Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?
Julia Lisowska

Stłuszczenie trzustki – przyczyny, objawy, czy jest groźne?

Stłuszczenie trzustki jest zdecydowanie rzadszym zjawiskiem niż stłuszczenie wątroby czy serca. W ostatnim czasie rośnie liczba przypadków i jest silnie związana z wysokim wskaźnikiem masy ciała BMI (w tym stwierdzona nadwaga i otyłość), które na ten moment stwierdzane są u 20–30 proc. społeczeństwa. Problem należy identyfikować w jak najkrótszym czasie, gdyż nieleczona otłuszczona trzustka może mieć poważne konsekwencje metaboliczne oraz kliniczne.

Czym jest stłuszczenie trzustki?

Otłuszczenie trzustki (z ang. pancreatic steatosis) polega na odkładaniu się komórek tłuszczu w jej miąższu, któremu bardzo często towarzyszy wzrost stężenie trójglicerydów (TG) we krwi. Cząsteczki te negatywnie oddziałują na narząd poprzez tak zwaną lipotoksyczność, co skutkuje upośledzeniem funkcji zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej trzustki. Etiologia tego schorzenia jest wieloczynnikowa i niejednoznaczna. W ostatnim czasie utworzono na wzór niealkoholowej choroby stłuszczeniowej wątroby (NAFLD) termin niealkoholowej choroby otłuszczeniowej trzustki (nonalcoholic fatty pancreas disease, NAFPD), co sugeruje, że główną przyczyną odkładania się komórek tłuszczowych w miąższu trzustki może być otyłość wraz z innymi składowymi zespołu metabolicznego  cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, duża ilość TG lub niski poziom HDL.

Lipomatoza trzustki

Występowanie tłuszczu w organach wewnętrznych w niewielkich ilościach jest zjawiskiem fizjologicznym występującym u zdrowych osób. Jednakże niektóre czynniki predysponują do wystąpienia patologicznego zjawiska zwanego lipomatozą trzustki i należy do nich starszy wiek, otyłość, zespół metaboliczny, zaburzenia hormonalne, AIDS, niektóre leki i choroby genetyczne jak np. mukowiscydoza czy zespół Shwachmana i Diamonda.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że z racji wspólnej patofizjologii, często mamy do czynienia z współwystępowaniem stłuszczenia trzustki i wątroby, a czasem nawet innych organów.

Polecane dla Ciebie

Stłuszczona trzustka – jakie daje objawy?

Trzustka stłuszczona nie daje żadnych charakterystycznych symptomów, pacjenci nie zgłaszają dokuczliwych objawów, w tym typowych bólów trzustkowych (okolica nadbrzusza nie boli), a o chorobie dowiadują się przypadkowo przy rutynowych badaniach wykonywanych z innych przyczyn.

Mimo tego, że stan ten nie jest bezpośrednim zagrożeniem życia, należy pamiętać, że proces lipomatozy postępuje i z czasem pacjent może zacząć odczuwać dolegliwości. Duża ilość odłożonego tłuszczu w narządzie może spowodować dekompensację fizjologicznych procesów regulowanych przez trzustkę m.in problemy z trawieniem objawiające się tłuszczową biegunką lub hiperglikemia spowodowana rozwijająca się cukrzycą typu II.

Stłuszczenie trzustki – jakie badania wykonać?

Powszechnie dostępne badania takie jak tomografia komputerowa (TK) czy ultrasonografia jamy brzusznej (USG) zwykle umożliwiają ocenę stanu morfologicznego miąższu trzustki i stopnia stłuszczenia organu. W badaniu USG można dostrzec obszar hiperechogeniczny (jaśniejszy niż pozostała część zdrowego narządu), który jest zbliżony do echogeniczności tłuszczu trzewnego.

W bardziej specjalistycznych ośrodkach często wykonuje się także badanie ultrasonografii endoskopowej (EUS), które jest dokładniejsze niż standardowe USG, pozwala lepiej uwidocznić trzustkę i dokładniej ocenić zmiany narządowe.

Dowiedz się jak różnicować zapalanie trzustki od stłuszczenia tego narządu.

Kolejny badaniem wykorzystywanym w diagnostyce jest tomografia komputerowa, która daje możliwość zobrazowania zmian stłuszczeniowych nie tylko w trzustce, ale także w sąsiednich strukturach. W przeciwieństwie do ultrasonografii, gdzie występuje trzustka hyperechogenna, w tomografii komputerowej te same zmiany prezentują się w postaci obszarów hipodensyjnych (ciemniejszych niż otoczenie).

Zastosowanie mają również inne badania takie jak rezonans magnetyczny (MRI) czy badanie histologiczne, natomiast z racji wysokich kosztów i mniejszej dostępności są wykonywane znacznie rzadziej lub w niepewnych przypadkach.

Dodatkowych informacji mogą dostarczyć także badania laboratoryjne. Lekarz z reguły zleca panel podstawowych testów diagnostycznych takich jak morfologia, glikemia, cholesterol całkowity, parametry nerkowe oraz bardziej szczegółowe badania oceniające pracę trzustki, czyli pomiar stężenia enzymów trzustkowych – lipazy i amylazy. Czasami konieczne bywa wykonanie badań genetycznych w kierunku chorób dziedzicznych oraz markerów nowotworowych.

Jak leczyć stłuszczoną trzustkę, jakie leki się stosuje?

Większość przypadków stłuszczonej trzustki nie jest groźnych, zmiany są odwracalne i nie pozostawiają trwałych następstw jeśli odpowiednio wcześnie wdroży się interwencję leczniczą. Należy zacząć przede wszystkim od zmniejszenia masy ciała i utrzymywania jej w granicy normy (BMI <25kg/m2) oraz stosowania się do zasad zdrowego stylu życia. Pomoże to nie tylko w redukcji nadmiernej tkanki tłuszczowej, ale posłuży także w profilaktyce chorób krążenia, nowotworów i wielu innych. Wspomagająco pod nadzorem lekarza można rozważyć przyjmowanie leków zawierających pankreatynę, czyli wyciąg z trzustek wieprzowych zawierający enzymy trawienne – lipazę, amylazę i proteazy.

Dieta na stłuszczenie trzustki – co jeść?

Oznacza dietę lekkostrawną i jest podstawową metodą leczenia chorej trzustki. Charakteryzuje się niską zawartością węglowodanów prostych (słodyczy, jedzenia przetworzonego, napojów gazowanych). Należy spożywać pieczywo pszenne, kefiry, jogurty, cielęcinę, indyka oraz stosować oleje roślinne. Ponadto należy unikać alkoholu i palenia papierosów.

W przypadku gdy dojdzie do zaawansowanych powikłań funkcji narządu konieczne jest wdrożenie terapii substytucyjnej enzymami trzustkowymi w postaci kapsułek oraz insulinoterapii w momencie rozwijającej cukrzycy.

Czy wiesz jak prawidłowo się odżywiać w chorobach trzustki? sprawdź zalecenia diety trzustkowej.

Stłuszczenie trzustki – powikłania, skutki

Warto wspomnieć, że pomimo tego, że nie jest to groźna choroba, w niektórych przypadkach mogą rozwinąć się poważne powikłania. Otłuszczenia trzustki nie należy bagatelizować, ponieważ (oprócz wyżej wspomnianych problemów trawiennych i hiperglikemii) może rozwinąć się ostre zapalenie narządu, a nawet rak gruczołowy trzustki.

1.    Stasiak M. Stłuszczenie trzustki – etiologia, diagnostyka oraz rola w patogenezie zapaleń i raka trzustki, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 8B, 2015.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Rak żołądka – przyczyny, wczesne objawy, leczenie

    Podobnie jak większość nowotworów, rak żołądka rozwija się wiele lat, początkowo nie dając żadnych specyficznych objawów. Niestety, najczęściej rozpoznawany jest w stadium bardzo trudnym do wyleczenia, co w większości przypadków prowadzi do zgonu chorego. Kluczowa jest zatem szybka diagnostyka i wdrożenie skutecznej terapii. Jakie są wczesne objawy raka żołądka? Na co zwrócić uwagę?

  • Dializy – kiedy się je stosuje, jak długo, koszt, skutki uboczne

    Wprowadzenie terapii nerkozastępczej (potocznie dializ) było przełomowym osiągnięciem pozwalającym wydłużyć życie pacjentom z niewydolnością nerek. Najpowszechniej stosowana jest hemodializa, która wykorzystywana jest zarówno w przypadkach nagłego zachorowania, jak i w czasie leczenia przewlekłego.

  • HPV (wirus brodawczaka ludzkiego) – przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie zakażenia wirusem HPV

    HPV, czyli wirus brodawczaka ludzkiego, ma ponad 120 typów, z czego część jest wysokoonkogenna. Human papilloma virus jest odpowiedzialny m.in. za raka szyjki macicy, gardła i krtani, prącia. HPV jest także przyczyną powstawania łagodnych zmian, takich jak kurzajki czy brodawki płciowe. Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego najczęściej dochodzi w trakcie stosunków seksualnych oraz przez kontakt z naskórkiem osoby zakażonej.

  • Aplazja szpiku kostnego – objawy, przyczyny, leczenie

    Aplazja szpiku kostnego, zwana również niedokrwistością aplastyczną lub anemią aplastyczną, to choroba, którą można podzielić na wrodzoną lub nabytą. Schorzenie może pojawić się nagle lub rozwijać się przez wiele miesięcy, nie dając przy tym żadnych specyficznych objawów.

  • Terapia dźwiękiem – na czym polega? Co leczy?

    Często mówi się o tym, że muzyka łagodzi obyczaje. Jest w tym wiele prawdy. Dźwięk od lat z powodzeniem wykorzystuje się w terapii osób dorosłych i dzieci. W Polsce terapia dźwiękiem zyskuje coraz większą popularność. Jak wpływa na organizm i psychikę? Co zrobić, aby zostać profesjonalnym terapeutą?

  • Felinoterapia, czyli… leczenie kotem

    Są puszyste, ciepłe i przyjemnie mruczą. Każdy, kto jest szczęśliwym posiadaczem kota, wie, że przebywanie w jego towarzystwie jest niczym balsam dla duszy – uspokaja zszargane nerwy, poprawia samopoczucie, a nawet pozytywnie wpływa na zdrowie. Nic w tym dziwnego, ponieważ zwierzęta te od lat wykorzystywane są w terapii wielu przypadłości.

  • Rak przełyku – przyczyny, objawy i leczenie

    Rak przełyku jest złośliwym nowotworem atakującym częściej mężczyzn niż kobiety. Lekarze są zgodni, że zdecydowana większość przypadków choroby wynika z prowadzenia niezdrowego stylu życia, w tym palenia papierosów i spożywania nadmiernej ilości alkoholu. Jakie są objawy raka przełyku i jak się go leczy?

  • Czym jest diastema i jak ją leczyć?

    Diastema popularnie określana jest jako przerwa między zębami. To nie tylko cecha szczególna, a dla niektórych defekt lub dodatkowy atrybut urody, to także możliwa przyczyna zaburzeń funkcjonalnych. Przyczyny tego defektu mogą być różne. Nie zawsze wymaga leczenia. Diastema fizjologiczna obserwowana u dzieci z czasem zanika. Diastemy zamyka się przy pomocy aparatów ortodontycznych lub odbudowy estetycznej, np. przy użyciu licówek.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij