Dieta w niedoczynności tarczycy – założenia i przykładowy jadłospis
Maria Brzegowy

Dieta w niedoczynności tarczycy – założenia i przykładowy jadłospis

Ospałość, zaparcia, nadwaga, obrzęki, zaburzenia w cyklu miesiączkowym mogą być oznaką niedoczynności tarczycy. Podstawą leczenia tego schorzenia jest farmakoterapia, natomiast dieta przy niedoczynności tarczycy ma za zadanie wesprzeć prawidłowy przebieg procesów metabolicznych i zapobiec wahaniom wagi. Jakie produkty powinny się w niej znaleźć, a które należy wyeliminować?

Choroby tarczycy to jedne z najczęściej występujących schorzeń w XXI wieku. Nieprawidłowości związane z tym narządem stwierdza się u około 22% społeczeństwa. Wśród nich wymienić można m.in. niedoczynność tarczycy oraz często współistniejące z nią autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, zwane chorobą Hashimoto. Czym jest niedoczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny? Czy w jej przebiegu poleca się jakiś specjalny sposób żywienia i czy można nim wspomóc leczenie farmakologiczne?  

Dieta w niedoczynności tarczycy – na czym polega? 

Niedoczynność tarczycy spowodowana jest niedoborem hormonów tarczycy, do których zalicza się trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4). Ich niedostateczna ilość powoduje spowolnienie procesów metabolicznych w organizmie człowieka.  

Do głównych przyczyn powstawania niedoczynności tarczycy zalicza się: 

  • chorobę Hashimoto – przewlekłe autoimmunologiczne zapalanie tarczycy; 
  • całkowite lub częściowe wycięcie tarczycy; 
  • uszkodzenie gruczołu tarczowego – spowodowane leczeniem z powodu chorób nowotworowych zlokalizowanych w obrębie szyi lub głowy; 
  • inne zapalenia tarczycy. 

Ospałość, zaparcia, zaburzenia miesiączkowania, obrzęki, depresja czy wypadanie włosów to jedne z najczęściej występujących objawów niedoczynności wspomnianego narządu. Do najbardziej uciążliwych, szczególnie wśród kobiet, należy także spowolnienie przemiany materii, które może prowadzić do wzrostu masy ciała.  

Dieta w niedoczynności tarczycy powinna być przede wszystkim uregulowana, urozmaicona i prawidłowo zbilansowana. Dzięki temu pozwoli na właściwy przebieg procesów metabolicznych i zapobiegnie wahaniom wagi.

W sytuacji, gdy występuje nadwyżka masy ciała, zaleca się dietę redukcyjną, pozwalającą na stopniowe zmniejszenie wagi (ok. 2-4 kg miesięcznie). Rozkład podstawowych makroskładników (białko, tłuszcze, węglowodany) powinien zostać dobrany indywidualnie, zgodnie z zapotrzebowaniem, jednostkami współtowarzyszącymi, preferencjami i prowadzonym stylem życia. Należy również pamiętać o korzystnym wpływie na organizm błonnika pokarmowego. 

Dieta przy niedoczynności tarczycy: produkty dozwolone i zakazane 

Dieta w niedoczynności tarczycy nie odbiega zaleceniami od diety rekomendowanej w ramach zasad prawidłowego żywienia.  

Wśród produktów, które należy w niej ograniczyć bądź całkowicie wyeliminować znajdują się m.in.: 

  • pieczywo pszenne, jasne makarony, wafle ryżowe, oczyszczone kasze i kaszki (zawierają niewiele błonnika pokarmowego),
  • surowe warzywa kapustne (ze względu na wysoką zawartość w nich substancji wolotwórczych, rekomenduje się spożywanie ich po uprzedniej obróbce termicznej),
  • słone przekąski, takie jak chipsy, solone orzeszki, krakersy (zawierają spore ilości soli, której nadmiar w organizmie może sprzyjać powstawaniu obrzęków), 
  • ciastka, batony, cukierki, desery (wysoka kaloryczność, wysoka zawartość tłuszczów trans), 
  • tłuste mięso, wędliny,
  • smalec, boczek oraz margaryny twarde, 
  • napoje alkoholowe, gazowane lub energetyczne. 

Produktami polecanymi w diecie osób chorych na niedoczynność tarczycy są m.in.: 

  • pełnoziarniste i razowe pieczywo oraz makarony, grube kasze, ryż brązowy, płatki owsiane, 
  • warzywa świeże i mrożone, świeże kapustne w ograniczonych ilościach oraz świeże owoce, 
  • nasiona roślin strączkowych: soczewica, ciecierzyca, bób, fasola oraz groch, 
  • chude mięso i wędliny, 
  • jaja, 
  • oleje roślinne: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, 
  • ryby: łosoś, makrela, dorsz, pstrąg,
  • chude mleko i jego produkty,
  • orzechy brazylijskie, nerkowce, laskowe, migdały, siemię lniane. 

Składniki szczególnie potrzebne oraz suplementy diety w żywieniu przy niedoczynności tarczycy 

U chorych z niedoczynnością tarczycy warto zwrócić uwagę na kilka wybranych składników odżywczych. Pierwszym z nich jest jod, który pełni ważną rolę w produkcji hormonów tarczycy. Jego źródłem w pożywieniu są: sól jodowana, makrela, dorsz, łosoś, otręby oraz ostrygi. Dobrym wyborem będą również wody mineralne fortyfikowane jodem.  

Uwaga: jodu nie należy suplementować. Jego nadmiar może również okazać się bardzo szkodliwy dla organizmu prowadząc do rozwoju tzw. efektu Wolfa-Chainkoffa.  

Kolejnym niezbędnym składnikiem mineralnym jest selen. Uczestniczy on w przemianie tyroksyny w hormon trijodotyroninę (T3) oraz zwiększa przyswajalność jodu. Selen można znaleźć w: orzechach brazylijskich, czosnku, grzybach, rybach oraz skorupiakach. W przypadku naszej populacji zapotrzebowanie można pokryć również dzięki spożywaniu produktów zbożowych oraz mlecznych.  

Na prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego ma wpływ także witamina D. Ponieważ zapotrzebowanie na nią trudno pokryć wraz z dietą, zaleca się właściwie dobraną do pacjenta suplementację. O wysokości dawki witaminy D powinien zadecydować lekarz. 

W diecie osoby z niedoczynnością tarczycy, warto pamiętać o żelazie (czerwone mięso, nasiona lnu, otręby pszenne, żółtka jaj czy mak) oraz cynku (zarodki pszenne, pestki dyni czy pełnoziarniste produkty zbożowe).  

Powiązane produkty

Przykładowy jadłospis w diecie na niedoczynność tarczycy

Oto przykładowy jadłospis w diecie przy niedoczynności tarczycy:

Śniadanie: kanapki z chleba żytniego z pastą z awokado, jajka i czosnku z kilkoma plastrami pomidora ze szczypiorkiem.

II śniadanie: koktajl z kefiru, płatków owsianych, orzechów brazylijskich, truskawek i małego banana.

Obiad: kasza jęczmienna pęczak posypana natką pietruszki z łososiem pieczonym w piekarniku z czosnkiem oraz surówką z kiszonej kapusty i marchewki polaną oliwą z oliwek. 

Podwieczorek: serek wiejski połączony z kawałkami pomidora oraz papryki, posypany natką pietruszki i ziarnami słonecznika oraz polany oliwą z oliwek.

Kolacja: sałatka caprese z pomidorkami cherry, kaparami, bazylią, olejem rzepakowym i kromką chleba żytniego.

  1. A. Ratajczak, M. Moszak, M. Grzymisławski, Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, "Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne", nr 7 (4) 2017. 
  2. K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", nr 4 2017. 
  3. M. Jarosz, H. Stolińska, D. Wolańska. Żywienie w niedoczynności tarczycy, Warszawa 2016. 
  4. P. Tuchendler, Z. Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, "Medycyna Rodzinna", nr 20 (4) 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Tłusty Czwartek na zdrowo. Co zamiast pączków i faworków?

    Pączek średniej wielkości dostarcza ok. 300 kalorii. W Tłusty Czwartek najczęściej zjadamy więcej niż jeden, często przy tej okazji kosztujemy również popularnych faworków, co w sumie daje bardzo dużą liczbę dostarczanych kalorii. Niestety po zjedzeniu tłustych pączków możemy odczuwać nieprzyjemną zgagę lub niestrawność. Czy można świętować Tłusty Czwartek bez nadmiaru kalorii i dolegliwości trawiennych?

  • Jak zacząć odchudzanie na wiosnę? Praktyczne wskazówki dla początkujących

    Wiosna to czas sprzyjający wprowadzaniu zdrowych zmian w stylu życia. Dłuższe dni i słońce zachęcają do większej aktywności oraz lepszego dbania o siebie, co pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie. Wiosna to także czas, kiedy zaczynają pojawiać się świeże sezonowe produkty pełne witamin i składników odżywczych wspierających odchudzanie. Warto pamiętać, że kluczem do sukcesu i długoterminowych zmian jest przede wszystkim racjonalne podejście do redukcji masy ciała. Jak zacząć odchudzanie na wiosnę? O jakie nawyki żywieniowe warto zadbać?

  • Meal prep – na czym polega?

    Meal prep to metoda polegająca na przygotowywaniu posiłków i półproduktów na kilka dni. Mealprepowanie jest jednym z popularnych sposobów na dbanie o zdrowe odżywianie i kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych, a jednocześnie pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze.

  • Rośliny trujące dla kota i psa. Wiosną zwróć uwagę na kwiaty w doniczce i w ogrodzie

    Wiosna to czas, gdy w domach coraz częściej pojawiają się żywe kwiaty – zarówno cięte, jak i w doniczkach. Niewiele osób jednak wie, że znaczna część tych roślin jest trująca dla psów i kotów.

  • Trening autogenny Schultza – na czym polega ta metoda relaksacji? Jakie przynosi efekty?

    Trening autogenny Schultza to jedna z najbardziej znanych metod relaksacyjnych, której skuteczność została potwierdzona w wielu badaniach naukowych. Czym jest trening autogenny Schultza i jak go praktykować?

  • Jak zmotywować się do ćwiczeń? Porady, jak utrzymać regularną aktywność fizyczną

    Regularna aktywność fizyczna jest jednym z kluczowych elementów zdrowego stylu życia. Dla wielu osób utrzymanie systematyczności w ćwiczeniach bywa jednak trudne, w szczególności w obliczu natłoku codziennych obowiązków. Jak znaleźć w sobie motywację i sprawić, by ćwiczenia stały się nawykiem i częścią naszej codzienności?

  • Czy sprzątanie może być niebezpieczne dla zdrowia? Na te środki musisz uważać

    Sprzątanie przy użyciu chemicznych środków czystości negatywnie wpływa na płuca – wynika z najnowszych badań. Naukowcy ostrzegają, że regularne wdychanie oparów detergentów może przyczyniać się m.in. do rozwoju przewlekłych chorób układu oddechowego, a nawet pogarszać funkcjonowanie płuc u zdrowych osób. Jakich detergentów najlepiej unikać? Na co jeszcze wpływają środki czystości?

  • Jak wzmocnić stawy kolanowe? Praktyczne porady i zestawy ćwiczeń na kolana

    Stawy kolanowe są jednymi z najważniejszych stawów w ludzkim ciele. Ich prawidłowe funkcjonowanie ma kluczowe znaczenie dla mobilności i komfortu w codziennym życiu. Problemy z kolanami mogą wystąpić z różnych powodów, a ból i osłabienie potrafią poważnie ograniczyć naszą aktywność. W tym artykule przedstawimy przyczyny bólu kolan, skuteczne sposoby na ich wzmocnienie, zalecane ćwiczenia oraz inne metody, które pomagają w utrzymaniu zdrowych stawów kolanowych.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl