Herbata biała – co warto o niej wiedzieć? Właściwości, zastosowanie, sposób parzenia

Herbata to jeden z najpopularniejszych napojów spożywanych przez wielu z nas kilka lub nawet kilkanaście razy dziennie. Najwyższą światową rozpoznawalność mają herbaty czarna oraz zielona. Tymczasem produkowane są również herbaty: czerwona, żółta, oolong oraz biała. Jakie właściwości ma biała herbata? Jak prawidłową ją zaparzać i czy każdy może ją pić? Podpowiadamy.

Biała herbata jest najmniej przetworzoną postacią liści i pędów krzewu herbacianego (Camellia sinensis) dostępną handlowo. Przyczynia się to do zachowania wysokiej zawartości wszelkich naturalnych substancji aktywnych zwartych w roślinie. Jest niezwykle bogata w antyoksydanty mogące mieć zbawienny wpływ na nasze zdrowie, witalność, linię oraz młody wygląd.  

Biała herbata – charakterystyka 

Biała herbata jest produkowana z pąków i młodych liści wiecznie zielonego krzewu herbacianego – Camellia sinensis. W zależności od miejsca produkcji różnie określa się jej charakterystykę.  

Chińczycy definiują białą herbatę jako produkt regionalny i sezonowy. Uprawy krzewów herbacianych, z których powstaje biała herbata, są zlokalizowane tylko w prowincji Fujian (południowo-wschodnie Chiny nad cieśniną Tajwańską). Zbiory natomiast mają miejsce wyłącznie wiosną. Liście i pąki poddawane są minimalnym procesom przetwórczym zgodnym z tradycyjnymi recepturami.  

Według pozostałych producentów biała herbata wytwarzana jest z młodych pąków oraz liści krzewu herbacianego, które poddawane są wyłącznie suszeniu w delikatnych warunkach. W ten sposób młode części rośliny nadal pokryte są charakterystycznymi białymi włoskami, które nadają wysuszonej herbacie biały kolor.  

Bez względu na to, czy biała herbata jest produktem z Chin czy innego kraju, warto zaznaczyć, że jedyny proces jej przetworzenia po zbiorze to suszenie (niekiedy dodatkowo poprzedzone ogrzewaniem z parą wodną). W przeciwieństwie do pozostałych dostępnych na rynku herbat nie jest poddawana procesowi naturalnej fermentacji. Sprawia to, że pośród wszystkich odmian herbata biała jest najdelikatniejsza w smaku i równocześnie bogata w składniki prozdrowotne. 

Biała herbata – właściwości 

Większość właściwości białej herbaty pokrywa się z właściwościami herbat zielonej, czarnej czy czerwonej. Podobnie jak one zawiera antyoksydanty – głównie polifenole, garbniki oraz kofeinę (nazywaną również teiną).  

W wielu źródłach można znaleźć informacje, że biała herbata jest uboższa w kofeinę oraz bogatsza w antyoksydanty w porównaniu z herbatą zieloną. Istnieją również badania, w których w wyniku porównań składu chemicznego herbat powyższe doniesienia są niepotwierdzane. Ta rozbieżność może mieć wiele przyczyn. Główną jest fakt, że w przypadku każdej próbki naturalnej poziom zawartych w niej składników zależy od wielu czynników, np. rodzaju gleby, nasłonecznienia, czasu zbioru, wilgotności, sposobu przechowywania. Kolejna to jakość wybranych do badań herbat. Nie jest tajemnicą, że produkty spożywcze często są fałszowane przez nieuczciwych producentów. W przypadku herbaty białej, która ze względu na ograniczoną ilość surowca (najmłodsze pędy i liście) należy do najdroższych herbat, również raportowane są przypadki zafałszowań.  

W przypadku antyoksydantów, czyli substancji pomagających nam w walce z wolnymi rodnikami, ich ilość jest na tyle duża, że regularne spożywanie białej herbaty może w pozytywny sposób wpłynąć na nasze zdrowie. Za właściwości antyoksydacyjne białej herbaty odpowiadają głównie polifenole (flawonole, flawonodiole, flawonoidy oraz kwas galusowy), których zawartość w suchych liściach może wynosić do 30% masy.  

Badań klinicznych związanych z wpływem spożywania białej herbaty jest niewiele. Jednak wyniki testów in vitro przeprowadzanych zarówno dla ekstraktów z herbaty, jak i wybranych substancji aktywnych pozwalają wnioskować, że ma ona pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Wykazano, że picie białej herbaty obniża ryzyko chorób serca, insulinooporności oraz przeciwdziała procesom nowotworzenia. Może chronić nasz układ kostny przed osteoporozą, a nerwowy przed chorobami Parkinsona i Alzheimera. Dodatkowo redukuje wytwarzanie kamienia nazębnego i namnażanie chorobotwórczych bakterii w jamie ustnej. Może wspomóc nasze wysiłki związane z dążeniem do wymarzonej sylwetki, ponieważ – podobnie jak herbata zielona – zawiera kofeinę i katechiny wspomagające proces spalania tłuszczu. Jest także cenionym składnikiem kosmetycznym posiadającym działanie przeciwstarzeniowe. 

Biała herbata – zastosowanie 

Podstawowe zastosowanie białej herbaty to sporządzanie naparu, który dzięki delikatnemu smakowi i aromatowi cieszy się wysoką popularnością pośród smakoszy. Spożywana jest zarówno solo, jak i w połączeniu z dodatkami smakowymi np. z jaśminem czy suszonymi owocami. Jeżeli zastanawiasz się, gdzie kupić białą herbatę, to najbliższym miejscem będzie sklep spożywczy, jednak najprawdopodobniej będzie tam osiągalna tylko w postaci ekspresowej. Liściastej formy poszukuj w sklepach zielarskich lub specjalistycznych sklepach sprzedających herbaty i kawy na wagę. Tam też znajdziesz białą herbatę najwyższej jakości. 

Biała herbata jako surowiec kosmetyczny,  a zwłaszcza jej ekstrakty, stosowana jest do produkcji preparatów przeciwstarzeniowych. Na drogeryjnych, perfumeryjnych i aptecznych półkach znajdziemy ją zamkniętą między innymi w kremy, toniki i maski.  

Jak parzyć białą herbatę? 

Sposób przygotowania białej herbaty w zasadzie nie różni się dla herbat ekspresowych oraz liściastych. Porcję liści (samodzielnie przygotowaną lub zamkniętą w torebce) należy zalać gorącą wodą i parzyć przez 5–8 minut. Następnie oddzielić napar od liści i rozkoszować się smakiem. Podobnie jak w przypadku herbaty zielonej zaleca się stosowanie wody, która nie jest wrząca (temperatura parzenia to około 80°C). Nie oznacza to, że musimy parzyć herbatę z termometrem w ręku. Po zagotowaniu wody otwórzmy czajnik i odczekajmy 2 minuty. Wówczas woda wystarczająco przestygnie. Jeżeli zastanawiasz się, jaka biała herbata będzie dla Ciebie najlepsza, to odpowiedź jest prosta. Taka, którą będziesz regularnie pić! Jeżeli lubisz napary o intensywnym smaku, dodaj więcej liści, jeżeli jest wręcz przeciwnie – dodaj mniej.  

Wady białej herbaty – czy każdy może ją pić? 

Biała herbata jest napojem, którym może rozkoszować się większość z nas bez obaw o negatywny wpływ na zdrowie. Ze względu na zawartość kofeiny (teiny) jej spożycie powinny ograniczyć osoby wrażliwe na tę substancję oraz kobiety ciężarne i karmiące piersią.  

Zgodnie z zaleceniami dzienna dawka kofeiny dla dorosłego człowieka nie powinna przekraczać 400 mg (dla osób ciężarnych i karmiących 300 mg). Ilość białej herbaty (oraz innych herbat) w przypadku kobiet ciężarnych powinna być również ograniczona ze względu na możliwość ograniczenia wchłaniania kwasu foliowego przez substancje zawarte w naparze.