Lekarz ginekolog pokazuje pacjentce ilustrację, na której znajdują się kobiece narządy rozrodcze
Kamila Gniady

Dysplazja szyjki macicy – przyczyny, rozpoznanie, leczenie

Dysplazja szyjki macicy (CIN, cervical intraepithelial neoplasia) to nieprawidłowa budowa tkanek szyjki macicy. Zmiany dotyczą komórek nabłonka i są wynikiem przewlekłego zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), można je wykryć w badaniu cytologicznym. Postępowanie jest uzależnione od typu dysplazji, wyróżnia się: CIN I (niewielkie zmiany), CIN II (neoplazja średniego  stopnia) oraz CIN III (zmiany zaawansowane).

Dysplazja szyjki macicy – czym jest? 

Dysplazja szyjki macicy jest najczęstszym zjawiskiem będącym przyczyną nieprawidłowych wyników cytologii, bywa również określana jako wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy. Jak sama nazwa wskazuje, dysplazja jest zaburzeniem w obrębie komórek nabłonka, a zatem powierzchownej warstwy wyściełającej szyjkę macicy. 

Wyróżniamy zmiany o nasileniu I stopnia (mała dysplazja), II stopnia (średnia dysplazja) oraz III stopnia (duża dysplazja). Warto podkreślić, że dysplazja jest stanem przedrakowym i może prowadzić do rozwinięcia się raka szyjki macicy. Im wyższy stopień dysplazji, tym zwykle większa szansa na rozwój raka i mniejsze prawdopodobieństwo cofnięcia się zmian. Stadium CIN III obejmuje również raka przedinwazyjnego szyjki macicy CIS (carcinoma in situ). 

Dysplazja szyjki macicy – przyczyny

Czynnikiem wywołującym dysplazję jest przetrwała infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. Do zakażenia predysponują: duża liczba partnerów seksualnych, zwłaszcza tych ze stwierdzoną infekcją HPV, brak zaszczepienia się przeciwko HPV, wczesny wiek rozpoczęcia życia seksualnego, ryzykowne zachowania seksualne czy obniżona odporność, np. na skutek infekcji HIV.

Wirusem HPV można zakazić się również podczas seksu analnego i oralnego, a nawet przez sam kontakt skóra–-skóra między narządami płciowymi. Dlatego nie można jednoznacznie określić, że stosowanie prezerwatyw chroni przed zakażeniem. Wg niektórych badań wirus może również być obecny na akcesoriach erotycznych. 

Powiązane produkty

Dysplazja szyjki macicy – objawy

W początkowych stadiach dysplazja zwykle nie daje objawów i są one zauważalne dopiero wraz z rozwojem raka szyjki macicy. Jednakże nawet wówczas są one niecharakterystyczne i mogą zostać zlekceważone przez kobietę. Zaliczamy do nich m.in.: krwiste upławy o przykrym zapachu, krwawienia międzymiesiączkowe, krwawienia kontaktowe (np. po stosunku płciowym), bóle podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej. W bardzo zaawansowanym stadium dołączają się typowe dla nowotworu objawy, takie jak: wyniszczenie, obrzęki kończyn dolnych, narastająca niewydolność nerek, bolesne oddawanie moczu i stolca. 

Dysplazja szyjki macicy – rozpoznanie

Dysplazje małego stopnia dość często ustępują samoistnie w ciągu kilku miesięcy i może to dotyczyć nawet 80% przypadków. Zwykle dysplazja szyjki macicy może trwać wiele lat i przeciętnie upływa ok. 3-10 lat zanim na jej podłożu rozwinie jej rak szyjki macicy. 

Rozpoznanie dysplazji stawiamy na podstawie nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego szyjki macicy, które polega na delikatnym pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą specjalnej szczoteczki. Jest to badanie profilaktyczne, które powinno być przeprowadzane co roku przez lekarza ginekologa lub położną.

Warto również wspomnieć, że obecnie dysponujemy alternatywą dla klasycznej cytologii – jest nią cytologia płynna. Materiał z szyjki macicy również pobieramy za pomocą szczoteczki, a następnie zostaje on przeniesiony do specjalnego pojemnika z płynem utrwalającym. Cytologia płynna charakteryzuje się większą wykrywalnością nieprawidłowych komórek i lepszą jakością preparatów, co ułatwia ocenę i możliwością dalszego rozszerzenia diagnostyki. 

Dysplazja szyjki macicy – leczenie

Leczenie dysplazji jest uwarunkowane stopniem zaawansowania zmian. W przypadku CIN I zmiany są zwykle uwarunkowane obecnie trwającym zakażeniem HPV, stąd ich tendencja do wycofania się w ciągu kilku miesięcy. Zmiany CIN II i CIN III zwykle wymagają leczenia. 

Obecnie opracowano bardzo szczegółowe wytyczne dotyczące postępowania w zależności od wyniku badania cytologicznego i histopatologicznego. W przypadku zmian CIN III zawsze zalecane jest leczenie polegające na wycięciu zmiany, a postępowanie wyczekujące i obserwacja są nieakceptowalne, jako że zmiany te są uważane za bezpośredni prekursor raka. Wyjątkiem jest okres ciąży. Z kolei w przypadku CIN II obserwacja jest dopuszczalna w przypadku, gdy kobieta ma szczególne obawy dotyczące ewentualnego prowadzenia przyszłej ciąży, jednakże zalecane jest wdrożenie leczenia. Wskazane jest postępowanie polegające na wycięciu zmiany, pod warunkiem spełnienia pewnych szczególnych wytycznych, dopuszczalne jest leczenie ablacyjne, polegające na laseroterapii i krioterapii. 

Warto wspomnieć, że postępowanie polegające na histerektomii wyłącznie z powodu stwierdzenia zmian CIN II lub CIN III jest niedopuszczalne. Wycięcie zmiany to nie tylko czysto chirurgiczny zabieg konizacji, ale także jego alternatywa w postaci wykorzystania pętli elektrycznej (LEEP), która statystycznie niesie za sobą mniejszą liczbą działań niepożądanych. 

Dysplazja szyjki macicy a planowanie ciąży

Jak wspomniano, u pacjentek z wynikiem CIN II obawiających się o ewentualny wpływ leczenia na przyszłą ciążę dopuszczalny jest okres monitorowania przed wdrożeniem właściwego leczenia. Okres ten obejmuje wykonywanie kolposkopii oraz testów opartych na oznaczaniu HPV przeprowadzanych w odstępach 6-miesięcznych. W dalszym okresie, o ile wyniki badań ulegną poprawie, monitorowanie obejmuje powtarzanie wspomnianych badań, ale w rzadszych odstępach czasu. 

U pacjentek, których wynik badania cytologicznego to CIN I, przez co najmniej 2 lata zalecane jest monitorowanie stanu zdrowia (chociaż wdrożenie postępowania leczniczego także jest dozwolone i powinno być wspólną decyzją lekarza oraz pacjentki). 

Dysplazja szyjki macicy – kobiety w ciąży

Okres ciąży nie jest przeciwskazaniem do przeprowadzania badania cytologicznego i powinno być ono wykonywane tak samo, jak u pozostałych kobiet. Nieleczona dysplazja szyjki macicy jest jedynym z czynników ryzyka porodu przedwczesnego, a częstość progresji dysplazji do raka jest podobna, jak u kobiet nieciężarnych. Jeśli zachodzi potrzeba, dopuszczalne jest również wykonanie badania kolposkopowego wraz z pobraniem wycinków i jest to uważane za postępowanie bezpieczne. 

Warto jednak wspomnieć, że szczególne uwarunkowania, jakie niesie za sobą ciążą wpływają na nieco większą trudność wzrokowej oceny szyjki macicy, dlatego u kobiet ciężarnych kolposkopia powinna być przeprowadzana przed doświadczonego lekarza. Dalsza diagnostyka zmian w szyjce macicy, w tym diagnostyczne wycięcie zmiany, jest zalecane jedynie w przypadku podejrzenia raka. Wówczas należy również ustalić wskazania do porodu operacyjnego. W pozostałych przypadkach rekomendowany jest poród siłami natury. 

  1. G. Baines, I. Currie, Zapalenie narządów miednicy mniejszej – zasadnicze znaczenie wczesnego leczenia, „mp.pl” [online], https://www.mp.pl/ginekologia/wytyczne/inne/225009,zapalenie-narzadow-miednicy-mniejszej-zasadnicze-znaczenie-wczesnego-leczenia, [dostęp:] 28.11.2021.
  2. G. H. Bręborowicz, Położnictwo i ginekologia, t. 2, PZWL, Warszawa 2014, s. 820-830.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn, jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Częstomocz może się pojawić m.in. przy chorobach ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto zwrócić się o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać ten problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij