Biegacz na moście
Arkadiusz Dąbek

Czy od biegania można się uzależnić? Czym to grozi?

Bieganie może pomóc rozładować stres, wpływa też pozytywnie na zdrowie fizyczne. Jednak niektórzy biegacze rekreacyjni wykazują oznaki uzależnienia od ćwiczeń, które wpływa destrukcyjnie na ich codzienne funkcjonowanie.

Kiedy bieganie może stać się groźnym uzależnieniem?

Bieganie rekreacyjne jest świetnym sposobem na poprawę zarówno zdrowia fizycznego, jak i psychicznego. Istnieje jednak ryzyko, że hobby może przerodzić się w pewną formę uzależnienia, które może skutkować problemami z funkcjonowaniem w społeczeństwie. Oznaki uzależnienia od ćwiczeń są powszechne nawet u biegaczy rekreacyjnych – bieganie często bywa bowiem odskocznią od problemów i wszechobecnego stresu, którego dostarcza nam codzienność. Zespół naukowców z Norweskiego Uniwersytetu Naukowo-Technicznego w Trondheim postanowił przyjrzeć się bliżej temu zagadnieniu.

Przeprowadzone badanie opublikowane w czasopiśmie „Frontiers in Psychology” ma pomóc w zrozumieniu, jaka relacja występuje pomiędzy bieganiem, dobrym samopoczuciem i uzależnieniem od ćwiczeń. Pod lupę wzięto grupę biegaczy rekreacyjnych. Obserwowano korelacje pomiędzy dwoma elementami eskapizmu (pojęcie to oznacza w psychologii ucieczkę od problemów związanych z rzeczywistością w świat wyobrażeń), aby określić ich zróżnicowane związki z uzależnieniem od ćwiczeń i subiektywnym dobrostanem, a także płcią, wiekiem i tygodniową ilością biegania.

Uczestnicy byli zapraszani z serwisów społecznościowych dla osób szczególnie zainteresowanych bieganiem. Dodatkowo, aby zebrać większą grupę, opublikowano sponsorowany post na Facebooku z pytaniem: Czy jesteś regularnym biegaczem? Jeśli ktoś odpowiedział „tak”, został wtedy przekierowany do kwestionariusza. Łącznie grupa składała się z 227 regularnych biegaczy, w tym 115 kobiet i 112 mężczyzn, o średniej wieku 42,7 lat. Spędzali oni około 5 godzin tygodniowo na bieganiu. Dziewięciu uczestników biegało powyżej 10 godzin tygodniowo.

Wyniki badania pokazały korelacje między uzależnieniem od ćwiczeń i subiektywnym samopoczuciem. Podsumowując, wyniki sugerują, że eskapizm jest istotnym zjawiskiem w ćwiczeniach.

Wysiłek fizyczny jako forma eskapizmu

Eskapizm definiuje się jako czynność lub formę rozrywki, która jest w stanie pomóc zapomnieć o rzeczach nieprzyjemnych lub powodujących uczucie nudy. Może ułatwiać przywrócenie sensu i celu działań, może jednak również działać jako odwrócenie uwagi od problemów, z którymi trzeba się zmierzyć na co dzień. Możemy wyróżnić eskapizm adaptacyjny i nieadaptacyjny. Pierwszy z wymienionych można zdefiniować jako poszukiwanie pozytywnych doświadczeń (jest to tzw. ekspansja własna), z kolei eskapizm nieadaptacyjny to unikanie negatywnych doświadczeń.

Eskapizm pomaga nam podnieść samoocenę, odnaleźć rozwiązania problemów życia codziennego i zyskać pokłady energii do twórczego działania. Do tradycyjnych metod eskapizmu można zaliczyć m.in. czytanie książek, słuchanie muzyki, granie w gry komputerowe, rękodzieło, zakupy. Jeśli eskapizm nie ma negatywnego wpływu na nasze codzienne funkcjonowanie, uznaje się go za zjawisko pozytywne. Jeżeli jednak wpływa destrukcyjnie na nasze życie, np. powoduje izolowanie się od społeczeństwa czy bliskich lub prowadzi do uzależnienia, konieczna jest pomoc specjalisty (psychologa, a niekiedy także psychiatry).

Powiązane produkty

Mechanizmy uzależnienia od biegania

Zdarza się, że niektórzy traktują bieganie jako cel nadrzędny w życiu, skreślając inne formy aktywności w czasie wolnym. Takie osoby biegają regularnie, niezależnie od zaistniałych okoliczności, również wtedy, kiedy dotyka je choroba, doznały urazu czy wbrew zaleceniom lekarskim. Aktywność fizyczna wpływa wówczas niekorzystnie na inne strefy funkcjonowania, jak obszar zawodowy, sfera rodzinna czy kontakty towarzyskie.

Badacze wskazują zarówno na mechanizmy fizjologiczne, jak i psychologiczne uzależnienia od sportu. Mechanizmem fizjologicznym jest wzrost poziomu endorfin, który wywołuje u biegacza efekt euforii, a w konsekwencji prowadzi do stopniowego zwiększania aktywności fizycznej, aby podtrzymać ten stan. Mechanizmem psychologicznym jest doskonała przeciwwaga dla problemów dotykających nas w życiu codziennym, pewien rodzaj odskoczni, który jest pomocny w zażegnaniu negatywnego nastroju.

Osoby uzależnione ćwiczą dużo i intensywnie, ponieważ oczekują euforycznego uczucia radości. Zwykle skutkuje to przetrenowaniem i kontynuacją aktywności pomimo wystąpienia kontuzji. Brak aktywności powoduje u osoby uzależnionej stany zwiększonego zdenerwowania i apatię. Pojawiają się również objawy charakterystyczne dla odstawienia czynnika uzależniającego, takie jak: ataki paniki, silne bóle głowy, drgawki i nudności oraz ogólne rozdrażnienie.

Skutki uzależnienia od sportu

Uzależnienie od aktywności sportowej następuje w momencie, kiedy dana osoba stawia trening jako nadrzędny cel każdego dnia i jest w stanie poświęcić na aktywność czas przeznaczony na wykonywanie obowiązków zawodowych czy życie rodzinne. Nadmiar sportowej aktywności może prowadzić do zbyt dużego obciążenia organizmu, co w konsekwencji przekłada się na osiąganie znacznie gorszych rezultatów niż zamierzone. Zwykle powoduje to uczucie frustracji i znacznie pogarsza relacje międzyludzkie oraz prowadzi do obniżenia nastroju.

Zazwyczaj leczenie uzależnienia od sportu ma formę psychoterapii, która jest nakierowana na wypracowanie takiego efektu, aby aktywność fizyczna wróciła do umiarkowanej intensywności i nie miała destrukcyjnego wpływu na funkcjonowanie.
  1. F. Stenseng, I. B. Steinsholt, B. W. Hygen, P. Kraft, Running to get “lost”? Two types of escapism in recreational running and their relations to exercise dependence and subjective well-being, „Frontiers on Psychology” 2023, t. 13.
  2. M. Guszkowska, Uzależnienie od ćwiczeń fizycznych – objawy i mechanizmy, „Psychiatria Polska” 2012, t. XLVI, nr 5, s. 845–856.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Probiotyki i kiszonki lekiem na halitozę

    Najnowsze badania nad problemem halitozy pokazują, że stosowanie probiotyków w formie bakterii Gram-dodatnich może pomóc w walce z tą przykrą przypadłością. Czy drobnoustroje probiotyczne rozwiązują problem raz na zawsze?

  • Dziwne skupiska zapalenia płuc wśród dzieci w Chinach. Apel WHO do władz

    Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) złożyła oficjalny wniosek do chińskich władz, w którym zwróciła się z prośbą o wyjaśnienie niepokojącego wzrostu zachorowań na choroby układu oddechowego wśród dzieci. Pojawiają się głosy dotyczące epidemii, którą próbują ukryć chińskie władze.

  • GIF wycofuje z obrotu antybiotyk na zapalenie płuc

    Główny Inspektorat Farmaceutyczny wycofał z obrotu lek o nazwie Linezolid Polpharma. Jest to antybiotyk stosowany głównie w leczeniu szpitalnych i pozaszpitalnych zapaleń płuc oraz zakażeń skóry wywołanych przez wrażliwe bakterie Gram-dodatnie. Dlaczego GIF podjął taką decyzję?

  • Poufne dane medyczne tysięcy Polaków wyciekły do sieci z ALAB

    Ponad 50 tysięcy wyników badań medycznych Polaków trafiło do Internetu. Poufne informacje pochodzą z serwerów jednej z największych polskich sieci diagnostycznych – ALAB laboratoria.

  • Epidemia samotności trawi pokolenie Z – zaskakujące wyniki badań

    Blisko co trzeci przedstawiciel pokolenia Z (osoby urodzone po 1995 roku, a więc grupa wiekowa pomiędzy 13 a 28 rokiem życia) regularnie doświadcza samotności. Najczęściej uczucie samotności deklarują kobiety (34,5%; mężczyźni 24,4%) oraz – co może być dość zaskakujące – osoby mieszkające w dużych aglomeracjach miejskich (39,5%).

  • Dlaczego fentanyl uzależnia tak szybko? Po co łączy się go z lekiem dla zwierząt?

    O fentanylu nie mówi się już tylko jako o problemie, ale jak o pladze, która zbiera śmiertelne żniwo wśród ludzi, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Od pewnego czasu osoby z problemem uzależnienia od narkotyków łączą go z innymi silnymi lekami, w tym z preparatem stosowanym wśród zwierząt – ksylazyną – co tylko pogłębiło kryzys narkotyczny na ulicach wielu miast. Problem staje się coraz większy także w Europie i Ameryce Południowej. Jak i dlaczego substancja o takich wskazaniach trafiła na ulice wielkich aglomeracji? Czym jest plaga „zombie” i czy problem ten można rozwiązać?

  • Semaglutyd może pomóc zapobiegać zawałom serca i udarom mózgu

    Wyniki dużego badania klinicznego sugerują, że leki zawierające semaglutyd (stosowane w leczeniu cukrzycy typu 2 oraz otyłości bądź nadwagi z co najmniej jednym współistniejącym schorzeniem związanym z nadmierną masą ciała) mogą również obniżać ryzyko wystąpienia tzw. zdarzeń sercowo-naczyniowych.

  • Rekord zakażeń HIV w Polsce. Tak źle jeszcze nie było

    Jak pokazują statystyki, w 2022 roku oraz od stycznia do listopada 2023 roku odnotowano znaczący, dwukrotny wzrost zakażeń wirusem HIV w Polsce. Jest to niepokojące, ponieważ w ostatnich latach na świecie obserwuje się znaczny spadek liczby nowych infekcji. Czy mamy się czego obawiać? Jak się chronić przed zakażeniem HIV?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij