Dzieci w szkole uczą się z nauczycielką przy pomocy globusu
Ewelina Sochacka

Z nowego badania wynika, że każdy kolejny rok edukacji wydłuża średnią długość życia

Badanie norweskich naukowców ujawnia bezpośrednią korelację między czasem trwania edukacji a średnią długością życia – dostrzeżono, że każdy kolejny rok nauki może zmniejszyć ryzyko zgonu o około 2%.

  1. Edukacja sposobem na długowieczność?
  2. Edukacja a inne czynniki zdrowotne
  3. Śmiertelność na świecie – statystyki

Edukacja sposobem na długowieczność?

Pozytywny wpływ edukacji na zmniejszenie umieralności dorosłych był już znany naukowcom, jednak do tej pory nie zbadano, w jak dużym stopniu kolejne lata nauki mogą obniżyć śmiertelność (niezależnie od przyczyny zgonu). Teraz naukowcy z Norwegian University of Science and Technology w Trondheim postanowili to zbadać. Wyniki nowego badania opublikowanego w czasopiśmie naukowym „The Lancet Public Health” pokazują, że każdy rok edukacji może zmniejszyć ryzyko śmiertelności o około 2%. Oznacza to, że w przypadku osób, które ukończyły sześć klas szkoły podstawowej, ryzyko śmierci jest średnio o 13% niższe. Po ukończeniu szkoły średniej ryzyko śmierci spada z kolei o prawie 25%, a 18 lat nauki zmniejsza je o 34%. Norwescy naukowcy obserwowali wpływ edukacji na ryzyko śmiertelności w poszczególnych grupach wiekowych: 18–49 lat, 50–59 lat, 60–69 lat oraz 70 lat i więcej (np. u osób w wieku 18–49 lat śmiertelność po roku nauki szkolnej spadła o 2,9%).

Badanie miało charakter przeglądu systematycznego i metaanalizy. Wykorzystano w nim dane zebrane z ponad 600 opublikowanych artykułów pochodzących z różnych baz: PubMed, Web of Science, Scopus, EMBASE, Global Health (CAB), EconLit i Sociology Source Ultimate. Analizy te obejmowały 59 krajów. Większość z nich dotyczyła środowisk o wysokich dochodach, co podkreśla potrzebę przeprowadzenia większej liczby badań w krajach o niskich i średnich dochodach (tylko 0,6% obserwacji pochodziło z Afryki Subsaharyjskiej, a żadne nie pochodziły z Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu).

Powiązane produkty

Edukacja a inne czynniki zdrowotne

Skala zmniejszenia śmiertelności osób dorosłych na skutek wydłużenia czasu edukacji jest podobna do ochronnego wpływu zdrowej, dobrze zbilansowanej diety, regularnej aktywności fizycznej oraz unikania szkodliwych czynników ryzyka takich jak palenie papierosów czy picie alkoholu. Na przykład korzyści płynące z 18 lat edukacji można porównać do tych wynikających ze spożywania idealnej ilości warzyw (wg zaleceń WHO należy jeść minimum 400 g owoców i warzyw dziennie w co najmniej 5 porcjach). Autorzy badania zauważają, że niechodzenie do szkoły jest tak szkodliwe, jak picie 5 lub więcej drinków alkoholowych dziennie lub palenie 10 papierosów każdego dnia przez 10 lat.

Co ciekawe, analiza wykazała również, że poprawa długości życia pod wpływem edukacji jest podobna niezależnie od płci oraz poziomu wskaźnika społeczno-demograficznego.

Naukowcy z Norwegian University of Science and Technology zwracają uwagę, że ich badanie podkreśla znaczenie edukacji w wydłużeniu średniej długości życia i stanowi dowód na to, że zwiększone inwestycje w edukację to kluczowa ścieżka do wyrównania długości życia pomiędzy mieszkańcami krajów rozwiniętych i rozwijających się.

Śmiertelność na świecie – statystyki

Liczba zgonów na świecie – niezależnie od ich przyczyny – spada i oczekuje się, że trend ten będzie się utrzymywał. Jednak ogólna śmiertelność wśród dorosłych różni się w zależności od statusu ekonomiczno-społecznego. Główne przyczyny takiego stanu to: różnice w dostępie do opieki zdrowotnej, infrastruktury sanitarno-epidemiologicznej, edukacji zdrowotnej czy wyższe ryzyko chorób zakaźnych i narażenie na inne czynniki szkodliwe dla zdrowia.

Według statystyk WHO najczęstszymi przyczynami zgonów na świecie są choroby niezakaźne (stanowią 44% wszystkich zgonów). Są to: schorzenia układu krążenia (choroba niedokrwienna serca, udar mózgu), układu oddechowego (przewlekła obturacyjna choroba płuc, infekcje dolnych dróg oddechowych) oraz choroby noworodkowe (śmierć dziecka podczas porodu, powikłania porodu przedwczesnego, uraz okołoporodowy, sepsa i inne infekcje noworodków). Co ciekawe, choroba Alzheimera i inne formy demencji w 2019 roku znalazły się na 7. miejscu głównych przyczyn zgonów. Z kolei największy spadek liczby zgonów dotyczy chorób biegunkowych – z ich powodu w 2000 roku zmarło 2,6 miliona osób, a w 2019 roku – 1,5 miliona.

  1. M. Balaj i in., Effects of education on adult mortality: a global systematic review and meta-analysis, „The Lancet Public Health” 2024, DOI:https://doi.org/10.1016/S2468-2667(23)00306-7, [dostęp:] 30.01.2024.
  2. The top 10 causes of death, [online] https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death [dostęp:] 30.01.2024.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Szczepienie na HPV i meningokoki obowiązkowe od przyszłego roku? Ministerstwo Zdrowia zapowiada zmiany w kalendarzu szczepień

    Ministerstwo Zdrowia zapowiada znaczące zmiany w krajowym Programie Szczepień Ochronnych – obowiązkowe szczepienia przeciw HPV dla dzieci w wieku 9-15 lat oraz przeciw meningokokom dla osób z grupy ryzyka. Nowe wytyczne mają objąć także kalendarz szczepień przeciw krztuścowi – druga dawka przypominająca podawana wcześniej i nowa, trzecia dawka dla nastolatków. Projekt rozporządzenia wprowadzającego powyższe zmiany jest już gotowy i wkrótce trafi do konsultacji międzyresortowych i społecznych.

  • Znieczulenie przy każdym porodzie, większa opieka po poronieniu. Ministerstwo zapowiada zmiany w opiece okołoporodowej

    Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało przygotowanie zmian w załączniku do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z 16 sierpnia 2018 r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. Nowe regulacje mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa, poprawę komfortu oraz wzmocnienie pozycji kobiet i personelu medycznego podczas ciąży, porodu i w połogu.

  • Czy to przełom w walce z próchnicą? Wynaleziono żel, który odbudowuje szkliwo zęba

    Zespół naukowców opracował specjalny żel białkowy, który odbudowuje szkliwo ludzkiego zęba – tkankę, która naturalnie się nie regeneruje. Po nałożeniu preparatu na ząb zaczynają tworzyć się drobne kryształy minerału, z którego naturalnie zbudowane jest szkliwo. Kryształy te odtwarzają jego pierwotną strukturę i właściwości.

  • Rekordowy sezon szczepień przeciw grypie. Najwięcej wykonano w aptekach

    Sezon 2025/2026 przynosi rekordowe wyniki wyszczepialności przeciwko grypie. Do początku listopada zaszczepiło się już ponad 1,88 mln Polaków – to więcej niż w całym poprzednim sezonie. Największy wzrost obserwuje się wśród osób starszych oraz w regionach, w których funkcjonuje najwięcej aptecznych punktów szczepień. Eksperci podkreślają, że to właśnie apteki stały się głównym motorem wzrostu wyszczepialności w kraju.

  • Rośnie liczba zakażeń WZW typu A w Czechach. Dane z Polski też są alarmujące

    W Czechach od początku roku zarejestrowano 2375 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu A (WZW A) – to najwyższa liczba zakażeń od 1989 r. Jednocześnie zanotowano aż 28 zgonów. W Polsce sytuacja również staje się niepokojąca – do 31 października 2025 r. zgłoszono 731 zachorowań, czyli ponad dwukrotnie więcej niż rok wcześniej w tym samym okresie. Rosnąca liczba infekcji w regionie, niska odporność populacji i intensywne powiązania epidemiologiczne między krajami wymagają wzmożonej czujności oraz działań profilaktycznych.

  • Od dwóch dekad niewłaściwie leczymy depresję? Nowe badania podważają stosowane schematy leczenia

    Najnowsze wyniki badań podważają jeden z filarów współczesnej farmakoterapii depresji. Przegląd literatury naukowej wykazał, że wiele strategii leczenia, stosowanych powszechnie przez ponad dwie dekady, nie potwierdziło swojej skuteczności w dobrze kontrolowanych badaniach klinicznych. Zarówno lekarze, jak i pacjenci mogą więc potrzebować zmiany podejścia do leczenia.

  • Co czwarty polski nastolatek ma myśli samobójcze. Niepokojące dane z nowego raportu

    Z badania „Dobre i złe wiadomości – życie online i offline a zdrowie psychiczne polskich nastolatków” wynika, że problemy psychiczne wśród młodzieży są powszechne, a skala kryzysu wymaga natychmiastowej reakcji. W ciągu ostatniego roku aż 23% uczniów klas trzecich szkół ponadpodstawowych myślało o odebraniu sobie życia. Raport podkreśla nie tylko skalę zagrożenia, ale także kluczową rolę rówieśniczego wsparcia. Po raz pierwszy badania tak precyzyjnie pokazują, jak aktywność online, przemoc i samotność splatają się w jeden, często niewidzialny problem – kryzys suicydalny.

  • Ognisko odry na Podkarpaciu. Sanepid potwierdza 11 zachorowań, trwa dochodzenie

    Podkarpacki Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny poinformował o rozwijającym się ognisku odry w regionie. W ciągu kilku dni liczba potwierdzonych przypadków wzrosła z trzech do jedenastu. Trwa intensywne dochodzenie epidemiologiczne, a służby apelują o szczepienia i zachowanie środków ostrożności – szczególnie wśród osób, które nie mają pewności co do swojego statusu odpornościowego.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl