Człowiek z grzybem atomowym w tle (obraz wygenerowany przez AI)
Paulina Kłos-Wojtczak

Choroba popromienna – jak ją leczyć?

Katastrofa w Czarnobylu uświadomiła nam, jak tragiczne w skutkach może być działanie promieniowania jonizującego. W ostatnim czasie, ze względu na trwającą wojnę na Ukrainie, temat zagrożenia promieniotwórczego powrócił. Czym zatem jest choroba popromienna? Kto jest na nią narażony i czy można się przed nią uchronić?

  1. Choroba popromienna – objawy. Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu?
  2. Ile trwa choroba popromienna?
  3. Choroba popromienna – leczenie. Co pomaga na chorobę popromienną?

Na promieniowanie jesteśmy narażeni każdego dnia. Nasze ciało pochłania codziennie ogromne ilości energii, która emitowana jest przez naturalne źródła. W zależności od miejsca zamieszkania dawki promieniowania pochłaniane przez ludzki organizm mogą być niewielkie lub znaczące, np. w okolicach miasta Ramsar (Iran) promieniowanie jest ok. 100 razy większe niż w Polsce. Ekspozycja na zbyt duże promieniowanie lub ciągły kontakt z promieniotwórczymi izotopami może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Choroba popromienna – objawy. Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu?

O chorobie popromiennej najczęściej mówi się w kontekście naszej najsłynniejszej naukowczyni Marii Skłodowskiej-Curie, która w następstwie schorzenia zmarła na anemię złośliwą. Na rozwój choroby wpływ miały wieloletnie badania nad promieniotwórczym radem. Za swoją pracę naukową Skłodowska-Curie otrzymała nagrodę Nobla, jednak zapłaciła za to odkrycie najwyższą cenę – życie.

Promieniowanie jonizujące wolno, acz konsekwentnie doprowadziło ją do niepełnosprawności. Noblistka narzekała na pogarszający się wzrok, szumy uszne, łuszczącą się skórę, ogólne osłabienie organizmu i omdlenia. Organizm nie zareagował na leczenie, co prawdopodobnie spowodowane było uszkodzeniem szpiku kostnego przez promieniowanie. Co ciekawe, naukowczyni spoczywa w odpowiednio zabezpieczonej trumnie, ponieważ jej ciało nadal emituje niebezpieczne fale jonizujące.

Choroba popromienna może być konsekwencją zarówno doustnej, jak i wziewnej ekspozycji na izotopy promieniotwórcze. Może mieć to miejsce na skutek np. wybuchu jądrowego. Objawy schorzenia uzależnione są od stopnia i czasu ekspozycji na promieniowanie. Nie mniej ważny jest wiek osoby napromieniowanej. Poważne konsekwencje zdrowotne, łącznie ze zgonem, mogą być następstwem m.in. awarii reaktora jądrowego lub wybuchu bomby atomowej.

Co się dzieje z ciałem po napromieniowaniu? Promieniowanie wnika do tkanek ludzkiego organizmu i doprowadza do upośledzenia przemian chemicznych wody, z której prawie w 70% składa się człowiek. Nic więc dziwnego, że skutki takiej ekspozycji mogą być bardzo poważne. Nawet jednorazowa ekspozycja na ogromne dawki izotopów promieniotwórczych może wiązać się z powstaniem mutacji genetycznych (co doprowadza do rozwoju złośliwych nowotworów), bezpłodności i rozległej martwicy tkanek.

Błędnie uważa się, że promieniowanie rentgenowskie może być przyczyną choroby popromiennej. W rzeczywistości mamy wówczas do czynienia z odczynem popromiennym, co uwidacznia się w postaci zmian skórnych, np. rumienia czy też martwicy. Typowe jest także wypadanie włosów, świąd, nudności, wymioty, a także kolkowe bóle brzucha.

Jak wygląda choroba popromienna? Jest to uzależnione od jej rodzaju. Może mieć postać przewlekłą lub ostrą. W tym drugim przypadku objawy pojawiają się nawet po kilku dniach od kontaktu z niebezpiecznym promieniowaniem.

Ostra choroba popromienna daje następujące objawy:

  • obrzęki,
  • krwawe biegunki,
  • omdlenia,
  • drgawki,
  • poważne zaburzenia wodno-elektrolitowe.

W badaniach stwierdza się niedokrwistość, zmniejszenie limfocytów we krwi, a także skazę krwotoczną.

Przewlekła choroba popromienna rozwija się latami i może powodować:

  • zaburzenia hormonalne, np. powodujące niepłodność,
  • nowotwory złośliwe,
  • zaćmę.

Ile trwa choroba popromienna?

Wiele osób może zadawać sobie pytanie o to, ile trwa choroba popromienna. Nie da się jednak jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ponieważ jest to uzależnione od dawki promieniowania, jaka została wchłonięta przez organizm, czy też wieku. Może trwać od kilku dni do nawet kilku lat (w przypadku postaci przewlekłej).

Powiązane produkty

Choroba popromienna – leczenie. Co pomaga na chorobę popromienną?

Czy da się wyleczyć chorobę popromienną? Niestety nie. Można jedynie łagodzić jej skutki. W przypadku przewlekłych postaci schorzenia śmierć następuje najczęściej z powodu chorób krwi czy też nowotworów. A jaką rolę w leczeniu odgrywa płyn Lugola lub tabletki jodku potasu? Oba te produkty zawierają w składzie ten sam składnik aktywny, jakim jest jodek potasu. Jego działanie związane jest z tzw. efektem Wolffa-Chaikoffa. Polega ono na tym, że podany doustnie jodek potasu powoduje wysycenie tarczycy stabilnym jodem, co znacznie zmniejsza „wyłapywanie” tego pierwiastka z otoczenia.

W praktyce klinicznej w celu odbudowy uszkodzeń tkanek stosuje się preparaty krwiopochodne i płyny krwiozastępcze. Kluczowe jest również podanie środków, których celem jest wzbudzenie hematopoezy szpiku kostnego. Nie można jednak przewidzieć, jakie będą efekty tego leczenia.

  1. M. Wiśniewski, M. Graczyk, M. Szpinda i in., Popromienne zapalenie skóry – zasady postępowania, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, nr 2 2013.
  2. K. Bielecki, Popromienne zapalenie błony śluzowej odbytnicy (PZBSO), „Nowa Medycyna”, nr 3 2014.
  3. Promieniowanie jonizujące i jego wpływ na organizmy żywe, zpe.gov.pl [online] https://zpe.gov.pl/a/promieniowanie-jonizujace-i-jego-wplyw-na-organizmy-zywe/D5TCDzKOR [dostęp 22.05.2022].
  4. A. Trzos, W. Kudła, K. Łyziński i in., Skutki zdrowotne ekspozycji na promieniowanie jonizujące, „Safety and Fire Technology”, nr 1 2020.
  5. Z. Wojtasiński, Przed 80 laty Maria Skłodowska-Curie zmarła na złośliwą anemię, naukawpolsce.pl [online] https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C401048%2Cprzed-80-laty-maria-sklodowska-curie-zmarla-na-zlosliwa-anemie.html [dostęp 22.05.2022].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół odstawienny (abstynencyjny) – objawy, czas trwania, leczenie

    Zespół odstawienny to reakcja organizmu na odstawienie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki oraz leki. Objawia się różnorodnymi dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi, które mogą być intensywne i trudne do zniesienia. Jakie są najczęstsze symptomy? Jak długo trwa ten stan? Jakie metody leczenia pomagają złagodzić jego przebieg?

  • Komar tygrysi – czy jest groźny? Jak rozpoznać komara tygrysiego i jego ugryzienie?

    Komar tygrysi to jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków komarów na świecie, którego obecność stwierdzono już na niemal wszystkich kontynentach – także w Europie. Jego ukłucia nie tylko wywołują silne reakcje skórne, ale mogą również prowadzić do przeniesienia niebezpiecznych wirusów tropikalnych. Wraz z postępującym ociepleniem klimatu oraz rozwojem globalizacji rośnie ryzyko, że komar tygrysi zadomowi się również w Polsce.

  • Neuropatia cukrzycowa – jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy

    Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym powikłaniem diabetologicznym, z którym zmaga się znaczny odsetek osób chorych na cukrzycę. Patologia ta charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem nerwów obwodowych, wywołanym długotrwale utrzymującym się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Konsekwencje ignorowania wczesnych symptomów oraz niewłaściwej kontroli glikemii mogą okazać się dramatyczne – od przewlekłego bólu znacząco obniżającego jakość życia, przez owrzodzenia kończyn dolnych, aż po konieczność amputacji stopy czy zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W poniższym artykule przedstawiamy kompleksową analizę tego powikłania, jego mechanizmów rozwoju, objawów klinicznych oraz współczesnych możliwości terapeutycznych.

  • Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem bąblowcowym

    Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą, w której dochodzi do zakażenia człowieka tasiemcem bąblowcowym. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie niemytych owoców leśnych. Głównymi nosicielami tasiemców są psy, koty i lisy. Objawy choroby są nieswoiste, a ze względu na rzadkość występowania mogą być często mylnie zinterpretowane lub przeoczone. Leczenie różni się w zależności od stadia zaawansowania choroby i narządów zajętych przez larwy tasiemca.

  • Opuchnięte oczy – przyczyny i sposoby leczenia opuchlizny powiek

    Powieki, jako niezwykle delikatna i cienka część skóry wokół oczu, są szczególnie podatne na różnego rodzaju obrzęki. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, a ich rozpoznanie często wymaga dokładnej obserwacji i analizy towarzyszących objawów.

  • Hirsutyzm – nadmierne owłosienie u kobiet. Jakie badania wykonać i jak przebiega leczenie?

    Choć hirsutyzm to problem, który dotyka wiele kobiet, to rzadko się o nim mówi. Dla wielu pań jest on wstydliwym tematem i często bywa źródłem kompleksów, a nawet obniżonej samooceny. Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn – na twarzy (wąsik, broda, policzki), brzuchu czy plecach. Najczęściej jest spowodowany łagodnymi przyczynami, ale niekiedy może być również sygnałem poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl