Nadmiar słodyczy w diecie upośledza ośrodek nagrody w mózgu
Justyna Piekara

Nadmiar słodyczy w diecie upośledza ośrodek nagrody w mózgu

Naukowcy donoszą, że przewlekłe spożywanie nawet niskich dawek cukru i sztucznych substancji słodzących, takich jak sacharyna i sukraloza, wpływa na pracę mózgu w regionach zaangażowanych w procesy decyzyjne, trwale pogarsza funkcje poznawcze i zakłóca funkcjonowanie układu nagrody (ośrodka przyjemności), czyli struktur mózgowych odpowiadających za motywację. Co więcej, zachodzące wtedy w mózgu przemiany biochemiczne mogą być niezauważalne z perspektywy ogólnego funkcjonowania metabolizmu.

Trudno zauważyć konsekwencje długotrwałego spożywania słodyczy

W rozmowie z Państwową Agencją Prasową dr Miron Kursa stwierdził, że „nie ma słodyczy bez konsekwencji, nawet jeśli nie są one widoczne na pierwszy rzut oka”. Potwierdzają to wyniki najnowszego badania naukowców z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN oraz Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW (ICM UW) i ich współpracownicy z Francji i USA, które ukazało się w czasopiśmie „Cerebral Cortex”.

W artykule naukowcy zwracają uwagę, że długoterminowe konsekwencje permanentnego spożywania substancji słodzących mogą być metaboliczne niezauważalne. To zagadnienie, któremu trzeba poświęcić więcej uwagi w przyszłości.

Badanie wykazało, że spożywanie napojów zawierających niewielkie ilości sacharozy w ciągu kilku tygodni upośledziło systemy nagrody myszy. Obserwacje behawioralne potwierdziły analizy biochemii mózgu, które dowiodły zaistnienia zmian w strukturach związanych z układem nagrody, podczas gdy nie wykazano istotnych różnic w ogólnym metabolizmie zwierząt laboratoryjnych.

Mysie kasyno

Badacze postanowili sprawdzić, co się dzieje, gdy ośrodek nagrody jest nieustannie pobudzany przez dostarczanie substancji słodzących. Biorące w eksperymencie myszy przez dłuższy czas miały dostęp do wody słodzonej sacharozą lub słodzikami, co było symulacją konsumpcji tych substancji przez ludzi. Naukowcy przeanalizowali zachowania zwierząt laboratoryjnych, m.in. w tzw. mysim kasynie, wzorowanym na stosowanym w psychologii Iowa Gambling Task (IGT).

Myszy musiały wybrać jedno z czterech ramion podajnika, podjęcie decyzji wiązało się z różnym stopniem ryzyka. Niektóre porcje pokarmu zawierały więcej chrupek, ale była też większa szansa, że część z nich będzie nieprzyjemnie gorzka, w innych ramionach było ich mniej, przy czym prawdopodobieństwo, że będą niejadalne, było mniejsze.

Powiązane produkty

Cukier i słodziki wpływają na motywację w różny sposób

Analizy molekularne pokazały różnice w mechanizmie działania sacharozy i słodzików, ale okazało się, że wszystkie badane substancje zaburzały obrót dopaminy. Doszło do reorganizacji wzorców aktywacji regionów mózgu, które były związane z nieprawidłowym podejmowaniem ryzyka i opóźnionym ustaleniem strategii podejmowania decyzji.

Zwierzęta z czasem przestały zważać na opłacalność swojego wyboru. Dr Miron Kursa poinformował, że „słodziki podnosiły sztywność wyboru i szybkość jego podejmowania znacznie mocniej niż cukier spożywczy”.

Przeczytaj także, jak słodziki wpływają na nasz organizm.

Wyniki badania sugerują również, że istnieją osobnicze różnice w podatności na efekty wywołane przez substancje słodzące. Niektóre myszy reagowały silniej, kiedy inne wydawały się być odporne na działanie tych substancji. Eksperci wyjaśniają, że prawdopodobnie dzieje się tak, ponieważ z ewolucyjnego punktu widzenia nie ma presji selekcyjnej na wykształcenie jednolitej odpowiedzi, gdyż obfitość wysokokalorycznego jedzenia, z jaką miały do czynienia zwierzęta w czasie eksperymentu, jest bardzo rzadka.

Co dzieje się w mózgu, gdy nadmiernie spożywamy cukier?

Lubimy słodkie pokarmy, ponieważ są one doskonałym źródłem energii. Przyczyniła się do tego ewolucja – aby zmaksymalizować szanse przetrwania gatunku, spowodowała wykształcenie w mózgu systemu nagrody i odpowiednich struktur, które są poświęcone pośredniczeniu w satysfakcjonujących doświadczeniach. Chociaż współcześnie pokarm jest łatwo dostępny, to mechanizm ten nadal funkcje, podobnie jak u naszych przodków.

Dostarczany do organizmu cukier lub słodzik stymuluje receptory, które przekazują informacje układowi trawiennemu, że nadszedł czas, aby wchłonąć składniki odżywcze i uruchamia obwód mezokortykolimbiczny, powodując wzrost dopaminy i serotoniny, które wpływają na dobre samopoczucie. Aktywny system nagrody promuje szybką naukę, aby w przyszłości preferencyjnie sięgać właśnie po te pokarmy.

Kiedy regularnie jadamy słodycze, przyzwyczajamy mózg do tego typu „nagród” i z czasem możemy doprowadzić do uzależnienia. Częste spożywanie pokarmów o wysokiej zawartości cukru wzmacnia apetyt i może prowadzić do utworzenia błędnego koła nieustannego pragnienia coraz większej ilości słodkich pokarmów. Substancje słodzące prowadzą także do zmian w hipokampie, obszarze kluczowym dla prawidłowego funkcjonowania pamięci. Przyczyniają się do ograniczenia neurogenezy i powstawania nowych komórek nerwowych.

  1. Badanie: długotrwałe spożywanie substancji słodzących zakłóca działanie układu nagrody, https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C89398%2Cbadanie-dlugotrwale-spozywanie-substancji-słodzących-zakłóca-działanie, [dostęp:] 30.09.2021.
  2. H. Hamelin, G. Poizat, C. Florian, Prolonged consumption of sweetened beverages lastingly deteriorates cognitive functions and reward processing in mice, [online] https://doi.org/10.1093/cercor/bhab274, [dostęp:] 30.09.2021.
  3. A. A. Lee, C. Owyang, Sugars, sweet taste receptors, and brain responses, „Nutrients” 2017, nr 9, [online] https://doi.org/10.3390/nu9070653, [dostęp:] 30.09.2021.
  4. A. C. Reichelt, M. J. Morris, R. F. Westbrook, Daily access to sucrose impairs aspects of spatial memory tasks reliant on pattern separation and neural proliferation in rats, „Learning Memory” 2016, nr 23, s. 386-390, [online] doi: 10.1101/lm.042416.116, [dostęp:] 30.09.2021.
  5. J. E. Beilharz, J. Maniam, M. J. Morris, Short exposure to a diet rich in both fat and sugar or sugar alone impairs place, but not object recognition memory in rats, „Brain, Behavior, and Immunity” 2014, [online] https://doi.org/10.1016/j.bbi.2013.11.016, [dostęp:] 30.09.2021.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij