Wirus Epsteina-Barr (EBV) – objawy i leczenie

Wirus Epsteina-Barr został po raz pierwszy opisany w 1964 roku przez dwójkę naukowców – Michaela Epsteina i Yvonne Barr. Patogen odkryto w hodowli in vitro limfoblastów chłoniaka Burkitta. Całkowitą sekwencję DNA przedstawiono równo 20 lat później. Obecnie wirus Epsteina-Barr jest przedmiotem wielu badań naukowych. Te najnowsze wskazują na to, że patogen ten może być jedną z głównych przyczyn stwardnienia rozsianego. Jest to rewolucyjne doniesienie, ponieważ dotychczasowa teoria mówia o podłożu autoimmunologicznym schorzenia.

Co to jest za wirus EBV?

Wirusy przenoszone są głównie na drodze kropelkowej. Nie inaczej jest w przypadku wirusa Epsteina-Barr, który zaliczany jest do rodziny herpeswirusów. Po przedostaniu się do organizmu patogen atakuje limfocyty T i bytuje w nich (często w formie utajonej) nawet przez całe życie człowieka. Zakażenia pierwotne na ogół przebiegają bezobjawowo i mają miejsce w okresie wczesnego dzieciństwa.

Mimo że zakażenia wirusem EBV są bardzo częste wśród populacji, to nie powinny być ignorowane. Jak dowiedziono, patogen jest przyczyną rozwoju mononukleozy zakaźnej. W większości przypadków do pierwszego kontaktu z wirusem dochodzi wówczas w dorosłym wieku. Ponadto wirus Epsteina-Barr ma potencjał onkogenny, co oznacza, że istnieje ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, w tym chłoniaka Burkitta, a także raka jamy nosowo-gardłowej. Trwają badania nad hipotezą, jakoby EBV był przyczyną pojawienia się niektórych schorzeń o podłożu psychologicznym, w tym depresji i zespołu przewlekłego zmęczenia.

Jak już wspomniano, jedno z najnowszych naukowych doniesień na temat wirusa Epsteina-Barr sugeruje, że jest on odpowiedzialny za rozwój stwardnienia rozsianego (ang. multiple sclerosis, SM). Zgodnie z danymi opublikowanymi przez zespół naukowców z Harvard Medical School ryzyko SM rośnie po infekcji EBV aż o 32%.

Co wywołuje EBV? Jak można się zarazić EBV?

Skoro wiadomo, że wirus EBV jest jednym z najczęściej występujących w społeczeństwie, rodzą się pytania: jak można zarazić się EBV oraz co wywołuje EBV? Głównymi drogami transmisji wirusa na organizmy żywe są: ślina, płyny ustrojowe i krew.

Wirusem EBV można się zarazić poprzez:

• pocałunki,
• spożywanie posiłków i napojów z tych samych naczyń,
• wkładanie do buzi zabawek, które zostały poślinione przez dzieci,
• dzielenie przedmiotów higieny osobistej, w tym szczoteczki do zębów,
• przeszczep narządów,
• stosunki płciowe,
• transfuzję krwi.

Ostrą chorobą, za rozwój której odpowiedzialny jest wirus EBV, jest mononukleoza zakaźna. Na początkowych etapach objawia się przede wszystkim chronicznym bólem głowy, ostrym zapaleniem gardła (przypominającym anginę) i wyraźnym powiększeniem węzłów chłonnych. Charakterystyczne jest też obrzęknięcie powiek, a także obecność wybroczynowych plamek na podniebieniu. W większości przypadków choroba ustępuje po upływie od 2 do 3 miesięcy.

Jak sprawdzić, czy ma się mononukleozę zakaźną? Jednym rozwiązaniem jest wykonanie określonych badań laboratoryjnych (aktywność aminotransferaz i pobudzonych limfocytów, obecność przeciwciał), które w powiązaniu z manifestacją typowych objawów dadzą rzetelną diagnozę. Lekarz może dodatkowo stwierdzić powiększenie śledziony i wątroby.

Wirus Epsteina-Barr – objawy i diagnostyka

Jak wykryć wirusa Epsteina-Barr? W przypadku pojawienia się charakterystycznych objawów, należy niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Zleci on wykonanie szeregu dodatkowych badań, w tym przede wszystkim na obecność leukocytozy w morfologii, a także specyficznych przeciwciał.

Jak długo czeka się na wynik EBV? Czas oczekiwania jest uzależniony od laboratorium, które dokonuje pomiaru parametrów. Na ogół jest to kilka dni. O obecności wirusa będzie wskazywał dodatni wynik przeciwciał klasy IgG.

Objawy zakażenia wirusem Epsteina-Barr to m.in.:

• gorączka,
• zmęczenie,
• powiększone węzły chłonne,
• ból mięśni,
• wysypka skórna,
• utrata apetytu.

Jak pozbyć się wirusa EBV? Leczenie zakażenia wirusem Epsteina-Barr

Czy EBV jest wirusem, którego łatwo pozbyć się z organizmu? Niestety, patogen po wtargnięciu do komórek odpornościowych pozostaje w nich do końca życia człowieka zakażonego. Leczenie jest wyłącznie objawowe i polega na podawaniu leków o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym.

Częstym zaleceniem w przypadku zakażenia wirusem Epsteina-Barr jest także picie dużej ilości wody mineralnej i odpoczynek. Na ogół objawy ustępują po upływie kilku tygodni do kilku miesięcy.