Dieta w niedoczynności tarczycy – założenia i przykładowy jadłospis
Maria Brzegowy

Dieta w niedoczynności tarczycy – założenia i przykładowy jadłospis

Ospałość, zaparcia, nadwaga, obrzęki, zaburzenia w cyklu miesiączkowym mogą być oznaką niedoczynności tarczycy. Podstawą leczenia tego schorzenia jest farmakoterapia, natomiast dieta przy niedoczynności tarczycy ma za zadanie wesprzeć prawidłowy przebieg procesów metabolicznych i zapobiec wahaniom wagi. Jakie produkty powinny się w niej znaleźć, a które należy wyeliminować?

Choroby tarczycy to jedne z najczęściej występujących schorzeń w XXI wieku. Nieprawidłowości związane z tym narządem stwierdza się u około 22% społeczeństwa. Wśród nich wymienić można m.in. niedoczynność tarczycy oraz często współistniejące z nią autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, zwane chorobą Hashimoto. Czym jest niedoczynność tarczycy i jakie są jej przyczyny? Czy w jej przebiegu poleca się jakiś specjalny sposób żywienia i czy można nim wspomóc leczenie farmakologiczne?  

Dieta w niedoczynności tarczycy – na czym polega? 

Niedoczynność tarczycy spowodowana jest niedoborem hormonów tarczycy, do których zalicza się trijodotyroninę (T3) oraz tyroksynę (T4). Ich niedostateczna ilość powoduje spowolnienie procesów metabolicznych w organizmie człowieka.  

Do głównych przyczyn powstawania niedoczynności tarczycy zalicza się: 

  • chorobę Hashimoto – przewlekłe autoimmunologiczne zapalanie tarczycy; 
  • całkowite lub częściowe wycięcie tarczycy; 
  • uszkodzenie gruczołu tarczowego – spowodowane leczeniem z powodu chorób nowotworowych zlokalizowanych w obrębie szyi lub głowy; 
  • inne zapalenia tarczycy. 

Ospałość, zaparcia, zaburzenia miesiączkowania, obrzęki, depresja czy wypadanie włosów to jedne z najczęściej występujących objawów niedoczynności wspomnianego narządu. Do najbardziej uciążliwych, szczególnie wśród kobiet, należy także spowolnienie przemiany materii, które może prowadzić do wzrostu masy ciała.  

Dieta w niedoczynności tarczycy powinna być przede wszystkim uregulowana, urozmaicona i prawidłowo zbilansowana. Dzięki temu pozwoli na właściwy przebieg procesów metabolicznych i zapobiegnie wahaniom wagi.

W sytuacji, gdy występuje nadwyżka masy ciała, zaleca się dietę redukcyjną, pozwalającą na stopniowe zmniejszenie wagi (ok. 2-4 kg miesięcznie). Rozkład podstawowych makroskładników (białko, tłuszcze, węglowodany) powinien zostać dobrany indywidualnie, zgodnie z zapotrzebowaniem, jednostkami współtowarzyszącymi, preferencjami i prowadzonym stylem życia. Należy również pamiętać o korzystnym wpływie na organizm błonnika pokarmowego. 

Dieta przy niedoczynności tarczycy: produkty dozwolone i zakazane 

Dieta w niedoczynności tarczycy nie odbiega zaleceniami od diety rekomendowanej w ramach zasad prawidłowego żywienia.  

Wśród produktów, które należy w niej ograniczyć bądź całkowicie wyeliminować znajdują się m.in.: 

  • pieczywo pszenne, jasne makarony, wafle ryżowe, oczyszczone kasze i kaszki (zawierają niewiele błonnika pokarmowego),
  • surowe warzywa kapustne (ze względu na wysoką zawartość w nich substancji wolotwórczych, rekomenduje się spożywanie ich po uprzedniej obróbce termicznej),
  • słone przekąski, takie jak chipsy, solone orzeszki, krakersy (zawierają spore ilości soli, której nadmiar w organizmie może sprzyjać powstawaniu obrzęków), 
  • ciastka, batony, cukierki, desery (wysoka kaloryczność, wysoka zawartość tłuszczów trans), 
  • tłuste mięso, wędliny,
  • smalec, boczek oraz margaryny twarde, 
  • napoje alkoholowe, gazowane lub energetyczne. 

Produktami polecanymi w diecie osób chorych na niedoczynność tarczycy są m.in.: 

  • pełnoziarniste i razowe pieczywo oraz makarony, grube kasze, ryż brązowy, płatki owsiane, 
  • warzywa świeże i mrożone, świeże kapustne w ograniczonych ilościach oraz świeże owoce, 
  • nasiona roślin strączkowych: soczewica, ciecierzyca, bób, fasola oraz groch, 
  • chude mięso i wędliny, 
  • jaja, 
  • oleje roślinne: olej rzepakowy, oliwa z oliwek, 
  • ryby: łosoś, makrela, dorsz, pstrąg,
  • chude mleko i jego produkty,
  • orzechy brazylijskie, nerkowce, laskowe, migdały, siemię lniane. 

Składniki szczególnie potrzebne oraz suplementy diety w żywieniu przy niedoczynności tarczycy 

U chorych z niedoczynnością tarczycy warto zwrócić uwagę na kilka wybranych składników odżywczych. Pierwszym z nich jest jod, który pełni ważną rolę w produkcji hormonów tarczycy. Jego źródłem w pożywieniu są: sól jodowana, makrela, dorsz, łosoś, otręby oraz ostrygi. Dobrym wyborem będą również wody mineralne fortyfikowane jodem.  

Uwaga: jodu nie należy suplementować. Jego nadmiar może również okazać się bardzo szkodliwy dla organizmu prowadząc do rozwoju tzw. efektu Wolfa-Chainkoffa.  

Kolejnym niezbędnym składnikiem mineralnym jest selen. Uczestniczy on w przemianie tyroksyny w hormon trijodotyroninę (T3) oraz zwiększa przyswajalność jodu. Selen można znaleźć w: orzechach brazylijskich, czosnku, grzybach, rybach oraz skorupiakach. W przypadku naszej populacji zapotrzebowanie można pokryć również dzięki spożywaniu produktów zbożowych oraz mlecznych.  

Na prawidłowe funkcjonowanie gruczołu tarczowego ma wpływ także witamina D. Ponieważ zapotrzebowanie na nią trudno pokryć wraz z dietą, zaleca się właściwie dobraną do pacjenta suplementację. O wysokości dawki witaminy D powinien zadecydować lekarz. 

W diecie osoby z niedoczynnością tarczycy, warto pamiętać o żelazie (czerwone mięso, nasiona lnu, otręby pszenne, żółtka jaj czy mak) oraz cynku (zarodki pszenne, pestki dyni czy pełnoziarniste produkty zbożowe).  

Powiązane produkty

Przykładowy jadłospis w diecie na niedoczynność tarczycy

Oto przykładowy jadłospis w diecie przy niedoczynności tarczycy:

Śniadanie: kanapki z chleba żytniego z pastą z awokado, jajka i czosnku z kilkoma plastrami pomidora ze szczypiorkiem.

II śniadanie: koktajl z kefiru, płatków owsianych, orzechów brazylijskich, truskawek i małego banana.

Obiad: kasza jęczmienna pęczak posypana natką pietruszki z łososiem pieczonym w piekarniku z czosnkiem oraz surówką z kiszonej kapusty i marchewki polaną oliwą z oliwek. 

Podwieczorek: serek wiejski połączony z kawałkami pomidora oraz papryki, posypany natką pietruszki i ziarnami słonecznika oraz polany oliwą z oliwek.

Kolacja: sałatka caprese z pomidorkami cherry, kaparami, bazylią, olejem rzepakowym i kromką chleba żytniego.

  1. A. Ratajczak, M. Moszak, M. Grzymisławski, Zalecenia żywieniowe w niedoczynności tarczycy i chorobie Hashimoto, "Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne", nr 7 (4) 2017. 
  2. K. Pastusiak, J. Michałowska, P. Bogdański, Postępowanie dietetyczne w chorobach tarczycy, "Forum Zaburzeń Metabolicznych", nr 4 2017. 
  3. M. Jarosz, H. Stolińska, D. Wolańska. Żywienie w niedoczynności tarczycy, Warszawa 2016. 
  4. P. Tuchendler, Z. Zdrojewicz, Dieta w chorobach tarczycy, "Medycyna Rodzinna", nr 20 (4) 2017.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • O to musisz zadbać jesienią w trosce o odporność, skórę, sen i udany powrót na siłownię

    Jesień to pora roku, która może wyjątkowo dać się nam we znaki. To okres przejściowy między krótkim rękawem a kurtką, długimi dniami a szybką szarówką, powrót z wakacji do szkoły oraz powrót do rutyny związanej z dietą czy aktywnością fizyczną. Co zrobić, żeby nie przebodźcować swojego organizmu, wzmocnić odporność, ukoić zmęczone mięśnie i zasypiać bez problemu?

  • Jesienne osłabienie organizmu - jak uniknąć choroby?

    Jesienna aura sprzyja nie tylko obniżeniu nastroju, ale również osłabieniu organizmu, co powoduje, że jesteśmy bardziej podatni na infekcje i częściej chorujemy. Poznaj kilka sposobów na wzmocnienie organizmu i ograniczenie ryzyka wystąpienia choroby.

  • Dynia – wartości odżywcze i właściwości lecznicze. Dietetyczne przepisy z dynią

    Dynia jest warzywem bogatym w witaminy i minerały – m.in. w magnez, selen, potas i cynk. Stanowi także źródło białka i błonnika pokarmowego. Kto powinien włączyć ją do swojej diety? Jakie właściwości mają pestki z dyni i olej z dyni? Czy to warzywo będzie odpowiednie dla cukrzyków?

  • Gruszka – właściwości, wartości odżywcze, przepisy

    Jej dodatek do diety może pomóc przy uciążliwych zaparciach. Świetnie sprawdzi się jako element maseczki na przetłuszczającą się cerę. W dodatku pysznie smakuje zarówno w daniach na słodko, jak i na wytrawnie. Gruszka – jakimi wartościami odżywczymi się charakteryzuje? Czy jedzenie jej może zaszkodzić? Co dobrego przygotować z gruszek?

  • Czym jest układ odpornościowy i jak skutecznie go wspierać?

    Po z natury ciepłym lecie przychodzi sezon jesienny, który wystawia na ciężką próbę nie tylko nasz nastrój, ale również układ odpornościowy, który w tym czasie jest wyjątkowo obciążony. Jest to okres infekcji, często nawracających lub przewlekłych. Istnieją jednak sposoby, aby sobie skutecznie pomóc i zniwelować ryzyko uciążliwych i osłabiających przeziębień, na tle których mogą rozwinąć się dużo poważniejsze choroby, jak zapalenie płuc czy oskrzeli. Spośród czynników mających wpływ na prawidłowo funkcjonujący układ immunologiczny, niewątpliwie ogromne znaczenie ma zdrowa dieta.

  • Kapary – smak, właściwości i zastosowanie w kuchni

    Kapary to roślina krzewiasta naturalnie występująca w strefie tropikalnej i w basenie Morza Śródziemnego. Pąki kwiatowe kaparów są znane już od wielu lat ze względu na swój charakterystyczny smak oraz działanie wspomagające trawienie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych. Kapary są ważnym źródłem wielu różnych biologicznie aktywnych substancji chemicznych, których właściwości terapeutyczne były już dobrze znane i cenione przez starożytnych Rzymian.

  • Czy proteinowa dieta Dukana działa? Fazy diety i skutki uboczne

    Dieta Dukana jest znana inaczej jako dieta proteinowa, białkowa oraz Protal (z jęz. fr. protéines alternatives). Pomysłodawcą tej słynnej diety jest były francuski dietetyk Pierre Dukan, który w 2013 roku otrzymał zakaz wykonywania zawodu lekarza na terenie Francji. Mimo to dieta Dukana zyskała w ostatnich latach miano jednej z najpopularniejszych diet odchudzających na całym świecie i stanowi model żywienia dla wielu osób.

  • Kiwi – właściwości odżywcze, wartości

    Kiwi jest niezwykle popularnym owocem, który nazywany bywa również chińskim agrestem. Owoce kiwi są jagodami, a ich miąższ jest soczysty, galaretowaty i zasobny w brązowe lub czarne nasiona. Kiwi zawiera wiele różnych składników bioaktywnych (m.in. witamin, składników mineralnych, karotenoidów i polifenoli), dzięki czemu wywiera pozytywny wpływ na organizm człowieka.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij