Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?
Julia Lisowska

Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?

Stłuszczenie trzustki jest zdecydowanie rzadszym zjawiskiem niż stłuszczenie wątroby czy serca. W ostatnim czasie rośnie liczba przypadków i jest silnie związana z wysokim wskaźnikiem masy ciała BMI (w tym stwierdzona nadwaga i otyłość), które na ten moment stwierdzane są u 20–30 proc. społeczeństwa. Problem należy identyfikować w jak najkrótszym czasie, gdyż nieleczona otłuszczona trzustka może mieć poważne konsekwencje metaboliczne oraz kliniczne.

Czym jest stłuszczenie trzustki?

Otłuszczenie trzustki (z ang. pancreatic steatosis) polega na odkładaniu się komórek tłuszczu w jej miąższu, któremu bardzo często towarzyszy wzrost stężenie trójglicerydów (TG) we krwi. Cząsteczki te negatywnie oddziałują na narząd poprzez tak zwaną lipotoksyczność, co skutkuje upośledzeniem funkcji zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej trzustki. Etiologia tego schorzenia jest wieloczynnikowa i niejednoznaczna. W ostatnim czasie utworzono na wzór niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby (NAFLD) termin niealkoholowej choroby otłuszczeniowej trzustki (nonalcoholic fatty pancreas disease, NAFPD), co sugeruje, że główną przyczyną odkładania się komórek tłuszczowych w miąższu trzustki może być otyłość wraz z innymi składowymi zespołu metabolicznego  cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, duża ilość TG lub niski poziom HDL.

Lipomatoza trzustki

Występowanie tłuszczu w organach wewnętrznych w niewielkich ilościach jest zjawiskiem fizjologicznym występującym u zdrowych osób. Jednakże niektóre czynniki predysponują do wystąpienia patologicznego zjawiska zwanego lipomatozą trzustki i należy do nich starszy wiek, otyłość, zespół metaboliczny, zaburzenia hormonalne, AIDS, niektóre leki i choroby genetyczne jak np. mukowiscydoza czy zespół Shwachmana i Diamonda.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że z racji wspólnej patofizjologii, często mamy do czynienia z współwystępowaniem stłuszczenia trzustki i wątroby, a czasem nawet innych organów.

Powiązane produkty

Stłuszczona trzustka – jakie daje objawy?

Trzustka stłuszczona nie daje żadnych charakterystycznych symptomów, pacjenci nie zgłaszają dokuczliwych objawów, w tym typowych bólów trzustkowych (okolica nadbrzusza nie boli), a o chorobie dowiadują się przypadkowo przy rutynowych badaniach wykonywanych z innych przyczyn.

Mimo tego, że stan ten nie jest bezpośrednim zagrożeniem życia, należy pamiętać, że proces lipomatozy postępuje i z czasem pacjent może zacząć odczuwać dolegliwości. Duża ilość odłożonego tłuszczu w narządzie może spowodować dekompensację fizjologicznych procesów regulowanych przez trzustkę m.in problemy z trawieniem objawiające się tłuszczową biegunką lub hiperglikemia spowodowana rozwijająca się cukrzycą typu II.

Stłuszczenie trzustki – jakie badania wykonać?

Powszechnie dostępne badania takie jak tomografia komputerowa (TK) czy ultrasonografia jamy brzusznej (USG) zwykle umożliwiają ocenę stanu morfologicznego miąższu trzustki i stopnia stłuszczenia organu. W badaniu USG można dostrzec obszar hiperechogeniczny (jaśniejszy niż pozostała część zdrowego narządu), który jest zbliżony do echogeniczności tłuszczu trzewnego.

W bardziej specjalistycznych ośrodkach często wykonuje się także badanie ultrasonografii endoskopowej (EUS), które jest dokładniejsze niż standardowe USG, pozwala lepiej uwidocznić trzustkę i dokładniej ocenić zmiany narządowe.

Dowiedz się jak różnicować zapalanie trzustki od stłuszczenia tego narządu.

Kolejny badaniem wykorzystywanym w diagnostyce jest tomografia komputerowa, która daje możliwość zobrazowania zmian stłuszczeniowych nie tylko w trzustce, ale także w sąsiednich strukturach. W przeciwieństwie do ultrasonografii, gdzie występuje trzustka hyperechogenna, w tomografii komputerowej te same zmiany prezentują się w postaci obszarów hipodensyjnych (ciemniejszych niż otoczenie).

Zastosowanie mają również inne badania takie jak rezonans magnetyczny (MRI) czy badanie histologiczne, natomiast z racji wysokich kosztów i mniejszej dostępności są wykonywane znacznie rzadziej lub w niepewnych przypadkach.

Dodatkowych informacji mogą dostarczyć także badania laboratoryjne. Lekarz z reguły zleca panel podstawowych testów diagnostycznych takich jak morfologia, glikemia, cholesterol całkowity, parametry nerkowe oraz bardziej szczegółowe badania oceniające pracę trzustki, czyli pomiar stężenia enzymów trzustkowych – lipazy i amylazy. Czasami konieczne bywa wykonanie badań genetycznych w kierunku chorób dziedzicznych oraz markerów nowotworowych.

Jak leczyć stłuszczoną trzustkę, jakie leki się stosuje?

Większość przypadków stłuszczonej trzustki nie jest groźnych, zmiany są odwracalne i nie pozostawiają trwałych następstw jeśli odpowiednio wcześnie wdroży się interwencję leczniczą. Należy zacząć przede wszystkim od zmniejszenia masy ciała i utrzymywania jej w granicy normy (BMI <25kg/m2) oraz stosowania się do zasad zdrowego stylu życia. Pomoże to nie tylko w redukcji nadmiernej tkanki tłuszczowej, ale posłuży także w profilaktyce chorób krążenia, nowotworów i wielu innych. Wspomagająco pod nadzorem lekarza można rozważyć przyjmowanie leków zawierających pankreatynę, czyli wyciąg z trzustek wieprzowych zawierający enzymy trawienne – lipazę, amylazę i proteazy.

Dieta na stłuszczenie trzustki – co jeść?

Oznacza dietę lekkostrawną i jest podstawową metodą leczenia chorej trzustki. Charakteryzuje się niską zawartością węglowodanów prostych (słodyczy, jedzenia przetworzonego, napojów gazowanych). Należy spożywać pieczywo pszenne, kefiry, jogurty, cielęcinę, indyka oraz stosować oleje roślinne. Ponadto należy unikać alkoholu i palenia papierosów.

W przypadku gdy dojdzie do zaawansowanych powikłań funkcji narządu konieczne jest wdrożenie terapii substytucyjnej enzymami trzustkowymi w postaci kapsułek oraz insulinoterapii w momencie rozwijającej cukrzycy.

Czy wiesz jak prawidłowo się odżywiać w chorobach trzustki? sprawdź zalecenia diety trzustkowej.

Stłuszczenie trzustki – powikłania, skutki

Warto wspomnieć, że pomimo tego, że nie jest to groźna choroba, w niektórych przypadkach mogą rozwinąć się poważne powikłania. Otłuszczenia trzustki nie należy bagatelizować, ponieważ (oprócz wyżej wspomnianych problemów trawiennych i hiperglikemii) może rozwinąć się ostre zapalenie narządu, a nawet rak gruczołowy trzustki.

1.    Stasiak M. Stłuszczenie trzustki – etiologia, diagnostyka oraz rola w patogenezie zapaleń i raka trzustki, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 8B, 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zespół odstawienny (abstynencyjny) – objawy, czas trwania, leczenie

    Zespół odstawienny to reakcja organizmu na odstawienie substancji psychoaktywnych, takich jak alkohol, narkotyki oraz leki. Objawia się różnorodnymi dolegliwościami fizycznymi i psychicznymi, które mogą być intensywne i trudne do zniesienia. Jakie są najczęstsze symptomy? Jak długo trwa ten stan? Jakie metody leczenia pomagają złagodzić jego przebieg?

  • Komar tygrysi – czy jest groźny? Jak rozpoznać komara tygrysiego i jego ugryzienie?

    Komar tygrysi to jeden z najbardziej inwazyjnych gatunków komarów na świecie, którego obecność stwierdzono już na niemal wszystkich kontynentach – także w Europie. Jego ukłucia nie tylko wywołują silne reakcje skórne, ale mogą również prowadzić do przeniesienia niebezpiecznych wirusów tropikalnych. Wraz z postępującym ociepleniem klimatu oraz rozwojem globalizacji rośnie ryzyko, że komar tygrysi zadomowi się również w Polsce.

  • Neuropatia cukrzycowa – jedno z najczęstszych powikłań cukrzycy

    Neuropatia cukrzycowa jest najczęstszym powikłaniem diabetologicznym, z którym zmaga się znaczny odsetek osób chorych na cukrzycę. Patologia ta charakteryzuje się postępującym uszkodzeniem nerwów obwodowych, wywołanym długotrwale utrzymującym się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi. Konsekwencje ignorowania wczesnych symptomów oraz niewłaściwej kontroli glikemii mogą okazać się dramatyczne – od przewlekłego bólu znacząco obniżającego jakość życia, przez owrzodzenia kończyn dolnych, aż po konieczność amputacji stopy czy zwiększone ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. W poniższym artykule przedstawiamy kompleksową analizę tego powikłania, jego mechanizmów rozwoju, objawów klinicznych oraz współczesnych możliwości terapeutycznych.

  • Bąblowica – objawy i leczenie zarażenia tasiemcem bąblowcowym

    Bąblowica jest chorobą odzwierzęcą, w której dochodzi do zakażenia człowieka tasiemcem bąblowcowym. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest spożycie niemytych owoców leśnych. Głównymi nosicielami tasiemców są psy, koty i lisy. Objawy choroby są nieswoiste, a ze względu na rzadkość występowania mogą być często mylnie zinterpretowane lub przeoczone. Leczenie różni się w zależności od stadia zaawansowania choroby i narządów zajętych przez larwy tasiemca.

  • Opuchnięte oczy – przyczyny i sposoby leczenia opuchlizny powiek

    Powieki, jako niezwykle delikatna i cienka część skóry wokół oczu, są szczególnie podatne na różnego rodzaju obrzęki. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, a ich rozpoznanie często wymaga dokładnej obserwacji i analizy towarzyszących objawów.

  • Hirsutyzm – nadmierne owłosienie u kobiet. Jakie badania wykonać i jak przebiega leczenie?

    Choć hirsutyzm to problem, który dotyka wiele kobiet, to rzadko się o nim mówi. Dla wielu pań jest on wstydliwym tematem i często bywa źródłem kompleksów, a nawet obniżonej samooceny. Hirsutyzm objawia się nadmiernym owłosieniem w miejscach typowych dla mężczyzn – na twarzy (wąsik, broda, policzki), brzuchu czy plecach. Najczęściej jest spowodowany łagodnymi przyczynami, ale niekiedy może być również sygnałem poważniejszych zaburzeń hormonalnych.

  • Czym jest pokrzywka stresowa? Objawy i metody leczenia wysypki na tle nerwowym

    Pokrzywka stresowa to specyficzna odmiana reakcji skórnej, która pojawia się w odpowiedzi na czynniki psychiczne, w szczególności silny stres, lęk czy napięcie emocjonalne. W odróżnieniu od klasycznych postaci pokrzywki, które mają podłoże alergiczne lub fizykalne, pokrzywka na tle nerwowym może być związana z funkcjonowaniem układu nerwowego i reakcjami organizmu na bodźce psychiczne. W literaturze medycznej określana jest pokrzywką idiopatyczną z komponentą psychogenną lub pokrzywką psychogenną. Pokrzywka stresowa stanowi wyraźny przykład tego, jak silne emocje mogą wpływać na funkcjonowanie różnych układów organizmu i prowadzić do powstawania charakterystycznych objawów dermatologicznych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl