Leczenie i pielęgnacja cery nadreaktywnej – jak właściwie o nią zadbać?

11.11.2017

Wśród pacjentów odwiedzających apteki ogólnodostępne coraz częściej pojawiają się osoby borykające się z problemem nadreaktywnej skóry twarzy oraz szukające wskazówek, jak taką cerę właściwie pielęgnować. Powtarzają się pytania: Co robić, by zniwelować rumień i uczucie silnego pieczenia, kiedy się pojawia? Jakich preparatów używać, by nie doprowadzić do jeszcze silniejszego podrażnienia? I czy możliwe jest skuteczne i całkowite pozbycie się przykrych odczynów, które często pojawiają się bez znanej nam przyczyny?

Silna wrażliwość skóry może pojawiać się na skutek zadziałania konkretnego czynnika alergizującego ale może też towarzyszyć przewlekłym problemom skórnym. Dotyczy to głównie cery naczynkowej jak i cery zmienionej chorobowo trądzikiem różowatym. Pielęgnacja nie jest łatwa, gdyż skóra taka może reagować silnym zaczerwienieniem i świądem nawet po umyciu samą wodą lub w trakcie kontaktu z parą wodną. W przypadku cery naczynkowej rumień na policzkach świadczy o słabości naczyń krwionośnych i ich zwiększonej przepuszczalności pod wpływem chociażby gwałtownej zmiany temperatury czy silnych emocji. Naczynia rozszerzają się powodując widoczne zaczerwienienia. Jeśli następnie nie obkurczają się po ustaniu działania bodźca, mogą powstać pajączki a z czasem bardziej utrwalone rozległe zmiany. Skóra taka jest bardzo delikatna i wymaga szczególnej troski przez cały rok. Na tle zaburzeń mikrokrążenia może rozwinąć się stan zapalny, mogą też powstawać czasowo grudki i krostki. Mamy wówczas do czynienia z trądzikiem różowatym, który jest chorobą przewlekłą i trudną w leczeniu, z powodu nie do końca poznanej patogenezy. Zmiany rozwijają się na podłożu rumieniowym i obejmują głównie przyśrodkową część twarzy. Podobnie jak problemy naczyniowe, trądzik występuje częściej u kobiet niż mężczyżn, około 30. roku życia. Natomiast zaostrzenie objawów ma miejsce zwykle w okresie menopauzy, kiedy w organizmie zachodzą zmiany hormonalne.

Jak w takim razie zadbać o skórę nadreaktywną?

Obecnie rynek farmaceutyczny oferuje wiele produktów, które mają na celu poprawę jej kondycji. Mamy do wyboru szereg różnych postaci leków oraz produktów kosmetycznych o wielokierunkowym działaniu. Wśród działających ogólnie możemy wyróżnić doustne formy witaminy C, B2, PP i K oraz preparaty zawierające wyciągi z kasztanowca i ruszczyka. Związki te wzmacniają ściany naczyń, zmniejszają ich przepuszczalność, działają antyoksydacyjnie i przeciwzapalnie. W codziennej pielęgnacji jednak większe znaczenie mają produkty do stosowania miejscowego, zewnętrznego. Są to żele, kremy, płyny, peelingi enzymatyczne oraz maseczki zawierające w większości substancje czynne pochodzenia naturalnego, roślinnego. Oto najważniejsze z nich:

•   wyciąg z kasztanowca- zawiera escynę, która hamuje przepuszczalność ścian naczyń włosowatych, poprawia ich elastyczność, zwiększa odporność na rozszerzanie i pękanie
•   wyciąg z arniki- wzmacnia ściany naczyń, działa lekko przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo
•   ekstrakt z ruszczyka- zawiera hesperydynę o działaniu obkurczającym naczynia, przeciwzapalnym, przeciwutleniającym
•   ekstrakt ze złotej algi- działa przeciwzapalnie, kojąco i łagodzi podrażnienia
•   wyciąg z mimozy meksykańskiej- wzmacnia naczynia i poprawia mikrokrążenie
•   wyciąg z ziarnopłonu- zmniejsza przekrwienie, poprawia elastyczność naczyń
•   ekstrakt z owsa- działa łagodząco
•   wyciąg z oczaru wirginijskiego- ma właściwości ściągające i przeciwzapalne

Oprócz wyciągów roślinnych jest wiele innych substancji, które wspomagają działanie wyżej wymienionych:

•   pantenol- łagodzi podrażnienia oraz trwały i napadowy rumień. Ma zdolność wiązania wody przez co zwiększa elastyczność skóry
•   alantoina- działa kojąco, przeciwzapalnie i regenerująco na skórę
•   bisabolol- działa antyseptycznie, łagodząco i przeciwzapalnie
•   siarczan dekstranu- redukuje stany zapalne w rozległych zaczerwienieniach
•   witamina C- wzmacnia ściany naczyń, działa antyoksydacyjnie
•   witamina K- działa przeciwkrwotocznie, zapobiega wylewom podskórnym
•   piroktonian olaminy- hamuje powstanie zmian grudkowo-krostkowych
•   neutrazen- hamuje nadreaktywność i powstanie zmian grudkowo-krostkowych
•   peptydy- zwiększają poziom tolerancji skóry
•   prebiotyk- działa ochronnie na ekoflorę skóry, wzmacnia mechanizmy obronne
•   kwas azelainowy- działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, antyoksydacyjnie – hamuje powstanie wolnych rodników tlenowych

Produkty zawierające wymienione substancje wchodzą w skład asortymentu aptecznego dostępnego bez recepty lekarskiej. Z powodu znacznej wrażliwości skóry wybór odpowiedniego leku czy produktu kosmetycznego może być trudny.

Należy pamiętać, że nie ma jednego preparatu idealnego dla wszystkich. Każdy pacjent musi znaleźć produkt odpowiedni dla siebie, dla swojego rodzaju skóry oraz stopnia zaawansowania zmian chorobowych.

Należy zaznaczyć, że można zmniejszać reaktywność skóry i hamować rozwój powstających zmian poprzez unikanie niekorzystnych czynników, takich jak:

•   duże zmiany temperatury otoczenia: ekspozycja na słońce lub mróz
•   nieprawidłowa dieta: ostre przyprawy, gorące napoje, alkohol
•   nieodpowiednie kosmetyki
•   kuracje sterydami
•   silny stres

W sytuacji kiedy nie jesteśmy w stanie uniknąć chociażby przebywania w nasłonecznionym miejscu, warto pamiętać o nałożeniu kremu z wysokim filtrem, który ochroni skórę przed promieniowaniem UV. Ważne by nie zawierał alkoholu i najlepiej był nieperfumowany, co zmniejszy ryzyko ewentualnego podrażnienia lub alergii.

Pomocą w pielęgnacji skóry nadreaktywnej służą coraz częściej gabinety kosmetyczne, oferując zabiegi wyciszające rumień, peelingujące, odżywiające i regenerujące tkanki.

Wśród najbardziej bezpiecznych i skutecznych należy wyróżnić:

•   peeling kawitacyjny- delikatnie usuwa martwe komórki, oczyszcza, hamuje namnażanie bakterii, dotlenia i pobudza odbudowę skóry
•   sonoforeza- za pomocą ultradźwięków wprowadza substancje aktywne takie jak witaminę C lub peptydy w głębsze warstwy skóry poprawiając ukrwienie i regenerację tkanek skóry
•   jonoforeza- wyciszenie skóry np. związkami wapnia za pomocą siły pola elektrycznego

Kiedy jednak metody codziennej pielęgnacji nie są lub przestają być skuteczne, zwykle mamy do czynienia z zaawansowaną postacią trądziku różowatego. Wtedy konieczna jest wizyta u dermatologa w celu ustalenia dalszej terapii. Silniejsze działanie od preaparatów bez recepty, wykazuję np. metronidazol, dostępny w tabletkach doustnych, żelu i kremie. Wykazuję on silne działanie bakteriobójcze. Szersze spektrum działania posiada kwas azelainowy, który jest stosowany coraz częściej. Podaje się również antybiotyki oraz w bardzo zaostrzonych postaciach - retinoidy. Pełne wyleczenie nie jest niestety narazie możliwe. Nadal trwają badania nad dokładniejszym poznaniem etiologii tej choroby, co być może pozwoliłoby na skuteczniejsze leczenie przyczynowe oraz wskazałoby nowe kierunki w pielęgnacji i zahamowaniu nadreaktywności skóry naczyniowej i objętej trądzikiem różowatym.