Schizofrenia – przyczyny i leczenie. Czy schizofrenia jest dziedziczna?
Nina Keller

Schizofrenia – przyczyny i leczenie. Czy schizofrenia jest dziedziczna?

Schizofrenia to przewlekła choroba, która zaliczana jest do stanów psychotycznych, czyli tzw. psychoz. Charakteryzuje się zmienionym chorobowo, nieadekwatnym do danej sytuacji postrzeganiem i oceną rzeczywistości. Nie istnieje jedna przyczyna schizofrenii, wyróżnia się czynniki genetyczne, "organiczne” oraz społeczno–psychologiczne mogące prowokować wystąpienie objawów schizofrenii. Najlepsze rezultaty w leczeniu zaburzeń tego typu przynosi połączenie farmakoterapii oraz psychoterapii. Istotna w zapobieganiu nawrotom jest również rola osób otaczających chorego na schizofrenię

Co to jest schizofrenia?

Schizofrenia jest przewlekłą chorobą psychiczną o zróżnicowanym obrazie klinicznym. Jest jedną z najcięższych chorób psychicznych, charakterystyczny jest dla niej wymiar dezorganizacji psychicznej. W leczeniu schizofrenii wykorzystywane są różne formy psychoterapii (indywidualna, grupowa, terapia rodzin, psychoedukacja), leczenie farmakologiczne, elektrowstrząsy oraz przezczaszkowa stymulacja magnetyczna.

Schizofrenia – przyczyny

Nie istnieje jedna przyczyna schizofrenii, naukowcy wyróżniają kilka elementów, które mogą mieć wpływ na ujawnienie się choroby. Są to między innymi czynniki:

  • genetyczne, 
  • "organiczne”, 
  • społeczno–psychologiczne.
Jedna z najbardziej popularnych współcześnie teorii rozwoju schizofrenii to teoria neurorozwojowa. Zakłada ona, że już w życiu płodowym następują niekorzystne zmiany w układzie nerwowym dziecka. Łącznie z ewentualnymi komplikacjami porodowymi przyczyniają się do dysfunkcji rozwoju mózgowego, a to, wspólnie z np. przewlekłym stresem, może prowadzić do rozwoju schizofrenii. 

Niektórzy naukowy uważają, że stresujące wydarzenia życiowe czy patologie rodzinne mogą mieć swoją rolę w ujawnianiu się objawów schizofrenii. Obecnie prowadzone są badania naukowe nad wpływem czynników genetycznych. Jak dotąd, nie poznano rodzaju dziedziczenia schizofrenii, ale wiadomo, że u krewnych chorego prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń schizofrenicznych jest większe niż w populacji ogólnej.

Powiązane produkty

Schizofrenia – objawy

Objawy schizofrenii możemy podzielić na kilka kategorii, które mają wymiar dezorganizacji psychicznej oraz wymiar poznawczy. Często występują:

  • urojenia prześladowcze, 
  • głosy komentujące w głowie chorego, 
  • apatia, 
  • rozkojarzenie. 

Chorzy często nie potrafią wyrażać swoich emocji, są zamknięci w sobie, tracą swoje zainteresowania i pasje.

Schizofrenia – kiedy udać się do lekarza?

Na konsultację z lekarzem psychiatrą należy udać się niezwłocznie po zauważaniu niepokojących objawów, takich jak np. 

  • urojeniowe spostrzeżenia, 
  • nasyłania czy owładnięcia, 
  • głosy komentujące w głowie chorego, 
  • widzenie obrazów bądź postaci, które nie istnieją. 

Niepokojące mogą być także: nadmierne pobudzenie i spowolnienie w porównaniu z zachowaniem wcześniejszym chorego, pojawiające się rozkojarzenie, chaotyczność, wykonywanie powtarzalnych bezcelowych ruchów. W naszym społeczeństwie niestety spotkania z psychiatrą są często jeszcze tematem tabu. Są one jednak bardzo istotne i zawsze, kiedy zachowanie nasze lub naszych bliskich budzi wątpliwości należy przeprowadzić konsultacje psychiatryczną.

Schizofrenia – rozpoznanie

Lekarz stawia rozpoznanie na podstawie zebranego wywiadu od chorego i jego rodziny. Aby rozpoznać schizofrenię, należy także wykluczyć choroby organiczne mózgu, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, zatrucia. Nie ma swoistych dla schizofrenii badań laboratoryjnych. 

W trakcie diagnostyki wykonuje się badanie neuroobrazowe (TK lub MRI) w celu wykluczenia innych schorzeń organicznych mózgu mogących dawać podobne objawy, jak w schizofrenii. Psychiatrzy stosują różnego rodzaje skale pomagające uściślić pytania i postawić właściwą diagnozę.

Schizofrenia – leczenie

Schizofrenia – farmakoterapia w leczeniu schizofrenii

Podstawową formą leczenia farmakologicznego schizofrenii są leki przeciwpsychotyczne, które są najskuteczniejszym sposobem w eliminowaniu objawów psychotycznych. Leki przeciwpsychotyczne (tak zwane neuroleptyki), możemy podzielić na klasyczne (starej generacji), które powodują więcej objawów niepożądanych) i atypowe (leki nowej generacji). Do klasycznych zaliczamy między innymi: promazynę, chlopromazynę, haloperidol. Do atypowych: kwetiapinę, olanzapinę, klozapinę.

Obecnie w leczeniu farmakologicznym schizofrenii częściej wykorzystywane są leki nowej generacji. W farmakoterapii oprócz neuroleptyków stosowane są także leki przeciwdepresyjne, uspokajające, stabilizujące nastrój. Leczenie schizofrenii u dzieci, podobnie jak u dorosłych, polega na działaniu terapeutycznym oraz farmakoterapii.

Schizofrenia – psychoterapia w leczeniu schizofrenii

W badaniach klinicznych udowodniono, iż łączenie farmakoterapii z psychoterapią przynosi lepsze korzyści niż stosowanie wyłącznie leczenia farmakologicznego. Rodzaj psychoterapii zależy od objawów choroby oraz od rodziny pacjenta. Dostępne są terapie indywidulne, terapie rodzin, terapie grupowe. W trakcie psychoterapii wykonywane są ćwiczenia umiejętności radzenia sobie ze stresem, specyficznymi sytuacjami życia codziennego. Terapeuta powinien budować zaufanie i poczucie bezpieczeństwa. Psychoterapia pomaga także w radzeniu sobie ze stygmatyzacją społeczną wynikająca z choroby psychicznej. 

Schizofrenia – psychoedukacja w leczeniu schizofrenii

Programy edukacyjne skierowane są zarówno do chorego, jak i jego rodziny. Obejmują formę grup dyskusyjnych, rozdawanych materiałów edukacyjnych, nagrań wideo, prezentacji multimedialnych. Psychoedukację może prowadzić lekarz psychiatra bądź terapeuta. Spotkania psychoedukacyjne i rzetelnie przekazane informacje pomogą w istotny sposób rodzinie zrozumieć zachowania chorego.

Schizofrenia – hospitalizacja

W ostrym przebiegu epizodu schizofrenii chorzy często wymagają hospitalizacji w oddziale psychiatrii. Są sytuacje, np. w napadzie w schizofrenii katatonicznej, kiedy nie ma z chorym kontaktu słownego (tzw. mutyzm), chory nie chce przyjmować posiłków i płynów. W takich sytuacjach hospitalizacja jest obligatoryjna. 

Kiedy chory jest pobudzony, agresywny, zagraża swoim zachowaniem sobie jak i innym, pobyt w oddziale psychiatrycznym także staje się koniecznością. Nagłej hospitalizacji psychiatrycznej częściej doświadczają pacjenci, którzy przyjmują leki niesystematycznie. Ośrodkami leczenia schizofrenii w Polsce są oddziały psychiatryczne.

Schizofrenia – skuteczność leczenia. Czy schizofrenia jest uleczalna?

Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy schizofrenia jest wyleczalna?. Ostre epizody schizofrenii często udaje się opanować lekami w połączeniu z psychoterapią bądź elektrowstrząsami. Należy jednak pamiętać, iż jest to choroba przewlekła, która wymaga holistycznego leczenia, także w trakcie remisji objawów. U chorych po ostrym epizodzie często część objawów pozostaje do końca życia, np. spowolnienie procesów myślowych, problemy ze skupieniem uwagi, dziwaczne zachowanie. 

Leczenie domowe schizofrenii polega na przyjmowaniu zalecanych leków, uczęszczaniu na wyznaczone zajęcia terapeutyczne, a także na prowadzeniu zdrowego trybu życia. Pacjent powinien zrezygnować z papierosów i alkoholu, prowadzić regularną aktywność fizyczną, zadbać o odpowiednią ilość snu.

Schizofrenia – jak zapobiegać nawrotom choroby?

Leczenie schizofrenii powinno być stosowane jest nie tylko w ostrym epizodzie, ale przewlekle, aby zapobiec kolejnym nawrotom ostrych objawów. Rokowanie w schizofrenii jest zależne od funkcjonowanie chorego w okresie przedchorobowym, od samego chorego, a także od jego otoczenia. W przeprowadzonych badaniach nie udowodniono, aby rodzaj schizofrenii miał wpływ na rokowanie.

  1. S. Pużyński, J. Rybakowski, J. Wciórka, Psychiatria, Urban&Partner, Wrocław 2002.
  2. M. Jarema, J. Rabe–Jabłońska, Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, PZWL, Warszawa 2011
  3. S. Pużyński, Leksykon psychiatrii, PZWL, Warszawa 1993
  4. J. Borowiecka-Kluza, Schizofrenia, „www.mp.pl [online], https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/choroby/78549,schizofrenia.
  5. M. Miernik–Jaeschke, Schizofrenia u dzieci i młodzieży, „www.mp.pl” [online], https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/psychiatria/81287,schizofrenia–u–dzieci–i–mlodziezy.

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Jak dawkować melatoninę na sen? Czy pomaga zasnąć?

    Melatonina to kluczowy hormon procesu zasypiania. Jej niedobory mogą niekorzystnie wpływać na zachowanie prawidłowego cyklu okołodobowego, a tym samym przyczyniać się do występowania zaburzeń wielu mechanizmów zachodzących w organizmie. Ilość wydzielanej melatoniny zmniejsza się wraz z wiekiem, przez co najbardziej narażone na jej niedobory są osoby starsze. Jakie inne funkcje spełnia hormon snu, jak należy go suplementować i czym objawiają się niedobory melatoniny? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Lukrecja – co to za roślina? Właściwości, działanie, przeciwwskazania

    Któż z nas chociaż jeden raz w życiu nie zetknął się z niezwykłymi, czarnymi cukierkami o ślimakowatym kształcie? Ponoć albo się je kocha, albo nienawidzi. Charakterystyczny kolor i smak słodycze te zawdzięczają zawartości ekstraktu z lukrecji – rośliny, nad której bogactwem zastosowań warto się pochylić. Czym zatem jest lukrecja, jakie ma właściwości i jaki może mieć wpływ na nasze zdrowie?

  • Domowe sposoby na wzmocnienie odporności – jak w prosty sposób wzmocnić organizm?

    Stosowanie domowych sposobów na odporność może okazać się bardzo dobrym rozwiązaniem, które z jednej strony pomoże w uniknięciu rozwoju infekcji, a z drugiej wspomoże terapię lekami, poprzez pobudzenie układu immunologicznego. W poprawie kondycji układu odporności istotne jest przestrzeganie kilku zasad, zaczynając od codziennego obowiązku zjedzenia pożywnego śniadania, kończąc na suplementacji żelaza i kwasów omega-3, których być może w pełni nie dostarczamy wraz z posiłkami. Dbając o naszą odporność niezmiernie istotne jest dbanie o nasz układ pokarmowy. Jakie suplementy przyjmować, czego unikać, a nad czym popracować w trosce o odporności? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Czym jest i jak działa żeń-szeń? Zastosowanie i przeciwwskazania do stosowania Panax ginseng

    Żeń-szeń, nazywany również ginsengiem lub wszechlekiem, jest jednym z najlepiej opisanych adaptogenów. Według medycyny chińskiej powinno się go stosować jedynie w miesiącach zimowych. Żeń-szeń może wpływać na poprawę funkcji kognitywnych (poznawczych), poprawia samopoczucie i pamięć, łagodzi stres oraz działa korzystnie na skórę i potencję seksualną. Na rynku można kupić wiele preparatów z żeń-szeniem, zarówno w formie tabletek czy kapsułek, jak i płynnych ekstraktów. Który preparat z żeń-szeniem wybrać, jaka jest dzienna zalecana dawka tego adaptogenu oraz w jakiej porze dnia należy zażywać ten suplement? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Cytrynian magnezu, zwykły magnez, a może magnez z witaminą B6 – który wybrać?

    W aptekach i sklepach z suplementami dostępnych jest kilka form magnezu. Jedne preparaty występują w postaci magnezu z witaminą B6, inne określane są mianem cytrynianu magnezu (także w wersji z pirydoksyną), a jeszcze inne oferowane są w formie samego magnezu. Magnez można kupić zarówno w formie tabletek, kapsułek, saszetek z proszkiem do rozpuszczania w wodzie, jak i w postaci płynu czy żelek. Czym różnią się poszczególne suplementy, które połączenie jest najskuteczniejsze i najlepiej przyswajalne oraz dlaczego magnezu nie wolno łączyć z preparatami zawierającymi żelazo i wapń? Odpowiedzi na te pytania znajdują się w niniejszym artykule.

  • Dlaczego profilaktyczne picie płynu Lugola jest niebezpieczne dla zdrowia?

    W ostatnich dniach bardzo wzrosło zainteresowanie płynem Lugola. Niektórzy próbują stosować go profilaktycznie, a nie z powodu wyraźnych wskazań zdrowotnych. Wprawdzie płyn Lugola wykazuje działanie antyseptyczne, a znajdujący się w nim jod wpływa korzystnie na pracę tarczycy, ale zażywanie go na „własną rękę” może mieć bardzo negatywne, a wręcz tragiczne w skutkach konsekwencje. Dlaczego nie powinniśmy stosować płynu Lugola bez wyraźnych wskazań lekarskich i czym jest trądzik jodowy? 

  • Co to jest cholekalcyferol – czyli jak powstaje witamina D w kapsułkach?

    Cholekalcyferol jest formą witaminy D3, która jest niezbędna do utrzymania zdrowego układu kostnego i zdrowia skóry. Może być syntetyzowana przez skórę pod wpływem promieni UVB lub przyjmowana w formie suplementów diety. Ułatwia wchłanianie wapnia i fosforu, umożliwiając m.in. prawidłowy rozwój kości i zębów.

  • Jad pszczeli – jakie ma właściwości lecznicze?

    Jad wytwarzany przez pszczoły miodne (Apis mellifera) to bezwonna, bezbarwna, gorzka ciecz, zawierająca mieszaninę różnych aktywnych substancji, takich jak peptydy, białka o właściwościach enzymatycznych czy biogenne aminy. Mimo że jest toksyną, która może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznej, to posiada także liczne właściwości prozdrowotne. Jakie są wyniki badań dotyczących jadu pszczelego?

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij