Dziecko z autyzmem siedzi na podłodze
Weronika Babiec

Autyzm atypowy – objawy, leczenie, przyczyny

Autyzm atypowy to zaburzenie rozwojowe należące do spektrum autyzmu. Uważany jest za jedną z odmian autyzmu, zaraz obok autyzmu wczesnodziecięcego. Przez kilka ostatnich lat definicja autyzmu uległa jednak znacznym zmianom. Mimo że w nowej klasyfikacji diagnostycznej ICD-11 nie znajdziemy już tego pojęcia, w Polsce nadal obowiązuje ICD-10, a tym samym autyzm atypowy jest wciąż diagnozowanym zaburzeniem. Co warto o nim wiedzieć?

Co to jest autyzm atypowy? Objawy autyzmu atypowego

Autyzm atypowy to jedna z odmian autyzmu wyodrębniona w klasyfikacji diagnostycznej ICD-10. Objawy autyzmu atypowego u dzieci będą niejako pokrywać się z objawami autyzmu „typowego”. Jego atypowość polega zaś na tym, że osoby dotknięte autyzmem atypowym nie spełniają wszystkich kryteriów autyzmu, tj. zaburzeń w sferze komunikacji, interakcji społecznych i zachowań.

Osoby z autyzmem atypowym mogą przejawiać nieprawidłowości np. w interakcjach społecznych, ale w sferze komunikacji i zachowań będą funkcjonować prawidłowo. Co więcej, autyzm atypowy diagnozowany jest u dzieci po 3. roku życia. Objawy pojawiają się bowiem dopiero w okolicach tego wieku. Do tego czasu dzieci mogły rozwijać się prawidłowo, a dopiero po ukończeniu 3. roku życia przestały mówić lub utraciły wcześniej nabyte umiejętności.

Do objawów autyzmu atypowego zalicza się:

  • późniejszy rozwój mowy,
  • brak kontaktu wzrokowego z innymi,
  • brak zainteresowania innymi ludźmi,
  • brak reakcji na innych,
  • charakterystyczne zainteresowanie przedmiotami,
  • niechęć do przebywania w grupie rówieśników,
  • trudności w budowaniu relacji społecznych,
  • brak wrażliwości na ból,
  • nagłe napady złości,
  • brak wodzenia wzrokiem za przedmiotami,
  • wykazywanie tendencji do powtarzania tych samych słów/zachowań.

Autyzm wysokofunkcjonujący to sformułowanie, które czasami bywa wykorzystywane do potocznego określenia osób z autyzmem atypowym. Zakłada się bowiem, że trudności w przypadku tej formy autyzmu są mniej nasilone, a tym samym osoba z autyzmem atypowym funkcjonuje względnie prawidłowo w społeczeństwie.

Niemniej jednak autyzm wysokofunkcjonujący to określenie, które nie figuruje w żadnych oficjalnych klasyfikacjach medycznych ani psychologicznych.

Czym różni się autyzm od autyzmu atypowego?

Główną różnicą między autyzmem wczesnodziecięcym a autyzmem atypowym jest kwestia tego, kiedy stawiana jest diagnoza. Mianowicie autyzm dziecięcy diagnozowany jest u dzieci, u których objawy obserwowane były przed 3. rokiem życia. Autyzm atypowy z kolei diagnozowany jest u osób, u których objawy pojawiły się dopiero po 3. roku życia.

Ponadto w przypadku autyzmu atypowego do postawienia diagnozy nie ma konieczności stwierdzenia nieprawidłowości we wszystkich trzech sferach, nazywanych tzw. triadą autystyczną. Z kolei do rozpoznania autyzmu wczesnodziecięcego konieczne jest, by dziecko wykazywało nieprawidłowości w każdej z wymienionych sfer: w komunikacji, interakcjach społecznych oraz zachowaniu.

Powiązane produkty

Autyzm atypowy a zespół Aspergera

Zarówno autyzm atypowy, jak i zespół Aspergera zaklasyfikowane są do zaburzeń ze spektrum autyzmu. Potocznie mówi się, że autyzm atypowy jest gdzieś pomiędzy autyzmem wczesnodziecięcym a zespołem Aspergera. Niemniej jednak osoby z zespołem Aspergera w porównaniu do pacjentów z autyzmem o wiele lepiej radzą sobie w codziennym funkcjonowaniu. W ich przypadku nie obserwuje się ogólnego opóźnienia lub upośledzenia funkcji poznawczych. Ponadto u osób z zespołem Aspergera rozwój mowy przebiega prawidłowo.

Warto dodatkowo wspomnieć o tym, że w styczniu 2022 roku WHO przyjęła nową wersję klasyfikacji ICD-11, w której nie znajdziemy już określeń takich jak autyzm atypowy, autyzm wczesnodziecięcy czy zespół Aspergera. Wszystkie te pojęcia zostały zastąpione określeniem „zaburzenie ze spektrum autyzmu”.

Autyzm atypowy – przyczyny

Przyczyny autyzmu atypowego nie zostały do końca poznane. Uważa się, że jedną z przyczyn doprowadzających do jego rozwoju mogą być czynniki genetyczne. Wyodrębnione zostały również czynniki ryzyka:

  • przedwczesny poród,
  • zakażenie toksoplazmozą w ciąży,
  • starszy wiek rodziców,
  • przyjmowanie niektórych leków,
  • niska waga urodzeniowa dziecka,
  • urazy okołoporodowe,
  • zanieczyszczenia środowiska.

Autyzm atypowy – leczenie. Jak pomóc dziecku z autyzmem atypowym?

Terapia autyzmu atypowego zawsze dostosowywana jest do indywidualnych potrzeb dziecka i każdorazowo poprzedzona jest szczegółową i profesjonalną diagnozą. Terapia opiera się na wspomaganiu rozwoju pacjenta i skupia się na tych sferach, w których dziecko wykazuje trudności.

Ponadto terapia powinna obejmować całą rodzinę, ponieważ rodzice lub opiekunowie dziecka również muszą poznać specyfikę jego rozwoju, dzięki czemu będą w stanie adekwatnie je wspierać.

Autyzm atypowy – rokowania. Czy autyzm atypowy mija z wiekiem?

Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy autyzm atypowy można wyleczyć. Autyzmu atypowego nie można jednak wyleczyć, ponieważ nie jest chorobą. Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym, a jego „leczenie” (czyli terapia) ma pomóc pacjentowi lepiej funkcjonować w otaczającym go świecie. Co więcej, autyzm atypowy nie mija z wiekiem. Aby prawidłowo wspierać rozwój osoby z autyzmem, niezbędna jest indywidualnie dopasowana terapia.

  1. Mikołajczak, M. (2017). Wspomaganie rozwoju dziecka z autyzmem i zespołem Aspergera, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
  2. Goldstein, S. i in. (2017). Diagnoza zaburzeń ze spektrum autyzmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
  3. Autyzm atypowy – objawy i diagnoza, dostęp online: https://polskiautyzm.pl/autyzm-atypowy-objawy-diagnoza/ [data: 8.05.2023].

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem bąblowcowym

    Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą, w której dochodzi do zakażenia człowieka tasiemcem bąblowcowym. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie niemytych owoców leśnych. Głównymi nosicielami tasiemców są psy, koty i lisy. Objawy choroby są nieswoiste, a ze względu na rzadkość występowania mogą być często mylnie zinterpretowane lub przeoczone. Leczenie różni się w zależności od stadia zaawansowania choroby i narządów zajętych przez larwy tasiemca.

  • Opuchnięte oczy – przyczyny i sposoby leczenia opuchlizny powiek

    Powieki, jako niezwykle delikatna i cienka część skóry wokół oczu, są szczególnie podatne na różnego rodzaju obrzęki. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, a ich rozpoznanie często wymaga dokładnej obserwacji i analizy towarzyszących objawów.

  • Hirsutyzm – nadmierne owłosienie u kobiet. Jakie badania wykonać i jak przebiega leczenie?

    Choć hirsutyzm to problem, który dotyka wiele kobiet, to rzadko się o nim mówi. Dla wielu pań jest on wstydliwym tematem i często bywa źródłem kompleksów, a nawet obniżonej samooceny. Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn – na twarzy (wąsik, broda, policzki), brzuchu czy plecach. Najczęściej jest spowodowany łagodnymi przyczynami, ale niekiedy może być również sygnałem poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

  • Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu. Dla kogo jest przeznaczona i kiedy najlepiej się szczepić?

    Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to poważna choroba wirusowa, której głównym wektorem są kleszcze. W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań, co wynika zarówno ze zmian klimatycznych, jak i zwiększonej aktywności ludzi na terenach zielonych. W związku z tym coraz więcej osób poszukuje skutecznych metod ochrony przed tą groźną infekcją. Jedną z najskuteczniejszych form profilaktyki jest szczepienie, które pozwala zminimalizować ryzyko zachorowania, a tym samym uniknąć poważnych powikłań neurologicznych.

  • Rośnie zagrożenie chorobami wenerycznymi w Polsce. Wykryto ponad 30% więcej przypadków rzeżączki

    Jedna na dziesięć osób w Polsce może być nosicielem choroby przenoszonej drogą płciową, nie zdając sobie z tego sprawy. Tylko w pierwszej połowie tego roku odnotowano 30-procentowy wzrost przypadków rzeżączki w porównaniu z 2024 rokiem. Niepokojący jest również ubiegłoroczny wzrost zakażeń HIV o 20%. Rosnąca liczba zachorowań na rzeżączkę, HIV czy chlamydiozę wymaga jak najszybszej reakcji, ponieważ niewykryte i nieleczone infekcje prowadzą do powikłań zdrowotnych oraz zwiększają ryzyko transmisji patogenów, co utrudnia kontrolę epidemiologiczną.

  • Grzybica penisa – objawy, przyczyny i leczenie grzybicy prącia

    Grzybica penisa to powszechna – choć często niedostatecznie rozpoznawana – infekcja grzybicza, która dotyka męskie narządy płciowe i jest wywoływana głównie przez drożdżaki z rodzaju Candida. Schorzenie to objawia się charakterystycznymi zmianami skórnymi, zaczerwienieniem, świądem czy bólem, które mogą znacznie obniżyć komfort życia i prowadzić do powikłań, jeśli infekcja nie zostanie odpowiednio zdiagnozowana i leczona. W artykule szczegółowo omówimy mechanizmy powstawania grzybicy penisa, czynniki ryzyka, typowe symptomy, metody diagnostyczne oraz skuteczne sposoby terapii, a także podpowiemy, jak zapobiegać nawrotom tej uciążliwej choroby.

  • Alergia skórna: objawy, przyczyny i metody leczenia uczulenia na skórze

    Alergia skórna to jedno z najczęstszych schorzeń dermatologicznych dotykających znaczny odsetek populacji w każdym wieku. Charakteryzuje się szerokim spektrum objawów manifestujących się na powierzchni skóry w odpowiedzi immunologicznej organizmu na kontakt z różnorodnymi alergenami. Reakcja alergiczna skóry może przybierać rozmaite formy.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl