Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?
Julia Lisowska

Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?

Stłuszczenie trzustki jest zdecydowanie rzadszym zjawiskiem niż stłuszczenie wątroby czy serca. W ostatnim czasie rośnie liczba przypadków i jest silnie związana z wysokim wskaźnikiem masy ciała BMI (w tym stwierdzona nadwaga i otyłość), które na ten moment stwierdzane są u 20–30 proc. społeczeństwa. Problem należy identyfikować w jak najkrótszym czasie, gdyż nieleczona otłuszczona trzustka może mieć poważne konsekwencje metaboliczne oraz kliniczne.

Czym jest stłuszczenie trzustki?

Otłuszczenie trzustki (z ang. pancreatic steatosis) polega na odkładaniu się komórek tłuszczu w jej miąższu, któremu bardzo często towarzyszy wzrost stężenie trójglicerydów (TG) we krwi. Cząsteczki te negatywnie oddziałują na narząd poprzez tak zwaną lipotoksyczność, co skutkuje upośledzeniem funkcji zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej trzustki. Etiologia tego schorzenia jest wieloczynnikowa i niejednoznaczna. W ostatnim czasie utworzono na wzór niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby (NAFLD) termin niealkoholowej choroby otłuszczeniowej trzustki (nonalcoholic fatty pancreas disease, NAFPD), co sugeruje, że główną przyczyną odkładania się komórek tłuszczowych w miąższu trzustki może być otyłość wraz z innymi składowymi zespołu metabolicznego  cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, duża ilość TG lub niski poziom HDL.

Lipomatoza trzustki

Występowanie tłuszczu w organach wewnętrznych w niewielkich ilościach jest zjawiskiem fizjologicznym występującym u zdrowych osób. Jednakże niektóre czynniki predysponują do wystąpienia patologicznego zjawiska zwanego lipomatozą trzustki i należy do nich starszy wiek, otyłość, zespół metaboliczny, zaburzenia hormonalne, AIDS, niektóre leki i choroby genetyczne jak np. mukowiscydoza czy zespół Shwachmana i Diamonda.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że z racji wspólnej patofizjologii, często mamy do czynienia z współwystępowaniem stłuszczenia trzustki i wątroby, a czasem nawet innych organów.

Powiązane produkty

Stłuszczona trzustka – jakie daje objawy?

Trzustka stłuszczona nie daje żadnych charakterystycznych symptomów, pacjenci nie zgłaszają dokuczliwych objawów, w tym typowych bólów trzustkowych (okolica nadbrzusza nie boli), a o chorobie dowiadują się przypadkowo przy rutynowych badaniach wykonywanych z innych przyczyn.

Mimo tego, że stan ten nie jest bezpośrednim zagrożeniem życia, należy pamiętać, że proces lipomatozy postępuje i z czasem pacjent może zacząć odczuwać dolegliwości. Duża ilość odłożonego tłuszczu w narządzie może spowodować dekompensację fizjologicznych procesów regulowanych przez trzustkę m.in problemy z trawieniem objawiające się tłuszczową biegunką lub hiperglikemia spowodowana rozwijająca się cukrzycą typu II.

Stłuszczenie trzustki – jakie badania wykonać?

Powszechnie dostępne badania takie jak tomografia komputerowa (TK) czy ultrasonografia jamy brzusznej (USG) zwykle umożliwiają ocenę stanu morfologicznego miąższu trzustki i stopnia stłuszczenia organu. W badaniu USG można dostrzec obszar hiperechogeniczny (jaśniejszy niż pozostała część zdrowego narządu), który jest zbliżony do echogeniczności tłuszczu trzewnego.

W bardziej specjalistycznych ośrodkach często wykonuje się także badanie ultrasonografii endoskopowej (EUS), które jest dokładniejsze niż standardowe USG, pozwala lepiej uwidocznić trzustkę i dokładniej ocenić zmiany narządowe.

Dowiedz się jak różnicować zapalanie trzustki od stłuszczenia tego narządu.

Kolejny badaniem wykorzystywanym w diagnostyce jest tomografia komputerowa, która daje możliwość zobrazowania zmian stłuszczeniowych nie tylko w trzustce, ale także w sąsiednich strukturach. W przeciwieństwie do ultrasonografii, gdzie występuje trzustka hyperechogenna, w tomografii komputerowej te same zmiany prezentują się w postaci obszarów hipodensyjnych (ciemniejszych niż otoczenie).

Zastosowanie mają również inne badania takie jak rezonans magnetyczny (MRI) czy badanie histologiczne, natomiast z racji wysokich kosztów i mniejszej dostępności są wykonywane znacznie rzadziej lub w niepewnych przypadkach.

Dodatkowych informacji mogą dostarczyć także badania laboratoryjne. Lekarz z reguły zleca panel podstawowych testów diagnostycznych takich jak morfologia, glikemia, cholesterol całkowity, parametry nerkowe oraz bardziej szczegółowe badania oceniające pracę trzustki, czyli pomiar stężenia enzymów trzustkowych – lipazy i amylazy. Czasami konieczne bywa wykonanie badań genetycznych w kierunku chorób dziedzicznych oraz markerów nowotworowych.

Jak leczyć stłuszczoną trzustkę, jakie leki się stosuje?

Większość przypadków stłuszczonej trzustki nie jest groźnych, zmiany są odwracalne i nie pozostawiają trwałych następstw jeśli odpowiednio wcześnie wdroży się interwencję leczniczą. Należy zacząć przede wszystkim od zmniejszenia masy ciała i utrzymywania jej w granicy normy (BMI <25kg/m2) oraz stosowania się do zasad zdrowego stylu życia. Pomoże to nie tylko w redukcji nadmiernej tkanki tłuszczowej, ale posłuży także w profilaktyce chorób krążenia, nowotworów i wielu innych. Wspomagająco pod nadzorem lekarza można rozważyć przyjmowanie leków zawierających pankreatynę, czyli wyciąg z trzustek wieprzowych zawierający enzymy trawienne – lipazę, amylazę i proteazy.

Dieta na stłuszczenie trzustki – co jeść?

Oznacza dietę lekkostrawną i jest podstawową metodą leczenia chorej trzustki. Charakteryzuje się niską zawartością węglowodanów prostych (słodyczy, jedzenia przetworzonego, napojów gazowanych). Należy spożywać pieczywo pszenne, kefiry, jogurty, cielęcinę, indyka oraz stosować oleje roślinne. Ponadto należy unikać alkoholu i palenia papierosów.

W przypadku gdy dojdzie do zaawansowanych powikłań funkcji narządu konieczne jest wdrożenie terapii substytucyjnej enzymami trzustkowymi w postaci kapsułek oraz insulinoterapii w momencie rozwijającej cukrzycy.

Czy wiesz jak prawidłowo się odżywiać w chorobach trzustki? sprawdź zalecenia diety trzustkowej.

Stłuszczenie trzustki – powikłania, skutki

Warto wspomnieć, że pomimo tego, że nie jest to groźna choroba, w niektórych przypadkach mogą rozwinąć się poważne powikłania. Otłuszczenia trzustki nie należy bagatelizować, ponieważ (oprócz wyżej wspomnianych problemów trawiennych i hiperglikemii) może rozwinąć się ostre zapalenie narządu, a nawet rak gruczołowy trzustki.

1.    Stasiak M. Stłuszczenie trzustki – etiologia, diagnostyka oraz rola w patogenezie zapaleń i raka trzustki, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 8B, 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Objawy, leczenie, suplementacja

    W praktyce medycznej niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto są ze sobą ściśle powiązane, dlatego ich wzajemne zrozumienie jest kluczowe dla właściwego leczenia oraz skutecznej terapii. Niedoczynność tarczycy, niezależnie od przyczyny, prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, ponieważ wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choroba Hashimoto jest natomiast jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy.

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

  • Pluskwa domowa – jak wyleczyć jej ugryzienie? Jak zwalczać?

    Pluskwa domowa to niewielki owad pasożytniczy, który żywi się krwią ssaków, w tym przede wszystkim ludzi. Ze względu na swój tryb życia i sposób odżywiania, owady te zyskały miano jednych z najbardziej uciążliwych pasożytów w środowisku domowym. Pozbycie się pluskiew jest niezwykle trudne, ponieważ owady te potrafią przetrwać w trudnych warunkach i mają zdolność do ukrywania się w najmniejszych szczelinach. Często problem pluskiew zostaje wykryty dopiero po pojawieniu się ugryzień, które mogą być źródłem silnego świądu oraz innych reakcji skórnych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.