Pięta Haglunda – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie jałowej martwicy kości piętowej. Fizjoterapia w chorobie Haglunda
Mateusz Burak

Pięta Haglunda – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie jałowej martwicy kości piętowej. Fizjoterapia w chorobie Haglunda

Pięta Haglunda, czyli jałowa martwica kości piętowej, to schorzenie spowodowane niedokrwieniem tętniczym dotyczącym tylnej części pięty. W jej wyniku dochodzi do martwicy tkanki kostnej i do wytworzenia się narośli. Objawami choroby Haglunda jest ból pięty, obrzęk w okolicy guza kości piętowej, a także wyraźny dyskomfort odczuwany podczas chodzenia (zwłaszcza w obuwiu z twardym zapiętkiem). Silny ból w okolicy pięty, obok zespołu Haglunda, może także być symptomem ostrogi piętowej czy zapalenia ścięgna Achillesa, dlatego bóle pięt zawsze należy skonsultować lekarzem.

Pięta Haglunda – co to jest?

Choroba Haglunda (potocznie zwana piętą Haglunda) jest patologią dotyczącą narządu ruchu zaliczaną do chorób pięt. Po raz pierwszy została opisana w 1928 r. przez lekarza Patrica Haglunda, stąd jej nazwa. Inne jej określenie to jałowa martwica kości piętowej, a także ostroga Haglunda. 

W przebiegu choroby Haglunda pojawia się narośl na kości piętowej (apofiza kości), dysfunkcji może towarzyszyć także podrażnienie przyczepu ścięgna Achillesa w części dystalnej. Często pojawia się ból pięty, opuchlizna i tkliwość palpacyjna lokalnych struktur, stanem zapalnym może zostać objęta również pobliska kaletka maziowa.

Choroba Haglunda–Severa, zwana także chorobą Severa, jest często mylona z opisaną powyżej patologią. Różnica polega na tym, że w przypadku tej drugiej proces martwiczy obejmuje jedynie fragment kości (jałowa martwica guza kości piętowej), a nie całą jej strukturę jak w przypadku pięty Haglunda. 

Pięta Haglunda – przyczyny jałowej martwicy kości piętowej

Procesem patologicznym prowadzącym do martwicy kości pięty są przewlekłe, duże naprężenia mięśni kulszowo–goleniowych. Z czasem doprowadza to również do podrażnienia i kontuzji w obszarze dystalnego przyczepu ścięgna Achillesa (zapalenie ścięgna Achillesa). Podaje się także, że potencjalnym czynnikiem predysponującym mogą być wady związane z budową i ustawieniem stóp. Przykładowo, stopa wydrążona, mocno koślawe ustawienie pięt, może doprowadzać do inicjacji zapalenia kaletki maziowej i struktury ścięgnistej mięśnia brzuchatego łydki i płaszczkowatego poprzez nieustanny konflikt narośli kostnej z okolicznymi tkankami. 

Uważa się również, że urazy i kontuzje okolicy pięty mogą predysponować w późniejszym okresie do powstania pięty Haglunda. Noszenie zbyt ciasnych butów, forsujące treningi siłowe, płaskostopie to kolejne możliwe przyczyny. Znane są przypadki jałowej martwicy kości piętowej u dzieci, gdzie przyczynę stanowiła otyłość czy przewlekłe przyjmowanie leków sterydowych. 

Powiązane produkty

Choroba Haglunda – objawy 

Symptomów pięty Haglunda może być bardzo wiele, mogą one być mniej lub bardziej typowe. Do najbardziej charakterystycznych objawów ostrogi Haglunda zaliczamy:

  • silny ból pięty, nasilający się przy zginaniu stopy; ból pojawia się rano, podczas chodzenia czy biegania,
  • narośl nad piętą w postaci pogrubiałej, zrogowaciałej skóry,
  • opuchlizna okolicy guza piętowego,
  • wyraźnie wyczuwalna wystająca kość na pięcie,
  • zaostrzenie bólu pięt przy zmianie dotychczasowego miękkiego obuwia na sztywniejsze, np. trampków na buty trekkingowe,
  • możliwe zaczerwienienie i „ucieplenie” skóry w okolicy zgrubienia nad piętą,
  • utykanie w czasie chodu celem odciążenia kości pięty.

Objawy choroby Haglunda wymagają potwierdzenia rozpoznania badaniami klinicznymi.

Pięta Haglunda – rozpoznanie

Pierwszym elementem diagnostyki przy podejrzeniu pięty Haglunda jest zebranie wywiadu. Następnie pacjent skarżący się na powyżej opisane dolegliwości zostaje poddany badaniu palpacyjnemu, w którym określa się bolesność ścięgna Achillesa oraz testom, np. testowi ścisku dwoma palcami – uciśnięciu guza piętowego (w okolicy jądra kostnienia). Pozytywny wynik jest dodatkowym potwierdzeniem przyjętej hipotezy o istnieniu deformacji Haglunda.

W dalszej kolejności podejrzenie jałowej martwicy kości piętowej wymaga wykonania zdjęcia RTG. W przypadku podejrzenia uszkodzeń ścięgna Achillesa, konieczne może okazać się obrazowanie z wykorzystaniem USG lub rezonansu magnetycznego. Diagnostyka różnicowa bierze pod uwagę także, że dolegliwości mogą być wywołane przez chorobę Haglunda–Severa.

Pięta Haglunda – leczenie

Tak jak w większości schorzeń, istnieją dwa sposoby leczenia: postępowanie zachowawcze oraz chirurgiczne. Leczenie zachowawcze obejmuje stosowanie miękkiego obuwia, wkładek ortopedycznych twardych, odciążających upośledzoną strukturę (mają one postać zapiętków i muszą być zakładane obustronnie), maści, miejscowych iniekcji z leków sterydowych czy bogatopłytkowego osocza. Przy czym osocze jest dużo korzystniejszą opcją, nieobarczoną tak poważnymi skutkami ubocznymi, np. ewentualnym zerwaniem ścięgna Achillesa. 

Fizjoterapia w chorobie Haglunda oferuje możliwość skorzystania z zabiegów fizykalnych, takich jak: fala uderzeniowa, krioterapia, laser, fonoforeza, fala radiowa, magnetoterapia czy jonoforeza. U dzieci z zespołem Haglunda przed zakończeniem okresu dojrzewania kostnego nie wolno stosować niektórych zabiegów, jak np. ultradźwięki, ze względu na możliwość zaburzenia procesu rośnięcia kości. Fizjoterapia polega także na odpowiednim instruktażu pacjenta. Aby zakres ruchomości nie został ograniczony, powinno się kontynuować ruch w bezbolesnym obszarze. Wykorzystywane metody rehabilitacyjne w chorobie Haglunda to także pinopresura, suche igłowanie, manipulacje mięśniowo–powięziowe czy masaż. 

Martwica pięty może wymagać wymagać leczenia chirurgicznego, operacja w przypadku martwicy kości polega na wycięciu narośli kostnej. Zabieg może być wykonany w sposób otwarty, co może oznaczać ryzyko dużych powikłań w postaci utrudnionego gojenia, rozległej blizny, ryzyka przerwania ciągłości ścięgna Achillesa oraz upośledzenia funkcji okolicznych nerwów. Zdecydowanie bardziej poleca się operację endoskopową, która pozostawia minimalne blizny, nie jest aż tak mocno obciążająca. Co najważniejsze, umożliwia zdecydowanie wcześniejsze rozpoczęcie rehabilitacji i szybszy powrót do sprawności po operacji.

Pięta Haglunda – domowe sposoby

Domowe sposoby na piętę Haglunda to odciążenie stopy polegające na okresowej rezygnacji z dotychczasowych aktywności i z uprawiania sportu. Stosowanie specjalnych sztywnych wkładek w postaci zapiętków o grubości 1.5 cm po obydwu stronach zadziała odciążająco. Stan zapalny towarzyszący ostrodze Haglunda można natomiast złagodzić przez schładzanie okolicy pięty za pomocą zimnych kompresów czy okładów z woreczków z lodem. 

Korzystnie zadziała użycie ogólnodostępnych substancji o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym w postaci maści żywokostowych i pasty z konopi siewnej zawierającej wysokie stężenie substancji leczniczej. Ulgę w objawach martwicy pięty mogą przynieść również masaże i stosowanie odpowiedniej diety, bogatej w witaminę D.

Pięta Haglunda – ćwiczenia na piętę Haglunda

 Przykładowe ćwiczenia, pomocne w ostrodze Haglunda to:

  1. W pozycji siedzącej: wykonywanie ruchu zgięcia i wyprostu w stawie skokowym, tak, by nie towarzyszył temu ból. Można w ten sposób utrzymać zakres ruchomości w stawie. Należy wykonywać je w powolnym tempie przez 5–10 minut.
  2. W pozycji siedzącej: mobilizowanie rozcięgna podeszwowego, używając rolowania piłeczką do tenisa ziemnego po podeszwie stopy przez 2–3 minuty. 
  3. Układając stopę na przeciwnym kolanie, można wykonać masaż łydki, wykorzystując głaskanie, rozcieranie i uciskanie przez 5–10 minut.
  4. Dobrym rozwiązaniem jest korzystanie z domowych urządzeń kompaktowych wykorzystujących hydromasaż. 

Warto pamiętać, że wszelkie próby samodzielnych ćwiczeń oraz stosowanie domowych sposobów leczenia bólu pięty towarzyszącego chorobie Haglunda, należy koniecznie skonsultować z lekarzem bądź fizjoterapeutą. W innym wypadku można zaognić proces zapalny i utrudnić gojenie, przyczyniając się pośrednio nawet do zerwania ścięgna Achillesa.

  1. C. E. Gentchos, D. R. Bohay, J. G. Anderson, Gastrocnemius recession as treatment for refractory achilles tendinopathy: a case report, „Foot & Ankle International 2008, nr 29, s. 620–623.
  2. Y. Yasui, E. J. Fraser, J. G. Kennedy, Haglund’s deformity: Endoscopic calcaneoplasty, [w:] J. W. Stone, J. G. Kennedy, M. Glazebrook, The Foot and Ankle: AANA Advanced Arthroscopic Surgical Techniques, Slack Inc., s. 185–194.
  3. P. P. Sundararajan, T. S. Wilde, Radiographic, clinical, and magnetic resonance imaging analysis of insertional Achilles tendinopathy, „The Journal of Foot & Ankle Surgery” 2014, nr 2, s. 147–151.
  4. J. I. Wiegerinck, A. C. Kok, C. N. van Dijk, Surgical treatment of chronic retrocalcaneal bursitis, "Arthroscopy" 2012, nr 28, s. 283–293.
  5. R. Yan, Y. Gu, J. Ran i in., Intratendon delivery of leukocyte–poor plateletrich plasma improves healing compared with leukocyte–rich platelet–rich plasma in a rabbit Achilles tendinopathy model, "The American Journal of Sports Medicine" 2017, nr 45, s. 1909–1920.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Inhalacje dla dzieci – jak zrobić to dobrze?

    Inhalacja to jedna z podstawowych metod leczenia chorób dróg oddechowych u dzieci. Dzięki tej metodzie możliwe jest miejscowe podawanie leków, które mają za zadanie skutecznie redukować objawy i tym samym pomagać w leczeniu. Jakie korzyści może przynieść inhalacja oraz kto nie powinien być poddawany inhalacjom?

  • Niedoczynność tarczycy i Hashimoto. Objawy, leczenie, suplementacja

    W praktyce medycznej niedoczynność tarczycy i choroba Hashimoto są ze sobą ściśle powiązane, dlatego ich wzajemne zrozumienie jest kluczowe dla właściwego leczenia oraz skutecznej terapii. Niedoczynność tarczycy, niezależnie od przyczyny, prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów tarczycy, co może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, ponieważ wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Choroba Hashimoto jest natomiast jedną z głównych przyczyn niedoczynności tarczycy.

  • Wirus hMPV – jakie są objawy zakażenia? Kto jest szczególnie narażony? Jak leczyć?

    Zimowe miesiące to okres wzmożonego ryzyka chorób układu oddechowego, który często nazywany jest sezonem wysokim. Ostatnio coraz częściej mówi się o wirusie hMPV, szczególnie w Chinach. Od kilkunastu godzin temat ten zyskuje na znaczeniu również w Europie – pierwsze przypadki infekcji wirusem wykryto w Portugalii.

  • Mykoplazma u dzieci i dorosłych – przyczyny, objawy, leczenie

    Mykoplazma to popularne określenie zakażenia wywołanego przez bakterię Mycoplasma pneumoniae, które dotyka głównie dzieci i młodzieży. Jego objawy dotyczą najczęściej górnych dróg oddechowych, ale infekcja może też mieć postać zapalenia płuc (mykoplazmatyczne zapalenie płuc).

  • Gradówka – co to jest i jak wygląda? Przyczyny, objawy, leczenie

    Gradówka jest jednym z najczęściej występujących schorzeń okulistycznych i dotyka osoby w różnym wieku. Jakie są przyczyny i objawy gradówki? Jakie mogą być konsekwencje dla zdrowia, jeśli nie jest odpowiednio leczona?

  • Grypa typu B – objawy, leczenie, możliwe powikłania

    Grypa typu B to sezonowa infekcja wirusowa, która często atakuje w miesiącach jesienno-zimowych. Charakteryzuje się nagłym początkiem, wysoką gorączką, bólem mięśni i osłabieniem, które mogą znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Chociaż większość przypadków przebiega łagodnie, nieleczona grypa typu B może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak zapalenie płuc czy zaostrzenie chorób przewlekłych. Dowiedz się, jak rozpoznać objawy, skutecznie leczyć infekcję i minimalizować ryzyko komplikacji.

  • Ptasia grypa – przyczyny, objawy u ludzi, leczenie

    Ptasia grypa to zakaźna choroba wirusowa wywoływana przez różne szczepy wirusa grypy typu A, które naturalnie występują w populacjach ptaków. Wirusy te mogą przenosić się między ptakami, a w określonych przypadkach mogą zakażać także inne gatunki, w tym ludzi.

  • Grypa w ciąży – zagrożenia, objawy, leczenie i profilaktyka

    Grypa oraz inne infekcje wirusowe często wywołują niepokój u kobiet będących w ciąży. Zakażenie wirusem grypy u osób dorosłych przebiega zwykle dosyć łagodnie, jednakże w przypadku kobiet ciężarnych choroba może mieć cięższy przebieg oraz negatywnie wpływać na dziecko. Z tego względu w rekomendacjach lekarzy ginekologów kładzie się nacisk przede wszystkim na profilaktykę i ochronę przyszłych mam przed zakażeniem grypą, aby uniknąć poważnych powikłań.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

logo Telemedi

Usługę zdalnej konsultacji z lekarzem świadczy Telemedi.
Regulamin świadczenia usługi dostępny jest tutaj.