Biopsja mięśnia – co to za badanie i jak przebiega? Rodzaje, wskazania i powikłania

Jednym z badań, które wykorzystuje się w diagnostyce chorób tkanki mięśniowej jest biopsja mięśnia. Dzięki niej lekarz może postawić ostateczne, stuprocentowo pewne rozpoznanie i tym samym zalecić dalsze postępowanie oraz leczenie. Jak wygląda biopsja mięśni i jakie są wskazania do wykonania badania?

Czym jest biopsja mięśnia i jakie są jej rodzaje?

Biopsja mięśnia jest rodzajem inwazyjnego zabiegu diagnostycznego, który polega na pobraniu wycinku mięśnia. Pobrany fragment tkanki mięśniowej poddaje się badaniu histopatologicznemu. Dzięki wynikom analizy lekarz może postawić ostateczną diagnozę.

Materiał do badania w czasie biopsji pobierany jest za pomocą specjalnej igły. Wyróżnia się dwa rodzaje zabiegu: biopsję cienkoigłową oraz gruboigłową. O tym, który rodzaj zostanie wykonany, decyduje typ mięśnia i miejsce pobieranego do badania fragmentu mięśniowego.

Biopsja mięśni – jakie są wskazania do zrobienia badania?

W jakich sytuacjach lekarz może zalecić wykonanie biopsji mięśnia? Specjalista zleca badanie w sytuacji, w której u pacjenta obecne są objawy kliniczne związane z chorobą mięśni (np. osłabienie siły mięśniowej, większa męczliwość mięśni), a na podstawie samego badania fizykalnego i badań laboratoryjnych oraz obrazowych nie da się postawić pewnego rozpoznania.

Wskazaniem do wykonania biopsji mięśni jest też podejrzenie u pacjenta choroby genetycznej (np. dystrofii mięśniowej) czy też zakażenia pasożytniczego (biopsję mięśnia wykonuje się m.in. przy podejrzeniu włośnicy). Ponadto biopsja mięśnia bywa też zlecana w przypadku podejrzenia chorób reumatoidalnych na podłożu autoimmunologicznym (np. zapalenie skórno-mięśniowe) oraz chorób metabolicznych mięśni.

W jaki sposób wykonuje się biopsję mięśnia? Jak się do niej przygotować?

Do biopsji mięśnia nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Pacjent w czasie badania musi położyć się na leżance, a wtedy lekarz, po uprzednim miejscowym znieczuleniu, wykona biopsję cienko- lub gruboigłową, w zależności od wskazań.

Jak przebiega biopsja mięśnia? Lekarz wprowadza do wybranego mięśnia igłę i wytwarza za pomocą strzykawki ciśnienie, dzięki któremu może zaaspirować niewielki fragment tkanki mięśniowej do badania histopatologicznego. Po pobraniu wycinka w miejscu wkłucia igły zakładany jest opatrunek, a pacjent może udać się do domu.

Z których mięśni pobierany jest materiał do badania?

W przypadku kończyn górnych biopsję wykonuje się zwykle z mięśnia dwugłowego ramienia lub mięśnia naramiennego. Jeśli chodzi o kończyny dolne, jest to zazwyczaj głowa boczna mięśnia czworogłowego uda. Rzadziej materiał do analizy pobierany jest z mięśnia brzuchatego łydki, mięśnia strzałkowego krótkiego i piszczelowego przedniego. Należy też przestrzegać ogólnej zasady mówiącej o tym, że materiału do badania histopatologicznego nie powinno pobierać się z mięśni, które uległy zanikowi.

Powikłania po biopsji mięśnia – czy badanie jest bezpieczne?

Biopsja mięśnia jest zabiegiem bezpiecznym, a powikłania po niej zdarzają się rzadko. Jeśli już do nich dojdzie, to najczęściej będą to: siniak w miejscu wkłucia igły lub ból mięśni, który będzie trwał przez kilka dni. Ponadto może pojawić się krwawienie z miejsca, gdzie był wykonywany zabieg bądź też miejscowe zakażenie w obrębie nakłuwanej tkanki mięśniowej (rana będzie goiła się gorzej).

Oczekiwanie na wyniki badania z biopsji mięśnia i ich interpretacja

Wycinek pobierany w czasie wykonywania biopsji mięśnia jest przekazywany do badania histopatologicznego. Na wynik analizy pacjent musi poczekać od kilku do kilkunastu dni – zwykle około dwóch tygodni. Czas oczekiwania jest uzależniony od ośrodka, w którym wykonywano zabieg. Z wynikiem analizy histopatologicznej pacjent musi ponownie zgłosić się do swojego lekarza prowadzącego. Specjalista zapozna się z nim i dopiero wtedy będzie w stanie postawić diagnozę oraz zalecić pacjentowi dalsze postępowanie, jak i odpowiednią terapię. Leczenie będzie uzależnione od rodzaju zdiagnozowanej na podstawie wyniku biopsji mięśnia choroby. W przypadku niektórych schorzeń mięśni pacjent przez całe życie będzie musiał być poddawany zabiegom rehabilitacyjnym, jak również znajdować się pod stałą opieką swojego lekarza prowadzącego. Trzeba pamiętać o tym, że niektóre choroby mięśni, przede wszystkim te uwarunkowane genetycznie, nie będą w pełni uleczalne, a rehabilitacja i leczenie objawowe mają na celu zapobieganie szybkiemu postępowi schorzenia.