FAI – czym jest konflikt panewkowo-udowy? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie FAI
Mateusz Burak

FAI – czym jest konflikt panewkowo-udowy? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie FAI

Konflikt panewkowo-udowy to schorzenie dotyczące stawu biodrowego, polegające na przedwczesnym zetknięciu panewki z głową kości udowej, co prowadzi do powstawania zmian degeneracyjnych. Problem dotyczy głównie osób młodych, aktywnych fizycznie. Objawy kliniczne FAI to przede wszystkim ból biodra, ból w pachwinie, zwłaszcza podczas wysiadania z samochodu czy wstawania z krzesła, zmniejszony zakres ruchów podczas rotacji wewnętrznej. Sprawdź, jak leczy się konflikt udowo-panewkowy.

FAI – co to jest?

FAI (z ang. femoroacetabular impingement) to konflikt udowo-panewkowy. Jest to dysfunkcja stawu biodrowego, która zgodnie z definicją polega na upośledzonym działaniu panewki w stosunku do okolicy szyjkowo-głowowej kości udowej. Rezultatem jest najczęściej wytworzenie patologicznych zmian, które trwale wpływają na funkcję stawu i zmieniają jego architekturę. 

Pierwszy raz taka dysfunkcja została opisana w 2003 roku. Wyróżniono trzy rodzaje konfliktu panewkowo-udowego: krzywkowy, kleszczowy oraz mieszany. W każdym z nich opisano stopień zaawansowania zmian, lokalizację oraz częstość występowania u kobiet i mężczyzn. 

Przyczyny konfliktu panewkowo-udowego

Zmiany degeneracyjne stawu biodrowego (mogące obejmować panewkę stawową, obrąbek stawu biodrowego, głowę kości udowej) dotyczą najczęściej ludzi młodych.

Patologiczne, zwyrodnieniowo-wytwórcze zmiany pojawiają się jako konsekwencja mikrourazów towarzyszących sportowej aktywności i wysiłkowi fizycznemu.

Wspomniane kontuzje powodują najczęściej uszkodzenie obrąbka stawowego biodra. Wówczas zostaje zainicjowany proces tworzenia zmian wytwórczych, co zazwyczaj dotyczy opisywanego stawu panewkowego po jednej stronie. 

Powiązane produkty

FAI – objawy konfliktu panewkowo–udowego

Objawy konfliktu panewkowo-udowego w postaci uszkodzenia panewki stawu biodrowego (objawy mogą dotyczyć jednej lub dwóch uszkodzonych panewek) są następujące:

  • ból biodra, który pojawia się podczas rozpoczynania aktywności fizycznej, a jego topografia obejmuje głównie okolicę pachwiny po tej samej stronie, co uszkodzony staw,
  • ograniczenie fizjologicznego zakresu ruchomości w stawie biodrowym – dotyczy to w szczególności rotacji wewnętrznej oraz zgięcia,
  • słyszalne i wyczuwalne przez pacjentów trzeszczenia, przeskakiwania w stawie,
  • intensyfikacja dolegliwości bólowych podczas długotrwałego siedzenia w pozycji obciążającej biodra (np. siedzenie w fotelu samochodowym, gdzie zazwyczaj kolana zlokalizowane są wyżej niż stawy biodrowe)
  • ból biodra podczas schylania, przemieszczania się po schodach czy wysiadania ze środków komunikacji.

Pozostałe objawy uszkodzonej panewki obejmują zmiany strukturalne, a ich potwierdzenie wymaga poszerzenia diagnostyki. 

FAI – diagnostyka

Badanie przez specjalistę (przeważnie jest to lekarz ortopeda) polega na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu, w którym zazwyczaj pojawia się brak informacji na temat wcześniejszych urazów. Następnie przeprowadza się badanie kliniczne w postaci testów pozwalających ocenić stan opisywanego stawu panewkowego oraz zestawić wyniki z badaniem obrazowym. Testy na staw biodrowy użyteczne podczas procedury diagnostycznej to: test FADIR, test Drehmanna oraz test zderzenia tylnego. 

Rentgenodiagnostyka (RTG biodra) pozwala określić bardzo użyteczne kąty – alfa oraz beta, dzięki którym można ocenić prawidłowość ustawienia poszczególnych elementów kości. Tomografia komputerowa stawów biodrowych oraz rezonans magnetyczny biodra pozwalają wychwycić degenerację chrząstki i uszkodzenie struktury obrąbka stawowego w bardzo początkowym stadium. To z kolei umożliwia wczesne wdrożenie skutecznego procesu postępowania leczniczego. 

FAI – leczenie konfliktu udowo–panewkowego

Leczenie uszkodzenie obrąbka stawu biodrowego oraz pozostałych objawów i zmian związanych z FAI biodra ma dwojaki charakter. Procedury postępowania zachowawczego polegają na unikaniu pozycji obciążających staw, stosowaniu środków przeciwzapalnych, iniekcji z bogatopłytkowego osocza oraz rehabilitacji. W sytuacji, kiedy zmiany mają charakter mocno zaawansowany lub też pacjent nie może z różnych przyczyn zrezygnować z dotychczasowej, intensywnej aktywności fizycznej podejmuje się decyzje o leczeniu operacyjnym. 

FAI – operacja

Procedura chirurgiczna ma na celu odtworzenie prawidłowej anatomii stawu biodrowego, co ma pozwolić na niezakłóconą biomechanikę funkcji oraz ruchu podczas wykonywanych aktywności. Obecnie w tym celu lekarze wykorzystują dwa rodzaje procedur, są to operacja otwarta lub też artroskopia. W przypadku tej pierwszej wykorzystuje się tzw. osteochondroplastykę. 

Niewątpliwą zaletą artroskopii jest niewielka inwazyjność, znacznie skrócony okres hospitalizacji oraz mniejsze dolegliwości bólowe wynikające z niewielkiej ingerencji za pomocą wykorzystywanych narzędzi. Poza operacją w przypadku konfliktu panewkowo-udowego wykorzystuje się leczenie z użyciem komórek macierzystych. Ich podanie może okazać się skuteczne i wpłynąć na odbudowę anatomii kości biodrowej i samego stawu, dotyczy to także regeneracji uszkodzenia obrąbka stawowego biodra. 

FAI – rehabilitacja 

Fizjoterapia w przypadku konfliktu panewkowo-udowego to stosowanie szeregu czynników fizykalnych oraz procedur związanych z ukierunkowaną aktywnością fizyczną i zabiegami manualnymi.

W przypadku tych pierwszych poleca się schładzanie parami ciekłego azotu (krioterapia), laseroterapię czy kąpiele siarkowe. Pozwala to wspomóc procesy odbudowy i regeneracji oraz wpływa na redukcję dolegliwości bólowych. Pomocne są też zabiegi w postaci suchego igłowania, terapii manualnej, terapii powięziowej oraz kinesiotapingu. Poza tym wykorzystuje się ćwiczenia oraz rekomenduje aktywność fizyczną w postaci jazdy na rowerze czy pływania. Bieganie oraz wykonywanie przysiadów może mieć mało sprzyjający wpływ na przebieg dolegliwości związanych z FAI. 

W trosce o zachowanie prawidłowej anatomii stawu biodrowego warto wykonywać ćwiczenia stabilizacji głębokiej, czucia głębokiego oraz mobilizacji mięśni i powięzi, co pozwoli zapobiegać powstawaniu konfliktu udowo-panewkowego. Przykładowy zestaw ćwiczeń prze FAI to:

  1. Pozycja: leżenie bokiem, ręka zgięta w łokciu oparta na przedramieniu, nogi zgięte w stawach kolanowych. Ruch polega na uniesieniu bioder i tułowia nad podłogę. Pozycję należy utrzymać 3-5 sekund, pamiętając o liniowości. Ćwiczenie powtarzamy 5 razy w 2 seriach na obie strony. 
  2. Pozycja: leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia, nogi zgięte w biodrach i kolanach, oparte o piłkę, która znajduje się przy ścianie. Ruch polega na wciskaniu nóg w piłkę, co wymusza ruch prostowania stawów kolanowych i biodrowych. Nacisk utrzymujemy 3-5 sekund. Ćwiczenie należy wykonać w 3 seriach po 10 powtórzeń. 
  3. Pozycja: leżenie tyłem, ręce wzdłuż tułowia, nogi zgięte w biodrach i kolanach, stopy ustawione na dysku równoważnym. Ruch polega na unoszeniu bioder do linii łączącej kolana i barki. Pozycję utrzymujemy 3-5 sekund. Ćwiczenie wykonujemy w 3 seriach po 15 powtórzeń. 

Domowe sposoby na ból biodra w przebiegu FAI to przede wszystkim odpoczynek, unikanie pozycji obciążających staw, czyli np. siedzenia na krześle ze stawami kolanowymi ustawionymi wyżej w stosunku do bioder. Ważne jest też unikanie częstego siadania i wstawania. Dolegliwości bólowe mogą zostać złagodzone poprzez zastosowanie ibubrofenu, kąpieli w wodzie z solą Epsom, domowych kąpieli siarkowych oraz okładów borowinowych. 

  1. Brunner A., Hamers A. T., Fitze M., Herzog R. F., The plain beta angle measured on radiographs in the assessment of femoroacetabular impingement, „J Bone Joint Surg Br” 2010, nr 92, s. 1203-1208.
  2. Aliprandi A., Di Pietto F., Minafra P., Zappia M., Pozza S., Sconfienza L. M., Femoro-acetabular impingement: what the general radiologist should know, „Radiol Med.” 2014, nr 119, s. 103–112.
  3. Riley G. M., McWalter E. J., Stevens K. J., Safran M. R., Lattanzi R., Gold G. E., MRI of the hip for the evaluation of femoroacetabular impingement; past, present, and future, „J Magn Reson Imaging.” 2015, nr 41, s. 558–572.
  4. Bittersohl B., Hosalkar H. S., Hesper T., Tiderius C. J., Zilkens C., Krauspe R., Advanced imaging in femoroacetabular impingement: current state and future prospects, „Front Surg.” 2015, nr 2, s. 34.
  5. Laborie L. B., Lehmann T. G., Engesæter I. Ø., Engesæter L. B., Rosendahl K., Is a positive femoroacetabular impingement test a common finding in healthy young adults?, „Clin Orthop Relat Res.” 2013, nr 471, s. 2267–2277.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij