Entezopatia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie najczęstszych entezopatii
Mateusz Burak

Entezopatia – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie najczęstszych entezopatii

Entezopatia jest zmianą przeciążeniowo–zwyrodnieniową przyczepu ścięgnistego, czyli miejsca mocowania ścięgien, więzadeł lub torebek stawowych do kości. Pod wpływem mikrourazów, powstających na skutek przeciążeń, pojedyncze włókna ścięgien odrywają się od chrząstki i zaczynają się przemieszczać (w obrębie ścięgna). Prowadzi to do powstania zwapnień – tzw. entezofitów. Entezopatia może dotyczyć różnych narządów ruchu, jednak najczęściej występują: entezopatia łokcia, kolana oraz miednicy. W jaki sposób leczy się entezopatie?

Co to jest entezopatia?

Terminem enetezopatia określa się patologie związane ze zmianami w obrębie struktur więzadłowych oraz ścięgnistych. Najbardziej charakterystyczną odmianą jest zapalenie definiowane jako enthesitis. Jest ono znamiennym symptomem spondyloartropatii obwodowych. 

Wiele lat temu dostrzeżono, że używanie terminologii zapalenie ścięgien nie jest do końca właściwe. W związku z tym podjęto próby wprowadzania do nomenklatury terminu tendinopatia. Opisuje to dysfunkcję całego ścięgna. Nazwa entezopatia odnosi się do zmian zlokalizowanych w miejscu przyczepu ścięgna do kości.

Entezopatia – przyczyny

Etiopatogeneza entezopatii jest złożona. Wśród czynników predysponujących do wystąpienia entezopatii podaje się m.in. przeciążenia spowodowane zbyt intensywnym wysiłkiem fizycznym, połączonym z niedostatecznym okresem regeneracji po nim. Za zmiany entezopatyczne odpowiedzialne mogą być także uszkodzenia i mikrourazy powstające w następstwie przeciążeń spowodowanych monotonnymi, powtarzalnymi wzorcami ruchowymi w pracy lub podczas źle wykonywanych ćwiczeń. 

Do zmian tego typu w układzie mięśniowo–szkieletowym predysponują również choroby autoagresywne. Przykładem może być reumatoidalne zapalenie stawów. Choroby ścięgien mogą być inicjowane częściej u niektórych osób ze względu na pewnego rodzaju predyspozycje genetyczne. Mowa tutaj m.in. o obecności chromosou 9q33. Udowodniono, że taki stan sprzyja entezopatii ścięgna Achillesa. Nie bez znaczenia pozostają wady postawy ciała i zaburzona biomechanika.

Powiązane produkty

Entezopatia – objawy

Nasilenie oraz uciążliwość objawów może różnić się w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia. Oznacza to, że stadium początkowe przeciążenia ścięgien najprawdopodobniej nie będzie doprowadzało do upośledzania wykonywania czynności codziennych, w odróżnieniu od stanu, w którym mamy do czynienia z masywnymi zwapnieniami mięśni. Bolące ścięgna są wtedy zazwyczaj powodem znacznego utrudnienia w życiu codziennym. 

Główne objawy entezopatii to:

  • trudności w poruszaniu stawem, ograniczenie fizjologicznego zakresu ruchomości,
  • sztywność stawowa polegająca na odczuwaniu zwiększonego napięcia oraz ograniczenia w stawie po dłuższym okresie unieruchomienia, czyli np. po przebudzeniu,
  • obrzęk stawu, zatarcie jego obrysów,
  • uczucie zgrzytania w stawie podczas wykonywania w nim ruchu,
  • ból mięśni i ścięgien, ból przyczepów mięśniowych podczas palpacji,
  • entezofity (entoezofit jest zmianą w postaci wyrośli kostnej i powstaje w wyniku entezopatii),
  • osłabienie, zanik mięśni.

Dodatkowo może pojawiać się „ucieplenie” stawu oraz zaczerwienie jako część symptomów świadczących o stanie zapalnym w danej okolicy. Pomocne w ustaleniu przyczyny patologii bywają testy kliniczne oraz badania obrazowe w postaci np. ultrasonografii (widoczne zwapnienia kolana, zwapnienia ścięgna Achillesa, zwapnienie barku, skostnienie w przyczepie mięśnia).

Entezopatia rzepki (kolano skoczka)

Kolano skoczka najczęściej występuje u osób uprawiających sporty wymagające eksplozywnych, gwałtownych zmian kierunku podczas aktywności. Wiąże się z tym też naprzemienna, niezwykle szybka aktywacja i dezaktywacja mięśni. Nieodpowiednio rozciągnięty mięsień czworogłowy, utrata elastyczności ścięgien w tej okolicy połączona z płaskostopiem czy innymi wadami kończyn doprowadza do entezopatii więzadła rzepki.

Entezopatia łokcia (łokieć tenisisty i łokieć golfisty)

Łokieć tenisisty to przeciążenie prostowników stawu łokciowego i ból w okolicy nadkłykcia bocznego. Natomiast łokieć golfisty odwrotnie – jest związany z przeforsowaniem zginaczy łokcia i objawia się dolegliwościami w miejscu ich przyczepu, czyli nadkłykcia przyśrodkowego (zapalenie nadkłykcia przyśrodkowego). Obydwa są zaliczany do entezopatii łokcia.

Entezopatia rozcięgna podeszwowego

Entezopatia rozcięgna podeszwowego jest najczęściej rezultatem utraty prawidłowego wysklepienia stopy, co doprowadza do upośledzenia jej warunków biomechanicznych i sprzyja powstawaniu mikrourazów. Jeśli zapalenie rozcięgna podeszwowego trwa długo, to możemy spodziewać się zmian w postaci entezofitów, czyli zmian o charakterze wyrośli kostnych. W tym przypadku są to tzw. ostrogi piętowe.

Entezopatia ścięgna Achillesa

Zapalenie ścięgna Achillesa jest zazwyczaj skutkiem ćwiczeń bez rozgrzewki, przeciążeniami okolicy łydki, występowaniem kostnych wyrośli w tej okolicy czy źle dobranym obuwiem. Pojawiają się wówczas patologiczne zmiany przyczepu Achillesa w okolicy guza piętowego. Taki stan doprowadza do permanentnego bólu i upośledza podstawowe czynności, jak chociażby lokomocję. Zapalenie przyczepu ścięgna Achillesa nieleczone może doprowadzić do bardzo poważnych uszkodzeń w postaci osłabienia i zerwania tej struktury.

Zapalenie pochewki ściegnistej prostowników palców (choroba de Quervaina)

Zespół de Quervaina również jest zaliczany do entezopatii. Polega na zapaleniu ścięgna mięśnia prostownika krótkiego kciuka i odwodziciela długiego kciuka. Bardzo często pojawia się u opiekunów, którzy często podnoszą i przenoszą małe dziecko – stąd jego potoczna nazwa – kciuk matki. Zapalenie w obrębie pochewki ścięgnistej mięśni (choroba de Quervaina) powoduje przykre objawy, z których najbardziej charakterystyczne są: ból kciuka podczas odwiedzenia do łokcia przy przywiedzionym kciuku. Jest to bardzo użyteczne w diagnostyce klinicznej i wykorzystuje się to zjawisko w teście Muckarda.

Entezopatia guza kulszowego i entezopatia krętarza większego kości udowej (ból pośladka i ból biodra)

Entezopatia więzadła biodrowo–lędźwiowego jest związana, podobnie jak w poprzednich przypadkach, z ich przeciążeniami. Dzieje się tak na skutek zbyt dużych obciążeń podczas uprawianego sportu oraz upośledzonych warunków biomechanicznych. Powstałe objawy – ból pośladka czy ból biodra – mogą mieć także związek z urazami i kontuzjami tej okolicy. Wśród objawów dominuje ból w szczególności podczas obciążania guza kulszowego, czyli np. w czasie siedzenia, co może świadczyć o entezopatii biodra.

Entezopatia mięśnia dwugłowego uda

W przypadku zmian entezopatycznych tej okolicy dominuje ból po bocznej stronie kolana oraz duża tkliwość palpacyjna tylnej części głowy kości strzałkowej. Za przyczynę podaje się zbyt intensywny wysiłek fizyczny prowadzący do nadmiernej aktywności zgięciowej stawu kolanowego. Brak rozgrzewki i potężne obciążenia treningowe również są czynnikami predysponującymi.

Entezopatia – leczenie

Leczenie zmian entezopatycznych jest uzależnione od etapu zaawansowania zmian. W pierwszej kolejności jest to jednak odpoczynek i ograniczenie aktywności fizycznej, tak, aby nie prowokować dalszych przeciążeń (np. w przypadku entezopatii barku, entezopatii podpotylicznej, entezopatii mięśni pośladkowych). W postępowaniu zachowawczym stosuje się środki farmakologiczne, takie jak niesteroidowe środki przeciwzapalne w postaci iniekcji, maści oraz tabletek doustnych. Dobrym rezultatem cieszy się ostrzykiwanie z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego. Niekiedy konieczne jest unieruchomienie przy wykorzystaniu ortezy.

Specjaliści zalecają również miejscowe schładzanie danej okolicy za pomocą okładów z woreczków z lodem czy zimnych kompresów. Nieskuteczność zachowawczych form leczenia zmusza do przeprowadzenia operacji. Wówczas doprowadza się do oczyszczania ścięgna, wycięcia zmian entezopatycznych (leczenie zwapnień kości) oraz ewentualnej rekonstrukcji struktur anatomicznych.

Entezopatia – rehabilitacja

Bardzo skuteczną formą rehabilitacji w entezopatii jest fala uderzeniowa. Jej stosowanie w istotny sposób wpływa na poprawę funkcjonowania, umożliwiając skuteczne pozbycie się zmian entezopatycznych (np. guz na łokciu). Regeneracji ścięgien oraz więzadeł sprzyja zimnolecznictwo, jak np. miejscowe schładzanie za pomocą par ciekłego azotu. Głębszą penetrację leków zapewniają ultradźwięki. 

Wśród zabiegów wspomagających leczenie entezopatii wymienia się także ekspozycję na zmienne pole magnetyczne oraz korzystanie z laseroterapii. Nie bez znaczenia pozostają manualne formy pracy terapeuty w postaci suchego igłowania, masażu poprzecznego czy terapii mięśniowo–powięziowej. Pomocne bywają aplikacje odciążające i wspomagające likwidowanie obrzęków z wykorzystaniem taśm – kinesiotaping

Domowymi, skutecznymi sposobami na takie przypadłości jest polewanie zimną wodą, okłady z lodu, picie naparów przeciwzapalnych z jeżówki oraz kurkumy. Skutecznymi sposobami może być aplikowanie pasty z konopii siewnej i okłady z plastrów borowinowych. W diecie warto uwzględnić produkty zawierające siarkę oaz witaminę C.

  1. M. Fransen, S. Su, A. Harmer i in., A longitudinal study of knee pain in older men: Concord Health and Ageing in Men Project, „Age Ageing”, 2014, nr 43, s. 206–212.
  2. W. Fischbach, C. Baerwald, H. Darius i in., Schmerztherapie mit traditionellen NSAR und Coxiben – eine interdisziplinäre Betrachtung, „Dtsch Med Wochenschr” 2013, nr 138, s. 91–96.
  3. M. C. Hochberg, R. D. Altman, K. T. April i in., American College of Rheumatology 2012 recommendations for the use of nonpharmacologic and pharmacologic therapies in osteoarthritis of the hand, hip, and knee, „Arthritis Care Res” 2012, nr 64, s. 465–474.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Co to jest colostrum bovinum (siara bydlęca)? Colostrum na odporność – dla dzieci i dorosłych

    Colostrum, inaczej siara, to naturalne bogactwo związków wspomagających nie tylko odporność, ale również wpływających pozytywnie na poziom żelaza. Ostatnio zyskuje na popularności względem tradycyjnych środków na odporność, mogą ją przyjmować także niemowlęta i dzieci. Rodzaje siary są różne – od bydlęcej, przez owczą, po kozią. Kiedy warto zastosować colostrum? Jakie preparaty znajdziemy na aptecznej półce?

  • Tran – właściwości. Czy tran wpływa na odporność?

    Tran to olej otrzymywany z dorsza atlantyckiego lub innych ryb dorszowatych (olej z wątroby rekina nie jest tranem, ma bowiem inny skład i inne właściwości). Tran zawiera witaminę D i A, a także kwasy omega-3 (DHA i EPA), które mają korzystny wpływ na układ odpornościowy, nerwowy oraz krwionośny. Kiedy stosować olej z wątroby dorsza? Jak wybrać najlepszy tran dla dziecka i dla osoby dorosłej?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Suplementy i witaminy na odporność – jak uniknąć infekcji?

    Suplementy na odporność stały się bardzo popularne szczególnie w okresie pandemii COVID-19. Sięgamy po nie równie często w okresie zmieniających się pór roku, licząc, że pomogą nam uniknąć infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Preparaty na odporność mają przede wszystkim stymulować układ immunologiczny tak, aby ten szybciej i mocniej odpowiadał na atakujące go patogeny chorobotwórcze. Jak wybrać najlepsze suplementy zwiększające odporność, jak je dawkować i czy można je zażywać będąc w ciąży?

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Szczepionka na grypę 2023/2024 – kto i kiedy powinien się zaszczepić? Którą szczepionkę wybrać?

    W zależności od sezonu epidemicznego w Polsce liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę osiąga od kilkuset tysięcy do nawet kilku milionów. Zazwyczaj największą liczbę zachorowań odnotowuje się pomiędzy styczniem a marcem. W zależności od grupy osób szczepionych i sezonu grypowego szczepionki na grypę chronią przed infekcją grypową ok. 40–70% zaszczepionych osób oraz zabezpieczają w znacznym stopniu przed powikłaniami pogrypowymi.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij