Tomografia komputerowa (TK) głowy – wskazania do badania, interpretacja wyników prześwietlenia
Agata Pikulska

Tomografia komputerowa (TK) głowy – wskazania do badania, interpretacja wyników prześwietlenia

Tomografia komputerowa (TK, CT) głowy to badanie obrazowe, które wykonuje się w celu zdiagnozowania i oceny stopnia rozległości zmian, jakie mogły wystąpić w tym obszarze pod wpływem urazu lub wystąpienia chorób neurodegradacyjnych. TK głowy jest często zalecanym badaniem po wystąpieniu omdlenia, nagłej utraty przytomności, czy pojawieniu się niedowładu części ciała. Jak wygląda TK głowy, jakie istnieją wskazania i przeciwwskazania do jej wykonania i czy tomografia głowy jest refundowana przez NFZ? Odpowiedzi na te pytanie znajdują się w poniższym artykule.

Tomografia komputerowa głowy to metoda z wyboru w diagnostyce wielu chorób mózgu – dzięki temu, że wykonuje się ją bardzo szybko, stanowi podstawowe badanie np. przy podejrzeniu udaru. Jest to metoda nieinwazyjna i łatwo dostępna. Tomografię głowy można wykonać w większości szpitali, a także w wielu prywatnych placówkach.

Co wykrywa tomografia komputerowa głowy?

Istnieje wiele wskazań do wykonania tomografii głowy. Badanie to może wykryć udar mózgu, wodogłowie, ropień mózgu, a także zmiany nowotworowe. CT wykonuje się również po urazie głowy – badanie może wtedy wykazać złamania kości czaszki, krwotok czy obrzęk mózgu. Tomografię głowy (mózgu) można przeprowadzić również przy podejrzeniu padaczki i choroby Alzheimera. Często  powtarzane sformułowania znajdujące się w opisach badań TK głowy to m.in. torbiel, zmiana ogniskowa, cechy krwawienia czy cechy zaniku mózgu. Torbiele to zbiorniki płynowe, w większości niewymagające interwencji. Zmiana ogniskowa może oznaczać zarówno zmianę łagodną, jak i złośliwą, wymaga ona dalszej diagnostyki. Cechami krwawienia w TK są ogniska hiperdensyjne (na obrazie jaśniejsze od otaczających je tkanek), może im towarzyszyć efekt masy, czyli ucisk i przemieszczenie sąsiednich struktur – krwawienia mogą stanowić stan zagrożenia życia i wymagają interwencji. Cechy zaniku mózgu, szczególnie obejmujące płat skroniowy, są objawami choroby Alzheimera.

Tomografia komputerowa głowy – badanie z kontrastem, czy bez kontrastu?

TK głowy można wykonać zarówno z kontrastem, jak i bez kontrwastu. Wskazanie do tomografii głowy bez kontrastu stanowi m.in. podejrzenie udaru mózgu czy złamania kości czaszki. Badanie CT głowy z kontrastem wykonuje się natomiast przy podejrzeniu zmian nowotworowych. Przy podejrzeniu patologii naczyń (np. tętniaków) przeprowadza się tzw. angio-CT, czyli tomografię komputerową naczyń krwionośnych (po podaniu kontrastu).

Tomografia komputerowa jest dokładniejszym badaniem od zwykłego prześwietlenia (badania RTG głowy), ze względu na lepszą rozdzielczość i możliwość uzyskania obrazów w wielu płaszczyznach. W przypadku wielu schorzeń badaniem zamiennym dla tomografii może być rezonans magnetyczny głowy. W trakcie jego wykonania pacjent nie może być jednak podłączony do aparatury podtrzymującej życie. Badanie rezonansu magnetycznego jest długim badaniem, dlatego nie wykonuje się go w stanach nagłych – w takiej sytuacji metodą z wyboru jest tomografia.

Powiązane produkty

Jak wygląda badanie głowy tomografem komputerowym?

Tomografia komputerowa głowy to szybkie badanie – trwa od 5 do 10 minut w zależności od tego, czy zostanie podany kontrast. Przed badaniem należy zdjąć wszystkie metalowe elementy znajdujące się w okolicy głowy – biżuterię, aparaty słuchowe czy protezy zębowe. Jeśli ma zostać podany środek kontrastowy, to na badanie należy zgłosić się na czczo (nie jeść minimum 6 godzin przed badaniem), trzeba mieć przy sobie również aktualny wynik kreatyniny (ocena wydolności nerek, dzięki którym nastąpi wydalenie kontrastu z orgranizmu) i dodatkowo wynik TSH u pacjentów chorujących  na tarczycę. Oprócz wyników badan laboratoryjnych należy także zabrać dowód osobisty, skierowanie na badanie, ewentualne wyniki poprzednich badań obrazowych głowy oraz książeczkę zdrowia dziecka w przypadku pacjentów, którzy nie ukończyli 18 roku życia.

Po wejściu do gabinetu pacjent zostanie ułożony na stole diagnostycznym, który w trakcie badania będzie się powoli przesuwał. W przypadku TK z kontrastem przed rozpoczęciem skanowania pacjentowi zostanie założony wenflon, do którego następnie zostanie podłączona tzw. automatyczna strzykawka – zapewni ona podanie środka kontrastowego w odpowiednim momencie. Po badaniu stół zostanie opuszczony, aby pacjent mógł bezpiecznie zejść.

Jeśli został podany kontrast, to trzeba pozostać na terenie placówki przez około pół godziny, w celu obserwacji pod kątem wystąpienia reakcji alergicznej.

TK głowy – cena, skierowanie, refundacja przez NFZ

CT głowy jest badaniem refundowanym przez NFZ dla wszystkich osób posiadających powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Badanie jest łatwo dostępne, możliwe do przeprowadzenia w większości szpitali. Na wykonanie tomografii można się również udać do prywatnych placówek diagnostycznych. Cena tomografii komputerowej głowy wykonywanej prywatnie zależy przede wszystkim od tego, czy zostanie podany kontrast – takie badania są zawsze droższe. Zwykle cena znajduje się w przedziale od 150 do 400 zł. Czas oczekiwania na wyniki tomografii głowy to 1 – 2 tygodnie. Zarówno do wykonywania tomografii komputerowej głowy w ramach NFZ, jak i w prywatnym zakresie, niezbędne jest posiadanie skierowania lekarskiego.

Jakie są przeciwwskazania do tomografii komputerowej głowy?

Głównym przeciwwskazaniem do wykonania CT głowy, jak i do każdego innego badania wykorzystującego promieniowanie jonizujące, jest ciąża. Dopuszczalne jest wykonanie tomografii w przypadku, gdy kobieta ciężarna znajduje się w stanie zagrożenia życia i badanie to jest konieczne do postawienia diagnozy. Przeciwwskazaniami względnymi do wykonania TK głowy z kontrastem jest niewydolność nerek, nadczynność tarczycy oraz wystąpienie w przeszłości reakcji alergicznej na kontrast. Jeśli u takich pacjentów konieczne jest wykonanie badania głowy z środkiem cieniującym, to muszą oni zostać odpowiednio przygotowani przez lekarza. W przypadku chorób tarczycy na badanie należy zabrać ze sobą wynik TSH.

  1. J. Walecki, Diagnostyka obrazowa. Układ nerwowy ośrodkowy, Warszawa 2013.
  2. B. Pruszyński i in., Radiologia: diagnostyka obrazowa, RTG, TK, USG i MR, Warszawa 2014.
  3. M.L.H. Tie, Basic Head CT for Intensivists, „Critical Care and Resuscitation”, 3 2001.
  4. Samołyk-Kogaczewska i in., Metody obrazowania anatomicznego i metabolicznego w nowotworach głowy i szyi, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego NOWOTWORY”, 3 (4) 2018.
  5. T.H. Le i in., Gean, Imaging of Head  Trauma, „Seminars in Roentgenology”, 41 (3) 2006.
  6. K. Rejdak i in., Diagnostyka i leczenie padaczki u osób dorosłych – rekomendacje Polskiego Towarzystwa Neurologicznego, „Polski Przegląd Neurologiczny”, 12 (1) 2016.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • APTT – czas kaolinowo-kefalinowy, normy i wskazania. Kiedy należy wykonać badanie?

    APTT to jeden z parametrów krwi, którego oznaczenie jest bardzo ważne w ocenie stopnia krzepliwości krwi pacjenta, u którego planowana jest operacja chirurgiczna lub który jest leczony z powodu chorób natury zakrzepowo-zatorowej. Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na czas częściowej tromboplastyny po aktywacji mogą być choroby wątroby lub zaburzenia ilości witaminy K w organizmie. Jak wygląda badanie APTT, czy jest refundowane i jak się do niego przygotować?

  • D-dimery – wskazania, normy, podwyższone. Poziom d-dimerów a zakrzepica

    Badanie d-dimerów we krwi jest jednym z głównych parametrów wykorzystywanych w diagnostyce chorób zakrzepowych takich jak zakrzepica żył głębokich dolnych czy zatorowość płucna. Skrzepy krwi znajdujące się w naczyniach krwionośnych mogą zamknąć światło tych przewodów i doprowadzić w ten sposób do bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych. Wyróżnia się cztery podstawowe metody oznaczania stężenia d-dimerów we krwi (metoda lateksowa, immunoenzymatyczna, aglutynacji pełnej krwi i wykorzystująca przeciwciała znakowane technetem). Kiedy wykonać badanie, ile kosztuje oznaczenie stężenia d-dimerów, jak się do niego przygotować? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Erytropoetyna (EPO) – badanie, normy, interpretacja wyników

    Badanie erytropoetyny (EPO) jest wskazane podczas prowadzenia procesu diagnostycznego chorób krwi i nerek. Dzięki analizie poziomu erytropoetyny możliwe jest kontrolowanie odpowiedzi na wdrożone leczenie anemii, nadkrwistości i niedokrwistości. Wysoki poziom EPO jest charakterystyczny dla sportowców, którzy swoje treningi odbywają w terenach górskich, ale także, co ciekawe, dla osób palących papierosy. Badanie poziomu erytropoetyny często towarzyszy analizie morfologii krwi i hematokrytowi. Jaka jest norma EPO we krwi, czy do badania erytropoetyny należy zgłosić się na czczo i czy stosowanie EPO przez sportowców jest równoznaczne ze stosowaniem dopingu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Lipidogram (profil lipidowy). Badanie, normy, przygotowanie

    Lipidy, czyli tłuszcze, to najważniejsze źródło energii w diecie człowieka. Jako składniki błon komórkowych i rozpuszczalniki niektórych substancji, np. witamin i hormonów, pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ludzkiego organizmu. Zaburzenia lipidowe występujące u pacjentów z nadwagą, otyłością lub obciążonym wywiadem rodzinnym mogą skutkować schorzeniami układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego oraz podwyższać ryzyko udaru mózgu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij