Pomarańcze – wartości odżywcze, właściwości, zastosowanie

Pomarańcze – charakterystyka, odmiany

Pomarańcze należą do owoców cytrusowych. Wśród nich wyróżnia się sześć gatunków, które w przeszłości stanowiły bazę do mutacji genetycznych. Na ich drodze powstały znane nam dzisiaj klementynki, pomelo oraz kumkwaty. Ze względu na to, że do swojego wzrostu wymagają dużego nasłonecznienia oraz wysokiego nawodnienia, wszystkie gatunki pomarańczy uprawiane są w klimacie tropikalnym oraz subtropikalnym. Wśród czołowych producentów owoców znajdują się m.in. Hiszpania, Afryka Południowa, Stany Zjednoczone oraz Egipt.

Pomarańcze zbiera się z drzew dopiero w momencie uzyskania przez nie pełnej dojrzałości – nie dojrzewają one podczas transportu. Na tle innych owoców wyróżniają się swoim zapachem – częściowo dzięki obecności flawonoidów i związków fenolowych. Owoce spożywa się najczęściej świeże lub przetworzone pod postacią soku.

Ile kalorii mają pomarańcze? Jakie mają wartości odżywcze?

Pomarańcze należą do niskokalorycznych owoców. Jedna średniej wielkości pomarańcza (ok. 240 g po obraniu) dostarcza 115 kcal, a ponadto ok. 2 g białka, 0,5 g tłuszczów i 22 g węglowodanów. Ten popularny owoc cytrusowy jest szczególnie znany z zawartości witaminy C. Jedna sztuka pokrywa zapotrzebowanie na tę witaminę na poziomie powyżej 100%! Oprócz tego dostarcza znacznych ilości błonnika pokarmowego – prawie 5 g w jednym owocu.

Pomarańcze stanowią także dobre źródło niektórych witamin z grupy B (B1, B6, kwasu foliowego), witaminy A, a także wapnia, potasu, fosforu, magnezu, siarki oraz tzw. hydroksykwasów (kwasy AHA). Pomarańcze odznaczają się indeksem glikemicznym równym ok. 42.

Właściwości pomarańczy – czy pomarańcze są zdrowe?

Pomarańcze z całą pewnością warto spożywać! Dzięki wysokiej zawartości witaminy C wspierają nasz układ odpornościowy, chroniąc organizm przed infekcjami. Ponieważ witamina ta poprawia wchłanianie żelaza, warto pomyśleć, aby posiłek bogaty w ten minerał (np. mięso na obiad) spożywać w obecności np. soku pomarańczowego albo sałatki z cząstkami tego owocu.

Błonnik pokarmowy wpływa na poprawę perystaltyki jelit, chroniąc tym samym przed zaparciami, a w dalszej perspektywie przed rozwojem zmian nowotworowych jelita.

Stanowiąc dobre źródło wapnia pomarańcza przyczynia się do pokrycia zapotrzebowania organizmu na ten minerał, wpływając tym samym na profilaktykę chorób kości. Z kolei potas sprzyja unormowaniu ciśnienia tętniczego krwi, a tym samym prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego (w tym udaru mózgu).

Ze względu na niski indeks glikemiczny pomarańcze będą odpowiednim elementem diety również i cukrzyków. Niska kaloryczność pozwala na jedzenie pomarańczy przez osoby odchudzające się albo dbające o utrzymanie stabilnej masy ciała.

Pomarańcze – przeciwwskazania do spożywania

Pomarańcze należą do bezpiecznych owoców. Mogą je także spożywać osoby borykające się z dolegliwościami związanymi z SIBO (przerost flory bakteryjnej jelita cienkiego) czy IBS (zespół jelita drażliwego) – znajdują się bowiem w kategorii produktów o niskiej zawartości łatwo fermentujących węglowodanów (LOW FODMAP). Większa ilość pomarańczy bądź soku pomarańczowego może jednak wywołać u niektórych osób zgagę. Przeciwwskazaniem do spożycia pomarańczy będzie oczywiście alergia na te owoce. 

Zastosowanie pomarańczy – w kuchni i w kosmetyce

Jak już powiedziano wcześniej, owoce pomarańczy spożywa się najczęściej świeże lub pod postacią soku pomarańczowego. Na ich bazie przygotowuje się też nalewki oraz drinki. Owoce dobrze podkreślają smak wody, a kandyzowane lub suszone to element keksa lub innych słodkich wypieków. Warto jednak wypróbować trochę nieco mniej oczywistych rozwiązań, jak na przykład dodatek cząstek owoców do wytrawnej sałatki albo w formie słodko-kwaśnego sosu do pieczeni.  

W kosmetyce ekstrakty z owoców pomarańczy stosowane były już w starożytności. Na ich bazie przygotowywano kąpiele oraz preparaty do aplikacji skórnej, w tym hydrolaty. Dziś ekstrakty z pomarańczy znajdziemy w kremach przeznaczonych dla cery suchej, ze skłonnością do zmarszczek oraz pękających naczynek. Obecne w pomarańczy flawonoidy stanowią substancje ochronne i wzmacniające naczynia krwionośne, natomiast witamina C wpływa na syntezę kolagenu. Dzięki hydroksykwasom kosmetyki z dodatkiem pomarańczy mogą też chronić przed skutkami promieniowania słonecznego (plamy). Wśród preparatów zawierających ekstrakt pomarańczy można też znaleźć kosmetyki o charakterze antyseptycznym, tonizującym oraz oczyszczającym.

Pomarańcze – na co zwracać uwagę przy wyborze i jak je przechowywać?

Podobnie jak w przypadku innych owoców, tak i przy wyborze pomarańczy należy zwrócić uwagę, aby cechowały je świeży aromat i gładka, jędrna skórka pozbawiona przebarwień. Odrzucamy owoce o matowej, szorstkiej powierzchni, jak również nadgniłe i obite. Lepiej kupować pomarańcze „na wagę”. Te w siatce są trudniejsze do dokładniejszego obejrzenia. Pomarańcze przechowujemy w suchym miejscu, w temperaturze pokojowej, nieobrane.

Przepisy z pomarańczami

Grzanki z camembertem, pomarańczą i granatem

Pieczywo natrzyj czosnkiem, skrop oliwą i podpiecz na złoto w piekarniku. W międzyczasie lekko zgrilluj plastry camemberta. Obłóż pieczywo serem, cząstkami pomarańczy i ziarenkami granatu. Dodaj listki świeżej mięty, skrop octem balsamicznym i posyp świeżo zmielonym pieprzem.

Sos pomarańczowy do mięs

W rondelku podgrzej 100 g masła. Gdy się rozpuści dodaj 200 ml wytrawnego, białego wina. Cały czas mieszając, gotuj na wolnym ogniu, aż zgęstnieje. Dodaj 1,5 szklanki soku pomarańczowego, 1 łyżeczkę otartej skórki, szczyptę soli i mieszaj do pożądanej konsystencji. Jeśli chcesz uzyskać nieco słodszy smak, dodaj do sosu łyżkę miodu.