Przypadki zakażenia ludzi pleśnią odporną na leki

Jak dowodzą ostatnie badania pleśń Aspergillus fumigatus potrafi być odporna na leki przeciwgrzybicze. To bardzo niepokojąca informacja zwłaszcza dla osób cierpiących na zaburzenia odporności, dla których grzyb ten stanowi istotne zagrożenie.

Naukowcy z Wielkiej Brytanii zidentyfikowali kilka przypadków zakażenia ludzi pleśnią Aspergillus fumigatus oporną na leczenie preparatami o działaniu przeciwgrzybiczym. Uważają, że może mieć to związek z powszechnie stosowanymi w rolnictwie fungicydami. U zdrowych osób po kontakcie z grzybem nie pojawiają się żadne objawy, jednak u pacjentów z zaburzeniami odporności może rozwinąć się ciężka infekcja dróg oddechowych. Jakie objawy mogą świadczyć o zakażeniu?

Pleśń odporna na leki u ludzi – jak dochodzi do zakażenia?

Naukowcy z Imperial College London w Wielkiej Brytanii zidentyfikowali sześć przypadków zakażenia człowieka przez grzyba Aspergillus fumigatus. Atakuje on przede wszystkim osoby z osłabioną odpornością (m.in. po transplantacjach, przeszczepach komórek macierzystych układu krwiotwórczego, a także zakażonych wirusem grypy czy COVID-19) bądź też z uszkodzonymi drogami oddechowymi, powodując ciężkie w leczeniu infekcje. U części chorych rozwija się alergiczna aspergiloza oskrzelowo-płucna.

Zakażenia wywołane przez ten patogen są coraz bardziej odporne na leki przeciwgrzybicze pierwszego rzutu. Według naukowców przyczyną tego stanu jest powszechne stosowanie w rolnictwie fungicydów azolowych. W badaniu wyizolowano 218 próbek Aspergillus fumigatus, pochodziły one z Anglii, Walii, Szkocji oraz Irlandii. 153 z nich pobrano od ludzi, a pozostałe z gleby, kompostu i innych źródeł naturalnych. Badacze wyekstrahowali DNA pleśni i zsekwencjonowali je, aby ustalić, czy doszło do krzyżowania zarodników występujących w środowisku i u niektórych pacjentów.

Aspergillus fumigatus – charakterystyka

Aspergillus fumigatus (kropidlak) to rozpowszechniona na całym świecie pleśń środowiskowa. Występuje ona w ziemi i żywności, ale także w pomieszczeniach, m.in. w wentylacjach i systemach klimatyzacyjnych. Jego wzrostowi sprzyjają wysoka temperatura oraz wilgoć. Kolonie grzyba produkują konidiofory, na których wytwarzane są zarodniki – łatwo unoszą się w powietrzu i mogą przedostawać się do dróg oddechowych człowieka (zidentyfikowano blisko 70 wziewnych alergenów).

Różne kropidlaki powodują rocznie na świecie około 20-30 mln infekcji (aspergilloz). Objawy, które towarzyszą zakażeniu grzybem Aspergillus fumigatus to przede wszystkim:

• kaszel,
• duszności,
• ból w klatce piersiowej,
• bóle głowy,
• gorączka, dreszcze,
• osłabienie.

Jak walczyć z lekoopornością grzybów?

Badacze z Imperial College London zwracają uwagę na coraz większą możliwość globalnego rozprzestrzeniania się tych mechanizmów odpornościowych na skutek powszechnego stosowania fungicydów. Aspergillus fumigatus może być transmitowany np. poprzez cebulki roślinne, ale również w prądach powietrznych. W badaniach wykryto dwie genetyczne grupy grzyba – A i B. W pierwszej z nich aż 80% próbek wykazywało odporność, w drugiej – 15%.

Naukowcy podkreślają, że konieczne jest kontynuowanie badań i dokładniejsze poznanie mechanizmów ewolucji oporności grzybów na leki, ponieważ osłabia ona zdolność do zapobiegania i leczenia tej choroby, co ma szczególne znaczenie w przypadku pacjentów z osłabionymi mechanizmami radzenia sobie z patogenami.