Zapalenie dróg żółciowych – przyczyny, objawy, powikłania, rodzaje
Piotr Ziętek

Zapalenie dróg żółciowych – przyczyny, objawy, powikłania, rodzaje

Zapalenie dróg żółciowych (łac. cholangitis) jest procesem zapalnym przewodów żółciowych wątroby lub pęcherzyka (woreczka) żółciowego, w których przepływ żółci został zablokowany. Nie należy go lekceważyć, gdyż może ono prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia powikłań. Jak objawia się zapalenie dróg żółciowych i w jaki sposób można je leczyć? 

Zapalenie dróg żółciowych to proces zapalny w obrębie przewodów wyprowadzających żółć z wątroby lub z pęcherzyka żółciowego. Najczęściej jest ona powikłaniem kamicy żółciowej, choć możliwe są też inne przyczyny. Jest to poważna choroba i wymaga pilnej pomocy lekarskiej. 

Zapalenie dróg żółciowych – czym jest? 

Zapalenie dróg żółciowych (łac. cholangitis) to proces zapalny w obrębie wewnątrz- lub zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych. Drogi żółciowe umożliwiają przepływ żółci z wątroby do pęcherzyka żółciowego i następnie do dwunastnicy. Przewód żółciowy wspólny uchodzi do dwunastnicy wraz z przewodem trzustkowym. Utrudnienie odpływu żółci powoduje jej zastój w drogach żółciowych, co z kolei sprzyja namnażaniu bakterii. Jest to przyczyną ostrego zapalenia dróg żółciowych. Przewlekłe zapalenie dróg żółciowych charakteryzuje się natomiast stopniowym włóknieniem i zarastaniem dróg żółciowych prowadzącym do utrudnienia przepływu żółci i stopniowego uszkodzenia wątroby. 

Zapalenie dróg żółciowych – przyczyny 

Przyczyną ostrego zapalenia dróg żółciowych jest utrudnienie odpływu żółci oraz namnażanie się bakterii w przewodach żółciowych. Utrudnienie odpływu żółci może być spowodowane kamieniami żółciowymi, guzem nowotworowym (np. trzustki) lub pozapalnymi zwężeniami. Drobne kamienie żółciowe mogą wydostać się z pęcherzyka żółciowego i utknąć w drogach żółciowych. Czasami powstają w przewodach żółciowych de novo. Zwężenia mogą być też pochodzenia jatrogennego, tzn. mogą stanowić działanie niepożądane zabiegów wykonywanych na drogach żółciowych. Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW), która jest jedną z podstawowych metod leczenia kamicy przewodowej i ostrego zapalenia dróg żółciowych, jest zabiegiem inwazyjnym i może powodować takie powikłania. Choroba może wystąpić również po cholecystektomii. 

Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC) jest z kolei chorobą o niejasnej przyczynie. Prawdopodobnie rozwija się na podłożu autoimmunologicznym. Najczęściej choroba ujawnia się u mężczyzn po 40. roku życia, choć może wystąpić w każdym wieku, także u dzieci. Przemawia za tym m.in. fakt, że często współistnieje z innymi tego typu chorobami, np. z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, autoimmunologicznym zapaleniem trzustki czy cukrzycą typu 1. 

Powiązane produkty

Zapalenie dróg żółciowych – objawy 

Typowe objawy ostrego zapalenia dróg żółciowych składają się na tzw. triadę Charcota. Składają się na nią objawy kolki żółciowej, wysoka gorączka oraz żółtaczka. W cięższych przypadkach dołączają się zaburzenia świadomości oraz wstrząs (pentada Reynoldsa). Żółtaczka w przebiegu zapalenia dróg żółciowych może objawiać się zażółceniem skóry, białkówek oczu oraz błon śluzowych, np. jamy ustnej. Ból kolkowy towarzyszy zwykle wzmożone napięcie mięśni brzucha oraz bolesność uciskowa pod prawym łukiem żebrowym. 

Przewlekły proces zapalny w przebiegu pierwotnego stwardniającego zapalenia dróg żółciowych objawia się przewlekłym uczuciem zmęczenia, świądem skóry i utratą masy ciała. Jednak często choroba latami przebiega bezobjawowo. Niektórzy chorzy doświadczają nawracających zaostrzeń zapalenia dróg żółciowych. Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych często współistnieje z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit, głównie z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. W schyłkowej postaci choroby pojawiają się objawy marskości wątroby

Zapalenie dróg żółciowych – diagnostyka i leczenie 

Rozpoznanie ostrego zapalenia dróg żółciowych opiera się na obrazie klinicznym choroby. Charakterystyczne jest występowanie objawów wchodzących w skład triady Charcota. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić m.in. ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego, którego obraz może być podobny. Potwierdzenie ostrego zapalenia dróg żółciowych ustala się na podstawie ECPW. W badaniu endoskopowym można zaobserwować ropę wydobywającą się z dróg żółciowych. W badaniach laboratoryjnych stwierdzić można podwyższone parametry stanu zapalnego oraz zaburzenia krzepnięcia krwi. Pomocne może być też badanie USG, w którym można wykazać poszerzenie przewodów żółciowych oraz obecność złogów. W rozpoznawaniu pierwotnego stwardnienia dróg żółciowych podstawowe znaczenie ma cholangiopankreatografia rezonansu magnetycznego. 

Ostre zapalenie dróg żółciowych wymaga pilnego leczenia w warunkach szpitalnych. Kluczowe jest intensywne nawadnianie chorego oraz dieta „zero”. Włącza się również objawowe leczenie przeciwbólowe i rozkurczowe.

Lista antybiotyków skutecznych w ostrym zapaleniu dróg żółciowych jest ograniczona, ponieważ tylko niektóre z nich działają w żółci. Zwykle stosuje się fluorochinolony, metronidazol lub antybiotyki z grupy cefalosporyn. Konieczne jest również usunięcie przeszkody w odpływie żółci. Złotym standardem jest ECPW, w trakcie której można usunąć złogi z dróg żółciowych i wykonać protezowanie lub poszerzenie dróg żółciowych. Jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia takiego zabiegu, podejmuje się próbę drenażu przezskórnego lub próbę leczenia chirurgicznego. W pierwotnym stwardniającym zapaleniu dróg żółciowych również stosuje się ECPW. Dodatkowo istnieją doniesienia o skuteczności leczenia farmakologicznego kwasem ursodeoksycholowym lub glikokortykosterydami. 

Dieta przy zapaleniu dróg żółciowych 

W ostrym zapaleniu dróg żółciowych stosuje się dietę „o” do czasu leczenia inwazyjnego. Jednocześnie stosuje się nawadnianie dożylne. W przewlekłych chorobach zapalnych dróg żółciowych, a więc również w PSC wskazana jest dieta podobna jak w przypadku kamicy żółciowej. Zaleca się dietę lekkostrawną o ograniczonej ilości tłuszczu, błonnika i cukrów prostych. W diecie takiej powinno się znaleźć m.in. chude, gotowane lub pieczone mięso, jasne pieczywo, gotowane warzywa. Utrudniony przepływ żółci powoduje pogorszone wchłanianie tłuszczu, a co za tym idzie, gorsze wchłanianie substancji odżywczych rozpuszczalnych w tłuszczach.

Po konsultacji z lekarzem można rozważyć suplementację witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) oraz kwasów omega-3. Należy ograniczyć spożywanie alkoholu, ponieważ może mieć negatywny wpływ na przebieg choroby. 

Zapalenie dróg żółciowych – powikłania  

Ostre zapalenie dróg żółciowych bez wdrożenia odpowiedniego leczenia prawie zawsze prowadzi do zgonu. Po wdrożeniu intensywnej antybiotykoterapii i udrożnieniu dróg żółciowych poprzez ECPW większość chorych ma szansę na wyleczenie. Leczenie chirurgiczne stosowane przy braku możliwości wykonania ECPW wiąże się z dużą śmiertelnością. 

Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych jest chorobą przewlekłą i rozwija się latami. Po kilkunastu latach u większości pacjentów rozwija się niewydolność wątroby stwarzająca konieczność przeszczepienia wątroby. PSC wiąże się także ze zwiększonym ryzykiem występowania chorób nowotworowych, takich jak rak dróg żółciowych, rak wątrobowokomórkowy, rak jelita grubego oraz rak trzustki. 

  1. P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2015, Kraków 2015, s. 1093-1098. 
  2. H. Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2014, s. 351-353. 
  3. W. Kawalec, R. Grenda, H. Ziółkowska (red.), Pediatria, Warszawa 2018, s. 437-438. 
  4. E. Wróblewska, P. Tyszko, K. Okręglicka, Pierwotne stwardniające zapalenia przewodów żółciowych – znaczenie czynników żywieniowych, „Family Medicine & Primary Care Review”, nr 378-381 (16) 2014. 
  5. W. Noszczyk (red.), Chirurgia., Warszawa 2009, s. 836-837. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zatrucie pokarmowe – jak sobie pomóc? Co jeść i pić?

    Zatrucie pokarmowe i wynikające z niego objawy potrafią być bardzo uciążliwe i mogą przysporzyć wielu niedogodności. Z tego względu warto wiedzieć, jak sobie z nimi radzić. Ile trwa zatrucie pokarmowe oraz jak mu zapobiegać?

  • Kaszel palacza – objawy, co na niego stosować?

    Kaszel palacza powstaje w wyniku podrażnienia górnych dróg oddechowych przez substancje zawarte w dymie tytoniowym. Nikotynizm prowadzi do szeregu zmian zachodzących w drzewie oskrzelowym, które są reakcją na przewlekłą ekspozycję układu oddechowego na substancje toksyczne. Samo palenie jest również czynnikiem ryzyka rozwoju innych chorób takich jak nowotwory układu oddechowego czy przewlekła obturacyjna choroba płuc.

  • Wszawica łonowa – jak z nią walczyć?

    Wszawicą (łac. Pediculosis) nazywamy zmiany skórne wywołane przez stawonogi – wszy ludzkie. Wyróżniamy wszawicę głowową, odzieżową i łonową. O ile głowowa dotyczy przede wszystkim dzieci (zarażenie ma miejsce w szkole i innych placówkach edukacyjnych), o tyle odmiana łonowa spotykana jest wśród dorosłych i występuje w okolicach intymnych. Charakteryzuje ją uporczywy świąd skóry, który występuje między innymi w okolicach wzgórka łonowego.

  • Choroby tropikalne – objawy, diagnostyka, szczepienia

    Choroby tropikalne pochodzą z rejonów charakteryzujących się klimatem sprzyjającym rozwojowi drobnych organizmów, czyli ciepłym i wilgotnym. W takich warunkach łatwo namnażają się zarówno chorobotwórcze bakterie, jak i wirusy. Szerzenie się chorób tropikalnych jest szczególnie łatwe w krajach o niskim poziomie higieny i słabych warunkach socjoekonomicznych. Przed wyjazdem warto sprawdzić, jakie choroby występują w rejonie świata, do którego się wybieramy.

  • Narkolepsja – czym jest? Objawy, przyczyny

    Narkolepsja dotyka głównie ludzi młodych w wieku 15-20 oraz 30-35 lat, a napady snu w ciągu dnia z reguły występują pod wpływem silnych emocji: radości, lęku czy stresu. Leczeniem zajmują się psychiatrzy lub neurolodzy i polega ono głównie na łagodzeniu objawów. Wielu specjalistów twierdzi, że narkolepsja często jest błędnie diagnozowana przez fakt, że w obecnych czasach duża część zdrowego społeczeństwa skarży się na nadmierną senność w ciągu dnia – stąd wielkie znaczenie ma dogłębna diagnostyka i uświadamianie społeczeństwa na temat tego, czym jest narkolepsja.

  • Częste oddawanie moczu (częstomocz) – przyczyny, leczenie

    Częstomocz jest przykrym schorzeniem dotykającym zarówno mężczyzn jak i kobiety najczęściej w podeszłym wieku, ale zdarzają się także przypadki dzieci i młodych dorosłych borykających się z tą dolegliwością. Może się pojawić na bazie m.in. chorób ginekologicznych, urologicznych, nefrologicznych, psychicznych czy nawet onkologicznych. Przez to, że wiąże się z przymusem patologicznie częstego oddawania moczu, może stać się udręką dla pacjentów i mieć negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie chorego w społeczeństwie. Mimo, że nie zawsze jest oznaką poważnej choroby, to warto jest się zwrócić o pomoc do specjalisty, który pomoże rozwiązać problem.

  • Zespoły mielodysplastyczne (MDS) – objawy, przyczyny, leczenie

    DNA organizmów żywych – choć wspaniale zaprojektowane – jest bardzo podatne na działanie mutagennych czynników zewnętrznych. Narażenie na różnorodne substancje chemiczne (np. benzen), metale ciężkie, nawozy sztuczne, dym tytoniowy, promieniowanie jonizujące i fale X używane w radioterapii znacząco zwiększa ryzyko uszkodzenia materiału genetycznego i zachorowania na nowotwór. W obecnych czasach unikanie czynników mutagennych jest praktycznie niemożliwe, toteż odsetek chorych na zespoły mielodysplastyczne i inne choroby nowotworowe będzie niestety coraz większy.

  • Pacjenci z migreną przewlekłą skorzystają z nowoczesnej terapii

    Dzięki staraniom, które poczyniło Polskie Towarzystwo Bólów Głowy, pacjenci uzyskali dostęp do nowoczesnej terapii migreny przewlekłej z wykorzystaniem m.in. botoxu (toksyny botulinowej) i dwóch przeciwciał monoklonalnych (erenumab i fremanezumab). Leczenie tymi preparatami będzie refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Co trzeba zrobić i jakie warunki spełnić, aby wziąć udział w programie?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij