Ornityna – co to takiego? Kiedy ją stosować?
Maria Brzegowy

Ornityna – co to takiego? Kiedy ją stosować?

Ornityna była popularna wśród kulturystów w latach 80-tych. Sportowcy używali jej razem z argininą – celem osiągnięcia lepszych wyników i „wypłukania” amoniaku (produktu ubocznego metabolizmu białek). Producenci twierdzą, że zapobiega zmęczeniu, dodaje energii i wpływa na poprawę wyników sportowych. W medycynie z kolei stanowi lek stosowany m.in. w celu intensyfikacji metabolizmu i eliminacji amoniaku np. w strategiach terapeutycznych w encefalopatii wątroby. Czym właściwie jest ornityna? Jakie właściwości posiada ten związek i kto może ją stosować?

Ornityna – czym jest?

Ornityna jest jednym z trzech aminokwasów biorących udział w cyklu mocznikowym, obok L-argininy i L-cytruliny. Głównym zadaniem L-ornityny jest usuwanie amoniaku (NH3). Jego wysoki poziom może być bowiem szkodliwy dla zdrowia, ze względu na jego toksyczność. L-ornityna zapobiega przedostawaniu się szkodliwych związków, działając jako katalizator: zmienia amoniak w mocznik, który jest usuwany z organizmu wraz z moczem.  

Najlepszym źródłem L-ornityny w diecie (podobnie jak innych aminokwasów) jest białko zwierzęce – z mięsa, nabiału, ryb oraz jaj. W diecie wegańskiej lub wegetariańskiej produktami bogatymi w L-ornitynę są pokarmy takie jak: owies, pszenica, orzechy kokosowe, fasola, soja czy orzeszki ziemne. 

Właściwości ornityny

Jednym z bardziej znanych zastosowań L-ornityny jest wsparcie organizmu podczas aktywności fizycznej. Aminokwas wspomaga także pracę wątroby, gojenie się ran i radzenie sobie ze stresem. Zdaniem części specjalistów suplementacja tego aminokwasu może wpłynąć na zwiększenie wydajności treningu. Zmęczenie, drażliwość i utrata apetytu mogą być bowiem objawami gromadzenia się amoniaku w organizmie. Ornityna obniża jego poziom i stąd może łagodzić te dolegliwości.  

Związek ten może też znaleźć swoje zastosowanie również w leczeniu chorób wątroby, takich jak stłuszczenie czy jej marskość – oczywiście tylko za zgodą i pod opieką lekarza prowadzącego. Dowody kliniczne sugerują również, że ornityna może obniżać poziom kortyzolu (hormonu stresu), a także zmniejszać zmęczenie po spożyciu większej ilości alkoholu. 

Powiązane produkty

Kiedy stosować i jak dawkować ornitynę? Preparaty z ornityną

L-ornityna jest zwykle syntetyzowana w wystarczających ilościach, z wyjątkiem okoliczności, w których występuje nadmierne zapotrzebowanie metaboliczne. Stany, które mogą zwiększać ryzyko niedoboru L-ornityny, obejmują m.in. choroby przewlekłe, niewydolność wybranych narządów czy ciężkie obrażenia. Sytuacja, gdy organizm nie jest w stanie wytworzyć wystarczającej ilości ornityny, może doprowadzić do poważnych problemów związanych ze zbyt dużą ilością toksycznych związków – co może mieć poważny wpływ na zdrowie. 

Preparaty z ornityną są dostępne zarówno w aptekach pod postacią leków (np. L-asparaginian L-ornityny – LOLA) albo suplementów diety, jak i w sklepach internetowych. Mogą występować w formie kapsułek, ampułek lub proszku do rozpuszczania w wodzie.  

W warunkach niedoboru L-ornityny w diecie pod opieką lekarza można rozważyć suplementację tym składnikiem. Zwykle rekomenduje się stosowanie dawki od 2 do 6 gramów ornityny dziennie.  

Na podstawie dostępnych badań ornityna wydaje się być skutecznym suplementem pozwalającym osiągnąć lepsze wyniki w sporcie. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób uprawiających sporty wytrzymałościowe, gdy intensywne ćwiczenia wykonywane są przez ponad 45 minut. Takie osoby powinny przyjmować 2 gramy ornityny na 45–60 minut przed ćwiczeniami, aby zmniejszyć gromadzenie się amoniaku w organizmie. Należy jednak pamiętać, że jest to kwestia bardzo indywidualna i najlepiej skonsultować się w tym zakresie z doświadczonym dietetykiem sportowym.

Sprawdź na DOZ.pl: Suplementy dla sportowców.

Ornityna – skutki uboczne

Suplementy ornityny są bezpieczne pod warunkiem, że będą podawane w odpowiednich, rekomendowanych dawkach. W niektórych przypadkach ich stosowanie może powodować biegunkę, ból brzucha i inne objawy żołądkowo-jelitowe. Należy pamiętać, iż wysokie dzienne dawki ornityny częściej powodują problemy trawienne, zwiększają niepokój i problemy ze snem.

Ponadto ornityny nie powinny używać osoby z niewydolnością nerek, kobiety w ciąży oraz osoby z nadwrażliwością na którykolwiek składnik zawarty w zażywanych suplementach diety.
  1. T. Sugino, T. Shirai, Y.Kajimoto, O. Kajimoto, L-ornithine supplementation attenuates physical fatigue in healthy volunteers by modulating lipid and amino acid metabolism, „Nutrition Research”, nr 28 2008.
  2. S. Demura, T. Yamada, S. Yamaji, M. Komatsu, K. Morishita, The effect of L-ornithine hydrochloride ingestion on performance during incremental exhaustive ergometer bicycle exercise and ammonia metabolism during and after exercise, „European Journal of Clinical Nutrition”, nr 10 2010.
  3. J. Meijer, W. H. Lamers, R. A. Chamuleau, Nitrogen metabolism and ornithine cycle function, „Physiological Reviews”, nr 70 1990.
  4. U. Grata-Borkowska, R. Susło, P. Hańczyc i in., Zaburzenia psychiczne i neurologiczne u pacjentów z encefalopatią wątrobową, „Via Medica”, nr 13 2016.
  5. M. Hartleb i in., Rekomendacje postępowania u chorych z zaburzeniami czynności wątroby i kamicą dróg żółciowych dla lekarzy POZ, Lekarz POZ, nr 4 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • O to musisz zadbać jesienią w trosce o odporność, skórę, sen i udany powrót na siłownię

    Jesień to pora roku, która może wyjątkowo dać się nam we znaki. To okres przejściowy między krótkim rękawem a kurtką, długimi dniami a szybką szarówką, powrót z wakacji do szkoły oraz powrót do rutyny związanej z dietą czy aktywnością fizyczną. Co zrobić, żeby nie przebodźcować swojego organizmu, wzmocnić odporność, ukoić zmęczone mięśnie i zasypiać bez problemu?

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Czy proteinowa dieta Dukana działa? Fazy diety i skutki uboczne

    Dieta Dukana jest znana inaczej jako dieta proteinowa, białkowa oraz Protal (z jęz. fr. protéines alternatives). Pomysłodawcą tej słynnej diety jest były francuski dietetyk Pierre Dukan, który w 2013 roku otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Francji. Mimo to dieta Dukana zyskała w ostatnich latach miano jednej z najpopularniejszych diet odchudzających na całym świecie i stanowi model żywienia dla wielu osób.

  • Kiwi – właściwości odżywcze, wartości

    Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij