Nadżerka żołądka – co to takiego i o czym może świadczyć?
Piotr Ziętek

Nadżerka żołądka – co to takiego i o czym może świadczyć?

Nadużywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, nadmierne spożywanie alkoholu czy też zakażenie bakterią Helicobacter pylori to niektóre czynniki wywołujące nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka. Jak się ono objawia? W jaki sposób leczy się nadżerkę żołądka?

Pojęcie „nadżerka” oznacza ubytek nabłonka błony śluzowej. Błona śluzowa to warstwa ściany żołądka wyścielająca go od wewnątrz. Nadżerka żołądka oznacza więc uszkodzenie nabłonka błony śluzowej żołądka. Od owrzodzenia różni się tym, że jest to znacznie płytsze uszkodzenie. Zwykle nadżerka żołądka przebiega ostro, dając objawy w postaci bólu i niewielkiego krwawienia. Może też przebiegać przewlekle nie dając przez wiele lat żadnych objawów. Nadżerka żołądka powstaje pod wpływem czynnika uszkadzającego błonę śluzową. Usunięcie tego czynnika ma kluczowe znaczenie w leczeniu. Nadżerki żołądka mogą pojawić się w przebiegu różnych chorób, takich jak ostra gastropatia krwotoczna, zapalenie błony śluzowej żołądka, a nawet w przebiegu uszkodzenia mechanicznego. 

Nadżerka na żołądku – przyczyny 

Różne czynniki mogą powodować uszkodzenie błony śluzowej żołądka prowadzące do powstania nadżerek. Ostra gastropatia krwotoczna, zwana również nadżerkową, najczęściej wywołana jest nadużywaniem niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) takich jak: diklofenak, ketoprofen, kwas acetylosalicylowy, ibuprofen i in. Nadżerka żołądka może powstać też wskutek spożywania alkoholu w dużych stężeniach.

Gastropatia nadżerkowa może być wywołana także zaburzeniami ukrwienia żołądka. Dotyczy to np. pacjentów narażonych na stres, w ciężkim stanie ogólnym, leczonych na oddziałach intensywnej terapii, pacjentów pourazowych, dotkniętych rozległymi oparzeniami ciała lub uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego. Chorzy leczeni w oddziałach intensywnej terapii są także narażeni na mechaniczne uszkodzenia błony śluzowej żołądka przez sondy dożołądkowe.

Zaburzenia ukrwienia prowadzące do powstania nadżerek krwotocznych żołądka pojawiają się także u osób z przepukliną rozworu przełykowego. Nadżerki w żołądku mogą być także skutkiem leczenia chemioterapią lub radioterapią.  

Choroba Leśniowskiego-Crohna jest zaliczana do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Jednak może ona obejmować cały przewód pokarmowy od jamy ustnej aż po odbyt. Może być także przyczyną nadżerkowego zapalenia żołądka, a czasami prowadzi do powstawania głębokich owrzodzeń. 

Nadżerkowe zapalenie błony śluzowej żołądka może być także wywołane przez bakterię H. pylori. Jest to bardzo rozpowszechniona bakteria. Jej nosicielami jest ponad połowa społeczeństwa. Zapalenie to może mieć przebieg ostry, z występowaniem nadżerek, obrzęku i przekrwienia błony śluzowej. Czasami też przechodzi w proces przewlekły. Wówczas prowadzi do całkowitego zaniku błony śluzowej żołądka. 

Nadżerka żołądka – objawy 

Nadżerki na żołądku objawiają się niestrawnością, czyli dyspepsją. Składa się na nią ból w górnej części brzucha, uczucie pełności, brak apetytu, nudności i wymioty. Wymioty mogą zawierać krew w postaci przypominającej fusy. Zwykle krwi nie jest jednak dużo i krwotok nie zagraża życiu. Nadżerki żołądka mogą też nie dawać żadnych objawów. Zdarza się, że są one odkrywane przypadkowo, przy okazji gastroskopii wykonywanej z innej przyczyny.  

Prawie wszystkie przyczyny powstawania nadżerek żołądka mogą również prowadzić do rozwoju choroby wrzodowej, a zakażenie bakterią Helicobacter pylori jest także udowodnionym czynnikiem ryzyka raka żołądka. Objawy wrzodu żołądka mogą się nakładać lub być nie do odróżnienia od symptomów nadżerki żołądka. Dlatego nie należy ich bagatelizować. 

Powiązane produkty

Diagnostyka i leczenie nadżerkowego zapalenia błony śluzowej żołądka 

Rozpoznanie nadżerek w żołądku jest możliwe właściwie tylko za pomocą gastroskopii. Zakażenie H. pylori można też wykluczyć lub rozpoznać za pomocą badania krwi lub kału. Przepuklinę rozworu przełykowego można z kolei uwidocznić w zdjęciu RTG klatki piersiowej. 

Nadżerka to stosunkowo płytkie uszkodzenie błony śluzowej, a nabłonek z czasem samoistnie się regeneruje. To, jak długo goją się nadżerki w żołądku zależy od tego, czy dalej na żołądek działa czynnik szkodliwy. W przypadku gastropatii krwotocznej wywołanej przez leki przeciwbólowe lub alkohol zmiany goją się do kilku tygodni od odstawienia wspomnianych substancji.

W celu przyspieszenia gojenia nadżerek żołądka stosuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego, głównie inhibitory pompy protonowej (IPP) lub H2-blokery. Preparaty z grupy IPP takie jak omeprazol, pantoprazol czy esomeprazol są dostępne w formie leków bez recepty. Osoby z nadżerkami żołądka na podłożu zakażenia H. pylori powinni zostać poddani eradykacji bakterii. W Polsce zalecane jest stosowanie tzw. terapii poczwórnej, składającej się z IPP, tlenku bizmutu i dwóch antybiotyków. Leczenie takie trwa 14 dni. U chorych z przepukliną rozworu przełykowego konieczne może być przeprowadzenie leczenia chirurgicznego. W przypadku nadżerek żołądka w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna konieczne jest leczenie choroby podstawowej. 

Aby zapobiegać nadżerkom żołądka, nie powinno się nadużywać leków przeciwbólowych, nawet tych dostępnych bez recepty. Stosunkowo bezpiecznym dla żołądka lekiem przeciwbólowym jest paracetamol. Jednak również w jego przypadku mogą wystąpić pewne skutki uboczne i nie można przekraczać maksymalnej dawki. 

Żywienie przy nadżerce żołądka 

Wygojenie się nadżerek żołądka i regenerację błony śluzowej można uzyskać przez usunięcie czynnika uszkadzającego oraz stosowanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu solnego.

Prawidłowe żywienie może w znaczny sposób zmniejszyć objawy nadżerek w żołądku. Korzystne może być zastosowanie się do zaleceń dietetycznych stosowanych w chorobie wrzodowej. Dieta taka polega na ograniczeniu produktów tłustych i ciężkostrawnych takich jak potrawy smażone, orzechy, nasiona i pełnoziarniste pieczywo. Przeciwwskazane są także warzywa kapustne oraz cebulowe. Potrawy należy przygotowywać gotując w wodzie, na parze lub piekąc bez dodatku tłuszczu. Dozwolone są produkty takie jak chude mięso i chudy nabiał, dojrzałe owoce, ziemniaki, sałata, większość warzyw korzeniowych.

Leczenie naturalne nie ma udowodnionego wpływu na regenerację nabłonka w żołądku. Jednak leczenie domowe może być stosowane w celu zmniejszenia objawów dyspepsji. Istnieją doniesienia o skuteczności ziół takich jak mięta pieprzowa, ziele glistnika, kurkuma czy lukrecja. Wątpliwości co do bezpieczeństwa stosowania preparatów ziołowych należy skonsultować z lekarzem.  

  1. Interna Szczeklika 2015, pod red. P. Gajewskiego, Kraków 2015.
  2. W. Bartnik, D. Celińska-Cedro, J. Dzieniszewski i in., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori, „Medycyna Praktyczna, nr 46-60 (5) 2014. 
  3. M. Babaeian, M. Naseri, M. Kamalinejad i in., Herbal remedies for functional dyspepsia and traditional Iranian medicine perspective, „Iranian Red Crescent Medical Journal”, (17) 2015. 
  4. G. Chiarioni, M. Pesce, A. Fantin i in., Complementary and alternative treatment in functional dyspepsia, „United European Gastroenterology Journal”, nr 5-12 (6) 2018. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny, objawy, leczenie, żywienie przy WZJG

    Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, colitis ulcerosa) jest rozlanym nieswoistym zapaleniem błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, prowadzącym w niektórych przypadkach do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Jak rozpoznać wrzodziejące zapalenie jelita grubego?

  • Łuszczyca paznokci – przyczyny, objawy, leczenie

    Łuszczyca jest przewlekłą zapalną chorobą skóry, przebiegającą z okresami remisji i zaostrzeń, na którą w Polsce choruje prawie milion osób. Choroba najczęściej występuje u rasy białej i w umiarkowanej strefie klimatycznej. Pierwsze objawy łuszczycy mogą wystąpić w dowolnym wieku, jednak zwykle pojawiają się we wczesnym okresie dorosłego życia lub później, około 50–60 roku życia. Łuszczyca charakteryzuje się występowaniem zmian chorobowych zarówno na skórze gładkiej, jak i na owłosionej skórze głowy, a także zmianami w obrębie płytek paznokciowych dłoni i stóp. W cięższych postaciach łuszczyca może również zająć stawy. Zmianom paznokciowym z reguły towarzyszą zmiany w obrębie skóry, chociaż zdarza się, że zmiany chorobowe obejmujące aparat paznokciowy wyprzedzają pojawienie się zmian skórnych nawet o dziesiątki lat.

  • Cytomegalia (CMV) – co to za choroba? Jakie są objawy?

    Cytomegalia jest chorobą wirusową, która wywoływana jest przez wirusa o nazwie Cytomegalovirus hominis, w skrócie CMV. Zakażenie wirusem cytomegalii jest bardzo szeroko rozpowszechnione, natomiast zdecydowana większość infekcji (ponad 99%) przebiega bezobjawowo i pacjent przez przypadek dowiaduje się, że w przeszłości przebył takie zakażenie. Jednak u płodów i noworodków ze względu na niedojrzałość układu odpornościowego, jak również u osób z wrodzonymi lub nabytymi zaburzeniami odpowiedzi immunologicznej, cytomegalia może przebiegać w sposób ostry, a obraz choroby może być bardzo różny.

  • Zakrzepica – przyczyny, objawy, profilaktyka zakrzepowego zapalenia żył powierzchniowych i głębokich

    Zakrzepica (zakrzepowe zapalenie żył) polega na powstaniu w naczyniu żylnym zakrzepu w wyniku zaburzonego przepływu krwi. Nieleczona prowadzi do groźnych powikłań, m.in. do zatorowości płucnej. Wyróżnia się zapalenie żył głębokich i powierzchniowych. Jakie objawy daje zakrzepica i w jaki sposób się ją leczy? Czy istnieją sposoby na to, by jej zapobiec?

  • Nadżerka szyjki macicy (ektopia) – przyczyny, objawy, metody leczenia

    Termin „nadżerka szyjki macicy” oznacza ubytek błony śluzowej. Często jest on nieprawidłowo stosowany na określenie ektopii, która jest zupełnie innym schorzeniem. Rzekoma nadżerka szyjki macicy (tak brzmi inna nazwa ektopii) to zastępowanie nabłonka płaskiego, który fizjologicznie pokrywa tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym. Zazwyczaj nie daje ona żadnych objawów, a kobieta dowiaduje się o jej istnieniu podczas rutynowego badania ginekologicznego. Kiedy ektopia wymaga szerszej diagnostyki i leczenia? Jakie metody usunięcia „nadżerki” szyjki macicy stosuje się najczęściej?

  • Gastrolog – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy?

    Lekarz gastroenterolog jest specjalistą w zakresie chorób układu pokarmowego. Gastrolog diagnozuje i leczy pacjentów z problemami gastrycznymi. Jakimi konkretnie dolegliwościami się zajmuje? Kiedy warto się do niego udać? Czy do gastrologa jest potrzebne skierowanie? Odpowiadamy.

  • Atak paniki – jak wygląda? Co robić, gdy się pojawia?

    Ataki paniki są jednymi z najczęściej występujących zaburzeń lękowych, tuż po zespole lęku uogólnionego oraz fobii społecznej. Objawiają się nagłymi napadami silnego lęku, którym towarzyszą symptomy, takie jak: kołatanie serca, zawroty głowy, duszności, nadmierne pocenie się czy strach przed śmiercią. Dowiedz się, w jaki sposób można sobie poradzić, gdy pojawia się atak paniki.

  • Czego nie można robić przy nadżerce szyjki macicy ? Jak postępować po jej usunięciu?

    Nadżerka szyjki macicy jest rozpoznaniem, które może usłyszeć wiele kobiet w gabinecie ginekologicznym. Warto podkreślić jednak, że określenie „nadżerka” używane jest najczęściej w nieprawidłowy i potoczny sposób. Czym jest nadżerka oraz jak postępować po zabiegu jej usunięcia?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij