Kurza klatka piersiowa – przyczyny, objawy, leczenie, ćwiczenia

Kurza klatka piersiowa to rodzaj deformacji polegający na wysunięciu mostka do przodu z jednoczesnym spłaszczeniem klatki piersiowej po bokach. Przypomina to wyglądem ptasią klatkę piersiową, stąd nazwa schorzenia. Deformacja ta to przede wszystkim defekt natury estetycznej, może jednak być przyczyną powstawania wad postawy czy zaburzeń napięcia mięśniowego. Jak wygląda leczenie i rehabilitacja kurzej klatki piersiowej?

Czym jest kurza klatka piersiowa? 

Klatka piersiowa zbudowana jest z mostka i 12 par żeber połączonych z kręgami piersiowymi. Prawidłowo ukształtowana klatka ma mostek lekko wysunięty do przodu, żebra są uniesione, a całość tworzy ochronny szkielet dla narządów wewnętrznych, takich jak serce czy płuca. Klatka piersiowa ma za zadanie również uczestniczyć w procesie oddychania. Spełnia ona zatem ważną rolę, dlatego tak ważne jest jej prawidłowe ukształtowanie. Niestety czasami z przyczyn genetycznych czy rozwojowych dochodzi do deformacji w obrębie tej struktury. Jednym z rodzajów takiej wady klatki piersiowej jest kurza klatka piersiowa (pectus carinatum). 

Cały ten układ zwiększa przekrój klatki piersiowej, przez co nie dochodzi do uciśnięć na narządy wewnętrzne. Wystająca klatka piersiowa najczęściej nie powoduje także problemów z oddychaniem ani nie zaburza pracy serca. Jest jednak problemem kosmetycznym, przypominając w swojej budowie ptasią klatkę piersiową (stąd nazwa „kurza” klatka piersiowa). Klatka piersiowa kurza może mieć charakter symetryczny (żebra po obu stronach mostka są wysunięte do przodu) lub asymetryczny (jednostronne uniesienie mostka i żeber – wówczas klatka piersiowa jest wypukła tylko z jednej strony).  

Kurza klatka piersiowa – przyczyny 

Uwypuklona klatka piersiowa może być deformacją zarówno wrodzoną, jak i nabytą. Jest stosunkowo rzadkim schorzeniem występującym 1 na 10 tys. urodzeń i częściej dotyczy chłopców. Do przyczyn jej występowania zalicza się:

• przebytą krzywicę, 
• gruźlicę kręgosłupa w odcinku piersiowym, 
• zaburzenia kostnienia, 
• niepoprawne umieszczenie przyczepów mięśniowych,
• występowanie zespołów genetycznych. 

Po przebytej krzywicy (której przyczyną jest niedobór witaminy D) na wysokości przepony powstaje okrężne ściągnięcie ścian klatki piersiowej – to tzw. bruzda Harrisona, a w miejscu przejścia części kostnej żebra w część chrzęstną pojawia się zgrubienie – tzw. różaniec krzywiczy.  

Kurza klatka piersiowa – objawy 

Wystający mostek i krzywe żebra dające obraz nierównej klatki piersiowej stają się jednak często bardzo dużym defektem kosmetycznym wpływającym na samoocenę i problemy z akceptacją ciała przez dzieci i nastolatków. Zmianie ulega także postawa ciała i może pojawić się skolioza. Skutkiem nieleczonej i nierehabilitowanej kurzej klatki piersiowej jest również zmniejszenie wytrzymałości i ogólne osłabianie organizmu. 

Kurza klatka piersiowa – diagnostyka 

Klatka kurza w lekkiej formie najczęściej jest zauważalna po urodzeniu, ale w okresie dojrzewania dochodzi do powiększenia się zniekształceń. 

Diagnostykę i rozpoznanie asymetrii klatki piersiowej prowadzi najczęściej lekarz ortopeda. Kurza klatka piersiowa u dzieci często jest zauważana już przez rodziców, którzy zaniepokojeni wyglądem i postawą dziecka szukają pomocy u lekarza specjalisty. W diagnozie pomocne może okazać się zdjęcie RTG klatki piersiowej i kręgosłupa. Lekarz ocenia stopień zmian i zaleca proces terapeutyczny. Im wcześniej rozpocznie się rehabilitacja, tym można liczyć na lepsze i szybsze efekty poprawy wyglądu wypukłej klatki piersiowej.

Kurza klatka piersiowa – leczenie 

Jak leczy się kurzą klatkę piersiową? Doświadczony fizjoterapeuta na indywidualnych konsultacjach dobiera odpowiedni zestaw ćwiczeń, który pacjent wykonuje początkowo pod jego kontrolą, a następnie samodzielnie w domu. W skład zalecanych aktywności na kurzą klatkę piersiową wchodzą ćwiczenia:

• ogólnorozwojowe, 
• oddechowe, 
• wytrzymałościowe,
• dające korekcję zniekształcenia. 

Dzięki ćwiczeniom na ptasią klatkę piersiową pacjent uczy się przyjmować prawidłową postawę ciała, poprawia kondycję fizyczną i koordynację ruchową. Usprawnia się także funkcja narządów wewnętrznych. Ćwiczenia oddechowe zwiększają ruchomość klatki piersiowej i wzmacniają mięśnie oddechowe. Dodatkowo zwiększają pojemność życiową płuc, uczą prawidłowych torów oddechowych i są elementem zapobiegającym pogłębianiu się problemów z oddychaniem. Terapia ma także wzmocnić mięśnie pleców, brzucha i kręgosłupa i zwiększyć ruchomość barków. 

Ćwiczenia korekcyjne na kurzą klatkę mogą być wzbogacone o terapię manualną, kinesiotaping, masaż czy zaopatrzenie ortopedyczne korekcyjne (specjalne klamry naciskające na wystającą część klatki piersiowej). W bardzo trudnych przypadkach zalecana jest operacja polegająca na usunięciu zniekształconych części chrząstek żebrowych i poprawnym ustawieniu mostka. 

Kurza klatka piersiowa – ćwiczenia 

Przykładowy zestaw ćwiczeń na kurzą klatkę piersiową: 

1. Stań w lekkim rozkroku. W szybkim tempie połóż się na podłodze na brzuchu i wstań, wykonując jednocześnie podskok z uniesionymi rękami. Powtórz 10 razy. 
2. Połóż się na plecach, nogi zgięte w stawach kolanowych i biodrowych opierają się o podłoże, połóż na klatce piersiowej poduszkę. Wykonaj wdech, unosząc brzuch w górę, zatrzymaj oddech i przepuść powietrze z brzucha do klatki piersiowej (podsuszka powinna lekko podnieść się, a brzuch opaść), wykonaj wydech. Powtórz 10 razy. 
3. Połóż się na brzuchu, ręce wyciągnij przed siebie. Jednocześnie unieś ręce i nogi do góry ok. 10 cm nad podłogę i wykonaj wdech, w tej pozycji wykonaj głęboki długi wydech i opuść ręce i nogi na podłogę. Powtórz 10 razy.