Szansa na nową terapię w chorobie Alzheimera
Katarzyna Szulik

Szansa na nową terapię w chorobie Alzheimera

Naukowcy z McGill University opracowali substancję, która nie tylko zatrzymuje postęp choroby Alzheimera, ale jest w stanie również cofnąć defekty pamięciowe, które wywołała choroba. Skuteczność leku była sprawdzana na modelu zwierzęcym, jednak z wcześniejszych eksperymentów wiadomo, że jest on bezpieczny klinicznie również dla ludzi.

Kierowniczka badania prof. Andrea LeBlanc od lat pracowała nad identyfikacją wczesnych czynników neurodegeneracyjnych odpowiedzialnych za utratę pamięci powiązaną z wiekiem. Jej zespół odkrył, że enzym Caspase-6 uaktywnia się w mózgu przy okazji choroby Alzheimera, powodując utratę pamięci. Na tej podstawie ukuto tezę, że blokada działania enzymu mogłaby zatrzymać proces neurodegeneracji i uchronić chorych przed wystąpieniem kolejnych defektów pamięci. Ponieważ enzym Caspase-6 nie ma inhibitorów, dalsze badania pokazały, że za jego aktywację odpowiedzialny jest inny enzym – Caspase-1. Jego inhibitory były do tej pory wykorzystywane do zwalczania chorób wynikających ze stanu zapalnego, więc naukowcy postanowili zbadać wpływ jednego z nich – VX-765 – na chorobę Alzheimera w modelu zwierzęcym.

Działanie inhibitora okazało się wyjątkowo skuteczne w walce ze skutkami neurodegeneracji. Lek w widoczny sposób przywracał utraconą pamięć, eliminował stan zapalny i blokował gromadzenie peptydów amyloidowych w zwierzęcych mózgach. Ponieważ preparat był już stosowany u ludzi, wiadomo, że jest bezpieczny – nawet podawany w relatywnie dużych dawkach przed dłuższy czas. Do tego udowodniono, że dociera bezpośrednio do mózgu, co jest wyzwaniem przy opracowywaniu leków tego rodzaju.

Właśnie z tego względu prof. LeBlanc przypuszcza, że mimo przeprowadzenia badania na modelu zwierzęcym skuteczność wspomnianego leku u ludzi jest wysoce prawdopodobna. To daje nadzieję niemal 50 milionom ludzi na świecie, którzy obecnie zmagają się z chorobą Alzheimera.

Enzymowy trop

Wspomniane badanie jest kolejnym z ostatnich lat, które wykorzystuje wiedzę o enzymach w celu opracowania leku na przywrócenie utraconej pamięci. Zdaniem badaczy z Cleveland Clinic Lerner Research Institute, kluczem do remisji alzheimera miałby być enzym BACE1. Obniżenie jego poziomu w mózgu prowadzi do rozkładu płytek beta-amyloidowych wywołujących chorobę Alzheimera, co z kolei pozwala na cofnięcie się choroby. Beta-amyloid jest rodzajem białka, które w wyniku zachorowana na Alzheimera gromadzi się w mózgu tworząc twarde płytki. Ich obecność zaburza przepływ sygnałów elektrycznych między neuronami, a wraz ze wzrostem ich ilości następuje pogorszenie problemów z pamięcią i koncentracją, stanowiących podstawowe przejawy choroby Alzheimera. W świetle tej wiedzy istotą leczenia powinno być więc „oczyszczenie” mózgu ze wspomnianych złogów, co ma pomóc w odzyskaniu utraconych zdolności poznawczych. Z takiego założenia wyszli badacze z Cleveland Clinic Lerner Research Institute, którzy powiązali aktywność białka z występującym w mózgu enzymem BACE1. Ich badanie wykazało, że zmniejszenie jego ilości prowadzi do rozkładu pytek beta-amyloidowych, co z kolei skutkuje cofnięciem się choroby. By tego dowieść, badacze rozpoczęli redukcję poziomu enzymu u chorych na alzheimera myszy. Po 10 miesiącach ich życia oraz około 8 spędzonych z alzheimerem całkowicie zablokowali u nich możliwość produkcji enzymu, co pozwoliło zwierzętom w zaawansowanym stadium choroby na odzyskanie sprawności poznawczej.

Cukrzyca i alzheimer

Z kolei zespół badaczy z Wielkiej Brytanii i Chin dokonał odkrycia, które sugeruje, że w leczeniu alzheimera pomocny okazać się może lek na cukrzycę. Badania były prowadzone przez zespół pod przewodnictwem prof. Christiana Holschera z Lancaster University w Wielkiej Brytanii. Prowadził on eksperymenty na transgenicznych myszach, którym wszczepiono zmutowane ludzkie geny wywołujące alzheimera. Tym, u których choroba rozwinęła się w znacznym stopniu, podano kombinację glukagonu, glukanopodobnego peptydu 1 (GLP-1) i glukozależnego peptydu insulinotropowego (GIP). 

Wymienione substancje mają zdolność ochrony komórek nerwowych przed degeneracją na tej samej zasadzie, na jakiej robi to insulina. Właśnie z tego powodu zachorowanie na cukrzycę typu 2. uważa się za czynnik zwiększający ryzyko zapadnięcia na chorobę Alzheimera.

Jak się okazało – u myszy otrzymujących mieszankę przez dwa miesiące zauważono wyraźną poprawę zdolności poznawczych, w tym pamięci i zdolności uczenia się. Obie te cechy sprawdzano podczas testu w labiryncie. Wykazano, że dzięki kuracji zmniejszyła się w mózgu liczba blaszek amyloidowych związanych z chorobą Alzheimera, z kolei poziom mózgowego czynnika wzrostu odpowiedzialny za ochronę komórek nerwowych podniósł się. Dodatkowo zaobserwowano spadek tempa utraty komórek nerwowych oraz nasilenia stresu oksydacyjnego i przewlekłych procesów zapalnych.

Naukowcy twierdzą, że otrzymane wyniki mogą być pozytywnym prognostykiem dla ludzi chorych na alzheimera, co jednak wymaga dalszych testów.

Powiązane produkty

Ziołowa recepta na demencję

Walkę z alzheimerem i demencją wspomóc mogą również chińskie zioła. Australijscy naukowcy postawili tezę, że terapia ziołowa wykorzystująca żeń-szeń, miłorząb japoński i szafran mogłaby celować w łagodzenie objawów demencji naczyniopochodnej, czyli drugiej najczęściej występującej formy tego schorzenia na świecie po chorobie Alzheimera. Demencja ta jest charakterystyczna dla osób starszych i pojawia się wskutek wystąpienia licznych drobnych urazów kory mózgowej lub serii miniudarów, które powodują obumieranie komórek mózgu zlokalizowanych w istocie białej. W grupie ryzyka jej wystąpienia znajdują się zwłaszcza osoby cierpiące na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, miażdżycę czy nadmiar cholesterolu we krwi. Można podejmować działania profilaktyczne bądź łagodzące tę formę demencji, lecz jej wyleczenie jest niemożliwe.

Źródło: McGill University, Gazeta Wyborcza, Polska Agencja Prasowa

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Zastrzyk z adrenaliny. Kto powinien mieć przy sobie EpiPen i jak prawidłowo podać lek?

    Adrenalina, znana również jako epinefryna, odgrywa kluczową rolę w ratowaniu życia w sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia – szczególnie podczas reakcji anafilaktycznych. Współczesna medycyna oferuje wygodne i bezpieczne formy podania tego leku, z których najpopularniejszą jest automatyczny wstrzykiwacz, powszechnie określany jako EpiPen. Wiedza na temat wskazań do stosowania adrenaliny oraz umiejętność jej prawidłowego podania mogą okazać się bezcenne w krytycznych momentach.

  • Co na wzdęcia i gazy? Ranking preparatów wspomagających przy wzdęciach brzucha 2025

    Wzdęcia i gazy to nieprzyjemne dolegliwości trawienne, które mogą znacznie uprzykrzyć życie. Po jakie środki sięgnąć, by się ich pozbyć? Sprawdź ranking preparatów na wzdęcia i gazy i wybierz produkt dla siebie.

  • Furagina i alkohol. Dlaczego to groźne połączenie i jakie są jego skutki uboczne?

    Zakażenia układu moczowego to częsta dolegliwość, która dotyczy szczególnie kobiet. Infekcje mogą pojawiać się o każdej porze roku, jednak latem ich ryzyko rośnie. Sprzyjają im m.in. kąpiele w basenie lub jeziorze, noszenie wilgotnych strojów kąpielowych, a także częstsze podróże i zmiany klimatu. Lato i wakacje to nie tylko czas większego narażenia na infekcje, ale też okres, w którym chętniej sięgamy po alkohol – lampkę wina do kolacji, orzeźwiające piwo czy kolorowego drinka na plaży. Jeśli w tym samym czasie pojawi się zakażenie dróg moczowych, lekarz często zaleca furaginę (furazydynę) jako skuteczny lek przeciwbakteryjny, który jest również dostępny bez recepty. Niestety, łączenie furaginy z alkoholem jest niebezpieczne i może prowadzić do poważnych działań niepożądanych, w tym reakcji disulfiramowej.

  • Czym jest glutaminian sodu i gdzie występuje? Czy E621 jest szkodliwy dla zdrowia?

    Glutaminian sodu to dodatek do żywności, który od lat wzbudza sporo emocji. Choć kojarzy się głównie z przemysłem spożywczym, występuje również w naturze – znajdziemy go m.in. w pomidorach, serach czy grzybach. Wielu kucharzy, zarówno zawodowych, jak i amatorów gotowania, nie wyobraża sobie kuchni bez tego składnika. W krajach Azji Wschodniej glutaminian sodu, znany także jako MSG (od ang. monosodium glutamate), jest tak powszechny jak sos sojowy czy sól i stanowi ważny element lokalnej tradycji kulinarnej. W artykule przedstawiamy aktualny stan wiedzy, poparty badaniami naukowymi, na temat glutaminianu sodu.

  • Rodzaje kolagenu a suplementacja. Na co zwrócić uwagę przy wyborze produktu?

    Kolagen to białko odgrywające kluczową rolę w organizmie człowieka. Jest głównym składnikiem tkanki łącznej, z której zbudowane są skóra, kości, stawy, ścięgna, więzadła, naczynia krwionośne, a także zęby i rogówka oka. Stanowi około 30% wszystkich białek w ciele człowieka i odpowiada za utrzymanie struktury oraz elastyczności wielu tkanek. Z wiekiem naturalna produkcja kolagenu w organizmie maleje, co może prowadzić do widocznych zmian, takich jak zmarszczki, utrata jędrności skóry czy dolegliwości stawowe. W związku z tym suplementacja kolagenu zyskuje na popularności, a znajomość różnych typów kolagenu oraz ich funkcji jest istotna przy wyborze odpowiedniego preparatu.

  • Co jest dobre na zatrucie alkoholem? Ranking środków wspomagających

    Jak dojść do siebie, gdy poprzedniego dnia przesadziło się z alkoholem? Niektóre preparaty dostępne na rynku mogą pomóc złagodzić nieprzyjemne objawy kaca. Co jest najlepsze na zatrucie alkoholowe?

  • Jaka jest najlepsza witamina D3 dla dzieci? Ranking 2025

    Witamina D pełni kluczową rolę w prawidłowym rozwoju dzieci. Wspomaga wchłanianie wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla budowy mocnych kości i zębów. Jej niedobór w okresie wzrostu może prowadzić do krzywicy – choroby powodującej deformacje układu kostnego i opóźnienie rozwoju motorycznego. Witamina D3 wpływa także na funkcjonowanie układu odpornościowego i może zmniejszać podatność na infekcje. Bierze udział w regulacji odpowiedzi immunologicznej, dzięki czemu prawdopodobnie chroni przed rozwojem chorób autoimmunologicznych takich jak cukrzyca typu 1 czy Hashimoto. Jak wybrać najlepszy preparat do suplementacji witaminy D dla dziecka?

  • Maślan sodu – który wybrać? Ranking preparatów z maślanem sodu 2025

    Suplementacja maślanu sodu może wspierać zdrowie jelit przy ich niektórych schorzeniach, a także po antybiotykoterapii czy chemioterapii. Jakie produkty są dostępne na rynku i który z nich wybrać? Ranking maślanów sodu 2025 ułatwi dobranie odpowiedniego preparatu do stosowania przy różnych dolegliwościach i potrzebach.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl