Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?
Katarzyna Gmachowska

Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?

Pobranie moczu do badania u niemowląt może nastręczać wielu trudności. Jak się do niego przygotować? Co warto mieć pod ręką przy pobieraniu moczu u niemowlaka? Jakie są wskazania do badania moczu u małych dzieci?

Badanie ogólne oraz posiew moczu u dzieci są zlecane w przypadku podejrzenia zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. W celu uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać zasad poprawnego pobierania moczu do badania i w jak najkrótszym czasie dostarczyć próbkę moczu do laboratorium.  

Pobieranie moczu u dzieci – jak się przygotować?  

Badania moczu są częstymi badaniami zlecanymi u dzieci, zwłaszcza z podejrzeniem zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. Aktualne zalecenia mówią, że mocz do badania należy pobrać u wszystkich gorączkujących bez uchwytnej przyczyny dzieci w wieku poniżej 2. roku życia. Aby wynik badania był wiarygodny, należy przestrzegać zasad prawidłowego pobierania moczu.  

U starszych dzieci zaleca się pobranie moczu ze środkowego strumienia, czyli pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, gdyż przepłukuje ona cewkę moczową i może zawierać drobnoustroje znajdujące się w okolicy krocza. Należy pamiętać, aby przed oddaniem moczu do badania, dokładnie lecz delikatnie umyć okolicę krocza wodą z mydłem. Zaleca się pobranie moczu z pierwszej porannej mikcji.  

Pobieranie moczu u niemowlaka – co warto mieć pod ręką?  

Zdecydowanie trudniejsze jest prawidłowe pobranie moczu do badania u niemowląt i małych dzieci, które jeszcze nie kontrolują mikcji.  

Mocz do badania u niemowląt można pobrać następującymi sposobami: 

  • Mocz „łapany” do specjalnego pojemnika podczas mikcji (tzw. cleancatch). W celu pobrania świeżej porcji moczu, należy umyć oraz osuszyć okolicę krocza dziecka i wyczekiwać na oddanie moczu, który należy złapać do pojemnika. Pomocne może być wcześniejsze napojenie lub nakarmienie dziecka. Jest to lepszy sposób pobierania moczu do badania niż mocz pobrany do woreczka, gdyż ten drugi zazwyczaj zawiera bakterie bytujące na skórze, co podważa wiarygodność wyniku.   
  • Mocz zebrany do woreczka – u dzieci, które nie kontrolują mikcji, można użyć samoprzylepnego foliowego woreczka zakupionego w aptece. Przed przyklejeniem woreczka należy dokładnie umyć i osuszyć okolicę narządów płciowych dziecka. Mocz pobrany do woreczka nie nadaje się do wykonania posiewu moczu, gdyż często jest zanieczyszczony florą bakteryjną bytującą na skórze.  
  • Mocz pobrany przez cewnik – pobranie wykonuje się w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych. Celem pobrania moczu wprowadza się specjalny cewnik do pęcherza moczowego, który usuwa się natychmiast po uzyskaniu moczu do badania.  
  • Mocz uzyskany poprzez nakłucie nadłonowe pęcherza – obecnie rzadko stosowany, zazwyczaj w przypadku niemowląt z ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek, stulejką lub stanami zapalnymi sromu.  
Polskie Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej mówi, że mocz do badania ogólnego może być pobrany ze środkowego strumienia lub w przypadku niemowląt z woreczka przyklejonego na umyte krocze dziecka.  

Przy pobieraniu moczu do badania należy przestrzegać kilku zasad: 

  1. Dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. 
  2. Umyć krocze dziecka wodą z mydłem. 
  3. Nie zaleca się stosowania środków antyseptycznych do mycia okolicy moczowo-płciowej przez pobraniem moczu do badania. 
  4. Osuszyć okolicę krocza czystym, najlepiej jednorazowym ręcznikiem. 
  5. Mocz pobiera się do specjalnego pojemnika lub woreczka na mocz zakupionego w aptece. W przypadku moczu pobieranego do wykonania posiewu należy użyć jałowego pojemnika.   
  6. Należy otworzyć pojemnik na mocz, nie dotykając wewnętrznej powierzchni pojemnika i nakrętki. 
  7. Po pobraniu porcji moczu należy szczelnie zakręcić pojemnik oraz podpisać go imieniem i nazwiskiem dziecka wraz z datą i godziną pobrania. 
  8. Do momentu dostarczenia próbki mocz powinien być przechowywany w lodówce w temperaturze 4–8°C.  
  9. Mocz należy dostarczyć jak najszybciej do laboratorium.  

Należy pamiętać, że do badania nie nadaje się mocz wyciśnięty z pieluszki lub zebrany do nocnika – nawet po jego wcześniejszym wyparzeniu.  

U niemowląt oddanie moczu występuje najczęściej około 20–30 minut po karmieniu. W tym czasie należy umyć okolicę krocza i przygotować się do pobrania moczu do pojemnika lub woreczka.  

Powiązane produkty

Zakładanie woreczka na mocz u dziewczynek i chłopców 

U niemowląt i małych dzieci, które nie kontrolują mikcji, mocz może być pobrany do woreczka, który przykleja się na wcześniej umyte i osuszone krocze dziecka. Należy unikać dotykania wewnętrznej powierzchni woreczka i odkleić go zaraz po oddaniu moczu przez dziecko.  

Moczu zebranego do woreczka nie trzeba przelewać do pojemnika, wystarczy go szczelnie zakleić i włożyć do pojemnika na mocz. Próbkę moczu należy w jak najkrótszym czasie dostarczyć do laboratorium.   

Należy pamiętać, że są dwa typy woreczków do pobierania moczu inne dla chłopców i dla dziewczynek.  

Metoda ta wiąże się jednak z dużym ryzykiem zanieczyszczenia moczu florą bakteryjną ze skóry, dlatego nie jest zalecana do pobierania moczu do badań mikrobiologicznych (posiew moczu).  

Kiedy pobrać mocz u dziecka? Ile moczu jest potrzebne do badania? 

Mocz do badania u starszych dzieci pobiera się z pierwszej porannej porcji moczu ze środkowego strumienia. Natomiast u niemowląt może to być dowolna próbka moczu, ze względu na brak dłuższych przerw w karmieniu.  

Wskazaniami do pobrania moczu do badania u dziecka są

  • gorączka bez uchwytnej przyczyny u dzieci w wieku poniżej 24 miesięcy, 
  • występujące objawy dyzuryczne – ból i pieczenie podczas oddawania moczu, parcie na mocz, częstomocz, czerwone zabarwienie moczu (krwiomocz), 
  • zmieniony kolor lub zapach moczu, 
  • podejrzenie chorób nerek, 
  • choroby metaboliczne np. cukrzyca, 
  • ból podbrzusza, 
  • nykturia, czyli oddawanie moczu w nocy, 
  • trudności w oddawaniu moczu. 

Ilość pobranego moczu jest zależna od rodzaju wykonywanego badania. W celu wykonania posiewu moczu potrzebna jest niewielka ilość moczu, natomiast do badania ogólnego moczu najlepiej oddać mocz w ilości połowy przeznaczonego pojemnika, choć zazwyczaj wystarcza 50–100 ml.  

  1. A. Żurowska, Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego, "ptnfd.org" [online],http://ptnfd.org/wp-content/uploads/2012/07/Zalecenia-PTND.pdf, [dostęp] 18.07.2020 
  2. C. Radmayr, G. Bogaert, H. S. Dogan i in., Guidelines of Pediatric Urology 2018. European Association of Urology, " uroweb.org" [online], www.uroweb.org/guidelines, [dostęp:] 11.04.2020. 
  3. J. Duława, Zakażenia układu moczowego, [w:] Nefrologia, M. Myśliwiec (red.), Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa, 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Żółtaczka u noworodka – przyczyny, objawy, leczenie i hospitalizacja. Czy jest to groźna choroba?

    Żółtaczka u noworodka to stosunkowo często występujące zjawisko, gdyż dotyczy około 60% maluchów. Najbardziej charakterystycznym objawem żółtaczki noworodkowej jest zmiana koloru skóry i białek oczu na żółty lub pomarańczowy. Czy żółtaczka noworodkowa jest groźna dla zdrowia dziecka? Jak wygląda leczenie tego schorzenia w warunkach szpitalnych?

  • Rumień zakaźny – przyczyny, objawy i leczenie

    Rumień zakaźny to zakaźna choroba wirusowa, która dotyczy najczęściej dzieci w wieku od 2. do 12. roku życia. Może więc wystąpić zarówno u niemowląt, jak i starszych dzieci. Nie należy jednak do niebezpiecznych chorób, a jej objawy w większości przypadków ustępują samoistnie.

  • Ból gardła u dziecka – co go powoduje? Co stosować na bolące gardło u dzieci?

    Ból gardła u dziecka może pojawić się kilka razy do roku. Jego przyczyną są zazwyczaj wirusy, a wśród objawów towarzyszących najczęściej wymienia się katar, chrypkę, gorączkę oraz kaszel. Jak złagodzić ból gardła u dziecka? Kiedy infekcja gardła u dzieci wymaga niezwłocznej wizyty u lekarza?

  • Łuszczyca u niemowląt i dzieci – przyczyny, objawy i leczenie. Jak dbać o skórę łuszczycową u dziecka?

    Łuszczyca u niemowląt i dzieci to przewlekła choroba zapalna skóry, która nastręcza wielu trudności małym pacjentom. Na skórze dziecka pojawiają się zmiany (grudki) pokryte tzw. blaszką łuszczycową przypominającą łuskę. Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, ale duży wpływ na jej pojawienie się mają czynniki genetyczne. W jaki sposób się ją leczy? Jak wygląda profilaktyka łuszczycy u dzieci?

  • Bostonka – przyczyny, objawy, leczenie choroby bostońskiej

    Bostonka to choroba zakaźna wywoływana przez enterowirusy, głównie wirusa Coxsackie A16. Najczęściej chorują dzieci do 5. roku życia, choć mogą na nią zachorować także dorośli. Nazywana jest chorobą dłoni, stóp i jamy ustnej (HFMD), ponieważ jej najbardziej charakterystycznym objawem jest wysypka – wykwity skórne – bolesne, nieswędzące pęcherzyki występujące na podeszwach stóp, dłoniach oraz na błonie śluzowej jamy ustnej. Sprawdź, jak można się zarazić – czy konieczny jest bezpośredni kontakt? Jak leczy się chorobę bostońską?

  • Biały szum – czym jest i dlaczego uspokaja dzieci?

    Biały szum może być stosowany do maskowania innych dźwięków, takich jak hałas uliczny, co może pomóc chociażby w polepszeniu jakości snu. Może również pomóc w uspokojeniu niemowląt i dzieci, które mają trudności z zasypianiem, a także poprawić ich koncentrację. Jednak długotrwałe narażenie na głośny biały szum może prowadzić do uszkodzenia słuchu i pogorszenia zdolności postrzegania dźwięków. Ponadto nadmierna ekspozycja na biały szum może powodować zmęczenie, drażliwość i inne problemy zdrowotne związane z przemęczeniem, takie jak bóle głowy i bezsenność. Jak stosować biały szum, żeby przyniósł zmęczonym rodzicom chwilę wytchnienia i uspokoił dziecko, a jednocześnie nie pogorszył jakości słuchu domowników?

  • Dziecko ma gorączkę – jak podawać leki i obniżyć temperaturę?

    Gorączka u dziecka to powszechny objaw chorobowy, który zazwyczaj jest wynikiem infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Może towarzyszyć wielu schorzeniom, takim jak grypa, zapalenie gardła, zapalenie ucha, zapalenie płuc, angina czy infekcje dróg moczowych. Gorączka u dziecka może wystąpić również w wyniku szczepienia lub innych czynników, także tych wynikających z autoimmunologii. Czy gorączkę trzeba zbijać od razu po tym, kiedy się pojawi? Jak obniżyć ją domowymi sposobami i czy nacieranie skóry dziecka alkoholem może okazać się pomocne?

  • Skala Brazeltona (NBAS) – co to jest? Do czego służy?

    Zrozumienie języka, w jakim komunikują się niemowlęta, jest dużą zagadką nie tylko dla rodziców, ale także dla pediatrów i badaczy. Skala Brazeltona (NBAS) powstała w 1973 roku i do dzisiaj stanowi przydatne narzędzie w ocenie indywidualnego charakteru niemowląt i dzieci aż do ukończenia 2 miesiąca życia.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij