maliny w koszyku
Joanna Orzeł

Kwas elagowy – właściwości, występowanie, zastosowanie

W naturze można odnaleźć niezliczoną ilość substancji aktywnych, które wykazują działanie ochronne i/lub lecznicze. Jedną z nich jest kwas elagowy, nad którym trwają intensywne badania. Dlaczego świat nauki tak ochoczo eksploruje jego właściwości? Sprawdziliśmy!

Fitoskładniki, antyoksydanty czy polifenole to często wymieniane słowa-hasła mające przyciągnąć naszą uwagę podczas codziennych wyborów konsumenckich. Producenci odwołują się do chęci powrotu do natury i korzystania z jej dobrodziejstwa, by poprawić dobrostan organizmu. Należy jednak pamiętać, że nie każda substancja pochodzenia naturalnego jest dla nas dobra. Nie każdy składnik aktywny pomoże na konkretne przypadłości. Codzienne wybory warto podejmować w oparciu o doniesienia ze świata nauki po to, aby zastosować właściwe rozwiązania. Co zatem warto wiedzieć o kwasie elagowym?

Kwas elagowy – czym jest?

Kwas elagowy jest organicznym związkiem chemicznym pochodzenia naturalnego. Jako substancja czysta jest ciałem stałym o umiarkowanej rozpuszczalności w wodzie i innych polarnych rozpuszczalnikach (metanol, etanol) oraz dobrej rozpuszczalności w rozpuszczalnikach niepolarnych jak np. węglowodory alifatyczne.Po raz pierwszy został wykryty w pierwszej połowie XIX wieku, przez francuskiego naukowca – Henriego Braconnota. 

Z chemicznego punktu widzenia jest zaliczany do polifenoli. Kwas elagowy to dimer kwasu galusowego – wzorca uznawanego za standardowy antyoksydant, w przeliczeniu na który nierzadko podaje się całkowitą zawartość polifenoli np. w ekstraktach roślinnych.

Kwas elagowy wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości jak: właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne czy homeostatyczne.

Kwas elagowy – jakie ma właściwości? Jak działa?

W bazach naukowych można odnaleźć ponad 11 000 publikacji skupiających się na analizie właściwości kwasu elagowego, z czego największa liczba doniesień nie jest starsza niż dziesięć lat. Oznacza to, że jego właściwości są intensywnie eksplorowane przez wiele zespołów badawczych. 

Z dostępnych wyników wiadomo, że kwas elagowy wykazuje silne działanie antyoksydacyjne – niweluje nadmierną ilość wolnych rodników przyczyniających się do szeregu problemów zdrowotnych, a będących nieodzowną częścią stresu oksydacyjnego wywoływanego przez zanieczyszczenie środowiska, życie w biegu czy stres. 

Niwelacja nadmiernej ilości wolnych rodników w naszym organizmie jest niezwykle ważna. Zaburzenie ich stężenia może prowadzić do wielu poważnych chorób (np. cukrzyca, miażdżyca) czy też przyspieszać proces starzenia np. skóry. 

Kwas elagowy jest czynnikiem przeciwzapalnym. Moduluje działanie naszego systemu immunologicznego, obniżając stężenie markerów stanu zapalnego z grupy prostaglandyn czy interleukin. Istnieją również doniesienia naukowe sugerujące, że ten antyoksydant ma właściwości przeciwmiażdżycowe oraz przeciwmalaryczne.

Kwas elagowy a nowotwór

Inna ważna i niezwykle intensywnie badana właściwość kwasu elagowego to działanie przeciwnowotworowe.

Z opublikowanych dotychczas wyników można wnioskować, że kwas elagowy wykazuje działanie przeciwnowotworowe między innymi w stosunku do linii komórkowych raka wątroby, prostaty, okrężnicy, trzustki czy przełyku. Znane są już mechanizmy, dzięki którym składnik ten przeciwdziała powstawaniu lub prowadzi do śmierci komórek nowotworowych. Są to między innymi: zdolność do obniżenia częstości występowania mutacji (działanie antymutagenne), działanie ochronne w stosunku do DNA oraz procesu ekspresji genów, blokada działania enzymów prokancerogennych oraz redukcja peroksydacji lipidów. 

Należy jednak zaznaczyć, że wymienione wyżej wyniki uzyskano w badaniach in vitro. Są one początkiem wielu analiz, których celem jest potwierdzenie działania tego antyoksydantu w stosunku do żywych organizmów (czyli in vivo). Intensywne badania właściwości przeciwnowotworowych kwasu elagowego nadal są w toku.   

Kwas elagowy ma stosunkowo niską przyswajalność w naszym organizmie. Nawet spożycie dużej ilości pożywienia bogatego w ten składnik skutkuje jego niskim stężeniem w surowicy krwi. Niemniej jednak wprowadzenie do diety owoców czy orzechów zawierających ten silny antyoksydant, z pewnością przyczyni się do polepszenia stanu naszego organizmu. 

Alternatywnie można stosować suplementy diety bogate w kwas elagowy. Niestety, ze względu na nadal trwający proces badawczy nie ustalono dziennej dawki antyoksydantu zalecanej do spożycia. W dostępnych źródłach można znaleźć dość rozbieżne informacje w tej kwestii (dawkowanie od kilkudziesięciu do niemalże tysiąca mg dziennie). 

Powiązane produkty

Kwas elagowy – gdzie występuje?

Kwas elagowy występuje w roślinach. Jego wysokie stężenia raportowane są przez badaczy z całego świata w takich owocach jak truskawki, maliny, jeżyny, żurawina, granaty czy winogrona. Co ciekawe, wyższą zawartość antyoksydantu wykazują produkty z winogron jasnych niż ciemnych. 

Kwas elagowy w owocach kumuluje się w obszarze skórki oraz w pestkach. Bardziej dojrzałe owoce charakteryzują się niższym stężeniem antyoksydantu w porównaniu z owocami niedojrzałymi. Inne spożywcze źródła kwasu to orzechy np. włoskie lub pecan. Wykryto go również w ekstraktach z wybranych gatunków dębu oraz grzybów leczniczych – Phellinus linteus.

Zastosowanie kwasu elagowego

Ze względu na nadal trwające badania nad właściwościami kwasu elagowego jego zastosowanie jako składnika aktywnego o działaniu prozdrowotnym jest niewielkie. Znajdziemy go w składach suplementów diety bogatych w antyoksydanty. 

W przemyśle kosmetycznym często stosuje się ekstrakt z owoców granatu, bogaty w kwas elagowy. Wówczas ten silny antyoksydant jest wymieniany jako składnik aktywny preparatu zapobiegający np. fotostarzeniu naszej skóry.

  1. E. Kwiatkowska, Kwas elagowy – zawartość w żywności i rola prozdrowotna, „Postępy Fitoterapii”, nr 4 2010.
  2. E. Komańska, E. Żesławska, Wpływ kwasu ealgowego na organizmy żywe,  [w:]  Wpływ wybranych związków chemicznych na organizmy, https://uatacz.up.krakow.pl/~wwwchemia/pliki/ISBN_978_83_7271_796_2_Wplyw_wybranych_zwiazkow_chemicznych_na_organizmy_zywe_1.pdf#page=32.
  3. E. Klimczak, B. Krol, Oznaczanie zawartości różnych form kwasu elagowego w ubocznych produktach przerobu truskawek, „Żywność Nauka Technologia Jakość”, nr 17 (4) 2010.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Filtry w okularach przeciwsłonecznych. Jak działają i dlaczego powinny być dobrej jakości?

    Są nieodłącznym atrybutem każdego słonecznego dnia. Najczęściej sięgamy po nie latem, jednak w ciągu całego roku powinniśmy mieć je przy sobie, aby chronić nasze oczy przed działaniem promieni słonecznych. Mowa oczywiście o okularach przeciwsłonecznych, które – oprócz pełnienia funkcji dodatku do stylizacji – stanowią barierę chroniącą jeden z naszych zmysłów: wzrok. Podobnie jak przy zakupie ubrań, butów, żywności czy kosmetyków zwracamy uwagę na ich jakość, tak i w przypadku wyboru okularów słonecznych powinniśmy dobrać takie, które będą odpowiednie do naszych potrzeb nie tylko pod względem wizualnym, ale przede wszystkim jakościowym.

  • Kwas hialuronowy – charakterystyka, właściwości i zastosowanie

    Kwas hialuronowy to jedna z najbardziej znanych makrocząsteczek na świecie. Występuje nie tylko w ustroju człowieka, ale również w innych organizmach zwierzęcych, a takie rozpowszechnienie przekłada się na jego szerokie zastosowanie w medycynie i farmacji. Z czego wynika ta popularność? Jakie właściwości ma hialuronian? Oto garść informacji na jego temat.

  • Kolagen – właściwości i zastosowanie. Jaki ma wpływ na zdrowie?

    Kolagen to główne białko budulcowe każdego organizmu zwierzęcego – w tym również ludzkiego. Pełni funkcje strukturalne praktycznie we wszystkich tkankach, stanowiąc tym samym około 1/3 ogółu białek organizmu. Przyjrzyjmy się bliżej jego budowie, funkcjom i zastosowaniu.

  • Kreatyna – właściwości, działanie, efekty. Jak ją dawkować?

    Kreatyna – jakie pełni funkcje? Czy ma potencjał, aby stać się suplementem kojarzonym nie tylko z odżywkami dla sportowców? Czym różnią się jej formy? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziecie w poniższym artykule.

  • Niacynamid i jego właściwości – czym jest i na co pomoże?

    Niacynamid, znany również jako nikotynamid, to substancja będąca składową witaminy B3 (niacyny). Charakteryzuje się niezwykle szerokim spektrum działania. Czym dokładnie jest, jakie ma działanie i jak wykorzystać jego właściwości dla swoich korzyści zdrowotnych? O tym piszemy poniżej.

  • Kolagen na stawy dla sportowców – jak wybrać najlepszy?

    Kolagen to białko budulcowe organizmu. Odgrywa ważną rolę w kontekście zdrowia naszych stawów. Sportowcy odbywający regularne i nierzadko niezwykle intensywne treningi powinni dbać o odpowiednią suplementację wspierającą regenerację organizmu. Kolagen jest jednym ze składników, które warto włączyć do regularnego spożycia. Jak działa kolagen na stawy? Ile kolagenu przyjmować, by wzmocnić stawy? Po jakim czasie suplementacji sportowcy zauważają wymierne efekty? Odpowiadamy!

  • Peptydy – czym są i jak działają na skórę? Właściwości kosmetyków z peptydami

    Peptydy to związki organiczne często wykorzystywane w kosmetykach. Dzięki swoim właściwościom opóźniają proces starzenia się skóry, nawilżają ją i ujędrniają. Jakie są rodzaje peptydów i czym różnią się od siebie? Jakie efekty dają peptydy stosowane na twarz?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.