Saponiny w soczewicy
Ewelina Sochacka

Czym są saponiny? Jakie mają właściwości?

Szacuje się, że aż 50 000 roślin jest wykorzystywanych do celów leczniczych. W ponad 500 z nich znajdują się saponiny posiadające liczne właściwości prozdrowotne i pielęgnacyjne. Poznaj bliżej zastosowanie saponin w medycynie i kosmetyce.

Czym są saponiny?

Saponiny to związki chemiczne, które można znaleźć w ponad 500 gatunkach roślin. Znajdują się między innymi w nasionach roślin strączkowych, takich jak fasola i soczewica. Inne źródła saponin to chociażby: korzeń żeń-szenia, pokrzywa, koniczyna czerwona, lukrecja, bluszcz pospolity, nagietek lekarski, naparstnica, ostrokrzew paragwajski. Pod względem chemicznym saponiny to grupa glikozydów triterpenowych lub steroidowych, które zawierają dwie główne części: aglikon (zwaną sapogeniną) i resztę cukrową. To połączenie sprawia, że saponiny wykazują unikalne właściwości i szereg aktywności biologicznych.

Charakteryzują się zdolnością do tworzenia piany w kontakcie z wodą i są powszechnie stosowane w przemyśle kosmetycznym i spożywczym. Mają także zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym oraz w medycynie, wykazują bowiem właściwości lecznicze (m.in. przeciwzapalne, przeciwdrobnoustrojowe, wykrztuśne).

Zastosowanie saponin w kosmetyce

Saponiny dobrze rozpuszczają się w wodzie i w kontakcie z nią tworzą obfitą pianę. Są więc często wykorzystywane jako naturalne środki pieniące w mydłach, żelach pod prysznic czy płynach do kąpieli. Mogą być również stosowane w szamponach i odżywkach do włosów, a także w produktach do demakijażu, ponieważ pomagają w usunięciu nadmiaru sebum oraz produktów stylizacyjnych.

Saponiny znajdziemy także w produktach pielęgnacyjnych, takich jak kremy, balsamy czy mleczka do ciała. Związki te zwiększają przepuszczalność skóry, co ułatwia przenikanie składników odżywczych znajdujących się w kosmetykach. Ponadto saponiny mogą się znajdować w produktach do higieny jamy ustnej, takich jak pasty do zębów czy płyny do płukania ust. Pomagają usunąć płytkę nazębną i pozostawiają świeży oddech.

Kosmetyki zawierające rośliny, w których znajduje się duża ilość saponin, sprawdzą się szczególnie w pielęgnacji cery trądzikowej, a także u osób zmagających się z atopowym zapaleniem skóry (AZS) czy łuszczycą.

Powiązane produkty

Saponiny w medycynie

Saponiny mają szereg właściwości korzystnych dla zdrowia. Na przykład saponiny ginsenozydowe, obecne m.in. w korzeniu żeń-szenia, wykazują działanie przeciwnowotworowe i immunomodulujące. Z kolei saponiny triterpenoidowe znajdujące się w lukrecji posiadają działanie przeciwwirusowe i przeciwzapalne. Dodatkowo część z nich ma też zdolność hamowania rozwoju grzybów i drożdżaków, badania potwierdzają także działanie przeciwbakteryjne saponozydów.

Właściwości prozdrowotne saponin to m.in.:

  1. Pozytywny wpływ na układ odpornościowy – saponiny (np. saponiny sojowe czy ginsenozydy) mogą zwiększać aktywność komórek NK, a także podwyższać produkcję interferonu i interleukiny.
  2. Obniżenie poziomu cholesterolu – saponiny znajdujące się w produktach spożywczych zostały powiązane z różnymi skutkami prozdrowotnymi, w tym z obniżeniem poziomu cholesterolu we krwi, co przyczynia się do redukcji ryzyka chorób układu krążenia.
  3. Wspomaganie pracy układu pokarmowego – niektóre badania wskazują, że saponiny mogą wspomagać trawienie, m.in. poprzez pobudzanie wydzielania soku żołądkowego i żółci oraz zapobieganie nadmiernemu wchłanianiu tłuszczów w jelitach.
  4. Działanie antyoksydacyjne – saponiny wykazują zdolność do neutralizacji wolnych rodników w organizmie, co chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i potencjalnie opóźnia procesy starzenia się.
  5. Działanie wykrztuśne – niektóre rośliny bogate w saponiny rozrzedzają wydzielinę znajdującą się w drogach oddechowych i działają wykrztuśnie. Mowa m.in. o bluszczu pospolitym czy pierwiosnku lekarskim.
  6. Wzrost libido – owoce buzdyganka naziemnego, który jest bogaty w saponiny, mogą wzmagać popęd seksualny i potęgować doznania zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
  1. A. Said Ashour i in., A review on saponins from medicinal plants: chemistry, isolation, and determination, „Journal of Nanomedicine Research” 2019, nr 7(4), s. 282-288.
  2. T. J. Bach i in., Saponin synthesis and function, „Isoprenoid Synthesis in Plants and Microorganisms” 2012, s. 405-424.
  3. A. Parus, Właściwości farmakologiczne saponin, „Postępy Fitoterapii” 2013, nr 3, s. 200-204.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Szczepienia przeciwko COVID-19 w aptece – o czym trzeba wiedzieć?

    W obliczu kolejnej fali zachorowań na COVID-19 farmaceuci mogą odgrywać ważną rolę w zwiększeniu poziomu wyszczepialności społeczeństwa. Jak wygląda procedura szczepienia w punkcie aptecznym w 2023 roku na COVID-19, grypę i pneumokoki? W których placówkach można będzie się zaszczepić? Kto nie powinien korzystać z tego rozwiązania?

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Jak rozpoznać zbliżający się zawał serca? Znaki ostrzegawcze, nietypowe objawy

    Choć najczęstszym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, nie jest to jedyny symptom, jaki może towarzyszyć atakowi serca. Mogą pojawić się także bóle ramienia, szczęki, pleców, brzucha, uczucie lęku, zmęczenie czy zlewne poty. Poznaj wszystkie nietypowe objawy zawału mięśnia sercowego i sprawdź, jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku ich wystąpienia.

  • Nowa szczepionka na COVID-19 dostępna od 6 grudnia

    Codziennie rośnie liczba pacjentów zakażonych koronawirusem. Obecnie najbardziej niebezpiecznym wariantem jest Omikron XBB.1.5, czyli tzw. Kraken. 6 grudnia nowa szczepionka na COVID-19 będzie dostępna w przychodniach i aptekach, o czym poinformowało Ministerstwo Zdrowia.

  • Dlaczego fentanyl uzależnia tak szybko? Po co łączy się go z lekiem dla zwierząt?

    O fentanylu nie mówi się już tylko jako o problemie, ale jak o pladze, która zbiera śmiertelne żniwo wśród ludzi, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu osoby z problemem uzależnienia od narkotyków łączą go z innymi silnymi lekami, w tym z preparatem stosowanym wśród zwierząt – ksylazyną – co tylko pogłębiło kryzys narkotyczny na ulicach wielu miast. Problem staje się coraz większy także w Europie i Ameryce Południowej. Jak i dlaczego substancja o takich wskazaniach trafiła na ulice wielkich aglomeracji? Czym jest plaga „zombie” i czy problem ten można rozwiązać?

  • Rekord zakażeń HIV w Polsce. Tak źle jeszcze nie było

    Jak pokazują statystyki, w 2022 roku oraz od stycznia do listopada 2023 roku odnotowano znaczący, dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV w Polsce. Jest to niepokojące, ponieważ w ostatnich latach na świecie obserwuje się znaczny spadek liczby nowych infekcji. Czy mamy się czego obawiać? Jak się chronić przed zakażeniem HIV?

  • Wzrost zachorowań na COVID-19 – szpitale wprowadzają ograniczenia i maseczki

    Choć oficjalne dane tego nie pokazują (aktualnie nie ma obowiązku wykonywania testów), eksperci i lekarze alarmują, że w Polsce mamy obecnie do czynienia ze znaczącym wzrostem zakażeń koronawirusem. Zjawisko to widoczne jest zwłaszcza w szpitalach, dlatego dyrektorzy wielu placówek wprowadzają ograniczenia dotyczące odwiedzin czy nakaz noszenia maseczek ochronnych.

  • Wysoki poziom „dobrego cholesterolu” groźny dla zdrowia? Szokujące wyniki badań

    Najnowsze badania naukowe pokazują, że zbyt wysoki poziom HDL (ang. High-Density Lipoprotein), czyli tzw. dobrego cholesterolu, może zwiększyć ryzyko demencji u osób starszych. Badanie zostało przeprowadzone przez naukowców z Monash University w Melbourne (Australia).

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij