Chrapanie u dziecka – dlaczego dziecko chrapie podczas snu?

Chrapanie u dziecka podczas snu może mieć charakter przemijający bądź ciągły. W pierwszym przypadku jest zwykle związane z pojawieniem się infekcji dróg oddechowych, której towarzyszy katar. Natomiast w drugim za tę dolegliwość mogą odpowiadać choroby: przerost migdałka gardłowego, otyłość, obturacyjny bezdech senny, a także wiotkość krtani. Co robić, gdy dziecko ciągle chrapie w nocy? 

Chrapanie jest związane z utrudnionym przepływem powietrza przez drogi oddechowe, które powoduje wibracje podniebienia miękkiego i języczka. Do najczęstszych przyczyn chrapania u dzieci zaliczamy przerost migdałka gardłowego i migdałków podniebiennych, obturacyjny bezdech senny, infekcje dróg oddechowych z katarem, otyłość oraz wiotkość krtani.  

Chrapanie u dziecka – przyczyny  

Chrapaniem nazywamy utrudniony przepływu powietrza przez drogi oddechowe, który prowadzi do powstawania charakterystycznego dźwięku podczas oddychania w trakcie snu. Należy pamiętać, iż chrapanie jest objawem, a nie samą chorobą, dlatego w przypadku wystąpienia tej dolegliwości należy przeprowadzić diagnostykę, aby znaleźć jej przyczynę.  

Do najczęstszych chorób powodujących wystąpienie chrapania u dziecka zaliczamy: 

• przerost migdałka gardłowego, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego – do objawów przerostu trzeciego migdałka zaliczamy upośledzenie drożności nosa: oddychanie przez usta, chrapanie, przewlekły katar, przerywany sen oraz tzw. mowę nosową (nosowanie zamknięte). Migdałek gardłowy fizjologicznie powiększa się w pierwszych latach życia na skutek kontaktu z patogenami. U dzieci w wieku 3–8 lat, kiedy dochodzi do najintensywniejszej kolonizacji bakteryjnej nosogardła poprzez kontakt z rówieśnikami, często dochodzi do nadmiernego przerostu migdałków. Taki przewlekły stan zapalny towarzyszący przerostowi trzeciego migdałka może prowadzić do utrudnienia oddychania, nawracających zapaleń ucha środkowego, zatok przynosowych oraz górnych i dolnych dróg oddechowych. U dzieci z przewlekłym zapaleniem migdałka gardłowego, na jego powierzchni dochodzi do wytworzenia powłoki zwanej biofilmem, zawierającym bakterie i grzyby, które trudno jest usunąć z jego powierzchni, nawet stosując antybiotyki czy substancje przeciwgrzybicze;
• obturacyjny bezdech senny (OBS) – objawia się kilkusekundowym zatrzymaniem oddechu podczas snu, chrapaniem, zmianą barwy głosu, oddychaniem przez usta,  oraz sennością w ciągu dnia, zaburzeniami koncentracji, a niekiedy także nadpobudliwością u dziecka. Objawy obturacyjnego bezdechu sennego u dzieci zazwyczaj pojawiają się podczas współistnienia przerostu migdałka gardłowego oraz migdałków podniebiennych i najczęściej dotyczą dzieci w wieku 4–8 lat, gdyż w tym okresie migdałki podniebienne i gardłowy są największe;  
• infekcje dróg oddechowych przebiegające z katarem – wydzielina w nosie prowadzi do upośledzenia jego drożności i oddychania przez usta, co może prowadzić do chrapania (sprawdź, jak pomóc dziecku z katarem);
• otyłość – nadmiar tkanki tłuszczowej u dziecka prowadzi do ucisku na drogi oddechowe i utrudnienia przepływu powietrza podczas oddychania;
• wiotkość krtani (laryngomalacja) – jest to częsta dolegliwość okresu noworodkowego i niemowlęcego, powstająca na skutek niedojrzałości elementów chrzęstnych krtani. Objawia się występowaniem świstu krtaniowego, który nasila się w pozycji leżącej na plecach na skutek utrudnionego przepływu powietrza przez krtań. Objawem wiotkości krtani może być także chrapanie. Symptomy te zazwyczaj ustępują samoistnie po ukończeniu przez dziecko 2. roku życia.  

Chrapanie u dziecka – diagnostyka  

Podstawą diagnostyki obturacyjnego bezdechu sennego jest badanie polisomnograficzne, które przeprowadza się podczas snu pacjenta. Polega ono na monitorowaniu EEG w trakcie snu oraz parametrów takich jak saturacja krwi, przepływ powietrza przez nos, ruchomość klatki piersiowej i brzucha, ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla. Cały sen nagrywany jest na video, aby móc zobaczyć w którym momencie snu dochodzi do zaburzeń oddychania i odchyleń w kontrolowanych parametrach.  

Chrapanie u dziecka – leczenie 

Najczęstszą przyczyną chrapania u dzieci jest przerost trzeciego migdałka, którego usuwa się chirurgicznie, jeśli współwystępują objawy takie jak bezdechy senne, niedrożność nosa, oddychanie przez usta, nawracające zapalenia ucha środkowego i zatok, częste zakażenia górnych i dolnych dróg oddechowych, wady zgryzu lub zaburzenia w ukształtowaniu twarzoczaszki. Zabieg adenotomii, czyli usunięcia przerośniętej tkanki migdałka gardłowego, często prowadzi do znacznego spadku liczby epizodów zaburzeń oddychania oraz spadku częstości infekcji.  

Jeśli przyczynami zaburzeń oddychania są nadwaga lub otyłość u dziecka, zaleca się redukcję masy ciała poprzez modyfikację stylu życia (prawidłowa dieta, regularna aktywność fizyczna).