Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?
Katarzyna Gmachowska

Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?

Pobranie moczu do badania u niemowląt może nastręczać wielu trudności. Jak się do niego przygotować? Co warto mieć pod ręką przy pobieraniu moczu u niemowlaka? Jakie są wskazania do badania moczu u małych dzieci?

Badanie ogólne oraz posiew moczu u dzieci są zlecane w przypadku podejrzenia zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. W celu uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać zasad poprawnego pobierania moczu do badania i w jak najkrótszym czasie dostarczyć próbkę moczu do laboratorium.  

Pobieranie moczu u dzieci – jak się przygotować?  

Badania moczu są częstymi badaniami zlecanymi u dzieci, zwłaszcza z podejrzeniem zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. Aktualne zalecenia mówią, że mocz do badania należy pobrać u wszystkich gorączkujących bez uchwytnej przyczyny dzieci w wieku poniżej 2. roku życia. Aby wynik badania był wiarygodny, należy przestrzegać zasad prawidłowego pobierania moczu.  

U starszych dzieci zaleca się pobranie moczu ze środkowego strumienia, czyli pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, gdyż przepłukuje ona cewkę moczową i może zawierać drobnoustroje znajdujące się w okolicy krocza. Należy pamiętać, aby przed oddaniem moczu do badania, dokładnie lecz delikatnie umyć okolicę krocza wodą z mydłem. Zaleca się pobranie moczu z pierwszej porannej mikcji.  

Pobieranie moczu u niemowlaka – co warto mieć pod ręką?  

Zdecydowanie trudniejsze jest prawidłowe pobranie moczu do badania u niemowląt i małych dzieci, które jeszcze nie kontrolują mikcji.  

Mocz do badania u niemowląt można pobrać następującymi sposobami: 

  • Mocz „łapany” do specjalnego pojemnika podczas mikcji (tzw. cleancatch). W celu pobrania świeżej porcji moczu, należy umyć oraz osuszyć okolicę krocza dziecka i wyczekiwać na oddanie moczu, który należy złapać do pojemnika. Pomocne może być wcześniejsze napojenie lub nakarmienie dziecka. Jest to lepszy sposób pobierania moczu do badania niż mocz pobrany do woreczka, gdyż ten drugi zazwyczaj zawiera bakterie bytujące na skórze, co podważa wiarygodność wyniku.   
  • Mocz zebrany do woreczka – u dzieci, które nie kontrolują mikcji, można użyć samoprzylepnego foliowego woreczka zakupionego w aptece. Przed przyklejeniem woreczka należy dokładnie umyć i osuszyć okolicę narządów płciowych dziecka. Mocz pobrany do woreczka nie nadaje się do wykonania posiewu moczu, gdyż często jest zanieczyszczony florą bakteryjną bytującą na skórze.  
  • Mocz pobrany przez cewnik – pobranie wykonuje się w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych. Celem pobrania moczu wprowadza się specjalny cewnik do pęcherza moczowego, który usuwa się natychmiast po uzyskaniu moczu do badania.  
  • Mocz uzyskany poprzez nakłucie nadłonowe pęcherza – obecnie rzadko stosowany, zazwyczaj w przypadku niemowląt z ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek, stulejką lub stanami zapalnymi sromu.  
Polskie Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej mówi, że mocz do badania ogólnego może być pobrany ze środkowego strumienia lub w przypadku niemowląt z woreczka przyklejonego na umyte krocze dziecka.  

Przy pobieraniu moczu do badania należy przestrzegać kilku zasad: 

  1. Dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. 
  2. Umyć krocze dziecka wodą z mydłem. 
  3. Nie zaleca się stosowania środków antyseptycznych do mycia okolicy moczowo-płciowej przez pobraniem moczu do badania. 
  4. Osuszyć okolicę krocza czystym, najlepiej jednorazowym ręcznikiem. 
  5. Mocz pobiera się do specjalnego pojemnika lub woreczka na mocz zakupionego w aptece. W przypadku moczu pobieranego do wykonania posiewu należy użyć jałowego pojemnika.   
  6. Należy otworzyć pojemnik na mocz, nie dotykając wewnętrznej powierzchni pojemnika i nakrętki. 
  7. Po pobraniu porcji moczu należy szczelnie zakręcić pojemnik oraz podpisać go imieniem i nazwiskiem dziecka wraz z datą i godziną pobrania. 
  8. Do momentu dostarczenia próbki mocz powinien być przechowywany w lodówce w temperaturze 4–8°C.  
  9. Mocz należy dostarczyć jak najszybciej do laboratorium.  

Należy pamiętać, że do badania nie nadaje się mocz wyciśnięty z pieluszki lub zebrany do nocnika – nawet po jego wcześniejszym wyparzeniu.  

U niemowląt oddanie moczu występuje najczęściej około 20–30 minut po karmieniu. W tym czasie należy umyć okolicę krocza i przygotować się do pobrania moczu do pojemnika lub woreczka.  

Powiązane produkty

Zakładanie woreczka na mocz u dziewczynek i chłopców 

U niemowląt i małych dzieci, które nie kontrolują mikcji, mocz może być pobrany do woreczka, który przykleja się na wcześniej umyte i osuszone krocze dziecka. Należy unikać dotykania wewnętrznej powierzchni woreczka i odkleić go zaraz po oddaniu moczu przez dziecko.  

Moczu zebranego do woreczka nie trzeba przelewać do pojemnika, wystarczy go szczelnie zakleić i włożyć do pojemnika na mocz. Próbkę moczu należy w jak najkrótszym czasie dostarczyć do laboratorium.   

Należy pamiętać, że są dwa typy woreczków do pobierania moczu inne dla chłopców i dla dziewczynek.  

Metoda ta wiąże się jednak z dużym ryzykiem zanieczyszczenia moczu florą bakteryjną ze skóry, dlatego nie jest zalecana do pobierania moczu do badań mikrobiologicznych (posiew moczu).  

Kiedy pobrać mocz u dziecka? Ile moczu jest potrzebne do badania? 

Mocz do badania u starszych dzieci pobiera się z pierwszej porannej porcji moczu ze środkowego strumienia. Natomiast u niemowląt może to być dowolna próbka moczu, ze względu na brak dłuższych przerw w karmieniu.  

Wskazaniami do pobrania moczu do badania u dziecka są

  • gorączka bez uchwytnej przyczyny u dzieci w wieku poniżej 24 miesięcy, 
  • występujące objawy dyzuryczne – ból i pieczenie podczas oddawania moczu, parcie na mocz, częstomocz, czerwone zabarwienie moczu (krwiomocz), 
  • zmieniony kolor lub zapach moczu, 
  • podejrzenie chorób nerek, 
  • choroby metaboliczne np. cukrzyca, 
  • ból podbrzusza, 
  • nykturia, czyli oddawanie moczu w nocy, 
  • trudności w oddawaniu moczu. 

Ilość pobranego moczu jest zależna od rodzaju wykonywanego badania. W celu wykonania posiewu moczu potrzebna jest niewielka ilość moczu, natomiast do badania ogólnego moczu najlepiej oddać mocz w ilości połowy przeznaczonego pojemnika, choć zazwyczaj wystarcza 50–100 ml.  

  1. A. Żurowska, Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego, "ptnfd.org" [online],http://ptnfd.org/wp-content/uploads/2012/07/Zalecenia-PTND.pdf, [dostęp] 18.07.2020 
  2. C. Radmayr, G. Bogaert, H. S. Dogan i in., Guidelines of Pediatric Urology 2018. European Association of Urology, " uroweb.org" [online], www.uroweb.org/guidelines, [dostęp:] 11.04.2020. 
  3. J. Duława, Zakażenia układu moczowego, [w:] Nefrologia, M. Myśliwiec (red.), Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa, 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół Aspergera – objawy, diagnoza u dzieci i dorosłych. Zaburzenie ze spektrum autyzmu

    Zespół Aspergera to zaburzenie neurorozwojowe nazywane potocznie łagodniejszą formą autyzmu. Zgodnie ze statystykami dotyczy nawet 4% osób na świecie, a jego objawy mogą różnić się w zależności od indywidualnego przypadku. Jak objawia się zespół Aspergera u dzieci i dorosłych? Jakiego wsparcia potrzebują osoby z tym zaburzeniem?

  • Paracetamol czy ibuprofen — który lek na gorączkę wybrać dla dziecka i jak go prawidłowo dawkować?

    Gorączka u dzieci bardzo często przysparza ogromnego problemu rodzicom. Część z nich boi się dawać dzieciom leki przeciwgorączkowe, ponieważ nie wiedzą dokładnie, w jaki sposób należy je dawkować i jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy poszczególnymi dawkami leków. Który lek w walce z infekcją podawać dzieciom? Jaka jest bezpieczna dawka ibuprofenu lub paracetamolu, którą można podać maluchowi? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Szczepionka przeciw ospie wietrznej – charakterystyka, cena, skutki uboczne szczepionki

    Szczepionka na ospę wietrzną jest zalecana w Programie Szczepień Ochronnych. Chroni przed zachorowaniem i powikłaniami po przejściu choroby. Szczepionka na polskim rynku występuje w formie jednego preparatu i można ją podawać dzieciom, które skończyły 9 miesięcy. Kilkudziesięcioletnią oporność na ospę zapewnia podanie dwóch dawek leku, w określonych odstępach czasu. Ile kosztuje szczepionka, jak się przygotować do szczepienia przeciwko ospie wietrznej i czy jest ono bezpieczne? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Biegunka u niemowlaka i dziecka – co robić? Kiedy należy zgłosić się do lekarza?

    Biegunka to jedna z najczęstszych dolegliwości u dzieci oraz przyczyna wizyt lekarskich. Wbrew pozorom postępowanie jest bardzo proste i w części przypadków dziecko może być z powodzeniem leczone w domu. Jak radzić sobie z biegunką u noworodka, niemowlęcia lub starszego dziecka? Jak zapobiegać rozwolnieniu i kiedy zgłosić się do lekarza?

  • Sposoby na wzmocnienie odporności dziecka – szczepienia, hartowanie, suplementacja

    Wzmocnienie odporności dziecka jest często wyzwaniem dla rodziców. Muszą oni zadbać nie tylko o dietę, ale także o odpowiednią ilość snu czy dopilnowanie kalendarza szczepień. Wszystkie działania, które podejmują powinny być z pewnością okraszone zdrowym rozsądkiem. Jak go zachować i nie zaszkodzić dziecku, chcąc uodpornić je na wszelkie choroby? Czy jest to w ogóle możliwe?

  • Jak uniknąć wad zgryzu u dzieci? Dobre nawyki

    Chociaż blisko 90 procent dzieci w wieku szkolnym ma mniejsze lub większe wady zgryzu, to tylko 10–15 procent z nich boryka się z zaawansowanymi problemami w tej sferze, które wymagają leczenia. Większość pacjentów poddaje się działaniom korekcyjnym ze względu na defekt kosmetyczny, a nie z powodu dolegliwości zdrowotnych.

  • Wyprawka dla noworodka z apteki – co kupić? O czym pamiętać?

    Zbliżający się poród niesie sporo emocji dla obojga rodziców. Przygotowując się na przyjście nowego członka rodziny, warto wcześniej zaopatrzyć się w niezbędne produkty, które będą potrzebne od pierwszych dni życia dziecka. Wcześniej przygotowana lista, a następnie zakupienie wyprawki dla noworodka przed jego narodzinami ograniczy zbędny stres po narodzinach dziecka oraz doda rodzicom pewności, że są w pełni przygotowani na przyjście dziecka.

  • Grypa u dzieci i niemowląt – objawy, przebieg i leczenie

    Grypa to choroba zakaźna, występująca każdego roku, głównie w sezonie jesienno-zimowym i wczesną wiosną. Grypa jest ostrą infekcją dróg oddechowych. Czynnikiem etiologicznym sezonowych zachorowań są dwa typy wirusów grypy – A i B. Choć zarazić się może każdy, wyróżnia się grupy ryzyka, które są szczególnie podatne na zakażenie tym wirusem. Należą do nich m.in. niemowlęta i dzieci do 2. roku życia, co związane jest z niedojrzałością ich układu immunologicznego oraz większą skłonnością do powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.