Homocysteina – prawidłowy poziom, badania, przyczyny i skutki nadmiaru

Homocysteina powoduje również nadmierne odkładanie się cholesterolu (czyli ma działanie aterogenne), co z kolei pociąga za sobą zwiększone ryzyko tworzenia się blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. Tym samym rośnie też ryzyko zawału czy udaru. Można więc śmiało stwierdzić, że homocysteina jest aminokwasem, który w nadmiarze na pewno nie jest korzystny dla naszego organizmu, co więcej – nadmiar tego aminokwasu może doprowadzić do bardzo poważnych problemów zdrowotnych i związanych z nimi konsekwencji.

Prawidłowy poziom homocysteiny

Przyczyny nadmiaru homocysteiny

Przyczyny nadmiaru homocysteiny we krwi można podzielić na pierwotne i wtórne. Do przyczyn pierwotnych nadmiernego poziomu homocysteiny zalicza się przede wszystkim zaburzenia genetyczne polegające na powstawaniu mutacji w łańcuchu przemian metabolicznych metioniny, czyli aminokwasu, z którego później – na skutek różnych przemian – powstaje homocysteina.

Jeśli chodzi o przyczyny wtórne nadmiaru homocysteiny, czyli hiperhomocysteinemii, to są one zdecydowanie częstsze od przyczyn pierwotnych. Wtórną przyczyną nadmiernego poziomu homocysteiny jest przede wszystkim niedobór kwasu foliowego oraz witamin z grupy B, przede wszystkim witaminy B₁₂ oraz witaminy B₆. Ponadto do nadmiernego poziomu homocysteiny mogą też doprowadzić choroby nowotworowe: przede wszystkim rak jajnika oraz rak sutka, jak również białaczka lifmoblastyczna. Poziom homocysteiny może też wzrosnąć w przebiegu łuszczycy czy też choroby Addisona-Biermera, czyli anemii złośliwej. Często do wzrostu poziomu homocysteiny dochodzi także na skutek przewlekłej niewydolności nerek. Zdarza się również, że nadmierny poziom homocysteiny można stwierdzić u pacjentów cierpiących z powodu niedoczynności tarczycy czy przewlekłych chorób zapalnych i autoimmunizacyjnych. Wysoki poziom homocysteiny bywa obserwowany też u pacjentów cierpiących z powodu cukrzycy typu pierwszego i drugiego. Czasami na podwyższone stężenie homocysteiny wpływ wywiera picie dużej ilości kawy, palenie papierosów oraz stosowanie niektórych leków.

Badanie poziomu homocysteiny – z krwi czy z moczu?

Badanie poziomu homocysteiny jest badaniem bardzo prostym – polega ono po prostu na pobraniu próbki krwi z żyły pacjenta. Krew powinna pobierać pielęgniarka po uprzednim założeniu stazy oraz odkażeniu skóry w miejscu, w którym będzie wkłuwała igłę.

Wynik badania jest zwykle dostępny po kilku godzinach. Pacjent na badanie powinien zgłosić się na czczo – najlepiej, aby nie jadł przez co najmniej osiem godzin poprzedzających badanie.

Kiedy zachodzi potrzeba oznaczenia poziomu homocysteiny?

Poziom homocysteiny powinien być oznaczony u pacjentów przed ukończonym czterdziestym rokiem życia, u których wystąpił incydent sercowo-naczyniowy, czyli np. zawał lub objawy zakrzepicy. Ponadto poziom homocysteiny zawsze trzeba oznaczyć u osób, które przebyły incydent sercowo-naczyniowy, u których wcześniej nie były stwierdzane żadne czynniki ryzyka mogące do takiego incydentu doprowadzić. Poziom homocysteiny jest też zawsze oznaczany u pacjentów cierpiących z powodu przewlekłej niewydolności nerek. Warto również oznaczać poziom homocysteiny u osób niedożywionych oraz u pacjentów znacznie nadużywających alkoholu i narkomanów. Często jej poziom oznaczany jest też u osób starszych. Poziom homocysteiny oznacza się też u pacjentów z podejrzeniem homocystynurii – choroby uwarunkowanej genetycznie, w przebiegu której dochodzi do zaburzenia szlaku przemian metabolicznych metioniny, z której przecież powstaje homocysteina.

Podwyższony poziom homocysteiny – jak wygląda leczenie?

Jeśli u pacjenta stwierdzi się zbyt wysoki poziom homocysteiny, zachodzi potrzeba jego obniżenia, by nie doprowadzić do powstania incydentu sercowo-naczyniowego. Przy wysokim poziomie homocysteiny zaleca się pacjentom suplementację dużymi dawkami kwasu foliowego, witaminy B₆ oraz witaminy B₁₂. Osoby nadużywające alkoholu oraz palące papierosy powinny koniecznie zrezygnować z tych używek.

Badanie poziomu homocysteiny jest badaniem stosunkowo nowym, ale okazuje się, że naprawdę potrzebnym. Dzięki niemu można bowiem u pacjenta wykryć zwiększone ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego i odpowiednio wcześnie podjąć właściwe kroki, żeby móc mu skutecznie zapobiec.