Gdzie przechowywać leki w domu?

Leki najlepiej przechowywać w jednym, przeznaczonym do tego celu miejscu – apteczce (o ile na ulotce nie zaznaczono inaczej). Mamy tu na uwadze jedno stałe, starannie wybrane miejsce, które nie będzie narażone na niekorzystne czynniki.

Gdzie nie należy przechowywać leków?

• W łazience mamy wysoką wilgotność powietrza i stosunkowo wysoką temperaturę, co sprawia, że jest to absolutnie niewłaściwe pomieszczenie dla leków. Z podobnych przyczyn odpada również kuchnia.
• Apteczka nie może być częścią szafki, w której jednocześnie trzymamy artykuły spożywcze. 
• Uważajmy też, aby leki nie znajdowały się w tym samym miejscu co substancje łatwopalne lub toksyczne. Ich bliskość może spowodować pomyłkowe zażycie innej substancji chemicznej zamiast leku.

Gdy w domu są dzieci...

• Wszystkie leki muszą być przechowywane poza wzrokiem i zasięgiem dzieci. W większości naszych domów znajdują się leki powszechnie uznawane przez rodziców za tzw. "bezpieczne". Tymczasem przyczyną śmiertelnego zatrucia dziecka może być na przykład niekontrolowane spożycie leków zawierających żelazo.
• Jeśli w domu są dzieci najlepsza jest szafka zamykana na kluczyk. Osoby samotnie powinny pamiętać, że czasem odwiedzają je np. wnuki, które mogą zapragnąć spróbować kolorowych, przypominających cukierki drażetek.
• Ważne jest też chowanie leków przed dorosłymi osobami, które nie są samodzielne i cierpią na choroby ograniczające zdolność logicznego myślenia.

Organizacja apteczki

Jeśli już znajdziemy odpowiednie miejsce – zastanówmy się nad jego dobrą organizacją.

• Na leki stale zażywane przez któregoś z domowników powinno być w apteczce wydzielone miejsce.
• Apteczka powinna ona zawierać tylko takie środki, co do których domownicy są zorientowani jakie mają zastosowanie.
• Nie powinno się też gromadzić zbyt dużej ilości leków, leków po przebytych chorobach.
• Warto zobowiązać jedną dorosłą osobę z rodziny do dbania o domową apteczkę. Będzie ona kontrolowała na bieżąco daty ważności i wygląd przechowywanych leków (np. rozwarstwienie płynów, zmieniony kształt czopków lub wyschnięcie maści). Oczywiście w przypadku niektórych preparatów zmiany w trakcie przechowywania np. osad na dnie butelki są zjawiskiem zupełnie naturalnym, jednak zawsze taka informacja znajdzie się w ulotce.
• Po zrobieniu porządków nie wyrzucajmy przeterminowanych leków do kosza na śmieci i publicznych kontenerów. Mogłyby dostać się w niepowołane ręce i spowodować ciężkie zatrucie, a nawet śmierć osób.

Wszystkie przeterminowane leki zanieśmy do najbliższej apteki, w której znajduje się specjalny pojemnik, skąd leki trafiają do bezpiecznej utylizacji.

Termin ważności leków

Termin ważności zamieszczony na produktach leczniczych w postaci miesiąca i roku należy rozumieć jako określenie ostatniego dnia danego miesiąca w tym roku. Jeśli termin ważności leku upłynął - nie należy go przyjmować. W żadnym wypadku nie próbujmy tego okresu wydłużać!

Pamiętajmy, że przeterminowany lek, bez względu na jego rodzaj, szkodzi zdrowiu i nie przynosi spodziewanych efektów terapeutycznych. W przypadku niektórych leków termin ważności dotyczy wyłącznie preparatu, który nie był otwierany i  niezwykle ważne jest, aby zwrócić uwagę jak długo po otwarciu lek jest bezpieczny i pełnowartościowy.

Często zdarza się, że rozpoczęte opakowanie trzeba zużyć np. w czasie 3 miesięcy, podczas gdy zamkniętą buteleczkę można przechowywać do daty wyznaczonej przez producenta. Zawsze zapisujmy na opakowaniu lub dołączanej karteczce datę otwarcia preparatu – dzięki temu będzie można w każdej chwili szybko sprawdzić jak długo możemy go jeszcze używać.

Szczególnie ostrożnie należy postępować z niektórymi antybiotykami dla dzieci, które kupujemy w buteleczkach z proszkiem do „rozrobienia”. Przed zastosowaniem proszek zalewa się przegotowaną, chłodną wodą do linii widocznej na opakowaniu, wstrząsa i dopiero wtedy lek jest gotowy do podania. Problem w tym, że taka zawiesina ma zwykle trwałość nie dłużej niż 7 dni. Często wymaga też po rozrobieniu przechowywania w lodówce (podczas, gdy suchy proszek można było trzymać w temperaturze pokojowej).

Także opatrunki, które bezpośrednio stykają się z raną, mają swoją datę ważności, na którą trzeba zwrócić uwagę, ponieważ po przekroczeniu tego terminu produkty nie są już jałowe. Bardzo restrykcyjne zalecenia dotyczą leków okulistycznych, a więc leczniczych kropli i maści ocznych, ale również preparatów służących tylko do nawilżania oczu (tzw. sztucznych łez, stosowanych np. przez osoby długo pracujące przy komputerze). Na opakowaniach części takich leków jest nawet miejsce na wpisanie daty otwarcia.

Zawsze czytajmy dokładnie ulotkę...

By jednak mieć całkowitą pewność, jak należy przechowywać konkretny lek, zawsze należy przeczytać dołączoną do niego ulotkę. Dostosowanie się do warunków przechowywania zalecanych przez producenta zapewni bowiem najlepszą trwałość i jakość leku. Pamiętajmy -  leki źle przechowywane mogą szkodzić! Takie preparaty mogą też ulec unieczynnieniu i przestać działać. Zastanówmy się więc, czy chcemy zażywać lekarstwo, które szkodzi lub nie działa i w konsekwencji tylko pogłębia naszą chorobę?