Wirus Epsteina-Barr (EBV)
Paulina Kłos-Wojtczak

Wirus Epsteina-Barr (EBV) – objawy i leczenie

Jednym z członków dużej rodziny wirusów z rodzaju Herpes jest wirus Epsteina-Barr (EBV). Co ciekawe, jest jednym z tych patogenów, które u ludzi występują najczęściej i na ogół nie manifestują się pod postacią specyficznych objawów. Mimo to EBV może przyczynić się do rozwoju poważnej choroby, jaką jest mononukleoza zakaźna.

Wirus Epsteina-Barr został po raz pierwszy opisany w 1964 roku przez dwójkę naukowców – Michaela Epsteina i Yvonne Barr. Patogen odkryto w hodowli in vitro limfoblastów chłoniaka Burkitta. Całkowitą sekwencję DNA przedstawiono równo 20 lat później. Obecnie wirus Epsteina-Barr jest przedmiotem wielu badań naukowych. Te najnowsze wskazują na to, że patogen ten może być jedną z głównych przyczyn stwardnienia rozsianego. Jest to rewolucyjne doniesienie, ponieważ dotychczasowa teoria mówia o podłożu autoimmunologicznym schorzenia.

Co to jest za wirus EBV?

Wirusy przenoszone są głównie na drodze kropelkowej. Nie inaczej jest w przypadku wirusa Epsteina-Barr, który zaliczany jest do rodziny herpeswirusów. Po przedostaniu się do organizmu patogen atakuje limfocyty T i bytuje w nich (często w formie utajonej) nawet przez całe życie człowieka. Zakażenia pierwotne na ogół przebiegają bezobjawowo i mają miejsce w okresie wczesnego dzieciństwa.

Mimo że zakażenia wirusem EBV są bardzo częste wśród populacji, to nie powinny być ignorowane. Jak dowiedziono, patogen jest przyczyną rozwoju mononukleozy zakaźnej. W większości przypadków do pierwszego kontaktu z wirusem dochodzi wówczas w dorosłym wieku. Ponadto wirus Epsteina-Barr ma potencjał onkogenny, co oznacza, że istnieje ryzyko rozwoju choroby nowotworowej, w tym chłoniaka Burkitta, a także raka jamy nosowo-gardłowej. Trwają badania nad hipotezą, jakoby EBV był przyczyną pojawienia się niektórych schorzeń o podłożu psychologicznym, w tym depresji i zespołu przewlekłego zmęczenia.

Dowiedz się na DOZ.pl, czym jest mononukleoza zakaźna i na czym polega.

Jak już wspomniano, jedno z najnowszych naukowych doniesień na temat wirusa Epsteina-Barr sugeruje, że jest on odpowiedzialny za rozwój stwardnienia rozsianego (ang. multiple sclerosis, SM). Zgodnie z danymi opublikowanymi przez zespół naukowców z Harvard Medical School ryzyko SM rośnie po infekcji EBV aż o 32%.

Co wywołuje EBV? Jak można się zarazić EBV?

Skoro wiadomo, że wirus EBV jest jednym z najczęściej występujących w społeczeństwie, rodzą się pytania: jak można zarazić się EBV oraz co wywołuje EBV? Głównymi drogami transmisji wirusa na organizmy żywe są: ślina, płyny ustrojowe i krew.

Wirusem EBV można się zarazić poprzez:

  • pocałunki,
  • spożywanie posiłków i napojów z tych samych naczyń,
  • wkładanie do buzi zabawek, które zostały poślinione przez dzieci,
  • dzielenie przedmiotów higieny osobistej, w tym szczoteczki do zębów,
  • przeszczep narządów,
  • stosunki płciowe,
  • transfuzję krwi.
Wirus EBV może bytować w organizmie w formie utajonej przez wiele lat. Reaktywacja patogenu na ogół ma miejsce w momencie znacznego osłabienia układu odpornościowego.

Ostrą chorobą, za rozwój której odpowiedzialny jest wirus EBV, jest mononukleoza zakaźna. Na początkowych etapach objawia się przede wszystkim chronicznym bólem głowy, ostrym zapaleniem gardła (przypominającym anginę) i wyraźnym powiększeniem węzłów chłonnych. Charakterystyczne jest też obrzęknięcie powiek, a także obecność wybroczynowych plamek na podniebieniu. W większości przypadków choroba ustępuje po upływie od 2 do 3 miesięcy.

Jak sprawdzić, czy ma się mononukleozę zakaźną? Jednym rozwiązaniem jest wykonanie określonych badań laboratoryjnych (aktywność aminotransferaz i pobudzonych limfocytów, obecność przeciwciał), które w powiązaniu z manifestacją typowych objawów dadzą rzetelną diagnozę. Lekarz może dodatkowo stwierdzić powiększenie śledziony i wątroby.

Powiązane produkty

Wirus Epsteina-Barr – objawy i diagnostyka

Jak wykryć wirusa Epsteina-Barr? W przypadku pojawienia się charakterystycznych objawów, należy niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu. Zleci on wykonanie szeregu dodatkowych badań, w tym przede wszystkim na obecność leukocytozy w morfologii, a także specyficznych przeciwciał.

Jak długo czeka się na wynik EBV? Czas oczekiwania jest uzależniony od laboratorium, które dokonuje pomiaru parametrów. Na ogół jest to kilka dni. O obecności wirusa będzie wskazywał dodatni wynik przeciwciał klasy IgG.

Objawy zakażenia wirusem Epsteina-Barr to m.in.:

  • gorączka,
  • zmęczenie,
  • powiększone węzły chłonne,
  • ból mięśni,
  • wysypka skórna,
  • utrata apetytu.

Jak pozbyć się wirusa EBV? Leczenie zakażenia wirusem Epsteina-Barr

Czy EBV jest wirusem, którego łatwo pozbyć się z organizmu? Niestety, patogen po wtargnięciu do komórek odpornościowych pozostaje w nich do końca życia człowieka zakażonego. Leczenie jest wyłącznie objawowe i polega na podawaniu leków o działaniu przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym.

Częstym zaleceniem w przypadku zakażenia wirusem Epsteina-Barr jest także picie dużej ilości wody mineralnej i odpoczynek. Na ogół objawy ustępują po upływie kilku tygodni do kilku miesięcy.

  1. L. Frappier, Epstein-Barr virus: Current questions and challenges, „Tumour Virus Research”, nr 12 2021.
  2. A. Fugl i C.L. Andersen, Epstein-Barr virus and its association with disease – a review of relevance to general practice, „BMC Family Practice”, nr 20(1) 2019.
  3. E. Ołdak, Mononukleoza zakaźna, „Pediatria po Dyplomie”, nr 06, 2012.
  4. J. Styczyński i wsp., Zasady postępowania w zakażeniach wirusem Epsteina-Barr w hematologii, onkologii i transplantologii. Zalecenia grupy roboczej Polskiej Federacji Ośrodków Transplantacji Szpiku, „Acta Haematologica Polonica” nr 43 (1) 2011.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Krztusiec – przyczyny, objawy, leczenie kokluszu

    Krztusiec (koklusz) jest ostrą chorobą zakaźną dróg oddechowych wywołaną przez pałeczki krztuśca. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową. Na ciężki przebieg krztuśca narażone są zwłaszcza niemowlęta poniżej 6. miesiąca życia. Jak przebiega krztusiec i jak go rozpoznać? Jak wygląda leczenie kokluszu? W jaki sposób można się przed nim uchronić?

  • Pneumocystoza – objawy, rozpoznanie i leczenie

    Pneumocystoza to zapalenie płuc spowodowane zakażeniem Pneumocystis jirovecii. Choroba występuje u osób z obniżoną odpornością m.in. z powodu AIDS lub przyjmowania leków immunosupresyjnych, dlatego zalicza się ją do zakażeń oportunistycznych. Pneumocystoza to poważna choroba objawiająca się dusznością i suchym kaszlem, która może prowadzić nawet do śmierci.

  • Przeziębienie, grypa, alergia czy COVID-19? Jak je od siebie odróżnić?

    Masz katar, kaszel i gorączkę? Czy to zwykłe przeziębienie, grypa czy może COVID-19? Objawy tych chorób mogą być bardzo podobne, co utrudnia samodzielne postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są kluczowe różnice między tymi schorzeniami i kiedy warto skonsultować się z lekarzem.

  • Reumatoidalne zapalenie stawów – przyczyny, objawy i leczenie RZS

    Reumatoidalne zapalenie stawów (inaczej RZS lub gościec stawowy) to przewlekła choroba reumatyczna o podłożu autoimmunologicznym. Powszechnie określa się ją także jako reumatyzm. Początkowo atakuje najczęściej symetrycznie małe i średnie stawy rąk i nóg, ale w konsekwencji prowadzi do wielu zmian ogólnoustrojowych – jej najbardziej charakterystycznym objawem jest ból stawów, ich zaczerwienienie i obrzęk. Jak leczy się reumatoidalne zapalenie stawów? Czy istnieją domowe sposoby na RZS?

  • Monakolina K – co to jest? Właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

    Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią główną przyczynę zachorowalności i śmiertelności nie tylko w Polsce, lecz również na całym świecie. U podłoża większości z nich leży miażdżyca naczyń krwionośnych, która jest bezpośrednio związana z zaburzeniami lipidowymi. Jednym z proponowanych sposobów radzenia sobie z tym problemem jest stosowanie suplementacji w oparciu o monakolinę K.

  • Co zrobić, kiedy dziecko kaszle, a osłuchowo jest czyste?

    Kaszel dziecka bez innych objawów może być związany z przebytym niedawno zakażeniem układu oddechowego albo sygnalizować rozwijającą się w organizmie infekcję dróg oddechowych. Istnieją jednak inne przyczyny kaszlu u dzieci, które wymagają bardziej zaawansowanych badań. Jakie to przyczyny i jak je zdiagnozować?

  • Grypa i RSV – szczepionka, podobieństwa i różnice

    Grypa i RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to dwie powszechne choroby wirusowe, które mają znaczący wpływ na zdrowie publiczne, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Obie mogą prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u osób starszych, niemowląt oraz osób z osłabionym układem odpornościowym. W tym artykule przyjrzymy się bliżej podobieństwom i różnicom między grypą a RSV, ze szczególnym uwzględnieniem dostępnych szczepień.

  • Dieta w zaburzeniach lękowych. Co jeść, a czego unikać przy stanach lękowych?

    Zaburzenia lękowe dotykają znaczny odsetek dorosłych i dzieci. Osoby z zaburzeniami zmagają się z przewlekłym lękiem i stresem, który często powoduje cierpienie psychiczne i znaczne upośledzenie funkcjonowania pacjentów w wielu sferach ich życia. Tymczasem odpowiednia dieta w zaburzeniach lękowych może korzystnie wpływać na zdrowie układu nerwowego i pomagać w łagodzeniu objawów zaburzeń lękowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.