Podwyższone stężenie cholesterolu w surowicy krwi – dieta, objawy i przyczyny

Co dzieje się gdy stężenie cholesterolu we krwi jest za wysokie?

Choć cholesterol jest składnikiem ważnym dla naszego organizmu, jego nadmiar może prowadzić do wystąpienia szeregu powikłań zdrowotnych. Przykładowo, zbyt wysokie jego stężenie, zwiększa ryzyko wystąpienia chorób serca (np. zawału serca) i miażdżycy. Osoby z nieprawidłowym stężeniem lipidów we krwi są także o wiele bardziej narażone na ryzyko udaru mózgu.

U kogo najczęściej stwierdza się podwyższony poziom cholesterolu? Przyczyny za wysokiego cholesterolu

Problemy z nieprawidłowym profilem lipidowym najczęściej mają osoby z nadwagą lub otyłe. Ich dieta jest zazwyczaj wysoko przetworzona, często korzystają oni z różnych gotowców, nie dbając o jakość spożywanych posiłków. Wysokie stężenie cholesterolu to także domena osób o siedzącym i stresującym trybie życia.

Czy dieta ma znaczenie dla podwyższonego poziomu cholesterolu? Czego unikać gdy cholesterol jest za wysoki?

Zdecydowanie tak! Stężenie cholesterolu frakcji LDL w dużym stopniu zależy od naszego sposobu odżywiania się. Zdaniem specjalistów – wzrost poziomu „złego cholesterolu” to efekt diety bogatej w nasycone kwasy tłuszczowe, izomery trans kwasów tłuszczowych oraz cholesterol pokarmowy. Ich źródłem jest przede wszystkim wysoko przetworzona żywność – fast-foody, gotowe dania do odgrzania, zupy w proszku, tłuste przetwory mięsne, żółtka jaj, słodycze oraz słone przekąski (a ściślej – tłuszcze cukiernicze i smażalnicze używane do ich wyrobu). Korzystnie na nasz profil lipidowy wpływają natomiast wielonienasycone kwasy tłuszczowe, ograniczenie spożycia cholesterolu pokarmowego, wzrost spożycia błonnika pokarmowego, suplementacja diety w sterole i stanole roślinne, a także redukcja masy ciała.

Jak powinna wyglądać dieta w przypadku podwyższonego stężenia cholesterolu? Dieta na obniżenie cholesterolu

Schudnij

Udowodniono, że już zaledwie 10% utraty nadmiernej masy ciała może znacząco obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Odchudzać należy się stopniowo, stawiając przede wszystkim na poprawę codziennych nawyków. Powolna, acz stała, niedrastyczna redukcja (o ok. 0,5-1 kg / tygodniowo), pozwoli na poprawę nie tylko profilu lipidowego oraz ogólnego stanu zdrowia, ale i pomoże na dłużej utrzymać osiągniętą masę ciała.

Ogranicz spożycie „złych tłuszczów”

Ogranicz w swojej diecie mięso, zwłaszcza to czerwone i przetworzone (wędliny, kiełbasy, parówki, konserwy itp.). Nie wierz w to, że mięso jest w Twojej diecie niezbędne i jego brak doprowadzi do osłabienia organizmu. Jeśli umiejętnie je zastąpisz, odniesiesz same korzyści! Pomoże Ci w tym specjalista dietetyk. Jeśli nie potrafisz zrezygnować z jedzenia mięsa, spróbuj je chociaż ograniczyć. Swój cotygodniowy jadłospis planuj według zasady: 1-2 obiady mięsne, 2 obiady rybne, 3-4 obiady wegetariańskie (posiłki na bazie nasion roślin strączkowych – fasoli, soi, ciecierzycy, soczewicy i innych).

Sięgaj po wielonienasycone kwasy tłuszczowe

Znajdziesz je przede wszystkim w tłustych rybach morskich (łososiu, śledziu atlantyckim) oraz w tłuszczach roślinnych: oliwie extra vergine, siemieniu lnianym, orzechach i awokado.  

Jedz więcej warzyw i owoców

Ostatnie badania, ponad wszelką wątpliwość wykazały, że warzywa i owoce dostarczają organizmowi składników niezbędnych dla zachowania naszego zdrowia. Przynajmniej połowę tego co jemy, powinny stanowić właśnie warzywa i owoce. Z tego względu, aktualne zalecenia Instytutu Żywności i Żywienia mówią, że produkty te mają stanowić podstawę naszego żywienia (wcześniej, u podstawy piramidy żywieniowej znajdowały się produkty zbożowe). Owoce i warzywa to witaminy, składniki mineralne, jak również przeciwutleniacze, które chronią nas przed wystąpieniem wielu chorób cywilizacyjnych, w tym także chorób układu krążenia.

Sięgaj po produkty bogate w błonnik pokarmowy

Błonnik pokarmowy, w szczególności ten rozpuszczalny, pozwala na zmniejszenie stężenia cholesterolu frakcji LDL. Jego źródłem są produkty zbożowe, takie jak owies i jęczmień, nasiona roślin strączkowych, owoce cytrusowe oraz jabłka.

Sięgnij po sterole i stanole roślinne

Zdaniem naukowców, sterole i stanole roślinne (tzw. fitosterole i fitostanole) pozwalają na zmniejszenie stężenia cholesterolu. Ich największe ilości znajdziemy w olejach roślinnych oraz orzechach. Ponieważ jednak ich podaż z codzienną dietą jest niewystarczająca, w sterole i stanole wzbogaca się niektóre produkty spożywcze – jogurty albo margaryny. Można je także suplementować w postaci kapsułek.

Wybrane piśmiennictwo:
Dietetyka. Żywność, żywienie w prewencji i leczeniu, Instytut Żywności i Żywienia, prof. dr hab. n. med. Mirosław Jarosz, 2017, Warszawa