Uchyłki jelita grubego - objawy, rozpoznanie, leczenie

Uchyłki jelita grubego można podzielić na dwa rodzaje: nabyte i wrodzone. Nabyte uchyłki jelita grubego są drobnymi przepuklinami błony śluzowej przez błonę mięśniową okrężnicy, występują najczęściej w esicy, nigdy nie można spotkać ich w odbytnicy, obecne są aż u 1/3 populacji i pojawiają się głównie po 60 roku życia. Uchyłki wrodzone to uwypuklenia wszystkich warstw ściany jelita, występują głównie w kątnicy, są małe, pojedyncze i zwykle nie mają znaczenia klinicznego.

Objawy

Uchyłki bardzo często nie dają żadnych dolegliwości i są wykrywane przypadkowo w czasie wykonywania badań obrazowych jelita grubego z innego powodu, taką bezobjawową postać choroby nazywa się uchyłkowatością okrężnicy. W postaci objawowej (choroba uchyłkowa okrężnicy) pojawia się ból w dolnym lewym kwadrancie brzucha i zmiana rytmu wypróżnień: zaparcie naprzemiennie z biegunką albo wzdęcie brzucha i zaparcie. Czasami objawy przypominają niedrożność jelit - pojawia się przemijające zatrzymanie gazów i wypróżnień.

Powikłania

• Ostre zapalenie uchyłków

Niestety zdarza się, że w przebiegu choroby dochodzi do powikłań. Najczęstszym powikłaniem jest ostre zapalenie uchyłków. Zazwyczaj zapalenie zaczyna się w jednym uchyłku i zaczyna szerzyć się na następne. Pacjent odczuwa silny ból brzucha, pojawia się gorączka, zaś w badaniu fizykalnym stwierdza się w czasie badania palpacyjnego brzucha guz oraz dodatnie objawy otrzewnowe. Leczenie polega na leżeniu w łóżku, ścisłej diecie, podawaniu dożylnie płynów oraz antybiotyków.

Inne powikłania to:

• perforacja uchyłka,
• niedrożność jelita,
• ropień śródbrzuszy.

Te powikłania wymagają interwencji chirurgicznej.

Jak zatem postawić rozpoznanie?

Podstawą rozpoznania jest wykonanie badań obrazowych: kontrastowego wlewu doodbytniczego lub kolonoskopii (przeciwwskazane w ostrym zapaleniu uchyłków ). Czasami wykonuje się też tomografię komputerową brzucha i miednicy mniejszej, w której można stwierdzić pogrubienie ściany jelita grubego.

Jak wygląda leczenie niepowikłanych uchyłków jelita grubego?

Przede wszystkim należy zwiększyć ilość błonnika w diecie, który będzie pobudzał perystaltykę jelit i dzięki temu powinien skutecznie zmniejszać zaparcia. Ponadto zaleca się okresowe podawania rifaksyminy (rodzaj antybiotyku), co powoduje poprawę objawową i zmniejsza częstość powikłań. Czasami stosuje się też leki rozkurczowe.