czy warto skorzystać z pomocy doradcy noszenia w chuście?

Dobór chusty dla niemowląt jest bardzo trudnym tematem. Szczególnie, jeśli dotyczy pierwszego dziecka i rodzice nie mają żadnego doświadczenia. Dlatego warto skorzystać z porady profesjonalnego doradcy chustonoszenia. Jest to osoba po specjalnym szkoleniu, która doskonale zna rozwój dziecka i potrafi fachowo doradzić, jak prawidłowo nosić dziecko w chuście. Zazwyczaj jest to fizjoterapeuta, ale równie dobrze takie kwalifikacje może posiadać osoba niezwiązana z zawodem medycznym. 

Odradza się samodzielne korzystanie z filmów instruktażowych zamieszczonych w Internecie. Można się nimi posiłkować, ale po konsultacji z doradcą chustonoszenia. W przeciwnym razie jest to obarczone ryzykiem nieświadomie popełnionego błędu, który może rzutować na dalszy rozwój ruchowy maluszka.