Fibrynogen – wskaźnik krzepnięcia krwi. Jak przygotować się do badania?
Barbara Sitek

Fibrynogen – wskaźnik krzepnięcia krwi. Jak przygotować się do badania?

Badanie poziomu fibrynogenu we krwi jest jednym z podstawowych parametrów, które powinniśmy sprawdzić, kiedy mimo braku urazu na naszym ciele pojawiają się siniaki czy wybroczyny lub kiedy nasze skaleczenie trudno się goi. Zarówno niedobór fibrynogenu, jak i jego nadmiar może być groźny dla zdrowia. Jak się przygotować do badania, ile kosztuje i jakie są normy fibrynogenu dla kobiet i mężczyzn? Na te i inne pytania odpowiadamy w niniejszym artykule.

Badanie stężenia fibrynogenu, oprócz diagnostyki układu krzepnięcia lub toczących się w organizmie stanów zapalnych, może być również wykorzystane do oceny ryzyka sercowo-naczyniowego i jest traktowane jako jeden z elementów profilaktyki, zwłaszcza dla pacjentów z obciążającym wywiadem rodzinnym.  

Co to jest fibrynogen?

Fibrynogen jest jednym z najważniejszych białek osoczowych produkowanych w wątrobie. Stanowi kluczowy czynnik w procesie krzepnięcia krwi, od którego zależy prawidłowy przebieg tego zjawiska, polegający na wytworzeniu skrzepu i zahamowaniu krwawienia. W miejscu uszkodzenia dochodzi do przerwania ciągłości naczynia. Płytki krwi zaczynają się gromadzić i agregować. Powstaje  pierwotny czop hemostatyczny, który następnie zostaje opleciony i związany siatką włóknika, czyli fibryny, co zapewnia mu stabilność, dzięki czemu może skutecznie chronić organizm przed dalszą utratą krwi. Przekształcenie rozpuszczalnego białka – fibrynogenu w nierozpuszczalną i trwałą sieć fibryny jest zatem jednym z najważniejszych momentów całej kaskady krzepnięcia, a monitorowanie zmian jego aktywności w osoczu badaniem wnoszącym dużą wartość w diagnostykę układu hemostazy. Podwyższone stężenie fibrynogenu, zwiększające ryzyko powstawania zakrzepów, może być używane m.in. do szacowania tzw. ryzyka sercowo-naczyniowego i identyfikowania pacjentów najbardziej narażonych na rozwój miażdżycy oraz chorób zakrzepowo-zatorowych. Ponadto  fibrynogen należy do białek ostrej fazy, czyli wykazuje cechy związku, którego synteza w wątrobie nasila się w przebiegu procesów zapalnych, w odpowiedzi na stymulację przez cytokiny (np. interleukinę-6), dzięki czemu może być wykorzystywany w diagnostyce różnego rodzaju zapaleń i uszkodzeń tkanek.  

Zaburzenia krzepnięcia krwi, czyli kiedy należy wykonać badanie?

Wytycznymi do wykonania badania poziomu fibrynogenu są wszystkie objawy mogące wskazywać na zaburzenia w pracy układu krzepnięcia, zarówno te wynikające z niedoboru fibrynogenu, jak i nadmiaru białek regulujących.
Najczęściej badania wykonywane są wśród pacjentów zgłaszających problemy z:

  • samoistnymi krwawieniami (np. z nosa lub dziąseł),
  • pojawianiem się na skórze siniaków i wybroczyn,
  • przedłużającymi się krwawieniami miesięcznymi,
  • obecnością krwi w moczu lub stolcu,
  • trudnym gojeniem się ran,
  • z potencjalnymi tendencjami do zakrzepicy, co manifestuje się np. poprzez gorączkę lub uczucie gorąca w kończynie, bóle, obrzęki i zaczerwienienie kończyn dolnych, duszności, krwioplucie, kłucie w okolicy serca i osłabienie.
Znajomość stężenia fibrynogenu w osoczu jest też przydatna w przypadku podejrzenia uszkodzenia lub marskości wątroby, procesu zapalnego i nowotworowego, w diagnostyce zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego DIC (tu często wraz z oznaczeniem czasu częściowej tromboplastyny, APTT), do monitorowania terapii trombolitycznej oraz oceny ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego (łącznie z badaniem białka C-reaktywnego).

Powiązane produkty

Jak się przygotować do badania stężenia fibrynogenu? Ile kosztuje badanie? Czy jest badaniem refundowanym przez NFZ?

Oznaczenie stężenia lub aktywności fibrynogenu standardowo jest przeprowadzane w osoczu krwi żylnej, a do jego wykonania wykorzystuje się próbkę krwi żylnej, pobraną do probówki z dodatkiem cytrynianu. Do badania najlepiej przystąpić na czczo (czyli minimum 8 godzin po spożyciu ostatniego posiłku, nieco dłużej po wysokotłuszczowym), a w ciągu 2 – 3 poprzedzających je dni ograniczyć wzmożony wysiłek fizyczny oraz palenie papierosów. Oznaczenie stężenia fibrynogenu nie jest drogie. Jego koszt zależy od miejsca, w którym wykonujemy badanie i mieści się między 10 a 20 zł, jeśli robimy je w prywatnym zakresie. Można jednak uzyskać skierowanie na to badanie krwi i wówczas jest ono refundowane. Czas oczekiwania na wynik to najczęściej jeden dzień.

Wyniki badań fibrynogenu – norma dla kobiet i mężczyzn.

Badanie fibrynogenu może zostać wykonane kilkoma różnymi sposobami. Ilościowe oznaczenie jego stężenia, najczęściej z użyciem przeciwciał monoklonalnych, pozwala na określenie całkowitej ilości fibrynogenu w próbce i na wykrycie jego nadmiaru oraz niedoboru.

U osób zdrowych prawidłowy wynik zawiera się zazwyczaj w przedziale 1,8- 4 g/l, czyli 180-400 mg/dl.

Jeżeli stężenie fibrynogenu mieści się w granicach normy, a u pacjenta mimo to widoczne są objawy zaburzeń krzepnięcia, jedną z przyczyn może być rzadka choroba genetyczna, dysfibrynogenemia. Jest ona związana z produkcją zmodyfikowanych cząsteczek fibrynogenu, które choć są wytwarzane w wątrobie w prawidłowych ilościach, pozostają oporne na degradację i przemianę w fibrynę.  W takim wypadku wykonuje się dodatkowo oznaczenie aktywności fibrynogenu, oparte na pomiarze krzepnięcia osocza pacjenta po dodaniu do niego trombiny.

Co oznacza obniżony, a co podwyższony poziom fibrynogenu?

Obniżenie stężenia fibrynogenu może być skutkiem jego zmniejszonej syntezy, wywołanej przez wrodzone skazy krwotoczne i inne choroby genetyczne (np. afibrynogenemię, hipofibrynogenemię) bądź być wtórnym efektem niewydolności wątroby. Niekiedy może również wynikać z nadmiernego zużywania i rozpadu, np. w przebiegu DIC, powikłań położniczych, chorób nowotworowych czy zatrucia. Do przejściowego obniżenia poziomu fibrynogenu może czasami dochodzić u pacjentów leczonych asparaginazą, streptokinazą, statynami, heparyną, tiklopidyną i kwasem acetylosalicylowym lub poddawanych przetoczeniom krwi.

Podwyższony poziomu fibrynogenu w osoczu świadczy najczęściej o obecności procesu zapalnego, wymagającego dalszego potwierdzenia i diagnostyki. Jest to białko ostrej fazy, którego stężenie wzrasta w różnego rodzaju zapaleniach, infekcjach czy urazach i może świadczyć np. o przewlekłych chorobach reumatycznych i autoimmunologicznych, oparzeniach, zakażeniach wirusowych i bakteryjnych, udarze, zawale serca i miażdżycy, nowotworze, chorobie Hodgkina (ziarnicy), czy kolagenozie. Zwiększona synteza fibrynogenu bywa także niekiedy mechanizmem kompensacyjnym w przebiegu szpiczaka lub zespołu nerczycowego. Organizm próbuje w ten sposób uzupełnić poziom białek, które są tracone przez uszkodzone nerki. Do podwyższenia poziomu fibrynogenu może także dochodzić podczas ciąży, w trakcie stosowania antykoncepcji lub hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), jak również podczas terapii innymi preparatami leczniczymi z dodatkiem estrogenów. Wyższe poziomy fibrynogenu są też obserwowane u osób z nadwagą, nadciśnieniem, cukrzycą oraz u palaczy i są traktowane jako dodatkowy, negatywny czynnik rokowniczy w kierunku chorób sercowo-naczyniowych.

Leczenie podwyższonego poziomu fibrynogenu

Bez względu na to, co jest przyczyną wzrostu stężenia fibrynogenu w osoczu, należy pamiętać o tym, że zawsze pozostaje on negatywnym predyktorem rozwinięcia chorób zakrzepowo-zatorowych, wymagającym konsultacji z lekarzem, a najczęściej także wprowadzenia modyfikacji w dotychczasowym trybie życia.
Aby obniżyć za wysoki poziom fibrynogenu, należy przede wszystkim zadbać o zachowanie prawidłowej masy ciała, racjonalne odżywianie i odpowiednią dawkę ruchu. Warto również rozważyć stosowanie diety obniżającej zawartość cholesterolu we krwi oraz rezygnację z palenia papierosów i pozostałych używek. Jeżeli w wywiadzie rodzinnym występuje duże ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych należy zgłosić ten fakt lekarzowi, zwłaszcza w trakcie wybierania metody antykoncepcji lub terapii hormonalnej.

  1. A. Dembińska-Kieć i in., Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, Wrocław, 2002, s. 203-204.
  2. Diagnostyka laboratoryjna w hemostazie, pod red. M. Jastrzębskiej, Warszawa 2009, s. 115-116, 153- 154, 235-238.
  3. J. Wasilewski i in., Znaczenie fibrynogenu i właściwości reologicznych krwi w miażdżycy i chorobie wieńcowej, „Choroby serca i naczyń", nr 2 (7) 2010.
  4. J. Zdziarska, Wrodzone zaburzenia syntezy fibrynogenu (fragm.  Raport z II Konferencji „Postępy w hemostazie”pod patronatem Grupy ds. Hemostazy Polskiego Towarzystwa Hematologów i Transfuzjologów), „Journal of Transfusion Medicine", nr 3 (2) 2009.
  5. R. Vilari in., Fibrin(ogen) in human disease: both friend and foe, „Haematologica", nr 2 (105) 2020.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Podwyższona prolaktyna (hiperprolaktynemia) – przyczyny i objawy

    Hiperprolaktynemia może być jednym z objawów guza przysadki (łac. prolactinoma), chorób podwzgórza, zaburzeń funkcji gruczołu tarczycowego (np. niewyrównania niedoczynności tarczycy), niewydolności nerek, ale także ciąży. Objawami, które powinny skłonić pacjenta do zbadania poziomu PRL, są zaburzenia miesiączkowania, trudności z zajściem w ciążę, mlekotok, uderzenia gorąca, trądzik lub zauważalnie obniżone libido. Leczenie hiperprolaktynemii polega głównie na farmakoterapii i leczeniu przyczynowym podwyższonego stężenia PRL, czyli choroby, która wywołała ten stan.

  • APTT – czas kaolinowo-kefalinowy, normy i wskazania. Kiedy należy wykonać badanie?

    APTT to jeden z parametrów krwi, którego oznaczenie jest bardzo ważne w ocenie stopnia krzepliwości krwi pacjenta, u którego planowana jest operacja chirurgiczna lub który jest leczony z powodu chorób natury zakrzepowo-zatorowej. Niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na czas częściowej tromboplastyny po aktywacji mogą być choroby wątroby lub zaburzenia ilości witaminy K w organizmie. Jak wygląda badanie APTT, czy jest refundowane i jak się do niego przygotować?

  • D-dimery – wskazania, normy, podwyższone. Poziom d-dimerów a zakrzepica

    Badanie d-dimerów we krwi jest jednym z głównych parametrów wykorzystywanych w diagnostyce chorób zakrzepowych takich jak zakrzepica żył głębokich dolnych czy zatorowość płucna. Skrzepy krwi znajdujące się w naczyniach krwionośnych mogą zamknąć światło tych przewodów i doprowadzić w ten sposób do bardzo poważnych komplikacji zdrowotnych. Wyróżnia się cztery podstawowe metody oznaczania stężenia d-dimerów we krwi (metoda lateksowa, immunoenzymatyczna, aglutynacji pełnej krwi i wykorzystująca przeciwciała znakowane technetem). Kiedy wykonać badanie, ile kosztuje oznaczenie stężenia d-dimerów, jak się do niego przygotować? Odpowiadamy w niniejszym artykule.

  • Cholesterol HDL – badanie, normy. Co oznacza obniżony poziom „dobrego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu HDL jest jednym z głównych oznaczeń zlecanych osobom, u których ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych jest wysokie. Pacjenci chorujący na cukrzycę, po przebytym zawale serca, palacze oraz kobiety przyjmujące hormonalną terapię antykoncepcyjną, beta-blokery lub retinoidy powinni częściej oznaczać poziom dobrego cholesterolu i jego stosunek do LDL. Badaniami dodatkowymi, które zaleca się wykonać przy oznaczeniu HDL, są stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Jak należy się przygotować do oznaczenia poziomu HDL? Ile kosztuje badanie? Czy może być refundowane? Czy aby zbadać poziom cholesterolu HDL, trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Erytropoetyna (EPO) – badanie, normy, interpretacja wyników

    Badanie erytropoetyny (EPO) jest wskazane podczas prowadzenia procesu diagnostycznego chorób krwi i nerek. Dzięki analizie poziomu erytropoetyny możliwe jest kontrolowanie odpowiedzi na wdrożone leczenie anemii, nadkrwistości i niedokrwistości. Wysoki poziom EPO jest charakterystyczny dla sportowców, którzy swoje treningi odbywają w terenach górskich, ale także, co ciekawe, dla osób palących papierosy. Badanie poziomu erytropoetyny często towarzyszy analizie morfologii krwi i hematokrytowi. Jaka jest norma EPO we krwi, czy do badania erytropoetyny należy zgłosić się na czczo i czy stosowanie EPO przez sportowców jest równoznaczne ze stosowaniem dopingu? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol LDL – badanie, normy, podwyższony. Jak obniżyć zbyt wysoki poziom „złego cholesterolu”?

    Badanie poziomu cholesterolu LDL jest jednym z elementów tzw. lipidogramu, który zaleca się wykonywać minimum raz do roku, w ramach badań profilaktycznych. Przeprowadzenie tego oznaczenia ma na celu potwierdzenie wydolności lub dysfunkcji pracy wątroby. Na zaburzenia ilości „złego cholesterolu” wpływa szereg czynników, które są związane głównie z dietą i stylem życia. Jak wygląda badanie, jakie są normy cholesterolu LDL, ile kosztuje oznaczenie i czy na pobranie krwi trzeba być na czczo? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cholesterol całkowity – badanie, norma i interpretacja wyników

    Badanie poziomu cholesterolu całkowitego to jedno z podstawowych badań, które ocenia ogólny poziom cholesterolu we krwi. Cholesterol całkowity to suma cholesterolu LDL (lipoproteiny o niskiej gęstości), cholesterolu HDL (lipoproteiny o wysokiej gęstości) oraz cholesterolu VLDL (lipoproteiny o bardzo niskiej gęstości).

  • Lipidogram (profil lipidowy). Badanie, normy, przygotowanie

    Lipidy, czyli tłuszcze, to najważniejsze źródło energii w diecie człowieka. Jako składniki błon komórkowych i rozpuszczalniki niektórych substancji, np. witamin i hormonów, pełnią kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ludzkiego organizmu. Zaburzenia lipidowe występujące u pacjentów z nadwagą, otyłością lub obciążonym wywiadem rodzinnym mogą skutkować schorzeniami układu krwionośnego i sercowo-naczyniowego oraz podwyższać ryzyko udaru mózgu.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij