Człowiek z grzybem atomowym w tle (obraz wygenerowany przez AI)
Paulina Kłos-Wojtczak

Choroba popromienna – jak ją leczyć?

Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?
  1. Choroba popromienna – objawy. Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu?
  2. Ile trwa choroba popromienna?
  3. Choroba popromienna – leczenie. Co pomaga na chorobę popromienną?

Na promieniowanie jesteśmy narażeni każdego dnia. Nasze ciało pochłania codziennie ogromne ilości energii, która emitowana jest przez naturalne źródła. W zależności od miejsca zamieszkania dawki promieniowania pochłaniane przez ludzki organizm mogą być niewielkie lub znaczące, np. w okolicach miasta Ramsar (Iran) promieniowanie jest ok. 100 razy większe niż w Polsce. Ekspozycja na zbyt duże promieniowanie lub ciągły kontakt z promieniotwórczymi izotopami może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Choroba popromienna – objawy. Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu?

O chorobie popromiennej najczęściej mówi się w kontekście naszej najsłynniejszej naukowczyni Marii Skłodowskiej-Curie, która w następstwie schorzenia zmarła na anemię złośliwą. Na rozwój choroby wpływ miały wieloletnie badania nad promieniotwórczym radem. Za swoją pracę naukową Skłodowska-Curie otrzymała nagrodę Nobla, jednak zapłaciła za to odkrycie najwyższą cenę – życie.

Promieniowanie jonizujące wolno, acz konsekwentnie doprowadziło ją do niepełnosprawności. Noblistka narzekała na pogarszający się wzrok, szumy uszne, łuszczącą się skórę, ogólne osłabienie organizmu i omdlenia. Organizm nie zareagował na leczenie, co prawdopodobnie spowodowane było uszkodzeniem szpiku kostnego przez promieniowanie. Co ciekawe, naukowczyni spoczywa w odpowiednio zabezpieczonej trumnie, ponieważ jej ciało nadal emituje niebezpieczne fale jonizujące.

Choroba popromienna może być konsekwencją zarówno doustnej, jak i wziewnej ekspozycji na izotopy promieniotwórcze. Może mieć to miejsce na skutek np. wybuchu jądrowego. Objawy schorzenia uzależnione są od stopnia i czasu ekspozycji na promieniowanie. Nie mniej ważny jest wiek osoby napromieniowanej. Poważne konsekwencje zdrowotne, łącznie ze zgonem, mogą być następstwem m.in. awarii reaktora jądrowego lub wybuchu bomby atomowej.

Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu? Promieniowanie wnika do tkanek ludzkiego organizmu i doprowadza do upośledzenia przemian chemicznych wody, z której prawie w 70% składa się człowiek. Nic więc dziwnego, że skutki takiej ekspozycji mogą być bardzo poważne. Nawet jednorazowa ekspozycja na ogromne dawki izotopów promieniotwórczych może wiązać się z powstaniem mutacji genetycznych (co doprowadza do rozwoju złośliwych nowotworów), bezpłodności i rozległej martwicy tkanek.

Błędnie uważa się, że promieniowanie rentgenowskie może być przyczyną choroby popromiennej. W rzeczywistości mamy wówczas do czynienia z odczynem popromiennym, co uwidacznia się w postaci zmian skórnych, np. rumienia czy też martwicy. Typowe jest także wypadanie włosów, świąd, nudności, wymioty, a także kolkowe bóle brzucha.

Jak wygląda choroba popromienna? Jest to uzależnione od jej rodzaju. Może mieć postać przewlekłą lub ostrą. W tym drugim przypadku objawy pojawiają się nawet po kilku dniach od kontaktu z niebezpiecznym promieniowaniem.

Ostra choroba popromienna daje następujące objawy:

  • obrzęki,
  • krwawe biegunki,
  • omdlenia,
  • drgawki,
  • poważne zaburzenia wodno-elektrolitowe.

W badaniach stwierdza się niedokrwistość, zmniejszenie limfocytów we krwi, a także skazę krwotoczną.

Przewlekła choroba popromienna rozwija się latami i może powodować:

  • zaburzenia hormonalne, np. powodujące niepłodność,
  • nowotwory złośliwe,
  • zaćmę.

Ile trwa choroba popromienna?

Wiele osób może zadawać sobie pytanie o to, ile trwa choroba popromienna. Nie da się jednak jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ jest to uzależnione od dawki promieniowania, jaka została wchłonięta przez organizm, czy też wieku. Może trwać od kilku dni do nawet kilku lat (w przypadku postaci przewlekłej).

Powiązane produkty

Choroba popromienna – leczenie. Co pomaga na chorobę popromienną?

Czy da się wyleczyć chorobę popromienną? Niestety nie. Można jedynie łagodzić jej skutki. W przypadku przewlekłych postaci schorzenia śmierć następuje najczęściej z powodu chorób krwi czy też nowotworów. A jaką rolę w leczeniu odgrywa płyn Lugola lub tabletki jodku potasu? Oba te produkty zawierają w składzie ten sam składnik aktywny, jakim jest jodek potasu. Jego działanie związane jest z tzw. efektem Wolffa-Chaikoffa. Polega ono na tym, że podany doustnie jodek potasu powoduje wysycenie tarczycy stabilnym jodem, co znacznie zmniejsza „wyłapywanie” tego pierwiastka z otoczenia.

W praktyce klinicznej w celu odbudowy uszkodzeń tkanek stosuje się preparaty krwiopochodne i płyny krwiozastępcze. Kluczowe jest również podanie środków, których celem jest wzbudzenie hematopoezy szpiku kostnego. Nie można jednak przewidzieć, jakie będą efekty tego leczenia.

  1. M. Wiśniewski, M. Graczyk, M. Szpinda i in., Popromienne zapalenie skóry – zasady postępowania, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, nr 2 2013.
  2. K. Bielecki, Popromienne zapalenie błony śluzowej odbytnicy (PZBSO), „Nowa Medycyna”, nr 3 2014.
  3. Promieniowanie jonizujące i jego wpływ na organizmy żywe, zpe.gov.pl [online] https://zpe.gov.pl/a/promieniowanie-jonizujace-i-jego-wplyw-na-organizmy-zywe/D5TCDzKOR [dostęp 22.05.2022].
  4. A. Trzos, W. Kudła, K. Łyziński i in., Skutki zdrowotne ekspozycji na promieniowanie jonizujące, „Safety and Fire Technology”, nr 1 2020.
  5. Z. Wojtasiński, Przed 80 laty Maria Skłodowska-Curie zmarła na złośliwą anemię, naukawpolsce.pl [online] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C401048%2Cprzed-80-laty-maria-sklodowska-curie-zmarla-na-zlosliwa-anemie.html [dostęp 22.05.2022].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij