Jakie są grupy i rodzaje krwi?
Michał Posmykiewicz

Jakie są grupy i rodzaje krwi?

Krew jest płynną tkanką łączna, która krąży w naczyniach krwionośnych. Jej ruch możliwy jest dzięki czynności serca - serce kurcząc się i rozkurczając wtłacza krew do naczyń krwionośnych.

Jaką funkcje pełni krew w naszym organizmie? 

Krew przede wszystkim odpowiedzialna jest w naszym organizmie za transport gazów, czyli tlenu i dwutlenku węgla, które dzięki krwi są transportowane pomiędzy układem oddechowym a tkankami. Poza tym, krew bierze też udział w niesłychanie ważnym dla organizmu procesie, jakim jest krzepnięcie. Dodatkowo, krew odpowiedzialna jest również za transport produktów przemiany materii oraz substancji pokarmowych, jak również za transport różnego rodzaju hormonów. Ponadto, jeszcze jedną funkcją krwi jest jej udział w procesach obronnych organizmu oraz udział w procesach termoregulacji, czyli regulacji temperatury ciała. 

Z czego zbudowana jest krew?

Krew składa się z części płynnej, którą jest osocze (składa się ono z wody, w której rozpuszczone są białka, jak również inne składniki, miedzy innymi elektrolity, substancje odżywcze czy też produkty przemiany materii) oraz z elementów morfotycznych, czyli komórek. Zalicza się do nich krwinki czerwone (erytrocyty, ich główną  funkcją jest transport tlenu i dwutlenku węgla), krwinki białe (leukocyty, ich podstawowym zadaniem jest udział w procesach odpornościowych) oraz płytki krwi, czyli trombocyty, których główną funkcją jest udział w procesach krzepnięcia.

Powiązane produkty

Czy każdy człowiek ma taką samą krew?

Nie. Krew każdego człowieka jest zróżnicowana, bowiem każdy z nas może mieć inną grupę krwi. 

A czym są grupy krwi? Jakie są rodzaje grup krwi?

W 1901 roku austriacki lekarz Karl Landsteiner dokonał odkrycia. Mianowicie stwierdził on, że na krwinkach czerwonych (erytrocytach), znajdują się dwa antygeny, które odpowiedzialne są za zjawisko zlepiania się ze sobą krwinek, czyli zjawisko aglutynacji. Kilka lat później inni uczeni - Ludwik Hirszfeld oraz Emil von Dungern stworzyli zaś podstawy nauki o grupach krwi i wprowadzili ich oznaczanie symbolami A, B, AB oraz O. Oznaczenia te zostały przyjęte na całym świecie w 1928 roku. 

Wprowadzenie oznaczeń A, B, AB oraz O doprowadziło do stworzenia tzw. układu ABO, który jest podstawowym układem grupowym krwi.  W jego obrębie można wyróżnić cztery główne grupy krwi, a przynależność do nich jest uwarunkowana obecnością lub brakiem na powierzchni krwinek czerwonych antygenów A i B.

Jakie zatem grupy krwi można wyróżnić w podstawowym układzie grupowym krwi ABO?

Wyróżnia się grupę krwi O - u tych ludzi na krwinkach czerwonych nie ma żadnego antygenu, grupę krwi A - na krwinkach czerwonych obecny jest antygen A, grupę krwi B - na erytrocytach obecny jest antygen B oraz grupę krwi AB - na krwinkach czerwonych obecny jest zarówno antygen A, jak i antygen B. Odpowiednio natomiast w osoczu krwi znajdują się naturalne przeciwciała, które skierowane są przeciwko nieobecnemu na krwinkach antygenowi, czyli w przypadku grupy krwi O w surowicy krwi znajdują się przeciwciała anty-A oraz anty-B, w przypadku grupy krwi A - w osoczu krążą przeciwciała anty-B, w przypadku grupy krwi B są to przeciwciała anty-A, zaś ludzie z grupą krwi AB nie mają w surowicy krwi takich przeciwciał. 

Kolejnym, niesłychanie istotnym układem grup krwi, jest również układ Rh. W tym przypadku na krwinkach czerwonych określa się też, poza obecnością antygenów A i B, także obecność antygenu D. Jeśli antygen ten jest obecny na powierzchni erytrocytów, wtedy taka osoba określana jest jako Rh - dodatnia (lub Rh+), jeśli zaś na powierzchni krwinek czerwonych nie można znaleźć antygenu D, wtedy mówi się, że dana osoba jest Rh - ujemna (lub inaczej Rh-). Antygen D jest jednak obecny u przeważającej ilości osób, jest to około 85 % przypadków. Zatem każda osoba z grupą krwi A, B, AB lub O może być odpowiednio Rh - dodatnia lub Rh - ujemna. Czynnik Rh jest niesłychanie istotny dla kobiet planujących ciąże. Jego brak u kobiety ciężarnej przy jego obecności u dziecka (które odziedziczyło grupę krwi po ojcu) może doprowadzić do tzw. konfliktu serologicznego. W takiej sytuacji pierwsze dziecko urodzi się zdrowe, zaś w czasie drugiej ciąży, na skutek tego, że w czasie porodu do krążenia matki dostał się obcy dla jej organizmu antygen D, kobiecy organizm będzie produkował przeciwciała skierowane przeciwko temu antygenowi D. Przeciwciała te będą przedostawać się przez łożysko i niszczyć krwinki czerwone dziecka, co spowoduje, że maluch urodzi się chory. Dlatego niesłychanie istotne jest, aby każda kobieta planująca ciąże oznaczyła swoją grupę krwi i w sytuacji, kiedy wie, że jest ona Rh-, będzie można zapobiegać konfliktowi serologicznemu podając jej po pierwszym porodzie właściwy preparat immunoglobulin, który zniszczy krwinki Rh+, zanim organizm kobiety zdąży na nie zareagować. 

Czy istnieją jeszcze inne układy grupowe krwi, związane z obecnością na powierzchni erytrocytów specyficznych antygenów?

Tak, jest ich bardzo wiele, jednak najważniejszy jest układ grupowy ABO oraz układ Rh. Trzecim "co do ważności" jest jeszcze układ Kell. Obecność antygenu K na powierzchni erytrocytów bardzo silnie aktywuje układ odpornościowy, może też on być odpowiedzialny za wywoływanie choroby hemolitycznej noworodków. Ma to miejsce w sytuacji, kiedy płód jest K-dodatni. 

Jakie są podstawowe zasady przetaczania, czyli transfuzji krwi?

Osoba, która ma grupę krwi O, jest uniwersalnym dawcą, ponieważ nie ma u niej na powierzchni krwinek czerwonych antygenów A i B. Osoba z grupą krwi AB jest natomiast uniwersalnym biorcą, ponieważ nie ma ona przeciwciał anty-A oraz anty-B. W przypadku osoby z grupą krwi A, ma ona zarówno antygen A , jak i przeciwciała anty-B, dlatego też może otrzymać jedynie krew z grupy A lub O. Zaś osoba z grupa krwi B, która ma na powierzchni erytrocytów antygen B oraz przeciwciała  anty-A, może otrzymać jedynie grupę krwi B lub O. 

Twoje sugestie

Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym.

Zgłoś uwagi Ikona

Polecane artykuły

  • Wszystko, co każdy turysta wiedzieć powinien na temat pierwszej pomocy

    Wakacje to czas relaksu, który kojarzy nam się z przyjemnością i beztroską. Niestety jest też druga strona medalu – czas letnich wyjazdów to okres, kiedy zdarza się wielka ilość wypadków różnego rodzaju: oparzenia, zasłabnięcia, podtopienia, czy utonięcia. Każdy z nas powinien umieć się odnaleźć w tych sytuacjach i umieć udzielić pomocy poszkodowanej osobie.

  • Ból trzustki – objawy i przyczyny, jak boli trzustka?

    Trzustka jest narządem gruczołowym położonym w górnej części jamy brzusznej. Pełni ona w organizmie bardzo ważną funkcję – odpowiedzialna jest za produkcję soku trzustkowego, który ma w swym składzie enzymy regulujące procesy trawienne, jak również wytwarza ona insulinę i glukagon, czyli hormony wpływające na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy. Najczęstszą dolegliwością, którą odczuwamy przy zaburzonej pracy i chorobach trzustki, jest ból. Jakie zatem przyczyny mogą powodować ból trzustki?

  • Pierwsza pomoc przy zawale

    Zawał mięśnia sercowego to martwica mięśnia sercowego spowodowana jego niedokrwieniem na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. Do zawału mięśnia sercowego dochodzi najczęściej na skutek zamknięcia światła tętnicy wieńcowej przez blaszkę miażdżycową. Do zawału zdecydowanie częściej dochodzi u mężczyzn niż u kobiet, zwykle dotyka on osoby po 40 roku życia.

  • Choroba Gravesa-Basedova – objawy, rozpoznanie, leczenie

    Do tej pory nie udało się ustalić etiopatogenezy choroby Gravesa-Basedova, wiadomo jedynie, że jest chorobą autoimmunologiczną. Występuje zdecydowanie częściej u kobiet (nawet 10 razy częściej), co z kolei może sugerować wpływ estrogenów na rozwój schorzenia. Ponadto zaobserwowano, że choroba częściej rozwija się po silnych sytuacjach stresowych. Co jeszcze warto o niej wiedzieć?

  • Jakie objawy mogą sugerować obecność guza mózgu?

    Pierwotne nowotwory ośrodkowego układu nerwowego są u dorosłych przyczyną około 3% wszystkich zgonów na nowotwory złośliwe. Większość nowotworów ośrodkowego układu nerwowego jest umiejscowiona wewnątrzczaszkowo, a jedynie co dziesiąty nowotwór rozwija się w kanale kręgowym. Warto wiedzieć, jakie objawy wskazują na rozwijający się nowotwór. 

  • Zapomniane choroby zakaźne

    Obecnie na świecie zaczynają znowu pojawiać się choroby, o których świat już zaczynał zapominać. Ma to związek zarówno z tym, że bardzo dużo ludzi nie chce szczepić swoich dzieci, jak również z tym, że coraz więcej ludzi zwiedza odległe zakątki świata, nie stosując właściwej profilaktyki przed podróżami. O jakich chorobach mowa?

  • Prawidłowe ciśnienie i puls. Jaka jest norma?

    Serce to najważniejszy narząd w organizmie. To dzięki jego pracy można żyć. Razem z nim współpracuje cały układ krążenia — on także powinien funkcjonować prawidłowo. W innym przypadku zaczynają pojawiać się problemy zdrowotne. Z sercem i układem krążenia są bez wątpienia ściśle związane dwa pojęcia — ciśnienie tętnicze oraz puls.

  • Wysypka na brzuchu u dorosłego lub dziecka

    Każdy z nas nie jeden raz borykał się z problemem zmian skórnych, które lokalizowały się w różnych miejscach ciała. Czasami zmiany te były swędzące, czasami nie odczuwaliśmy natomiast żadnych związanych z nimi dolegliwości. Zdarzało się, że wykwity na skórze były płaskie, innym razem wyraźnie można było je wyczuć i miały one formę grudek lub krostek. Jedną z częstszych lokalizacji wysypki jest brzuch, co dotyczy zarówno ludzi dorosłych, jak i dzieci.

Porozmawiaj z farmaceutą
Infolinia: 800 110 110

Zadzwoń do nas jeśli potrzebujesz porady farmaceuty.
Jesteśmy dla Ciebie czynni całą dobę, 7 dni w tygodniu, bezpłatnie.

Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilną Doz.pl

Ikona przypomnienie o zażyciu leku.
Zdarza Ci się ominąć dawkę leku?

Zainstaluj aplikację. Stwórz apteczkę. Przypomnimy Ci kiedy wziąć lek.

Dostępna w Aplikacja google play Aplikacja appstore
Dlaczego DOZ.pl
Niższe koszta leczenia

Darmowa dostawa do Apteki
Bezpłatna Infolinia dla Pacjentów.

ikona niższe koszty leczenia
Bezpieczeństwo

Weryfikacja interakcji leków.
Encyklopedia leków i ziół

Ikona encklopedia leków i ziół
Wsparcie w leczeniu

Porady na czacie z Farmaceutą.
E-wizyta z lekarzem specjalistą.

Ikona porady na czacie z farmaceutą
Newsletter

Bądź na bieżąco z DOZ.pl

Ważne: Użytkowanie Witryny oznacza zgodę na wykorzystywanie plików cookie. Szczegółowe informacje w Regulaminie.

Zamnij