Żel antybakteryjny do rąk i płyn dezynfekcyjny – jak zrobić w domu?

W obliczu pandemii wirusa SARS-CoV-2 (potocznie nazywanego „koronawirusem”), z jaką przyszło zmierzyć się ludziom na całym świecie, warto wiedzieć, jak postępować, aby zminimalizować ryzyko zakażenia i rozwinięcia infekcji przez niego wywoływanej – COVID-19 (od ang. Coronavirus Disease 2019). 

Podstawowe środki bezpieczeństwa to:
– zachowanie dystansu społecznego (minimum 1 metr od każdej osoby, z którą nie przebywamy w życiu codziennym: rodzina czy współlokatorzy), 
– zakrywanie ust i nosa podczas kaszlu i kichania zgięciem łokcia lub barkiem,
– unikanie dotykania niemytymi rękoma twarzy (zwłaszcza oczu, nosa, ust),
– częste mycie rąk mydłem i bieżącą wodą (minimum przez 30 sekund) lub w razie braku dostępu do tych środków – używanie płynów dezynfekcyjnych przeznaczonych do stosowania na skórę ludzką.

Płyn dezynfekcyjny – przepis do zrobienia w domu wg wytycznych WHO

Światowa Organizacja Zdrowia (z ang. World Health Organization, WHO) na swojej stronie internetowej udostępniła instrukcję sporządzenia płynu dezynfekcyjnego opartego na bazie alkoholu etylowego lub alkoholu izopropylowego. Według opublikowanego dokumentu, w skład płynu wchodzą: jeden z wymienionych alkoholi (jako składnik o właściwościach dezynfekcyjnych), gliceryna (glicerol) zapewniająca właściwości nawilżające (może być pominięta lub zastąpiona inną substancją o właściwościach nawilżających) oraz nadtlenek wodoru, który ma inaktywować wszelkie przetrwalniki bakterii obecne w substancjach użytych do przygotowania preparatu. 

Płyn dezynfekcyjny na bazie alkoholu etylowego przygotowujemy przez zmieszanie w czystym, uprzednio wyparzonym naczyniu:
– 83,5 ml alkoholu etylowego (np. spirytus 96%), 
– 4 ml wody utlenionej, 
– 1,5 ml gliceryny, 
– 11 ml wody destylowanej (lub przegotowanej).

Płyn dezynfekcyjny na bazie alkoholu izopropylowego przygotowujemy przez zmieszanie w czystym, uprzednio wyparzonym naczyniu: 
– 75 ml alkoholu izopropylowego,
– 4 ml wody utlenionej, 
– 1,5 ml gliceryny, 
– 19,5 ml wody destylowanej (lub przegotowanej).

Domowy żel antybakteryjny do rąk – jak go zrobić?

W warunkach domowych możemy również przygotować produkt o nieco gęstszej konsystencji niż roztwór z przepisu WHO. Do jego produkcji wystarczy użyć substancji o żelowej konsystencji, jaką jest np. żel aloesowy o możliwie wysokim stężeniu (np. 99% dostępny m.in. w aptekach).

W tym celu należy w czystym naczyniu dokładnie zmieszać spirytus z żelem aloesowym w proporcji 5:2 (np. 5 łyżek spirytusu i 2 łyżki żelu aloesowego) lub 7 części alkoholu izopropylowego i 3 części żelu aloesowego. Alternatywnie można użyć kilka kropli olejku eterycznego dla przyjemniejszego zapachu. 

Antybakteryjny żel do rąk bez alkoholu – jak go przygotować?

Alternatywą dla preparatów na bazie alkoholi są żele antybakteryjne zawierające w swoim składzie olejki eteryczne o udokumentowanym działaniu bakteriobójczym i bakteriostatycznym. 

Antybakteryjny żel bezalkoholowy wykonać można poprzez zmieszanie:
– 15 kropli olejku cynamonowego,
– 15 kropli olejku pomarańczowego,
– 10 kropli olejku lawendowego,
– 10 kropli olejku goździkowego (alternatywnie można użyć olejek z witaminą E),
– 30 ml żelu aloesowego (można zastąpić wodą lub hydrolatem, jednak produkt przygotowany z ich użyciem należy każdorazowo przed zastosowaniem energicznie wstrząsnąć).   

Podobnie jak w przypadku poprzednich preparatów wszystkie składniki należy dokładnie wymieszać w czystym i wyparzonym naczyniu.

Kiedy stosować żele antybakteryjne i płyny do dezynfekcji?

Przygotowane samodzielnie oraz te dostępne w handlu preparaty (zwróćmy uwagę na to, aby stężenie alkoholu było na odpowiednio wysokim poziomie) służące dezynfekcji należy stosować za każdym razem, kiedy nasze dłonie mają kontakt z powierzchnią, która mogła być dotykana przez inne osoby, a nie mamy dostępu do bieżącej wody i mydła. Tego typu preparaty możemy również używać do dezynfekcji takich powierzchni jak klamki, włączniki światła, stoły, kierownice czy telefony komórkowe lub tablety. 

Innym ważnym aspektem częstego mycia lub odkażania rąk przy użyciu płynów dezynfekcyjnych jest dbanie o ich nawilżenie. W skład preparatów wchodzą substancje nawilżające jak gliceryna czy żel aloesowy, jednak dodatkowa pielęgnacja pozwoli uniknąć przesuszenia lub pękania skóry dłoni. Dlatego też warto po wysuszeniu zdezynfekowane dłonie pokryć warstwą kremu nawilżającego do rąk. Jeżeli skóra popęka, można miejscowo zastosować czystą lanolinę lub maść z witaminą A.