Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?
Katarzyna Gmachowska

Jak pobrać mocz do analizy u niemowlaka i małego dziecka?

Pobranie moczu do badania u niemowląt może nastręczać wielu trudności. Jak się do niego przygotować? Co warto mieć pod ręką przy pobieraniu moczu u niemowlaka? Jakie są wskazania do badania moczu u małych dzieci?

Badanie ogólne oraz posiew moczu u dzieci są zlecane w przypadku podejrzenia zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. W celu uzyskania wiarygodnego wyniku należy przestrzegać zasad poprawnego pobierania moczu do badania i w jak najkrótszym czasie dostarczyć próbkę moczu do laboratorium.  

Pobieranie moczu u dzieci – jak się przygotować?  

Badania moczu są częstymi badaniami zlecanymi u dzieci, zwłaszcza z podejrzeniem zakażenia układu moczowego lub chorób nerek. Aktualne zalecenia mówią, że mocz do badania należy pobrać u wszystkich gorączkujących bez uchwytnej przyczyny dzieci w wieku poniżej 2. roku życia. Aby wynik badania był wiarygodny, należy przestrzegać zasad prawidłowego pobierania moczu.  

U starszych dzieci zaleca się pobranie moczu ze środkowego strumienia, czyli pierwszą porcję moczu należy oddać do toalety, gdyż przepłukuje ona cewkę moczową i może zawierać drobnoustroje znajdujące się w okolicy krocza. Należy pamiętać, aby przed oddaniem moczu do badania, dokładnie lecz delikatnie umyć okolicę krocza wodą z mydłem. Zaleca się pobranie moczu z pierwszej porannej mikcji.  

Pobieranie moczu u niemowlaka – co warto mieć pod ręką?  

Zdecydowanie trudniejsze jest prawidłowe pobranie moczu do badania u niemowląt i małych dzieci, które jeszcze nie kontrolują mikcji.  

Mocz do badania u niemowląt można pobrać następującymi sposobami: 

  • Mocz „łapany” do specjalnego pojemnika podczas mikcji (tzw. cleancatch). W celu pobrania świeżej porcji moczu, należy umyć oraz osuszyć okolicę krocza dziecka i wyczekiwać na oddanie moczu, który należy złapać do pojemnika. Pomocne może być wcześniejsze napojenie lub nakarmienie dziecka. Jest to lepszy sposób pobierania moczu do badania niż mocz pobrany do woreczka, gdyż ten drugi zazwyczaj zawiera bakterie bytujące na skórze, co podważa wiarygodność wyniku.   
  • Mocz zebrany do woreczka – u dzieci, które nie kontrolują mikcji, można użyć samoprzylepnego foliowego woreczka zakupionego w aptece. Przed przyklejeniem woreczka należy dokładnie umyć i osuszyć okolicę narządów płciowych dziecka. Mocz pobrany do woreczka nie nadaje się do wykonania posiewu moczu, gdyż często jest zanieczyszczony florą bakteryjną bytującą na skórze.  
  • Mocz pobrany przez cewnik – pobranie wykonuje się w warunkach szpitalnych lub ambulatoryjnych. Celem pobrania moczu wprowadza się specjalny cewnik do pęcherza moczowego, który usuwa się natychmiast po uzyskaniu moczu do badania.  
  • Mocz uzyskany poprzez nakłucie nadłonowe pęcherza – obecnie rzadko stosowany, zazwyczaj w przypadku niemowląt z ostrym odmiedniczkowym zapaleniem nerek, stulejką lub stanami zapalnymi sromu.  
Polskie Towarzystwo Nefrologii Dziecięcej mówi, że mocz do badania ogólnego może być pobrany ze środkowego strumienia lub w przypadku niemowląt z woreczka przyklejonego na umyte krocze dziecka.  

Przy pobieraniu moczu do badania należy przestrzegać kilku zasad: 

  1. Dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. 
  2. Umyć krocze dziecka wodą z mydłem. 
  3. Nie zaleca się stosowania środków antyseptycznych do mycia okolicy moczowo-płciowej przez pobraniem moczu do badania. 
  4. Osuszyć okolicę krocza czystym, najlepiej jednorazowym ręcznikiem. 
  5. Mocz pobiera się do specjalnego pojemnika lub woreczka na mocz zakupionego w aptece. W przypadku moczu pobieranego do wykonania posiewu należy użyć jałowego pojemnika.   
  6. Należy otworzyć pojemnik na mocz, nie dotykając wewnętrznej powierzchni pojemnika i nakrętki. 
  7. Po pobraniu porcji moczu należy szczelnie zakręcić pojemnik oraz podpisać go imieniem i nazwiskiem dziecka wraz z datą i godziną pobrania. 
  8. Do momentu dostarczenia próbki mocz powinien być przechowywany w lodówce w temperaturze 4–8°C.  
  9. Mocz należy dostarczyć jak najszybciej do laboratorium.  

Należy pamiętać, że do badania nie nadaje się mocz wyciśnięty z pieluszki lub zebrany do nocnika – nawet po jego wcześniejszym wyparzeniu.  

U niemowląt oddanie moczu występuje najczęściej około 20–30 minut po karmieniu. W tym czasie należy umyć okolicę krocza i przygotować się do pobrania moczu do pojemnika lub woreczka.  

Zakładanie woreczka na mocz u dziewczynek i chłopców 

U niemowląt i małych dzieci, które nie kontrolują mikcji, mocz może być pobrany do woreczka, który przykleja się na wcześniej umyte i osuszone krocze dziecka. Należy unikać dotykania wewnętrznej powierzchni woreczka i odkleić go zaraz po oddaniu moczu przez dziecko.  

Moczu zebranego do woreczka nie trzeba przelewać do pojemnika, wystarczy go szczelnie zakleić i włożyć do pojemnika na mocz. Próbkę moczu należy w jak najkrótszym czasie dostarczyć do laboratorium.   

Należy pamiętać, że są dwa typy woreczków do pobierania moczu inne dla chłopców i dla dziewczynek.  

Metoda ta wiąże się jednak z dużym ryzykiem zanieczyszczenia moczu florą bakteryjną ze skóry, dlatego nie jest zalecana do pobierania moczu do badań mikrobiologicznych (posiew moczu).  

Kiedy pobrać mocz u dziecka? Ile moczu jest potrzebne do badania? 

Mocz do badania u starszych dzieci pobiera się z pierwszej porannej porcji moczu ze środkowego strumienia. Natomiast u niemowląt może to być dowolna próbka moczu, ze względu na brak dłuższych przerw w karmieniu.  

Wskazaniami do pobrania moczu do badania u dziecka są

  • gorączka bez uchwytnej przyczyny u dzieci w wieku poniżej 24 miesięcy, 
  • występujące objawy dyzuryczne – ból i pieczenie podczas oddawania moczu, parcie na mocz, częstomocz, czerwone zabarwienie moczu (krwiomocz), 
  • zmieniony kolor lub zapach moczu, 
  • podejrzenie chorób nerek, 
  • choroby metaboliczne np. cukrzyca, 
  • ból podbrzusza, 
  • nykturia, czyli oddawanie moczu w nocy, 
  • trudności w oddawaniu moczu. 

Ilość pobranego moczu jest zależna od rodzaju wykonywanego badania. W celu wykonania posiewu moczu potrzebna jest niewielka ilość moczu, natomiast do badania ogólnego moczu najlepiej oddać mocz w ilości połowy przeznaczonego pojemnika, choć zazwyczaj wystarcza 50–100 ml.  

  1. A. Żurowska, Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zakażeniem układu moczowego, "ptnfd.org" [online],http://ptnfd.org/wp-content/uploads/2012/07/Zalecenia-PTND.pdf, [dostęp] 18.07.2020 
  2. C. Radmayr, G. Bogaert, H. S. Dogan i in., Guidelines of Pediatric Urology 2018. European Association of Urology, " uroweb.org" [online], www.uroweb.org/guidelines, [dostęp:] 11.04.2020. 
  3. J. Duława, Zakażenia układu moczowego, [w:] Nefrologia, M. Myśliwiec (red.), Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa, 2009. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • ADHD u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie zespołu nadpobudliwości psychoruchowej

    ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest jednym z najczęstszych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci. Do objawów pozwalających rozpoznać ADHD należą: nadpobudliwość, zaburzenia koncentracji oraz impulsywność. Nieleczone ADHD prowadzi do rozwoju problemów emocjonalnych, trudności w funkcjonowaniu społecznym, do obniżenia osiągnięć w nauce oraz do problemów w kontaktach z rówieśnikami. Jak rozpoznać to zaburzenie i jak pomóc dziecku z ADHD?

  • Standardowe mleko modyfikowane. Co znajduje się w mleku dla niemowląt?

    Kiedy dziecko jest zdrowe, nie ma alergii i większych problemów z trawieniem, można podawać mu tzw. standardowe mleko modyfikowane odpowiednie dla jego wieku. Takie preparaty mają na rynku status tzw. środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Ich skład jest regulowany prawem i ściśle nadzorowany. Dlaczego jednak takie mleko jest nazywane modyfikowanym i na czym te modyfikacje polegają? Jednym z głównych składników mleka modyfikowanego jest mleko krowie. Mleko krowie różni się od ludzkiego pod wieloma względami. Zawartość podstawowych składników odżywczych – tłuszczu, białka i węglowodanów – jest inna w każdym z nich.

  • Aspirator do nosa — jak używać ręcznego, a jak elektrycznego?

    U noworodków i niemowląt katar może stanowić znaczące zagrożenie, ponieważ dzieci do ok. 1 roku życia oddychają wyłącznie przez nos. Występująca u najmłodszych zalegająca wydzielina w nosku powstrzymuje oddychanie, jedzenie i picie. Dodatkowo nieusunięta wydzielina może prowadzić do powikłań w postaci stanów zapalnych w obrębie oka, ucha, oskrzeli lub płuc, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia dziecka. Z pomocą przychodzą aspiratory do nosa, które można stosować u dzieci już od chwili narodzin. Są prostą, wygodną i bezpieczną metodą usuwania zalegającej wydzieliny u maluszka.

  • Wymioty u dziecka – przyczyny i skutki. Co robić, gdy dziecko wymiotuje?

    Ostatnio obserwujemy w Polsce gwałtowny wzrost liczby dzieci zgłaszających się do przychodni i szpitali z silnymi wymiotami. U dzieci wywoływane są one zwykle przez zakażenia wirusowe, bakteryjne, a także przez błędy dietetyczne. Co ma zrobić rodzic, gdy dziecko wymiotuje? Podpowiadamy.

  • Katar u dziecka – jak pomóc dziecku z katarem? Domowe sposoby na zatkany nos u dzieci

    Katar to częsta dolegliwość, która dotyka dzieci. Charakteryzuje się występowaniem wydzieliny w nosie oraz uczuciem niedrożności nosa. Do najczęstszych przyczyn nieżytu nosa u dzieci należą infekcje wirusowe oraz alergie. Przewlekły katar u dzieci może być objawem przerostu trzeciego migdałka lub chorób takich jak niedobory odporności czy mukowiscydoza. Podpowiadamy, co warto stosować na katar u dziecka.

  • Witamina D dla dzieci – dawkowanie, objawy i skutki niedoboru

    Witamina D jest hormonem steroidowym, który kontroluje wiele istotnych dla organizmu procesów. Dostarczenie jej (poprzez syntezę skórną oraz wraz z pożywieniem) jest szczególnie ważne w przypadku najmłodszych. Witamina D wpływa na układ kostny dzieci poprzez regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej, działa immunomodulująco, podnosząc odporność i obniżając poziom cytokin prozapalnych, ma również działanie antykancerogenne oraz neuro- i kardioprotekcyjne. Jaką dawkę witaminy D podawać dziecku? Witamina D dla dzieci w kroplach, kapsułkach twist-off, sprayu czy tabletkach?

  • Objawy, które powinny cię zaniepokoić. Nowotwory u dziecka

    Aż 60% rodziców nie wie, na jakie objawy powinni zwrócić uwagę, aby w porę wykryć potencjalne choroby nowotworowe u swoich dzieci. Z kolei aż 80% dzieci, u których zdiagnozowano chorobę nowotworową i w porę wdrożono leczenie, udaje się uratować. Na co zwrócić uwagę i co powinno zaniepokoić?

  • Jak podawać leki dziecku? Czopki, tabletki, inhalacje i syrop

    Podawanie leków dziecku w trakcie choroby to w wielu przypadkach nie lada wyzwanie. Warto jednak wiedzieć, w jaki sposób prowadzić domowe leczenie, aby było jak najskuteczniejsze. Jak podawać dziecku tabletki oraz co zrobić, aby inhalacja była jak najbardziej efektywna?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij