Terapia ręki – na czym polega? Cele, przebieg i efekty terapii ręki u dziecka
Magdalena Chrzęszczyk

Terapia ręki – na czym polega? Cele, przebieg i efekty terapii ręki u dziecka

Terapia ręki to zespół indywidualnie dobranych, skoordynowanych działań i ćwiczeń, umożliwiających usprawnienie mechanizmów odpowiedzialnych za kontrolowanie ruchów kończyny górnej. Celem terapii ręki, która jest skierowana przede wszystkim do dzieci, lecz także osób dorosłych, które utraciły sprawność, jest m.in.: poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej, stabilizacja mięśni ręki i obręczy barkowej, a także zwiększenie zdolności manipulacyjnych dłoni. Może ona stanowić jeden z elementów terapii SI. Jakie są wskazania do terapii ręki?

Terapia ręki – na czym polega?  

Ręka to bardzo skomplikowana część ciała, oprócz zadań związanych z trzymaniem, podnoszeniem czy przesuwaniem, odpowiedzialna jest za pisanie i kontrolę grafomotoryczną, precyzyjne ruchy i małą motorykę oraz za skomplikowane mechanizmy czuciowe. Można powiedzieć, że to jej sprawność determinuje poziom funkcjonowania człowieka i jego samodzielność. W naszym mózgu obszar odpowiedzialny za ruchy ręki oraz odbieranie, przetwarzanie i reagowanie na bodźce czuciowe jest bardzo duży. Dodatkowo cały system nerwowy kontrolujący ruch, a więc jego planowanie, rozpoczęcie, wykonanie, koordynowanie i zakończenie to niezwykle skomplikowana sieć, która, aby działała prawidłowo, musi na każdym poziomie być precyzyjna i odpowiednio przygotowana do realizacji swoich zadań. Daje to bardzo wyraźny obraz tego, jak istotna, precyzyjna i bardzo skomplikowana jest praca naszych rąk. 

Niestety z różnych przyczyn – często zdrowotnych – praca i umiejętności naszych rąk mogą zostać zahamowane, albo w ogóle rozwój funkcji ręki nie wykształci się. Ma to miejsce np. przy uszkodzeniach mózgu, przy nieprawidłowej budowie ręki, zaburzeniach integracji sensorycznej lub w wyniku złych nawyków, albo niepełnosprawności intelektualnej. W takim wypadku wskazana jest bardzo różnorodna stymulacja, którą jest właśnie terapia ręki. Ma ona za zadanie – przy zaangażowaniu całej kończyny górnej – naukę i doskonalenie różnych czynności i ruchów precyzyjnych. Przy takiej pracy nie można wykluczyć udziału tułowia, głowy i właściwie całego ciała, ważną rolę pełni również zdolność do czucia powierzchownego i głębokiego. To współpraca pomiędzy wszystkimi elementami przynosi największe efekty terapeutyczne, uczy stabilizacji całego ciała przy jednoczesnej swobodnej pracy całej kończyny.  

Należy podkreślić, że terapia ręki to wielodyscyplinarna współpraca fizjoterapeuty, logopedy, terapeuty integracji sensorycznej (terapia SI), pedagoga i psychologa. To nie tylko praca przy stoliku i na krzesełku, ale całość wszystkich form ruchu i umiejętności jakie składają się na funkcje ręki. 

Terapia ręki – wskazania   

Wskazaniem do terapii ręki, zarówno dla dzieci, jak i dla osób dorosłych, są sytuacje, podczas których występują: 

  • trudności w planowaniu ruchowym, 
  • problemy z koordynacją pracy obu rąk, 
  • problemy z nauką samoobsługi, jak ubieranie się, zapinanie guzików, 
  • nieadekwatne dostosowanie siły i szybkości ruchów do wykonywanej czynności,  
  • zaburzenia sprawności grafomotorycznej  – dziecko nie lubi lub nie umie wycinać, rysować, malować, ma niedokładne i niestaranne pismo, każda nowa forma zajęć z wykorzystaniem umiejętności rąk nie sprawia dziecku przyjemności,  
  • trudności w trzymaniu kredek czy ołówka, przedmioty wypadają z dłoni lub przebijają kartkę pod ich naciskiem, 
  • trudności z koncentracją, 
  • nieprawidłowa postawa ciała, 
  • niechęć do dotykania różnych faktur, 
  • zaburzenia koordynacji oko–ręka, 
  • zbyt wolne lub zbyt szybkie tempo wykonywania różnych czynności manualnych, co prowadzi do niestaranności, 
  • zaburzenia napięcia mięśniowego w obrębie obręczy barkowej lub całego ciała (wzmożone bądź obniżone napięcie mięśniowe). 

Polecane dla Ciebie

Terapia ręki – cele   

Cele terapii ręki są uzależnione od tego, czego pacjent oczekuje od terapii, co dla niego jest ważne, a także od jego możliwości, wieku oraz indywidualnych predyspozycji i systematyczności. Indywidualny program terapii ręki ma jednak kilka wspólnych celów, a są to: 

  • poprawa i usprawnienie precyzyjnych ruchów rąk, 
  • poprawa sprawności manualnej,  
  • ingerencja w sprawność grafomotoryczną, 
  • wzmocnienie koncentracji, 
  • poprawa umiejętności chwytu, 
  • rozwijanie umiejętności planowania ruchu, 
  • poprawa koordynacji oko–ręka, 
  • nauka przekraczania linii środka ciała, 
  • pobudzenie czucia powierzchownego i głębokiego, 
  • w przypadku problemów neurologicznych i ortopedycznych celem jest poprawa zakresu ruchomości w stawach oraz siły mięśniowej. 

Terapia ręki – przebieg 

Na czym polega terapia ręki? Jej przebieg jest uzależniony od wieku i umiejętności, a także od możliwości pacjenta. Zawsze powinien rozpocząć się od diagnozy, znalezienia przyczyny i opracowania celów oraz metod współpracy.  

Jeśli pacjentem jest dziecko, terapia ręki, jak i pomoce używane do niej, muszą być dla dziecka interesujące, najlepiej wplecione w zabawę i dające dużą motywacje i satysfakcję. Wówczas efekty będą najszybsze, a dziecko chętnie będzie brało udział w zajęciach i zadaniach domowych. To ważny aspekt, ponieważ taka terapia to często długotrwały proces, a dziecko musi być w nią mocno zaangażowane.  

Każda terapia jest indywidualna, składa się z ćwiczeń wzmacniających obręcz barkową, ćwiczeń manualnych i precyzyjnych ręki, stymulacji prioprioceptywnej. Ważnym elementem jest również usprawnienie motoryki dużej i wzmocnienie całego ciała. Dodatkowo terapeuta ręki pracuje nad poprawnym chwytem, dysocjacją palców, lepszym pismem czy większym skupieniem podczas pracy wykonywanej z zaangażowaniem rąk.  

Podobnie wygląda terapia ręki dla dorosłych, np. w chorobach reumatycznych, po urazach, złamaniach czy przy innych chorobach współistniejących. Różnicą jest to, że w takich przypadkach najczęściej mamy do czynienia z nauką umiejętności, które zostały już wykształcone wcześniej, a w konsekwencji jakiegoś zdarzenia pacjent je utracił. Terapia ręki odbywa się z terapeutą oraz w domu przy wykonywaniu odpowiednich ćwiczeń i ruchów. Ważne jest, aby terapia była funkcjonalna – by każdy ruch i umiejętność ruchowa ręki mogła się przydać pacjentowi w codziennym dniu.  

  1. Bartkiewicz W., Giczewska A., Terapia ręki, aCentrum, Warszawa 2014. 
  2. Goddard Blythe S., Jak osiągać sukcesy w nauce? Uwaga, równowaga i koordynacja, PWN, Warszawa 2015. 
  3. Goddard Blythe S., Jak ocenić dojrzałość dziecka do nauki, PWN, Warszawa 2015. 
  4. Mikołajewska E., Terapia ręki. Diagnoza i terapia, Soyer, Warszawa 2016. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Pierwsze Święta z dzieckiem

    Boże Narodzenie to cudowny okres w roku. W przypadku świeżo upieczonych rodziców chwile te będą jeszcze bardziej magiczne - pierwsze święta z dzieckiem to niezapomniane przeżycie. Należy jednak pamiętać o tym, że w okresie świątecznym na naszego malca może czekać w domu wiele niebezpieczeństw. Dlatego musimy zadbać o jego bezpieczeństwo i sprawić, aby całe Święta upłynęły w spokoju i aby nie zakłócił ich żaden wypadek.

  • Pierwsza miesiączka – jak się przygotować?

    Pierwsza miesiączka to bardzo ważne wydarzenie dla dojrzewającej dziewczynki. Aby lepiej przygotować dziecko na czekające je zmiany, warto już od wczesnego dzieciństwa rozmawiać na tematy związane z cielesnością.

  • Przezierność karkowa – przebieg badania, skuteczność i cena

    Ocena przezierności karkowej to badanie, które pozwala lekarzowi na ocenę zbiorniczka płynu znajdującego się w karku każdego płodu. Dzięki niemu lekarz może zdiagnozować różne wady genetyczne dziecka, jak np. zespół Downa. Jest to badanie przesiewowe, które choć wykazuje bardzo wysoką czułość w wykrywaniu poważnych wad u płodu, tak nigdy nie osiąga 100% skuteczności. Jednak mimo to jest badaniem, które dostarcza wielu informacji na temat rozwoju dziecka i wykonuje się je na całym świecie.

  • Czego nie robić, kiedy dziecko ma gorączkę? Najczęstsze błędy

    Kiedy dziecko jest chore i ma gorączkę, rodzice próbują zbić ją za wszelką cenę. Gorączka u dzieci sama w sobie nie jest chorobą, a jedynie objawem. Jak sobie z nią poradzić? Które domowe sposoby na gorączkę u dziecka mogą wyrządzić mu więcej szkody niż korzyści?

  • Objawy chorób serca u dzieci

    Przyczyn wad serca u dzieci może być wiele. Zalicza się do nich czynniki genetyczne, środowiskowe, a także infekcje przebyte przez kobietę w okresie ciąży. Sposób leczenia dobierany jest w zależności od występującego schorzenia. Czy obserwując swojego malucha, należy przyjrzeć się niespecyficznym objawom, które mogłyby wskazywać na wadę serca dziecka?

  • Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?

    Krótkowzroczności nie można cofnąć, natomiast jeśli już wystąpiła, można spowolnić jej rozwój, a nawet czasami jej zapobiec. Ta wada wzroku może mieć różne podłoże, np. genetyczne. Najczęściej postępuje wraz z wiekiem aż do momentu ustabilizowania się, co ma miejsce po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Jak rozpoznać wadę wzroku u dziecka? Na jakie objawy zwrócić uwagę?

  • USG ciąży – jak wygląda badanie? Ile razy należy je robić? Cena, wskazania

    Ultrasonografia (badanie ultrasonograficzne, USG) to badanie obrazowe, które jest całkowicie bezpieczne dla każdego pacjenta, a w przypadku kobiet ciężarnych również dla płodu. Pozwala monitorować prawidłowy przebieg ciąży i rozwój płodu na każdym etapie. Istnieje kilka rodzajów USG. Każde z nich wykonuje się na innym etapie ciąży. Czym różni się USG wczesnej ciąży od tego w późniejszych miesiącach, a także którą chorobę można diagnozować dzięki ultrasonografii?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij