Przegrzebki
Mateusz Durbas

Przegrzebki – czym są, właściwości, jak przyrządzić?

Owoce morza od dawna uznawane są za bardzo wartościowy składnik zdrowej i zróżnicowanej diety głównie ze względu na obecność długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3, takich jak EPA i DHA. Są one także ważnym źródłem białka (w tym kolagenu typu I), anseryny, tauryny, astaksantyny, jodu, selenu, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) oraz w wodzie (witaminy z grupy B).

Przegrzebki zaliczane do owoców morza są pokarmem, który najczęściej pojawia się w menu wielu luksusowych restauracji, specjalizujących się w serwowaniu wykwintnych potraw.

Co to są przegrzebki?

Przegrzebki to małże nitkoskrzelne, które naturalnie występują zarówno w płytkich, jak i głębokich wodach morskich w wielu regionach świata. Zaliczane są do skorupiaków filtrujących z uwagi na to, że ich tryb życia polega na filtrowaniu wody i gromadzeniu mikroflory patogennej, co pomaga w pełnieniu funkcji ekologicznej. Przegrzebki żyją na różnych głębokościach w wodach o mulistym, piaszczystym lub żwirowym dnie. Literatura fachowa donosi, iż istnieje około 400 żywych gatunków przegrzebków, spośród których przegrzebek zwyczajny (Pecten maximus) jest prawdopodobnie najlepiej zbadanym gatunkiem europejskim. Przegrzebki osiągają zwykle od 10 cm do 15 cm długości, choć spotykane są również osobniki o długości blisko 20 cm. Charakterystyczną cechą tych zwierząt morskich jest obecność dwuklapowej muszli (skorupki) wapiennej. Górna połówka muszli jest płaska i ma barwę czerwonawobrązową. Z kolei dolna połowa muszli jest wypukła i mocno wygięta oraz ma jasnokremowe lub brązowe zabarwienie. W środku muszli występuje część jadalna, a mianowicie biały mięsień oraz pomarańczowoczerwony mlecz nazwany również koralem.

Przegrzebki są bardzo cenione pod względem kulinarnym i odżywczym z uwagi na wysoką zawartość białka, aminokwasów egzogennych, długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych EPA i DHA, witaminy B12 oraz składników mineralnych, takich jak potas, fosfor, magnez, cynk oraz selen. Można je kupić w naszym kraju w wielu różnych sklepach, które mają w ofercie owoce morza. Obecnie w niektórych polskich supermarketach można dostać zarówno przegrzebki mrożone, jak i surowe oraz w muszlach lub bez muszli, w tym drugim przypadku samo białe, jadalne mięso tych owoców morza. Przegrzebki zwykle kosztują około 20 zł za 100 gramów surowego produktu oraz od 150 zł do nawet 200 zł za jeden kilogram mrożonych owoców morza.

Jak się robi przegrzebki? Przepisy na przegrzebki

Wiele osób zastanawia się, jak przyrządzać przegrzebki i czy można jeść je na surowo. Rzeczywiście można spożywać surowe przegrzebki jako przysmak, chociaż najczęściej podaje się je w postaci smażonej oraz grillowanej, natomiast rzadziej pieczonej bądź gotowanej. Odpowiednio przyrządzone przegrzebki są bardzo smaczne i mają delikatną strukturę. Jednakże należy pamiętać o tym, aby nie smażyć ich zbyt długo, gdyż stają się wówczas gumowate i niesmaczne. Poniżej znajduje się przykładowy przepis na przegrzebki z pełnoziarnistym makaronem spaghetti i pesto ze szpinaku.

Składniki potrzebne do przygotowania dania:

  • świeże lub mrożone przegrzebki,
  • liście szpinaku bądź jarmużu,
  • dynia,
  • czosnek (1-2 ząbki),
  • pełnoziarnisty makaron spaghetti,
  • oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia,
  • nasiona słonecznika,
  • sól biała,
  • pieprz czarny,
  • suszona bazylia.

Sposób przygotowania potrawy zawierającej przegrzebki:

  1. Dynię pokroić na małe kawałki, następnie przełożyć na blachę wyłożoną papierem do pieczenia. Skropić oliwą z oliwek z pierwszego tłoczenia i delikatnie posolić oraz popieprzyć.
  2. Piekarnik rozgrzać do temperatury 200 stopni Celsjusza, następnie wstawić pokrojoną dynię i piec przez około 20 minut, aż stanie się odpowiednio miękka.
  3. Po wyciągnięciu z piekarnika odstawić na chwilę upieczoną dynię do wystygnięcia. Następnie miąższ dyni zblendować na gładkie puree.
  4. Mrożone przegrzebki włożyć wieczorem dnia poprzedzającego przygotowanie potrawy do lodówki na całą noc. W dniu przygotowania dania przełożyć przegrzebki na durszlak, po czym wysuszyć je ręcznikiem papierowym. W przypadku wykorzystania w potrawie świeżych przegrzebków należy je również osuszyć z użyciem ręcznika papierowego, a następnie odciąć twarde elementy.
  5. Liście szpinaku lub jarmużu zblanszować, czyli włożyć do gorącej wody zaledwie na kilkanaście sekund, po czym odcedzić i osuszyć ręcznikiem papierowym.
  6. Obrać i pokroić 1-2 ząbki czosnku na małe kawałki.
  7. Zblendować liście szpinaku lub jarmużu z czosnkiem, suszoną bazylią, nasionami słonecznika oraz oliwą z oliwek z pierwszego tłoczenia.
  8. Pełnoziarnisty makaron spaghetti ugotować al dente w lekko osolonej wodzie.
  9. W międzyczasie na patelni podgrzać przygotowane puree z miąższu dyni, następnie dodać świeżo ugotowany makaron do dyniowego puree i dokładnie zamieszać.
  10. Przegrzebki podsmażyć na suchej i mocno rozgrzanej patelni z nieprzywierającą powłoką po 3 minuty na każdą ze stron.
  11. Na talerz wyłożyć pełnoziarnisty makaron z dyniowym puree, usmażone przegrzebki i pesto ze szpinaku lub jarmużu.

Powiązane produkty

Jak inaczej nazywają się przegrzebki?

Przegrzebki nazywane są inaczej przegrzebkami królewskimi, małżami świętego Jakuba, muszlą pielgrzymią oraz przegrzebkami wielkimi.

Nazwa małże świętego Jakuba odnosi się do drogi św. Jakuba (Camino de Santiago), która każdego roku prowadzi setki tysięcy pielgrzymów z całego świata do słynnej katedry w Santiago de Compostela w północno-zachodniej Hiszpanii. Okazuje się, że małże świętego Jakuba są ważnym historycznym symbolem tego miejsca, gdyż w przeszłości pielgrzymi zabierali właśnie muszlę przegrzebka na pamiątkę i na dowód przebycia drogi św. Jakuba.

Co ciekawe, w Europie małże świętego Jakuba są także symbolem płodności. Muszlę małży świętego Jakuba na obrazie „Narodziny Wenus” uwiecznił słynny włoski malarz szkoły florenckiej końca XV wieku – Sandro Botticelli.

Gdzie występują przegrzebki?

Przegrzebki naturalnie występują w rejonie północno-wschodniego Atlantyku. Można je zatem najczęściej spotkać w obszarze rozciągającym się od północnej Norwegii, wzdłuż zachodnich wybrzeży Europy aż po Półwysep Iberyjski. Okazuje się również, że przegrzebki można czasami znaleźć w bardziej odległych lokalizacjach, a mianowicie w Afryce Zachodniej i na wyspach Północnego Atlantyku. Przegrzebki są ważnym gatunkiem poławianym komercyjnie w całym swoim zasięgu, najliczniej we Francji i Wielkiej Brytanii. W samym 2016 roku połowy przegrzebków osiągnęły poziom 35 tysięcy ton na wodach kanału La Manche i były tym samym najcenniejszym połowem jednogatunkowym w tym obszarze. Warto również nadmienić o tym, że przegrzebki są nie tylko poławiane w rejonie północno-wschodniego Atlantyku, lecz także hodowane w akwakulturze, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Norwegii i Francji, choć przy ograniczonej skali komercyjnej produkcji.

  1. Jensen IJ, Walquist M, Liaset B, et al. Dietary intake of cod and scallop reduces atherosclerotic burden in female apolipoprotein E-deficient mice fed a Western-type high fat diet for 13 weeks. Nutr Metab (Lond). 2016 Feb 2;13:8.
  2. Namazi N, Brett NR, Bellissimo N, et al. The association between types of seafood intake and the risk of type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies. Health Promot Perspect. 2019 Aug 6;9(3):164-173.
  3. Kenny NJ, McCarthy SA, Dudchenko O, et al. The gene-rich genome of the scallop Pecten maximus. GigaScience. 2020 May 1;9(5):giaa037.
  4. Jamioł-Milc D, Biernawska J, Liput M, et al. Seafood Intake as a Method of Non-Communicable Diseases (NCD) Prevention in Adults. Nutrients. 2021 Apr 23;13(5):1422.
  5. Liu C, Ralston NVC. Seafood and health: What you need to know? Adv Food Nutr Res. 2021;97:275-318.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Erytrol – kalorie, właściwości. Czy jest zdrowy? Czy można go stosować u diabetyków?

    Erytrytol (erytrol) to naturalna substancja słodząca o słodyczy sięgającej 60–80% sacharozy, czyli tradycyjnego białego cukru. Ten zdrowy słodzik ma zerową wartość energetyczną. Jest polecany osobom odchudzającym się i cukrzykom. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości ma erytrol i jakie jest jego zastosowanie.

  • Zwichnięcie kostki – objawy, leczenie, rehabilitacja

    Zwichnięciu kostki (stawu skokowego) towarzyszą zwykle: ból, brak możliwości ruchu, widoczna deformacja i opuchlizna. Do tego urazu dochodzi najczęściej w wyniku aktywności fizycznej. Czym dokładnie jest zwichnięcie kostki i czym różni się od skręcenia? W jaki sposób można mu zapobiec?

  • Karma sucha i mokra dla kota – jak czytać skład? Które smaczki są dobrej jakości?

    Obecnie rynek kocich karm jest bardzo zróżnicowany. Opiekun staje przed wyborem – karma sucha czy karma mokra? Monoproteinowa czy ze zróżnicowanym źródłem białka? Bytowa czy filetowa? Istnieje kilka modeli dietetycznych, które w zależności od możliwości opiekuna będą w stanie pokryć zapotrzebowanie kota na wszelkie składniki odżywcze.

  • 10 postaci z bajek Disneya, które mają objawy zaburzeń psychicznych

    Wiele osób dopatruje się zaburzeń psychicznych u postaci z filmów, seriali, a nawet bajek. Czy w Stumilowym Lesie Kłapouchy miałby depresję, Tygrys ADHD, a Kubuś Puchatek zaburzenia odżywiania? Na zaburzenia psychiczne u postaci z bajek warto jednak spojrzeć z przymrużeniem oka, bo choć niektóre z nich faktycznie przejawiają objawy natury psychicznej, to nie wiadomo, czy taki był zamysł ich twórców. Jakie problemy o podłożu psychicznym możemy zobaczyć u postaci z bajek Disneya?

  • Grzyby reishi – działanie, zalecenia i przeciwwskazania

    Lakownica żółtawa, znana szerzej jako grzyb reishi, zyskuje coraz większą popularność. Grzyby te cenione są ze względu na swoje potencjalne właściwości prozdrowotne, które obejmują między innymi działanie antyoksydacyjne. Sugeruje się, że grzyby reishi mogą korzystnie wpływać na odporność organizmu oraz wspierać układ nerwowy i układ krążenia. Jakie jest dokładne działanie grzybów reishi? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania lakownicy żółtawej, czyli „grzyba nieśmiertelności”?

  • Jak się przygotować na przybycie kociaka lub szczeniaka do domu? Co kupić?

    Moment, w którym wyczekany i wymarzony zwierzak ma pojawić się w domu, to na pewno radosne wydarzenie. Warto się na nie odpowiednio przygotować, aby uniknąć stresu czy potencjalnie niebezpiecznych sytuacji. Będzie to także pomocne w zminimalizowaniu ewentualnych zniszczeń w domu, które często są nieodłącznym elementem opieki nad młodym zwierzakiem.

  • Żywienie medyczne seniora – co to jest? Na co zwrócić uwagę?

    Wraz z wiekiem oraz w przebiegu różnego rodzaju schorzeń nasz organizm staje się podatny na niedobory minerałów i witamin. Z tego powodu w wieku podeszłym niezwykle istotne jest zadbanie o zbilansowaną i zdrową dietę, która uzupełni te niedobory i dostarczy organizmowi niezbędną ilość energii. Jak powinno wyglądać żywienie seniorów?

  • Żywienie medyczne podczas chemioterapii – co należy wiedzieć?

    Choć chemioterapia ma na celu niszczenie komórek nowotworowych, to niestety oddziałuje również na cały organizm i powoduje szereg skutków ubocznych. Odpowiednie żywienie odgrywa ważną rolę w procesie leczenia i poprawia samopoczucie pacjentów. Jak powinno wyglądać żywienie medyczne podczas chemioterapii?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.