Jak leczyć kręgozmyk?

Kręgozmyk to schorzenie, w których dochodzi do przesunięcia (podwichnięcia) kręgów budujących kręgosłup względem siebie. W skrajnych przypadkach tej dolegliwości może dojść do całkowitej utraty stabilności kręgosłupa, co z kolei może doprowadzić do znacznego pogorszenia sprawności fizycznej, przewlekłych bólów grzbietu, a także do szerokiego wachlarza objawów neurologicznych. Jak leczyć kręgozmyk?

Kręgozmyk – czym jest? Kogo najczęściej dotyczy?

Kręgozmyk (ang. spondylolisthesis) jest schorzeniem kręgosłupa, które ma bardzo duży wpływ na funkcjonowanie narządu ruchu. Według jednej z najbardziej znanych definicji tym mianem określa się samoistne, powolne zsuwanie się jednego z kręgów w kierunku do przodu lub do tyłu. Wspomniana przypadłość jest zazwyczaj bolesna, ale w większości przypadków poddaje się skutecznemu procesowi leczenia zachowawczego lub operacyjnego. Bardzo wiele badań naukowych potwierdza efektywność stosowania odpowiednio dobranych ćwiczeń terapeutycznych oraz nawyków utrzymywania właściwej postawy ciała.

Kręgozmyk – objawy

Kręgozmyk może generować bardzo wiele nieprzyjemnych objawów. Symptomy mogą się nasilać podczas długotrwałego siedzenia czy intensywnej aktywności fizycznej. Ich narastanie jest także odczuwalne zazwyczaj wraz ze wzrostem procentowej utraty styczności struktur kostnych kręgosłupa. W skrajnych przypadkach opisywane schorzenie może doprowadzić nawet do utraty zdolności wykonywania podstawowych czynności związanych z codziennym życiem. Do najczęściej opisywanych symptomów zalicza się:

• przewlekły ból pleców, zlokalizowany w ich dolnej części,
• uczucie zesztywnienia kończyn dolnych oraz pleców,
• tkliwość i ból w okolicy kręgosłupa,
• zwiększone napięcie w okolicy pośladków i ud,
• osłabienie odruchów,
• niedowłady,
• zaburzenia oddawania moczu i kału,
• przykurcze mięśniowe,
• drętwienie kończyn dolnych.

Kręgozmyk – rozpoznanie

Pierwszym krokiem do postawienia rozpoznania kręgozmyku jest oczywiście wywiad. Pozwala on zebrać wszystkie niezbędne informacje i często na wstępie umożliwia różnicowanie. Następnie lekarz przeprowadza badanie fizykalne, aby móc sprecyzować miejsce powstałych zmian i na tej podstawie skierować także na poszerzenie diagnostyki – jeśli jest taka potrzeba.

Wśród obrazowania stosuje się zdjęcia rentgenowskie dolnej części kręgosłupa. Pozwala to dość precyzyjnie ocenić, w jakim stopniu nastąpiła ewentualna utrata styczności kręgów. Dodatkowo takie badanie umożliwia różnicowanie pomiędzy złamaniem a kręgozmykiem.

Kręgozmyk – leczenie

Leczenie kręgozmyku jest uzależnione od nasilenia bólu i stopnia utraty styczności kręgów. Zazwyczaj stosowane procedury neurochirurgiczne pomagają złagodzić uporczywe objawy i doprowadzają do powrotu struktur kostnych na swoje miejsce. Proces gojenia jest dość wymagający i należy wówczas unikać aktywności, które mogłyby doprowadzić do kontuzji.

Do sposobów postępowania nieinwazyjnego zalicza się szereg różnych środków. Wśród nich wyróżnia się noszenie gorsetu, który pomaga w stabilizacji newralgicznego segmentu kręgosłupa. Stosuje się również ćwiczenia wykonywane pod okiem fizjoterapeuty. Bardzo często podaje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

W przypadku silnych dolegliwości bólowych lekarz zleca często wykonanie zastrzyku nadtwardówkowego. Wspomniane wcześniej zabiegi chirurgiczne stosuje się w momencie, kiedy pacjent trafi do specjalisty z bardzo zaawansowanymi zmianami prowokującymi ubytki neurologiczne lub w sytuacji, kiedy nie reaguje na postępowanie nieinwazyjne.

Kręgozmyk – rehabilitacja

Rehabilitacja to przede wszystkim ćwiczenia na kręgozmyk, które pozwolą wzmocnić mięśnie stabilizujące kręgosłup oraz pomogą wyrobić właściwe nawyki ruchowe. W ten sposób możemy uniknąć kontuzji i nieprzyjemnych sytuacji związanych z pojawianiem się dolegliwości ze strony narządu ruchu.

Wśród zabiegów stosowanych przez fizjoterapeutów wymienia się masaż tkanek głębokich, który pozwala na zmniejszenie chronicznego napięcia mięśni. Stosowanie leczenia zimnem i ciepłem umożliwia poprawę metabolizmu poprzez zwiększenie przepływu krwi i tym samym szybsze usuwanie mediatorów stanu zapalnego. Elektroterapia z użyciem prądów TENS stymuluje produkcję endorfin, działa przeciwbólowo i pomaga zredukować patologicznie zwiększone napięcie mięśni. Zabieg fonoforezy zmniejsza skurcze mięśni, obrzęki oraz łagodzi ból. Dowiedziono także, że fala ultradźwiękowa poprawia krążenie i przyspiesza procesy gojenia tkanek.

Kręgozmyk – ćwiczenia

Niestosowanie się do zasad, które mogą wpływać na poprawę kondycji narządu ruchu przy kręgozmyku, może przynieść negatywne skutki. Z tego względu warto podjąć się rehabilitacji, a przykładowe ćwiczenia na kręgozmyk znajdują się poniżej.

1. Pozycja: leżenie na plecach, kończyny dolne wyprostowane. Ruch: polega na naprzemiennymi przyciąganie do klatki piersiowej raz jednej, raz drugiej kończyny dolnej w wolnym tempie. W pozycji skrajnej powinno nastąpić zatrzymanie na 3–5 sekund.

2. Pozycja: leżenie tyłem, kończyny dolne wyprostowane, stopy oparte na piłce. Ruch: polega na uniesieniu bioder do linii łączącej kolana i barki z jednoczesnym przetoczeniem piłki w kierunku pośladków. Pozycję skrajną utrzymujemy 3–5 sekund.

3. Pozycja: leżenie tyłem, kończyny dolne zgięte w biodrach i kolanach. Ruch: polega na dociskaniu odcinka lędźwiowego do podłoża i utrzymywaniu tej pozycji przez 3–5 sekund.