Zdrowa dieta roślinna obniża ryzyko zachorowania na raka jelita grubego

Rak jelita grubego (RJG) jest jednym z najczęściej występujących nowotworów wśród ludzi na świecie. Ryzyko zachorowania zwiększa nadwaga lub otyłość, palenie tytoniu oraz dieta bogata w czerwone lub przetworzone mięso. Włączenie do diety dużej ilości produktów pełnoziarnistych, świeżych owoców i warzyw może zmniejszyć to ryzyko. Przeprowadzone ostatnio badanie wykazało, że u mężczyzn dieta bogata w zdrową żywność pochodzenia roślinnego wiąże się z niższym ryzykiem zachorowania na raka jelita grubego.

Styl życia a rak jelita grubego

Istnieje wiele czynników związanych ze stylem życia, które wpływają na ryzyko zachorowania na raka jelita grubego.

Czynniki, które mogą zwiększyć ryzyko zachorowania na RJG to:

• dieta uboga w błonnik, owoce i warzywa,
• brak aktywności fizycznej,
• dieta bogata w tłuszcze i czerwone lub przetworzone mięso,
• nadwaga i otyłość,
• palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu.

W kilku badaniach naukowych poddano analizie związek między dietą a rakiem jelita grubego. Stwierdzono, że typowa tzw. zachodnia dieta – bogata w tłuszcze, czerwone mięso i przetworzone produkty mięsneo – zwiększa ryzyko zachorowania na RJG. Z kolei ograniczenie spożywania tego typu pokarmów i zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego wiąże się z jego zmniejszeniem. Żywność pochodzenia roślinnego (przede wszystkim ta nieprzetworzona) jest zwykle bogata w błonnik pokarmowy.

Jak wyglądało to badanie?

Grupa badana obejmowała 79 952 mężczyzn i 93 475 kobiet, których obserwowano przez ponad 19 lat. Wszyscy uczestnicy w momencie rejestracji byli w wieku od 45 do 75 lat. Na początku badania naukowcy ocenili zwykłą dietę uczestników za pomocą kwestionariusza. Badani musieli zgłosić, jak często i ile jedli z ponad 180 różnych produktów spożywczych, a także napojów. Wybrali spośród czterech opcji: wielkości porcji i częstotliwości ich spożywania. Skala obejmowała odpowiedzi w zakresie od „nigdy” do „czterech razy dziennie”. Na podstawie odpowiedzi naukowcy obliczyli dzienne spożycie energii i składników odżywczych, a następnie obliczyli trzy wskaźniki diety opartej na roślinach — ogólną , zdrową i niezdrową. Naukowcy zdefiniowali produkty pełnoziarniste, owoce, warzywa, oleje roślinne, orzechy, rośliny strączkowe, herbatę i kawę jako zdrową żywność pochodzenia roślinnego. Mniej zdrowa żywność pochodzenia roślinnego obejmowała rafinowane zboża, soki owocowe, ziemniaki i cukry dodane. Aby osiągnąć wysoki wynik (czyli, aby uznano, że jego dieta jest zdrowa), uczestnicy musieli wykazać wysokie spożycie zdrowej żywności pochodzenia roślinnego i niskie spożycie mniej zdrowej żywności pochodzenia roślinnego.

Ryzyko zmniejszone u niektórych mężczyzn

Ogólnie rzecz ujmując, diety roślinne, szczególnie zdrowe diety roślinne, wiązały się ze zmniejszonym ryzykiem raka jelita grubego u mężczyzn. Zależności tej nie zaobserwowano jednak u kobiet. Niezdrowe diety roślinne nie wydają się zmniejszać ryzyka. W przypadku zdrowych diet roślinnych powiązanie było silniejsze u Amerykanów pochodzenia japońskiego, rdzennych Hawajczyków i białych mężczyzn niż u mężczyzn z innych grup biorących udział w badaniu. Naukowcy sugerują, że korzyści z diet roślinnych mogą się różnić w zależności od płci, rasy i pochodzenia etnicznego oraz anatomicznej części guza jelita.

Zdrowe odżywianie to podstawa

To badanie dodaje coraz więcej dowodów na to, że dieta i styl życia odgrywają kluczową rolę w ryzyku zachorowania na raka. Spożywanie dobrze zbilansowanej diety może pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, co zmniejsza ryzyko zachorowania na raka. Rzucenie palenia, ograniczenie alkoholu i przebywanie na słońcu to inne ważne sposoby na zmniejszenie ryzyka zachorowania na raka. Jedno z badań sugeruje, że do 35% nowotworów jest związanych z dietą. A dieta może znacznie wpłynąć na ryzyko raka jelita grubego.