Czy osoby zaszczepione przeciwko koronawirusowi mogą zachorować na COVID-19? W jakim stopniu szczepionka chroni przed chorobą?

Czym są „przełomowe przypadki”?

Badania kliniczne prowadzone na dużą skalę wykazały, że szczepienie przeciwko COVID-19 zapobiega zachorowaniu. Dostępne szczepionki są skuteczne, jednak w przypadku każdej z zatwierdzonych szczepionek mogą pojawić się tzw. przypadki przełomowe (ang. vaccine breakthrough cases). Oznacza to, że u pewnych osób, pomimo wykonania pełnego szczepienia, może nadal dojść do infekcji wirusem SARS-CoV-2. U osób zaszczepionych, które chorują na COVID-19 objawy są mniej nasilone, jednak nadal istnieje ryzyko hospitalizacji i śmierci, gdy choroba przybierze ciężka postać.

Według Anthony’ego Fauci, głównego doradcy medycznego prezydenta Bidena ds. pandemii, w odpowiedzi na zaprezentowanie danych dotyczących „przełomowych przypadków” przez poszczególne stany USA, obecnie nie ma powodu podnoszenia alarmu, ponieważ zaistniała liczba przypadków jest zgodna z prognozami. 

„Przypadki przełomowe” – rzadkie, ale możliwe

Centers for Disease Control and Prevention (CDC) współpracuje ze stanowymi i lokalnymi wydziałami zdrowia, monitoruje takie „przełomowe przypadki” zachorowań osób zaszczepionych i poszukuje wszelkich nietypowych wzorców. Gromadzone są dane demograficzne każdego pacjenta, lokalizacja, typ szczepionki lub numer serii i czas od wykonania iniekcji, a także szczep koronawirusa, który wywołał infekcję. Do tej pory nie wykryto żadnych zauważalnych trendów. 

Dyrektor wykonawczy American Public Health Association, dr Georges Benjamin, sądzi, że osoby starsze lub osoby przyjmujące leki osłabiające ich układ odpornościowy są bardziej narażone na „przełomowe zakażenie”. To hipoteza, która wymaga jeszcze potwierdzenia. Generowane odpowiedzi immunologiczne na szczepienie są słabsze, co podnosi ryzyko znalezienia się wśród „przełomowych przypadków” COVID-19. Aktualne dane CDC pokazują, że infekcje tego typu odnotowano wśród osób w każdym wieku.

Eksperci ds. zdrowia publicznego twierdzą, że są to uspokajające dane. Otrzymany na ich podstawie wskaźnik (ang. breakthrough rate) wynosi około 0,0067%, co odpowiada wartości błędu zaokrąglenia. Z danych agencji wynika, że na ponad 86 milionów zaszczepionych Amerykanów w połowie kwietnia odnotowano 5814 przypadków zachorowań na COVID-19. Około 396 osób wymagało hospitalizacji, 74 osoby zmarły, a mniej więcej 29% infekcji przebiegało bezobjawowo. 

Czy ciągłe testowania zaszczepionych osób jest konieczne?

Badanie opublikowane w „New England Journal of Medicine” informuje o wynikach bieżącego monitorowania społeczności uniwersyteckiej, które potwierdziło istnienie niewielkiego, ale ciągłego ryzyka zachorowania na COVID-19 wśród zaszczepionych osób oraz o możliwości dalszej transmisji wirusa. W grupie 417 pracowników uniwersytetu, którzy mieli ponad dwa tygodnie przerwy od drugiej dawki szczepionek Pfizer-BioNTech lub Moderna, wykryto dwa nowe przypadki choroby. Od stycznia uniwersytet wymaga od wszystkich pracowników pracujących stacjonarnie cotygodniowych testów PCR. 

Zdaniem naukowców nawet w pełni zaszczepione osoby, u których wystąpią objawy ze strony układu oddechowego, powinny rozważyć wykonanie testu na obecność koronawirusa.

Pretekst do pominięcia szczepienia

Paul Offit, dyrektor Centrum Edukacji Szczepionkowej w Szpitalu Dziecięcym w Filadelfii, stwierdził, że bardziej niż kolejne warianty SARS-CoV-2 niepokoją go osoby, które odmawiają przyjęcia szczepionki. Istnieje obawa, że powołując się na zaistniałe „przełomowe przypadki”, pewne osoby zyskają pretekst do odmowy przyjęcia szczepionki przeciwko COVID-19.

W badaniu Ipsos, które powstało na zlecenie Światowego Forum Ekonomicznego wśród Polaków, którzy deklarowali, że nie zamierzają przyjmować szczepionki, najczęstszym powodem, wskazanym przez 65% ankietowanych były obawy o skutki uboczne. Blisko połowa respondentów (44%) stwierdziła, że nie sądzi, aby leczenie było skuteczne, podczas gdy 18% stwierdziło, że ogólnie jest przeciwnych szczepieniom. Na podstawie raportu, okazuje się, że najwięcej sceptyków szczepień jest w Rosji (30 %), we Francji (24%) i w Południowej Afryce (23%).